Bliskowschodni kompleks niestabilności i bezpieczeństwa - Notatki - Politologia, Notatki z Politologia

Pobierz Bliskowschodni kompleks niestabilności i bezpieczeństwa - Notatki - Politologia i więcej Notatki w PDF z Politologia tylko na Docsity! Bliskowschodni kompleks niestabilności i bezpieczeństwa 1.Bliski Wschód: Azja Płd-zach, płn-wsch Afryka, płd-wsch Bałkany 2. Wyzwania i zagrożenia: -trudna sytuacja gospodarcza -produkcja i handel narkotyka -terroryzm międzynarodowy -walki i spory religijne -problem kurdyjski -wyścig zbrojeń -deficyt wody pitnej 3.Powstanie Autonomii Palestyńskiej 1993 ( porozumienie z Oslo) 4. Choć wiele państw bliskowschodnich bogatych jest w zasoby surowców energetycznych, to ich sytuacja gospodarcza stopniowo pogarsza się. 5. Wzrost demograficzny w połączeniu z trudną sytuacją gospodarczą powoduje dużą liczbę imigrantów, a także wzrost przestępczości zorganizowanej. 6. Poważnym problemem Jest produkcja Opium głównie w Afganistanie, która szybko wzrasta. Najprawdopodobniej z wpływów uzyskanych z handlu afgańskim opium finansowana jest działalność Talików i wspierającej ich partii Islamskiej, na której czele stoi Hekmatir, a także inne ugrupowania islamskie np. Al. Kaida 7.Przyczyny Rozwoju terroryzmu międzynarodowego: konflikt izraelsko- palestyński, bieda, bezrobocie, brak opieki socjalnej, korupcja. Koran jest nieomylny u całościowy 8. Najbardziej aktywne ugrupowania terrorystyczne: Islamski Dżihad, Hezbollah, Brygady Męczenników Al. Aksa, Hamas, Al. Kaida ( utworzona w 1988 r. w celu wspierania weteranów wojny z ZSRR w Afganistanie, na czele Osama bin Laden- stworzenie państwa rządzonego zgodnie z zasadami szariatu, wyzwolenie świata muzułmańskiego spod panowania agresorów, walka ztymi, którzy gwałcą zasady islamu. Ataki WTC 11.09.201, Madryt 11.03.2004, Londyn 7.07.2005. 9.Wojny polityczno-religijne pomiędzy różnymi nurtami islamu, przede wszystkim między sunnitami i szyitami, a w Libanie między muzułmanami i chrześcijanami. 10. Walki etniczne: między Żydami i Arabami. Problem Kurdów ( najwięcej w Turcji) 11. Wyścig zbrojeń. Jedynie Izrael posiada broń jądrową, ale Egipt Syria i Iran są w stanie wyprodukować broń chemiczną, a także broń biologiczną. Egipt i Iran dążą do wyprodukowania broni jądrowej. 12. Deficyt wody pitnej, który generuje konflikt między Izraelem i państwami arabskimi ( Jordanią, Syrią, Libanem, a także Autonomią Palestyńska) 13.01.1991 Atak USA na Irak po aneksji Kuwejtu ( na podstawie Rezolucji RB ONZ ) 14. 20.03.2003 atak zbrojny Stanów Zjednoczonych Na Irak, przy pomocy WB, Australii i Polski. Oficjalne powody: zagrożenie ze strony Iraku spowodowane posiadaniem przez to państwo broni masowego rażenia, współpraca z Al. Kaidą oraz chęć wyzwolenia Irakijczyków spod tyranii Husajna i zaprowadzenie w tym kraju demokracji, a tak naprawdę chodziło o dostęp do surowców. 