Pobierz Stosunki międzynarodowe Unii Europejskiej | Europejska Wspólnota Polityczna i więcej Notatki w PDF z Filozofia brytyjska tylko na Docsity! UE na międzynarodowej arenie politycznej 02.10.2013 zajęcia do 5.01 - 10 zajęć, egzamin w styczniu. "Dyplomacja czy siła? UE w stosunkach międzynarodowych". Ćwiczenia: 2 prezentacje - 1 prasówka, 2 na konkretny temat z zajęć. Zaliczenie: egzamin - test wielokr. wyboru (historia), pyt. otwarte - wybrać 3 z 5. Zaliczenie z ćwiczeń - prezentacje, obecności, 50% oceny końcowej. Teoria stosunków międzynarodowych Stosunki międzynarodowe to transgraniczne interakcje podmiotów politycznych w środowisku poliarchicznym. Aktywność państw poza granicami. Anarchiczność systemu międzynarodowego - państwo posiada władzę wewnątrz, w stosunkach międzynarodowych nie ma władzy. Stosunki międzynarodowe są interdyscyplinarne i heterogeniczne. Nie ma jednej metodologii. Teorie s.m. są skoncentrowane na aktorach państwowych. Najważniejsze są interakcje polityczne, formalne. Często pomijane są kwestie ekonomiczne. Większość teorii zakłada, że państwo musi mieć granice. 3S - state, survival, self-help, dylemat bezpieczeństwa - tradycyjny obraz stosunków międzynarodowych. Realizm: • Unia jest przypadkiem i zmyłką • najważniejsze są ciągle interesy narodowe • porozumienia tylko po najmniejszej linii oporu • UE działa wspólnie tylko gdy wszystkie państwa mają minimalny wspólny interes • nie ma szans na wspólną europejską politykę zagraniczną czy obronną • w UE nie ma wspólnej politycznej woli • podejście popularne w USA • UE - "polityczny karzeł, ekonomiczny gigant" Neorealizm: • 1970 - K. Waltz • 3S, podobnie jak realiści • zachowanie państw w stosunkach międzynarodowych determinuje system międzynarodowy • rola UE zmienia się w zależności od funkcjonowania systemu międzynarodowego • A. Hyde-Price - neorealizm nie jest jednorodną teorią. Większość podejść do s.m. to perspektywy, a nie uporządkowane zestawy przekonań i hipotez. Neorealizm to tradycja myślenia o s.m. Neorealiści wierzą w 3 kwestie: ◦ system międzynarodowy jest anarchiczny - aktorstwo UE może być zbadane tylko przy badaniu jej aktywności w tym środowisku ◦ państwowocentryczny - przede wszystkim państwa ◦ podejście racjonalnego wyboru - badany aktor zachowuje się racjonalnie, stara się maksymalizować zyski i minimalizować straty w danym systemie informacji. Człowiek z natury kieruje się własnym interesem, podobnie państwa. Zakłada, że mamy wystarczającą ilość informacji, by dokonać racjonalnego wyboru. Kontrast: podejścia konstruktywistyczne - świat jest skonstruowany z naszych przekonań, postępowaniem rządzi logika stosowności, zasady stosownego zachowania budowane w ramach społeczeństw • integracja europejska istnieje tylko dlatego, że opłacała się Amerykanom • wspólnoty europejskie nigdy by nie powstały, gdyby nie NATO i amerykańskie gwarancje bezpieczeństwa • po zakończeniu zimnej wojny integracja przez zjednoczenie Niemiec • instytucjonalizacja wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa miała miejsce przez strach przed zewnętrznym zagrożeniem • charakter współpracy jest międzyrządowy i taki zostanie, jeśli pójdzie dalej - federacja • europejska współpraca zagraniczna obejmuje najmniej istotne kwestie, nie ejst istotna w tych kluczowych i opiera się na najmniejszym wspólnym mianowniku Liberalizm: • republikański liberalizm - Kant - warunki wiecznego pokoju: ◦ system republikański (demokratyczny) - to obywatele muszą decydować o wojnie, demokracje prawie nigdy nie walczą ze sobą i są mniej skłonne do inicjowania wojen ◦ państwa muszą stworzyć federację niezależnych narodów - trzeba dać państwom przestrzeń do komunikacji, handlu ◦ prawo powszechnej gościnności - każdemu należy się minimum ochrony, bo jest człowiekiem • liberalizm instytucjonalny - Keohane, Krasner Jesień 1970 - Europejska Współpraca Polityczna (do Traktatu z Maastricht) - propozycja międzyrządowa, utrzymywana na dystans od Wspólnot, była obok, uznano ją formalnie dopiero w JAE 1993 - Traktat z Maastricht - zinstytucjonalizowanie EWP, stworzenie II filara 2001 - Nicea - Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony, sfederalizowana w traktacie konstytucyjnym, który nie wszedł w życie Europeizacja: • perspektywa analityczna • tłumaczy część procesu integracji • wykorzystywana przede wszystkim przez konstruktywistów • konsolidowanie procesu politycznego w UE • w polityce zagranicznej: transformacja sposobu formułowania i implementowania polityki narodowej • M. Smith - 4 podstawowe wskaźniki europeizacji: socjalizacja elit, reorganizacja biurokratyczna, zmiana konstytucyjna, poparcie opinii publicznej. Europeizacja polityki zagranicznej oznacza większą wiedzę o tym, jaka jest pozycja innych aktorów • każde państwo może przenieść swoje preferencje na poziom międzynarodowy, ale musi też przyjąć część rzeczy z tego poziomu (upload - download) 4 hipotezy, dlaczego państwa popierają tworzenie WPZiB: 1) badanie preferencji - rządy państw, które mają preferencje niezgodne z dominującymi w Europie będą mniej popierały integrację ponadnarodową w tym zakresie, wysoki stopień zgodności preferencji powoduje wysokie poparcie 2) państwa, które mają większą siłę w stosunkach międzynarodowych, mniej popierają WPZiB, a państwa słabe uważają, że jest ona dla nich korzystna (np. Polska wobec Rosji). Najwięcej wątpliwości mają mocarstwa atomowe - Francja i Wielka Brytania 3) państwa, które mają społeczeństwa i elity identyfikujące się z Europą, będą raczej popierać integrację - argument konstruktywistyczny 4) państwa monocentryczne (unitarne), np. Wielka Brytania, mniej popierają WPZiB niż państwa federalne, silnie zregionalizwane o pluralistycznej koncepcji władzy - bo państwa federalne już i tak dzielą się władzą Pierwsze 3 hipotezy w wątpliwy sposób potwierdzają efekt przyczynowo-skutkowy. Francja: • początki integracji w dużej mierze inspirowane przez elity francuskie • nie uporała się jeszcze z kompleksem upadłego mocarstwa, kraju, który musiał szybko pogodzić się z utratą mocarstwowej pozycji po II wojnie światowej • integracja to instrument, który ma podnieść pozycję Francji w stosunkach międzynarodowych • poszukiwanie metod dominowania w integracji europejskiej • kwestia Niemiec i kontroli nad ich ewentualnym potencjałem militarnym - powracający wątek • konkurencyjna pozycja wobec Amerykanów - Francuzi kontestowali hierarchiczność bloku zachodniego • kompleks postkolonialny • utrata wpływów na Bliskim Wschodzie, wojna w Algierii • proponowali włączenie kolonii i terenów zależnych (lata 50., 60.), zabieganie o utrzymanie wpływów w Afryce • skupienie uwagi na basenie Morza Śródziemnego • europeizacja: ◦ próbują uploadować maksimum swoich preferencji, wielkie ambicje i chęć ich realizacji przy pomocy wspólnych środków ◦ kompleks mocarstwowy powoduje sztywną politykę zagraniczną jeśli chodzi o przyjmowanie preferencji innych, trudność przyjęcia innych propozycji ◦ Francuzi nigdy nie zaakceptowali systemu dwubiegunowego, podporządkowania Ameryce, cały czas próbują budować system wielobiegunowy • najważniejsi politycy: de Gaulle (1959-69), Pompidou (69-75), Mitterand, Chirac Republika Federalna Niemiec: • denazyfikacja, okupacja po II wś • zeuropeizowana polityka zagraniczna • integracja budowana, by kontrolować niemiecką politykę zagraniczną • założenia polityki zagranicznej: ◦ tożsamość niemiecka konstruowana w silnej opozycji do III Rzeszy, zaprzeczanie ◦ budowanie tożsamości konstytuowanej powrotem do Europy w sensie symbolicznym, powrót symboliczny do myślenia europejskiego. Chęć udowodnienia tego powrotu i wytrwania w zmianie ◦ patriotyzm konstytucyjny - związki polityki zagranicznej z instytucjami konstytucyjnymi ◦ rekoncyliacja z byłymi ofiarami • po II wś koncentracja na odrzuceniu realpolitik, negowanie własnego interesu narodowego • legitymizowany tylko interes narodowy wspólny z interesem Europy • ograniczenia polityki zagranicznej poprzez radykalny multilateralizm - akceptacja normy, że rzeczy powinny być załatwiane z braniem pod uwagę innych preferencji • podkreślenie znaczenia strukturalnej polityki zagranicznej, promowanie zmian strukturalnych w krajach trzecich, rozwijanie polityki ekonomicznej, wycofywanie się z polityki siły • pierwsze 20 lat po wojnie nakierowane na odzyskanie prestiżu i dobrego imienia, popieranie ścisłej współpracy europejskiej i z Amerykanami • wstąpienie do Unii Zachodnioeuropejskiej i NATO, prawo do remilitaryzacji • bezpieczeństwo RFN oparte na trwałym sojuszu z Amerykanami w ramach NATO i relacji bilateralnych • przeniesienie nacisku i prestiżu państwa z siły wojskowej na siłę ekonomiczną • doktryna Hollsteina: ◦ cel: odmowa uznania relacji dyplomatycznych z państwami, które uznawały wschodnie Niemcy ◦ kontrowersyjna • 1969 - dojście do władzy W. Brandta - próbuje zredefiniować znaczenie niemieckiego interesu narodowego, odrzucić doktrynę Hollsteina, odprężyć stosunki niemiecko- niemieckie i z blokiem wschodnim - polityka wschodnia - ciąg porozumień • problematyczny Bliski Wschód - proizraelska polityka - 21.03.1952 - porozumienie luksemburskie - w ciągu 12 lat Izrael otrzyma 3mld marek niemieckich w formie reparacji za zbrodnie Holokaustu • Traktat Elizejski - styczeń 1963 - porozumienie niemiecko-francuskie inicjujące konsultacje polityczne pomiędzy nimi • zjednoczenie Niemiec zmienia powoli politykę zagraniczną ◦ strach Europy przed potęgą niemiecką ◦ wycofanie się z biernej pozycji, aktywizacja w polityce zagranicznej ◦ zmniejszenie zależności od sojuszników europejskich i amerykańskich, większa odwaga w formułowaniu interesu narodowego ◦ większe zobowiązania na arenie międzynarodowej, także poprzez większe EWP w ciągu 2 lat miała przejąć kompetencje EWO i EWWiS. Wysoka władza EWWiS miała zostać przeformułowana w agencję, która zajmie się koordynację rynku węgla i stali. Wersja robocza zachowywała instytucję jednomyślności państw członkowskich (np. uchwalanie budżetu). Stałe konsultacje i wymiany informacji. Traktat przewidywał utworzenie Europejskiej Służby Dyplomatycznej. Miały również powstać agencje wyspecjalizowane ułatwiające współpracę. W międzyczasie zaszły poważne zmiany np. w polityce francuskiej. Draft Treaty był dyskutowany przez konferencje międzyrządową, w Rzymie, Hadze i Paryżu. 