15 .7.04.2003 Obalenie reżimu Saddama Husajna. Został stracony przez powieszenie 30.12.2006 16 . Konflikt izraelsko- palestyński -1948- wojna o niepodległość- nagba -06.1967 wojna sześciodniowa -10.1973 wojna Jom Kippur -1982 i 2006 Inwazja Izraela na Liban -1987 i 2000- powstanie palestyńskie docsity.com -1991- rozpoczął się tzw. Bliskowschodni proces pokojowy: Układ z Oslo 1993, Porozumienie Kairskie 1994, Układ Tymczasowy/ układ z Oslo II 1995, Protokół o wycofaniu wojsk Izraela z Hebronu ( 17.01.1997), Wye River Referendum 1998, Memorandum Szarm El Szejk 1999 17. Po śmierci prezydenta Autonomii Palestyńskiej Jasira Arafata w 2004 r i woborze na prezydenta MAhmuda Abasa w 2005 r. odbył się sczyt izraelsko-palestyński, podczas którego premier Izraela Ariel Szaron i prez. Autonomii Palestyńskiej zadeklarowali zakończenie walk i powrót do rozmów pokojowych WOJNA W AFGANISTANIE  II 1989r-wojska ZSRR po 10 latach wycofały się z Afganistanu-państwo to znalazło się w nowej fazie destabilizacji wew.  IV 1992r.- mudżahedini przejęli kontrolę nad Afganistanem-szybko jednak nastąpił ich rozłam Dominowały 2 ugrupowania: 1. Wspólnota Islamu- na czele Tadżyk, szyita Ahmad Szach Massud 2. Partia Islamska-na czele Pasztun, sunnita Gulbuddin Hekmatiar W wyniku nieporozumień między tymi 2 grupami-powstaje trzecia siła- talibowie: -IX 1996r.-przejęli kontrolę nad Kabulem, celem było przekszt. Afg. w państwo islamskie od 1997r. –pod ich kontrolą znalazło się 75% teryt. Afgańskiego -pod ich rządami Afg. Stał się miejscem schronienia dla bojowników i Osamy bin Ladena -Po 11 IX 2001r- rząd afg. nie zgodził się na wydanie bin Ladena, więc 7 X wojska ameryk. podjęły operację zbrojną przeciwko Afganistanowi (Enduring Freedom) -początkowo sukcesy Amerykanów, w XII 2001r uzyskali wsparcie Sojuszu Północnego oraz NATO, które utworzyło (na mocy rezolucji Rady Bezp. ONZ) Międzynarodowe Siły Wspierania Bezp. (ISAF) -w efekcie w Afg. działają 2 operacje zbrojne: ameryk. Enduring Freedom i NATO (ISAF) V 2003r. –sekretarz obrony USA Donald Rumsfeld ogł. Zakończenie większości operacji zbrojnych w Afganistanie -I 2004r.-nowa konstytucja Afganistanu/ 9 X wybory prezyd. Wygrywa Pasztun -korupcja, powolna transformacja kraju, niekompetencja urzędników w Afg. prowadzi do wzrostu popularności talibów( zdolnych do zaprowadzenia porządku) III 2007r.-największa do tej pory operacja „Achilles” przepr. Przez wojska NATO, celem: odcięcie partyzantki talibańskiej od szlaków wiodących do Pakistanu oraz jej całk. Rozbicie. PROBLEM IRANU I SYRII Iran-jeden z największych państw na Bliskim Wsch. Waszyngton uważa, że Iran wpływa destabilizująco na syt. Na Bliskim Wsch. ponieważ: sponsoruje terrorystów, jest zagrożeniem dla Izraela(utrudnia pokój izr-palest), wspiera antyameryk. siły w Iraku. Niepokój wzbudza tez rozwój irańskiego pr. Nuklearnego I 2002r-George Bush oskarżył Teheran o prowadzenie zbrojeń jądrowych i zaliczył go do „Osi zła”(Irak, Korea Płn, Iran) 2005r-prezydentem został Mahmud Ahmadineżad- twierdzi że program nuklearny jest rozwijany dla celów pokojowych.( manifestował tez niechęć do USA i stwierdził, że Izrael powinien zniknąć z mapy) od 2002r Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej(MAEA) prowadziła kontrolę rozwoju nuklearnego Iranu 2006- stwierdziła, że program nuklearny prowadzony w celach wojskowych, eksperci uważali że powodem jest: - chęć zmniejsz. dominacji USA, wzmocnienie pozycji Iranu, zwłaszcza w Zat. Perskiej Syria-kolejne państwo wywołujące niepokój, oskarżona przez USA o wspieranie terroryzmu na Bliskim Wschodzie oraz zabiegi o uzyskanie broni masowego rażenia docsity.com INNE INICJATYWY NA RZECZ UMACNIANIA BEZPIECZEŃSTWA