1955, Messyna – deklaracja, która mówi żeby zająć się gospodarką. W Traktacie Rzymskim (EWG) polityka zagraniczna nie znajduje wyraźnego miejsca. Art. 131 – ustanawia preferencyjne traktowanie terenów zamorskich państw członkowskich. Respektowane będą interesy państw członkowskich. Budowana będzie unia celna, zewnętrzna polityka handlowa. Pojawia się pierwszy pomysł, że jeśli nie wspólnego głosu na arenie międzynarodowej, to EWWiS, EWG i Euratom będą w stanie rozwijać się w optymalny sposób. De Gaulle – wizja Europy, w której integracja europejska znajduje się pod kontrolą francuską i, że jest mechanizmem wynoszącym interesy Francji do roli trzeciego mocarstwa na świecie. W 1961 roku rząd francuski ogłasza pierwszy, a później drugi plan Foucheta. Zakładał powołanie bezterminowej unii politycznej. Dominacja aspektu międzyrządowego. Wspólna polityka zagraniczna = wspólne interesy. Porzucony jest aspekt federalny. Art. 1 traktat miałby ustanawiać unię, która jest oparta o poszanowanie indywidualnych charakterystyk narodów budujących unię. 4 główne cele takiej unii: utworzenie wspólnej polityki zagranicznej, w tych obszarach gdzie istnieje wspólny interes, zapewnienie przez bliską współpracę między państwami członkowskimi – współpracy w zakresie kultury i nauki, ochrona praw człowieka, fundamentalnych wartości i demokracji, wzmocnienie we współpracy z innymi wolnymi narodami bezpieczeństwa państw członkowskich. Art. 3 unia będzie miała osobowość prawno międzynarodową. Art. 5 stworzenie RE. Podstawa funkcjonowania państw członkowskich – solidarność. Budżet unii będzie się składał ze składek państw członkowskich. Plan zostaje odrzucony przez państwa, który zaczynają formować grupę przyjaciół KE (Benelux). Próba ochrona KE przed de Gaulle. Logika różnorodności – de Gaulle. 1961 – wniosek o akcesję zgłasza Wielka Brytania. Traktat Elizejski – instytucjonalizacja procedury konsultacji, silnik integracji europejskiej. Zamyka wszystkie propozycje z planu Foucheta. Dwa rządy będą się konsultować przed podjęciem każdej decyzji, która dotyczy polityki zagranicznej tych państw (wspólny interes Francji i Niemiec). Traktat Elizejski znany również jako Traktat Przyjaźni, zawarty został przez Charlesa de Gaulla i Konrada Adenauera 22 stycznia 1963 roku. Spór pomiędzy de Gaulle a Holstein – POLITKA PUSTEGO KRZESŁA. Podpisanie porozumienia – kompromisu luksemburskiego w 1966. Doktryna elastycznego reagowania (USA) – amerykanie będą reagować stosowanie i proporcjonalnie do ataku sowieckiego. Kryzys pomiędzy Francją a Sojuszem Północnoatlantyckim. Wycofanie się w Francji z Sojuszu. Przenoszenie dowództwa spod Paryża. Próba budowania samodzielnych sił atomowych, uderzeniowych przez Francuzów. Lata 60. przynoszą ekonomiczną hegemonię zachodnim Niemcom. Odprężenie w relacjach Paryż- Waszyngton (koniec lat 60.). Szczyt w Hadze (1969) Projekt współpracy politycznej. Raport Davignona, który rozpocznie nowy okres współpracy. Październik 1970 – Raport Davignona proponuje 3 wersję propozycji zbudowania wspólnej polityki zagranicznej, skuteczną. Europejska współpraca polityczna. Lata 60. – nadzieje federalne są zbyt daleko idące. 23.10.2013 29.10.1970 - Luksemburg - raport luksemburski, który opisywał metody i cele współpracy zagranicznej. Zakładał wcielenie w życie złotej zasady EWP: rozdzielenia WE od EWP. Zasada arms length - utrzymywanie pewnych instytucji na wyciągnięcie ramienia od instytucji centralnych. Pierwsza część raportu poświęcona odpowiedzialności zjednoczonej Europy: wspieranie krajów rozwijających się, przestrzeganie zasad wolności i praw człowieka. Największy nacisk w raporcie położono na stopniowy rozwój. Konstrukcja EWP miała przyjąć formułę postępu w etapach zakończonych sukcesem. Należy próbować osiągnąć postęp w integracji politycznej małymi krokami. Unia polityczna była założona jako kolejny etap integracji już w Traktatach Rzymskich i Paryskich. Część druga raportu zawierała bardziej konkretne przepisy, tworzyła mechanizmy międzyrządowe. Główne instytucje decyzyjne to rządy państw członkowskich. Ustalono 2 podstawowe cele EWP: 1) osiągnięcie większego wzajemnego zrozumienia w głównych kwestiach polityki międzynarodowej poprzez wymianę informacji i regularne konsultacje 2) wzrost solidarności w sprawach międzynarodowych poprzez harmonizację stanowisk i koncentrację wspólnych działań (każdy używa własnych instrumentów polityki zagranicznej, by osiągnąć wspólny przekaz na zewnątrz - metafora orkiestry). Głównym mechanizmem EWP miały być spotkania ministrów spraw zagranicznych dwa razy w roku. Zamiast spotkań ministrów mogą odbyć się konferencje szefów państw i rządów w poważnych sytuacjach. W przypadku kryzysu lub nieoczekiwanych wydarzeń mogą być aranżowane nadzwyczajne konsultacje, spotkania specjalne. Spotkaniom Rady Ministrów towarzyszy minister spraw zagranicznych z kraju sprawującego prezydencję. Organem wykonawczym EWP był Komitet Polityczny (POCO) - minimum 4 spotkania w roku. W szczególnych okolicznościach prezydencja może konsultować POCO na wniosek państwa członkowskiego. Przewodniczący KP pochodzi z kraju pełniącego prezydencję. KP może powoływać grupy robocze do zadań specjalnych. Są to grupy ekspertów z narodowych administracji zajmujących się różnymi problemami, ich celem jest dostarczenie konkretnych rozwiązań. Możliwe są też inne rodzaje konsultacji. Konsultacje obejmują wszystkie główne kwestie polityki zagranicznej, państwa mogą proponować tematy. Komisja Europejska konsultowana, gdy aktywność Wspólnot wiązała się z aktywnością EWP. Parlament Europejski jako reprezentant europejskiej opinii publicznej musi być związany ze wspólnotą polityczną. Październik 1972 - szczyt w Paryżu - decyzja o obowiązkowych konsultacjach w dziedzinie polityki zagranicznej, EWP powinna kontrolować kontakty z krajami trzecimi. Kryzys bliskowschodni: • zainteresowanie uregulowaniem stosunków z tymi krajami • pierwsze umowy (Turcja, Grecja) - początek lat 60. • 1969 - pierwsze umowy stowarzyszeniowe dotyczące handlu - Maroko, Tunezja • początek lat 70. - ogłoszenie globalnej polityki śródziemnomorskiej, podpisanie kolejnych porozumień • od 1972 - Dialog Euro-Arabski - zinstytucjonalizowane forum konsultacji • rozbieżne stanowiska: Francja - polityka proarabska, inne kraje (np. RFN) - proizraelskie; brak wspólnego stanowiska • Francuzi zawetowali porozumienie handlowe z Izraelem • grudzień 1973 - szczyt w Kopenhadze - reakcja na arabskie embargo na dostawy ropy w Europie. Na szczycie starli się Francuzi i Niemcy w kwestii bezpieczeństwa energetycznego Europy. Francuzi chcieli przewodnictwa Amerykanów. Również 9 państw musiało skoordynować politykę wobec państw arabskich. Szczyt uznany za pierwsze wspólne stanowisko wobec krajów arabskich w obszarach, gdzie pojawia się wspólny interes. • postanowienia zaakceptowali przywódcy arabscy, zainicjowano dialog europejska polityka zagraniczna. Informowanie się i konsultowanie we wszystkich kwestiach polityki zagranicznej stanowiących ogólny interes Wspólnot, poszukiwanie wspólnego stanowiska. Konsultacje ministrów spraw zagranicznych i przewodniczącego KE na spotkaniach co najmniej 4 razy w roku, mogą się także odbywać także na posiedzeniach Rady Ogólnej WE, zagwarantowany udział Parlamentu Europejskiego w konsultacjach. Budowanie wspólnej tożsamości WE w stosunkach międzynarodowych, dialog z krajami trzecimi. Komitet może się spotkać na żądanie min. 3 państw w ciągu 48 godzin - spotkania kryzysowe. Wskazano też powołanie grup roboczych i Sekretariatu w Brukseli - sprawy administracyjne i organizacyjne, niewielu urzędników, nie brał udziału w posiedzeniach EWP, kontaktował się z instytucjami Wspólnot, głównie z PE, oraz oficerami łącznikowymi w narodowych MSZ. Od lat 80. - zajęcie się przez EWP konfliktem wschód - zachód, wydarzenia w Polsce (grudzień 1982), ostrzeżenie dla władz komunistycznych w Polsce juz w 1980r. Po wprowadzeniu stanu wojennego - embargo USA w ZSRR i PRL. Próby wprowadzenia sankcji przez WE wetuje Grecja. Część państw członkowskich podjęła sankcje na własną rękę, np. blokada otwartych ścieżek kredytowania. Pierwsze decyzje o przekazaniu pomocy humanitarnej, nie ma zgody na sankcje od całej Wspólnoty. 1982 - ostrzeżenie Reagana, że brak sankcji WE spowoduje nałożenie sankcji przez USA na WE za handel z krajem, na który jest nałożone embargo. Konsensus WE - wystąpienie przeciwko apartheidowi w RPA. Do końca lat 80. wciąż istniały tematy tabu, nie udało się nigdy rozmawiać o problemach francuskich w Afryce Subsaharyjskiej, konflikcie Grecja-Turcja, konflikcie Wielka Brytania-Irlandia i RFN-NRD. Koniec lat 80. - reaktywacja Unii Zachodnioeuropejskiej. Rola instytucji wspólnotowych: większość małych państw popiera zwiększenie roli Komisji. Komisja staje się jedną ze stron wymiany informacji, wykorzystuje to do budowy swojej pozycji. Silnym jej zasobem była sieć placówek dyplomatycznych. 1983 - pierwszy kompromis dotyczący zezwolenia na współpracę komisji z Trojką w kontaktach z krajami trzecimi. Europejski Trybunał Sprawiedliwości - brak uprawnień w tym zakresie. Koniec lat 80./początek 90. - zmiana nastrojów politycznych, dostrzeżenie zagrożenia ze strony destabilizacji najbliższego sąsiedztwa (Europa śr. i wsch., Bałkany), rozważanie dalszej instytucjonalizacji WPZiB. Świadomość państw członkowskich, że muszą zachować EWP w dotychczasowej konstrukcji, zachowanie osobnej struktury filarowej, hierarchii. 30.10.2013 Dekonstrukcja porządku międzynarodowego w Europie Środkowej i Wschodniej, rozwiązanie struktur bloku wschodniego, rozwiązanie Związku Radzieckiego, Dezintegracja byłej Jugosławii, Traktat z Maastricht – podpisany 7 lutego 1992, wszedł w życie rok później, cały Tytuł V wprowadził zmiany do funkcjonowania EWP, zlikwidował EWP, tworząc WPZiB, kodyfikacja istniejących praktyk ustalonych w wyniku nieformalnych kontaktów. Nacisk na wspólne stanowiska, państwa mają obowiązek dostosowania się do wspólnych stanowisk, Zmiany proceduralne, Wyłączone zostały kwestie bezpieczeństwa, zamknięte w II filarze, koncentrując się na polityce zagranicznej, dyskutowane były kwestie włączenia polityki obronnej, późniejsze włączenie do tego obszaru UZE, Ustala cele WPZiB, Państwa mają osiągnąć cele WPZiB poprzez systematyczną współpracę i konsultację swoich stanowisk oraz wprowadzanie ich w obszarach, w których mają wspólny interes, Wspólne strategie, działania, stanowiska – podstawowe instrumenty prawne, Zasada jednolitych ram instytucjonalnych – sprecyzowana w art. 3 Traktatu z Maastricht, TM definiuje, że UE i państwa członkowskie wykonują WPZiB, Główna instytucja zdefiniowana w TM – Rada UE, odpowiedzialna za kwestie WPZiB, jest zarówno organem ustawodawczym i wykonawczym tej polityki, Definiuje funkcjonowanie Rady Europejskiej, w zakresie WPZiB, RE nadaje impuls niezbędny do jej rozwoju, RE staje się główną instytucją polityczną, nie podejmuje decyzji wiążących (konkluzje), TM potwierdza ograniczoną rolę KE, odbiera jej wyłączne prawo inicjatywy ustawodawczej w II filarze, Rada decyduje na podstawie ogólnych wytycznych z RE o tym, że jakaś kwestia zakresu polityki zagranicznej staje się przedmiotem wspólnych działań (przyjmowane jednomyślnie), Głosowanie kwalifikowaną większością głosów (sprawy drugorzędne), Wspólne działania są obowiązujące dla państw członkowskich, obligują do podobnego zachowania w stosunkach międzynarodowych, państwa członkowskie są zobligowane do solidarności, PE w ramach EWP miał prawo do bycia poinformowanym (prawo bierne), TM – w PE odbywa się coroczna debata na temat kwestii związanych z WPZiB, Komisja PE może kierować do Rady UE formułować zalecenia i kierować pytania, Rotacyjna prezydencja, TM definiuje