W REGIONIE UE i USA podejmują także działania na rzecz stabilizowania Bliskiego Wschodu (wspieranie rozwoju gosp, promowanie demokracji i praw człowieka) MENA- Konferencja dot rozwoju ekonomicznego pod patronatem Billa Clintona i Borysa Jelcyna w Casablance, pożniej w Ammanie, Kairze i Doha 2004-w stolicy Maroka- Rabacie- spotkanie pod nazwą „Forum dla Przyszłości”-stało się początkiem współpracy regionu północnoafrykańskiego i bliskowschodniego zwanej BMENA- zadania: wielostronna współpraca ekonomiczna przyspieszająca reformy polit i gosp -2003 Bush zaproponował utworzenie Bliskowschodniej Strefy Wolnego Handlu- zadanie: wprow do 2013r strefy wolnego handlu między USA a zainteresowanymi stronami -po 11 IX sekretarz stanu Collin Powell ogłosił Inicjatywę Partnerstwa Bliskowschodniego- MEPI-: podniesienie stopy zyciowej społ Bliskiego Wschodu, 4 filary działań( polit, gosp, edukacyjny, do spraw kobiet) Głównym programem działań UE wobec Bliskiego Wschodu ( a także Afryki Północnej jest Partnerstwo Eurośródziemnomorskie zwane procesem barcelońskim Deklaracja barcelońska: 3 rodzaje(koszyki) partnerstwa 1. polityczne i w zakresie bezp, mające stworzyć wspólny obszar pokoju i stabilności(gł wyzwania: wypracowanie Eurośródziemnomorskiej Karty Pokoju i Bezpieczeństwa) 2. gosp i finansowe, w dążeniu do wspólnej prosperity(CEL-utworzenie do 2010 eurosródziemnomorskiej strefy wolnego handlu 3. społeczne, kulturowe i humanitarne, które przyczyniać się będzie do rozwijania potencjału ludzkiego, szerzenia zrozumienia miedzy kulturami(cel-rozwój społeczeństw obywatelskich, promocja demokracji i praw człowieka w państwach południowo i wschodniosródziemnomorskich NOWE TENDENCJE EWOLUCJI ŁADU MIEDZYNARODOWEGO W REGIONIE W wyniku zakończenia zimnej wojny sytuacja międzynar na Bliskim Wschodzie uległa zmianie, choć zagrożenia pozostały te same. Na sile przybrał terroryzm międzynarodowy. Stał się on oprócz wyniku konfliktu arabsko-izraelskiego także przejawem walki ideologicznej. Ugrupowania terrorystyczne mają na celu wprowadzić ustrój państwowy oparty na prawie koranicznym- szariacie oraz zniszczenie „sił wrogich islamowi”. Terroryzm międzynarodowy oraz handel narkotykami potęguje bieda i brak perspektyw rozwoju Nowością po zakończeniu zimnej wojny jest idea zaprowadzenia demokracji w państwach na Bliskim Wschodzie Inaczej niż USA prowadzi politykę wobec Bliskiego Wschodu UE Wraz ze zmianami międzynarodowymi na przełomie lat 80 i 90 oraz postępami integracji europejskiej UE stała się niezwykle aktywna na Bliskim Wschodzie. Z jednej strony czynnie działa na rzecz rozw konfliktu arabsko- izraelskiego i prowadzi rokowania pokojowe z Iranem, służące zatrzymaniu jego prac nad wyprodukowaniem wzbogaconego uranu, z drugiej zaś stara się rozwijać wieloaspektową współpracę w regionie -Unia nie stosuje środków militarnych, a jej wizerunek wśród społeczeństw bliskowschodnich jest lepszy aniżeli USA, co działa na jej korzyść Wzrastająca dynamika i intensywność wyzwań oraz zagrożeń dla bezp miedzynar i mała skuteczność działań podejmowanych przez aktorów zew powoduje, ze sytuacja na Bliskim Wschodzie wciąż jest niestabilna. Wpływa to negatywnie nie tylko na bezp regionu bliskowschodniego, ale również na bezp globalne. - docsity.com docsity.com