funkcje prezydencji, KE – uczestniczy w pracach WPZiB, może przedstawiać projekty, ale nie mają charakteru inicjatywy ustawodawczej, może domagać się od prezydencji zwołania spotkań nadzwyczajnych Rady w sytuacjach zagrożenia, W TM pojawia się instytucjonalizacja Komitetu Politycznego, który zostaje ulokowany na poziomie COREPERU, staje się główną instytucją, przez którą łączy się w praktyce I i II filar, RE RUE (GAERC) Coreper II PoCo Grupy robocze Kwestia budżetu, art. 11 – Rada może postanowić, że wydatki operacyjne WPZiB są pokrywane z budżetu (jednomyślnie), Ci którzy się wstrzymują, bądź nie biorą udziału nie psują jednomyślności, REFORMY Wprowadzenie Wysokiego Przedstawiciela, pojawia się w TA, pierwszą funkcję obejmuje Javier Solana, jednocześnie będąc Sekretarzem Rady, dotychczasowy zostaje vice, w ramach Sekretariatu dorzucono organy pomocnicze WPZiB (aneks do TA), Sekretarz Generalny Rady powinien wspierać Radę we wszystkich kwestiach które pojawiają się w ramach II filaru, formułowanie decyzji politycznych, organ wykonawczy WPZiB, TA wprowadza możliwość podejmowania działań w zakresie kwestii bezpieczeństwa przez ograniczoną grupę państw w postaci wzmocnionej współpracy, Zdefiniowanie wzmocnionej współpracy (TN) – możliwość implementacji wspólnych działań i wspólnych stanowisk, do TL nie została zastosowana, W 2000 roku RUE wprowadziła szczególną zmianę, przemianowała PoCo na PSC – z Komitetu Politycznego na Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa, utworzyła także Komitet Wojskowy i Sztab Generalny UE, Traktat z Lizbony TUE i TFUE, Przedstawiciela obowiązek działania w konkretnych obszarach, może też wyznaczyć obszary, gdzie Rada Spraw Zagranicznych może stosować kwalifikowaną większość głosów. Wzrost pozycji Hermana van Rompuy'a. Konsensus RE, decyzja trafia do Rady Spraw Zagranicznych (28 ministrów spraw zagranicznych, spotyka się obecnie częściej niż 12 razy w roku). RSZ podejmuje 3 typy decyzji: • decyzje definiujące i wprowadzające w życie politykę, na bazie wcześniejszych konkluzji i deklaracji lub strategicznych decyzji RE • decyzje dot. kwestii geograficznych i tematycznych • decyzje dot. działań operacycjnych Działa kwalifikowaną większością, gdy ustala stanowisko UE na zewnątrz na podstawie decyzji RE (art. 22) - decyzja wykonawcza oraz gdy rozwiązanie z nadania RE proponuje Wysoki Przedstawiciel, a także w przypadku decyzji implementujących wcześniejsze decyzje przyjęte jednomyślnie. Czwarty przypadek - decyzje dotyczące ustanawiania specjalnych przedstawicieli UE do obszarów tematycznych i zadań (art. 33). Gdy państwo uważa, że decyzja przyjęta kwalifikowaną większością narusza jego fundamentalny interes, mediuje Wysoki Przedstawiciel, a gdy jej się nie uda, Rada Europejska może wynegocjować kompromis (lub nie). Inne stosowanie kwalifikowanej większości: • kwestie proceduralne - wewnętrzna organizacja pracy • kwestie dotyczące sytuacji, gdy mniej niż 1/3 państw członkowskich zastosuje konstruktywne wstrzymanie się od głosu • wprowadzanie star-upów, które pozwalają UE na reagowanie kryzysowe - nadzwyczajne wydarzenia • ustanowienie stałej współpracy strukturalnej - PCC (art. 46) Instrumenty prawne stosowane we WPZiB (lata 1993-2009): • regulacje wydawane przez Wspólnoty, dotyczące WPZiB • decyzje Rady • decyzje Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa • strategie • wspólne działania implementujące decyzje • wspólne stanowiska WPZiB produkowana jest przede wszystkim pozaprawnie, to przede wszystkim harmonizacja stanowisk. Instytucje dodatkowe: • Europejskie Służby Konsularne - stricte dyplomatyczny zakres działania, reprezentacja na zewnątrz, negocjacje z państwami i organizacjami przyjmującymi, zdobywanie informacji, promowanie UE na zewnątrz. • Europejskie Służby Działań Zewnętrznych - 3 typy pracowników: ◦ pracownicy KE ◦ pracownicy Sekretariatu Rady podlegający Javierowi Solanie ◦ narodowi dyplomaci - niechętni do pracy w ESDZ, bo tracą pozycję w kraju 13.11.2013 Zarządzanie bezpieczeństwem (system instytucjonalny, który pozwala osiągnąć zamierzone cele). W jaki sposób współczesne społeczeństwa zarządzają i regulują system międzynarodowy? Zróżnicowana natura aktorów. Pojęcie wykracza poza pojęcie polityki bezpieczeństwa. Zakłada podejście, które koncentruje się na wielości aktorów, wspólnych wysiłkach na rzecz koordynowania działań, w celu osiągnięcia zarządzania pokojem. Zróżnicowana liczba aktorów. Istnieją formalne porozumienia ale również nieformalne – w wyniku konsultacji. W jaki sposób tworzymy wspólne podejście pomiędzy państwami dotyczące regulowania konfliktów? Pozwala uchwycić współczesne zagrożenia. Przeciwdziałanie konfliktom w zakresie promowania dobrych usług, mediacji (obszar Bałkanów). Europejska Strategia Bezpieczeństwa: konflikt Bliskowschodni, w krajach Partnerstwa Wschodniego. Utrzymanie i budowanie pokoju (KNZ), w które UE jest zaangażowana. WPBiO nie jesteśmy w stanie realizować bez kontekstu Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO). Większość państw członkowskich UE należy do NATO (z wyjątkiem Cypru). Państwa post neutralne (3). Połowa lat 90. Europejska Tożsamość Bezpieczeństwa i Obrony – część planu adaptacyjnego Sojuszu do wyzwań XXI wieku. Staje się pierwszą inicjatywą, która łączy wysiłki UE i Sojuszu. Wymieniała wspólne wysiłki na rzecz osiągania wspólnych celów w Europie dot. utrzymywania pokoju. System wzajemnych konsultacji, współpracy, w oparciu o mechanizmy, które zostały ustanowione w toku zimnej wojny. Kwestia, w jaki sposób UE będzie mogła korzystać z zasobów Sojuszu. Grunt pod kolejne porozumienie – Berlin+. Pierwsze porozumienie podpisane w 1999 roku. Interinstytucjonalne porozumienie pomiędzy UE a Sojuszem w zakresie współpracy (2 wersja podpisana 4 lat później – 2003 rok). Konsultacje w kwestiach kryzysu, Ochrona informacji poufnych, Dostęp UE do zasobów planistycznych Sojuszu, Wykorzystanie centrali (Europejskiego Sztabu Wojsk Sojuszu) dla kontroli misji wojskowych UE, Wykorzystanie zasobów militarnych, politycznych i planistycznych do misji UE. Przyjęcie w 2003 rok – Europejska Strategia Bezpieczeństwa, zajmuje się definiowaniem podstawowych globalnych zagrożeń i źródeł możliwego zagrożenia dla bezpieczeństwa UE. Precyzuje cele strategiczne w zakresie reagowania na zagrożenia w oparciu o budowaniu struktur bezpieczeństwa. Efektywny multilateralizm – wpisana do Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa. Katalog zagrożeń: Terroryzm, Proliferacja broni masowego rażenia, Konflikty regionalne, Upadłość państw, Zorganizowana przestępczość. Odejście typowych terytorialnych zagrożeń. UE jest normalną czy normatywną siłą? Europa jako smart power. UE zaczęła budować swoje możliwości do działania w zakresie zarządzania kryzysowego. Cele przekrojowe budowane w oparciu o Europejską Strategię Bezpieczeństwa (sektor cywilny i wojskowy). 1999 – cele helsińskie, które zakładały przygotowanie sił wojskowych, szybkiego reagowania, które są w stanie zapewnić realizację działań petersburskich (TA). Pod koniec lat 90. zakładano, że powinno to być ok. 15 brygad. 2003 – UE do 2010 będzie w stanie zorganizować siły szybkiego reagowania, które będą obejmować siły morskie, lądowe i powietrzne, możliwe do aktywizacji i wysłania w ciągu 5-10 dni. 2004 – Decyzja, że państwa członkowskie będą budować grupy bojowe (uzyskały pełną operacyjność wojskową w 2007 roku). UE jest w stanie podejmować w pełni działania wojskowe w zakresie szybkiego reagowania. Grupy transgraniczne. 2 grupy bojowe na dyżurze (pół roczne). Mają reagować na kryzysy, nie są konstrukcjami obronnymi. Budowanie możliwości aktywizacji swoich działań równolegle. Okres planowania. Problemy: pokojowe relacje, • propozycja konkretnych zysków i preferencji, które będą oferowane państwom partnerskim. Białoruś, Armenia, Azerbejdżan, Rumunia, Bułgaria, Ukraina, Rosja - Rosja odrzuca. Pytanie o kraje bałkańskie i Turcję - kraje wyłączone z EPS, skierowana do nich specjalna oferta, podobno kraje obszaru EOG. EPS jest inaczej zarządzana niż WPZiB, ale należy do wspólnej polityki zagranicznej. Swobodny przepływ osób, wymiana ekonomiczna, współpraca w zakresie zapobiegania niebezpieczeństwom (terroryzm, przestępczość transgraniczna i celna, zagrożenia środowiskowe i nuklearne, choroby). EPS miała finansować konkretne działania, wspierać zrównoważony rozwój, zbliżać standardy i polityki do działań unijnych. Wiarygodność unijnych obietnic może być wysoka, ale obietnice nie są wystarczająco atrakcyjne, ta polityka nie do końca się sprawdza i za to jest krytykowana, UE nie poradziła sobie np. z arabską wiosną. Silne strony EPS: • wspólne zaangażowanie stron • konkretność polityki sąsiedzkiej, miała być konkretnie robiona, szczegółowa, mierzalna • lepsze wykorzystanie funduszy • wykorzystanie doświadczenia wschodniego rozszerzenia do osiągnięcia konkretnych, mierzalnych celów Problemy - merytoryczne: • kontrowersje wokół migracji i mobilności • konkurowanie krajów w kwestii handlu Partnerstwo Wschodnie: Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Mołdawia, Ukraina, Gruzja. Niechęć ze strony Rosji, miałby to dla niej być sygnał zaangażowania Rosji w tym regionie. Ogłoszona w grudniu 2008 przez przewodniczącą KE i komisarz ds. zewnętrznych - Benita Ferrero-Waldner. Barosso stwierdził, że tylko silna wola polityczna i zaangażowanie obu stron pozwoli osiągnąć cele: doprowadzenie do stowarzyszenia. Partnerstwo proponowało też specjalny program rozwoju instytucji, wspierany przez ENPI, oraz budowanie strefy wolnego handlu, dialogu rolnego. Szczyty co 2 lata, czekamy na trzeci - Litwa, wcześniej: Praga, Warszawa. Pierwszy szczyt: wiosna 2009. Podnoszona była kwestia finansowania PW, Polska zabiegała, by Niemcy jako istotny płatnik UE zobowiązały się do jego wsparcia. Proponowano wzmocnienie o kilkaset milionów euro puli przeznaczonej dla tych państw w stosunku do pierwotnej alokacji w ramach ENPI. Unia Śródziemnomorska - propozycja francuska (Sarkozy), mocno skrytykowana, przemieniona na Unię dla Śródziemnomorza, powołana z zaangażowaniem Merkel, umiera wraz z Arabską Wiosną. Powyższe polityki są istotne, bo dotyczą głównego zainteresowania UE, docierają do wszystkich jej sąsiadów. Są one najbardziej kontestowane przez polityków i społeczeństwa, w UE nie ma zgody, jak powinny być przebudowane. Wyraźny opór wobec polityki rozszerzenia (problem Turcji). Polityki te wydają się być dość dobrze zorganizowane, ale też są niezwykle wrażliwe na dynamikę wydarzeń w tych państwach. Polityki UE działają tylko wtedy, gdy klimat polityczny jest dobry, gdy tego brakuje, UE nie jest w stanie nic zdziałać. Wzbudzają opór obywateli, zwłaszcza w kryzysie, bo to oni za nie płacą. Perspektywy z zewnątrz Wspólna Polityka Zagraniczna często nie bierze pod uwagę tego, co dzieje się na zewnątrz. UE zakłada, że robi dobre rzeczy dla otoczenia, europocentryczne podejście. Patrząc w drugą stronę: polityka UE jest zależna od tego, jak jest postrzegana przez kraje, do których jest kierowana. Największa pułapka: polityka UE jest relacyjna, wydaje jej się, że działa w statycznym układzie, rozmija się z partnerami, co dobrze uchwyca teoria ról. Jest to ogólne przekonanie, gdzie i w jaki sposób polityka jest legitymizowana, umiejętność oddziaływania aktora w stosunkach międzynarodowych. Legitymizacja aktora w stosunkach międzynarodowych jest konieczna, by mógł w nich działać. Jest rozumiana jako założenie, że akcje jakiegoś aktora są pożądane, właściwe i stosowne w jakimś społecznie konstruowanym systemie norm, wartości i definicji. To bardzo subiektywna kategoria, opiera się na tym, jak jest postrzegany dany aktor. Teoria ról próbuje uchwycić dynamikę interakcji w danym środowisku. Pozwala uchwycić związek między legitymacją aktora do działania a percepcją innych aktorów na jego temat. Jest ugruntowanym podejściem w stosunkach międzynarodowych, budowana już w latach 70. przez amerykańskich badaczy. Zalicza się raczej do podejść konstruktywistycznych. Koncentruje się na takich rzeczach, jak: • koncepcja roli danego aktora - definicja tego, co aktor sądzi że robi; jak koncepcja roli jest skuteczna; jak ulega zmianie i czy w ogóle • wykonanie, odegranie tej roli - konkretne działanie • percepcja roli przez innych aktorów Teoria Harnischa: próbuje uchwycić rolę i tożsamość. Aktor w formie "ja", "ja postrzegane przez innych". "Ja" komunikuje się z innym - mamy oczekiwania i zachowanie innego. Teoria ról podkreśla, że mamy znaczącego innego i zwykłego innego. Głównym medium, sposobem komunikacji jest język, przyczynia się do formowania tożsamości danego aktora. Istnieją normy, które wyznaczają zachowanie aktora w stosunkach międzynarodowych. Mamy też agenta, aktora, który odgrywa rolę na bazie swojej koncepcji roli: co ja sądzę o swojej roli, jak ją odgrywam. Rolę aktora determinują subiektywne wyznaczniki - percepcje, tożsamość danego aktora, aspekt jego ego, dziedzictwo kulturowe ("ego historyczne" - wynika z tego, kim kiedyś byliśmy). Duża część polityki zagranicznej jest robiona tak naprawdę do środka, dla wewnętrznej publiczności, na tej zasadzie budujemy, wzmacniamy pozycję lidera. Obiektywne czynniki: zasoby siły i możliwość ich wykorzystania. Na bazie tych wszystkich czynników powstaje narodowa (tu: unijna) koncepcja roli, dotyczy istotnych dla danego aktora obszarów. Koncepcje ról zmieniają się w zależności od tego, do kogo, gdzie i w jakiej kwestii są kierowane. R. Inglehart - World Value Survey - mapa wartości - jak rozkładają się w świecie. 2 skale: wartości tradycyjne (bardziej konserwatywne) i sekularno-racjonalne, druga oś: wartości związane z przetrwaniem - rodzina, więzy krwi, oraz wartości związane z ekspresją siebie, indywidualizmem. W teorii roli często pojawia się koncepcja mitu, system polityczny, który nie potrafi zbudować własnego mitu i powtarzać swoich historii nie będzie umiał wygenerować poparcia. UE próbuje budować swój mit. Zwraca się uwagę na mit wyjściowy, mit powstania, przeszłości. UE wysyła komunikat, że udało się skończyć wszystkie wojny, innym tez może się udać. Jest to też jednocześnie komunikat do środka. Mit założycielski i mity pochodne - w nich nadajemy sens działaniom politycznym. Sonia Lucarelli - zewnętrzne obrazy UE - percepcja UE przez innych aktorów. Wewnętrzne źródła percepcji: funkcjonują w krajach, które patrzą na UE, a Unia nie ma na nie istotnego wpływu. Działanie UE na zewnątrz jest najbardziej skuteczne do środka, przekonuje o jej wielkości głównie nas samych. Postrzeganie UE przez inne kraje: Chiny - należy wzmocnić współpracę z Unią - nie wiadomo w jakim zakresie Rosja - UE jako bogaty konsument Amerykanie mają generalnie pozytywna opinię o UE. Poprawa percepcji UE w Tajlandii i Korei Płd. ogólnie azjatyckie percepcje UE są bardzo zróżnicowane. Dominują kwestie ekonomiczne. W większości badań na masową skalę widzimy, że media są głównym przekaźnikiem informacji na współpracy, "przyklejamy się" do tej drogi. W organizacjach można mieć status obserwatora lub pełnego uczestnika. UE w większości organizacji nie ma głosu, by nie ograniczać poszczególnych państw. Status obserwatora w ONZ, ale od 2011 roku UE ma status członka- obserwatora Zgromadzenia Ogólnego, z prawem do zabierania głosu. KE ma przedstawicielstwa we wszystkich siedzibach ONZ. UE jest "uśpionym" członkiem Rady Europy, odbywają się spotkania przedstawicieli na różnym szczeblu. UE mówi jednym głosem w organizacjach ekonomicznych, np. WTO. Bank Światowy, G8, G20 - każda instytucja ma inny system. UE bardzo często reprezentuje w organizacji tylko część państw członkowskich. Dotyczy to zwłaszcza organizacji finansowych. Spill-over - rozlewanie się kompetencji UE. Jedną z najstarszych jest polityka rozwojowa. Pieniądze na tę pomoc nie idą bezpośrednio z budżetu UE. (Przypomnieć sobie konwencje: Jaunde, Lome, dot. krajów AKP). Istotne zmiany w funkcjonowaniu polityki rozwojowej wprowadził Traktat z Maastricht, była wyłączona z kompetencji WPZiB, ale zaliczała się do działań zewnętrznych. Polityka rozwojowa nie może być przekazywana bez polityki warunkowości, musi być połączona z powiązaniami politycznymi - argument jeszcze z czasów po zimnej wojnie. Polityka rozwojowa znajduje się pod kierownictwem komisarza ds. polityki rozwojowej oraz komisarza ds. współpracy międzynarodowej i pomocy humanitarnej. UE ma działać na rzecz osiągnięcia milenijnych celów rozwoju (miały być zrealizowane do 2015, już wiadomo, że to niemożliwe). UE jest największym darczyńcą pomocy rozwojowej na świecie, bo nakłada na pcz obowiązek przekazywania określonego % PKB na ten cel. Jednym z głównych warunków rozwijanych przez UE jest także łączenie pomocy rozwojowej z promowaniem pozytywnym wartości. Buduje to tożsamość UE na arenie międzynarodowej jako aktora reprezentującego wartości, który powinien zachowywać się w tym względzie konsekwentnie (często krytyka braku tej konsekwencji). Warunkowość jest większa, gdy dajemy pomoc bezzwrotną. UE radzi sobie tym lepiej, im lepsza jest atmosfera polityczna. UE ogólnie raczej nie mówi jednym głosem, jeśli już to w ograniczonym zakresie i raczej tylko w sprzyjających warunkach. Policy networks - teorie sieci - zrobiły furorę w wytłumaczeniu postępu we WPZiB. Opierają się na badaniach amerykańskich (nazwiska!!). Kto tak naprawdę decyduje o osiągnięciu konsensusu, który umożliwia inicjowanie nowych polityk lub większą skuteczność? Warunki: • niepewność poznawcza - by zgodzić się na oddanie pewnych obszarów instytucjom wspólnotowym, państwa członkowskie muszą nie wiedzieć, co mają zrobić i jak reagować, bo gdy wiedzą, radzą sobie same i nie chcą przekazywać kompetencji. • musi się pojawić entrepreneur zmiany, broker normy - aktor, zwykle któraś z instytucji, który będzie miał silne przekonanie, że wie, jak powinno się postąpić, jego celem jest przekonanie do tego też innych aktorów. Nie może działać w pojedynkę, by wykorzystać moment, w którym otworzy się okno możliwości do działania, musi mieć wystarczająco duże poparcie wśród sieci, które wpływają na daną politykę. Peter Haas - pokazuje, że kluczowym elementem do rozpoczęcia dyskusji w stosunkach międzynarodowych było zbudowanie wspólnoty poznawczej (zwykle transgranicznej). Dostarczają normatywnych rozwiązań, mówią, jak powinno być. • advocacy coalitions - forma lobbingu. Koalicja rzeczników, która musi istnieć, by zainicjowac jakiś proces. Musi być wystarczająco silna. Najbardziej skuteczna przy wysokiej niepewności poznawczej. Zajmują się zwykle forsowaniem konkretnych rozwiązań politycznych, są prominentni politycy, przede wszystkim legislatywa Ruchy, które zmieniły rzeczywistość międzynarodową: • sufrażystki, ruchy na rzecz praw kobiet • ruch przeciwko niewolnictwu, a potem walka z aparthaidem • walka o prawa człowieka Teoria sieci pozwala wyjaśnić, dlaczego pewna idea staje się zapalnikiem, wszyscy o niej mówią, każdy polityk musi się do niej odnieść. Badacze zajmują się zagadnieniem, kiedy otwiera się okno możliwości, kiedy można proponować nowe rozwiązania. John Kingdom - okno możliwości to sytuacja, kiedy dane pomysły w zakresie polityk publicznych przenoszą się z poziomu społecznego na poziom rządu. To moment, gdy na poziomie władzy przyjmuje się pomysly, które są na poziomie społecznym. Okno otwiera się, gdy: • problem jest poważny, sytuacja wymyka się spod kontroli - wydarzenie lub ich seria, które powodują, że problem przerasta istniejące instrumenty polityczne • mamy już na poziomie społecznym precyzyjną informację, jak poradzić sobie z problemem • grupa mająca rozwiązanie musi być dobrze usytuowana w systemie politycznym Musi być: problem, aktywizm i przekonanie do działania. Polityczne idee dotyczące tego, jak powinno być, są mniej istotne same w sobie, bardziej istotne jest, jak mutują, łączą się w pojęcia, które przenikają do polityki. W którą stronę idzie WPZiB? Wskaźniki: • struktura instytucjonalna WPZiB w sensie formalnym i nieformalnym • legitymizacja polityki zagranicznej - opiera się na zgodzie społeczeństw Model polityki opartej na Traktacie z Lizbony - zawsze będzie rządowa, UE jest tylko dodatkiem – Morawscik. Metoda funkcjonalna - UE może działać tylko tam, gdzie wzmacnia to interesy państw członkowskich. Nawet jeśli WPZiB będzie miała większe aspiracje, będzie dotyczyć tylko największych, najbardziej wpływowych krajów. Choć formalnie proces decyzyjny WPZiB jest międzyrządowy, praktyka i empiryczne badania wskazują, że mamy daleko idącą zmianę - transnacjonalizacja polityki. Socjalizacja elit w polityce zagranicznej. Rośnie rola Parlamentu Europejskiego, powstają nowe instytucje wokół WPZiB, które "rozpuszczają" trochę charakter międzyrządowy, zaczyna się myśleć w kategoriach pewnego wspólnego funkcjonowania obszaru, a nie wypełniania narodowych interesów. Inne podejście: Działania w ramach WPZiB nie tylko uzupełniają działania państw członkowskich, ale też mogą je zastąpić. Jest federalny model integracji europejskiej, zakłada w dużej mierze powtórzenie procesu narodotwórczego. Europejczycy musieliby mieć jakąś wspólną tożsamość, polityczny ogląd rzeczywistości. Wprowadzanie federacji tylnymi drzwiami, budowanie jej struktur. WPZiB jest ważnym czynnikiem budującym Unię. Problem z tym modelem: choć refleksja jest długotrwała, dalej Catherine Ashton nie zastępuje pewnych funkcji narodowych. Manners - pomysł na zdywersyfikowana wspólnotę, która będzie mówić różnymi głosami, ale i tak jest wewnętrznie zbliżona. Koncepcja wielopoziomowego zarządzania (MLG) - interakcje wielu poziomów, od lokalnego do ponadnarodowego. Jest rezultatem alokacji kompetencji. W zakresie polityki zagranicznej na poziomie europejskim nie ma zgody, na ile powinna być kierowana interesem, a na ile rządzona przez obywateli. Zasada autonomii - ci, których dotyczą decyzje, powinni być jej autorami, jako obywatele powinniśmy legitymizować ponadnarodowe działania UE; zasada poddawania się kontroli - musi być mechanizm kontroli tych, którzy podejmują decyzje, przez obywateli.