Download Chuyên đề phương trình lượng giác and more Exercises Mathematics in PDF only on Docsity!
Trường THPT MARIE CURIE
ĐẠI SỐ VÀ GIẢI TÍCH
Chuyên đề 1
PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC
XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ LƯỢNG GIÁC
CỦA MỘT GÓC HAY CUNG LƯỢNG GIÁC
1. Đường tròn lượng giác
Là đường tròn có tâm O trong mặt phẳng Oxy và có bán kính R 1.
A 1; 0là điểm gốc của đường tròn lượng giác.
Chiều dương là chiều ngược chiều kim đồng hồ.
Chiều âm là chiều cùng chiều kim đồng hồ.
2. Giá trị lượng giác
Cho cung AM
sin OK Tung độ của điểm (^) M.
Cos = cos OH Hoành độ của điểm M.
sin tan cos
AT
(Kéo dài OM cắt tiếp tuyến t At ’ tại T )
S
cos cot sin
B
(Kéo dài OM cắt tiếp tuyến s Bs ’ tại S , với B 0;1)
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
3. Hàm số lượng giác
a) Hàm số sin
Đặt mỗi giá trị x với duy nhất điểm M trên đường tròn lượng giác mà số đo cung bằng
x. Điểm M có tung độ hoàn toàn xác định đó làsin x
sinx
B'
B
A' (^) A
x
O
M
Định nghĩa Tập xác định Tập giá trị Đồ thị
sin :
x sin x
D
x^
T 1;
1 sin x 1
b) Hàm số cosin
Quy tắc đặt mỗi số thực x với một số thực cos x được gọi là hàm số cosin
Định nghĩa Tập xác định Tập giá trị Đồ thị
cos :
x cos x
D
x^
T 1;
1 sin x 1
y
x
- π (^) π -
π 2
-
π 2
1
O
c) Hàm số tang
Hàm số tang là hàm số được xác định bởi công thức
sin , cos 0 cos
x y x x
.
Ký hiệu: y tan x
Trường THPT MARIE CURIE
CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC
1. Hệ thức cơ bản
2 2 2 2
2 2
1 tan cos sin cos 1 1 1 cot sin
a a a a
a a
tan cot tan .cot 1 1 cot tan
a a a a
a a
sin
tan sin tan cos
cos
a
a a a a
a
cos
cot cos cot .sin
sin
a
a a a a
a
2. Cung liên kết 3. Công thức cộng
sin( a b ) sin a cos b sin b cos a
cos( a b ) cos a cos b sin a sin b
tan tan tan( ) 1 tan .tan
a b a b a b
cot( ) tan( )
a b a b
cos( a ) cos a
sin( a ) sin a
tan( a ) tan a
cot( a ) cot a
sin( a ) sin a
cos( a ) cos a
tan( a ) tan a
cot( a ) cot a
sin cos 2
a a
cos sin 2
a a
^
tan cot 2
a a
cot tan 2
a a
^
sin cos 2
a a
cos sin 2
a a
tan cot 2
a a
cot tan 2
a a
Áp dụng công thức cộng ta được
sin cos 2 sin 4
x x x
cos sin 2 cos 4
x x x
Định nghĩa Tập xác định Tập giá trị Đồ thị
tan :
sin
cos
x x x
\ ,
D k k
^
2
x k
T
y
x
π
2
-
π
2 O
d) Hàm số côtang
Hàm số côtang là hàm số được xác định bởi công thức
cos , sin 0 sin
x y x x
.
Ký hiệu: y cot x
Định nghĩa Tập xác định Tập giá trị Đồ thị
cot :
cos
sin
x x x
D \ k , k
x^ k^
T
y
π^ x
π O^2
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
…
4. Cung liên kết 5. Công thức nhân đôi
sin2 a 2sin a cos a
2 2
2
2
cos – sin
cos 2 1 2sin
2cos 1
a a
a a
a
2
2 tan tan 2 1 tan
a a a
2 1 1 tan cot 2 tan 2 2 tan
a a a a
sin (^) a sin a
cos (^) a cos a
tan (^) a tan a
cot (^) a cot a
sin( a ) sin a
cos( a ) cos a
tan( a ) tan a
cot( a ) cot a
sin cos 2
a a
cos sin 2
a a
tan cot 2
a a
^
cot tan 2
a a
^
sin (^) a k .2 (^) sin a cos (^) a k .2 (^) cos a
tan (^) a k (^) tan a cot (^) a k (^) cot a
6 .Công thức hạ bậc
2 2
2 2
2
1 cos 2
1 cos 2
1 cos 2
a a a a
a a a a
a a a
7. Công thức biến tích thành tổng
1
1
1
a b a b a b
a b a b a b
a b a b a b
a b a b a b
8 .Công thức biến tổng thành tích
cos cos 2 sin sin 2 2
sin sin 2 cos sin 2 2
sin( )
a b a b a b
a b a b a b
a b a b a b
a b a b a b
a b a b a b
Ghi chép: ........................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Trường THPT MARIE CURIE
VẤN ĐỀ 1
PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC CƠ BẢN
A. PHƯƠNG PHÁP
1.
radian (^2) sin sin , 2
u v k u v k u v k
^ ^
hoặc
ñoä 0
0 0
360 sin sin , 180 360
u v k u v k u v k
(^) (^) ^ ^
2.
radian (^2) cos cos , 2
u v k u v k u v k
hoặc
ñoä 0
0
cos cos , 360
u v k u v k u v k
^
3.
radian
tan u tan v u v k , k hoặc
ñoä 0 tan u tan v u v k 180 , k
4.
radian
cot u cot v u v k , k hoặc
ñoä 0 cot u cot v u v k 180 , k
5.
radian (^) arcsin 2 sin , arcsin 2
x m k x m k x m k
^ ^
6.
radian (^) arccos 2 cos , arccos 2
x m k x m k x m k
7.
radian
tan x m x arctan m k , k
8.
radian
cot x m x arc cot m k , k
Ghi chép bổ sung
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
cos u 1 u k 2
cos u 1 u k 2
cos 0 2
u u k
sin 1 2 2
u u k
sin 1 2 2
u u k
sin u 0 u k
ĐẶC BIỆT
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
B. VÍ DỤ
Ví dụ 1. Giải phương trình
sin sin 2 5
x
^
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 2. Giải phương trình 0
0 0 sin x 30 sin 2.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 3. Giải phương trìnhsin x (^) cos x (^2) 0
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 4. Giải phương trình 2sin x 1.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 5. Giải phương trìnhsin^1 5
x
.
Lời giải
Trường THPT MARIE CURIE
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 6. Giải phương trình2 sin^2 6
x
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 7. Giải phương trình
0 2 sin x 60 3 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 8. Giải phương trình
sin 3 cos 3
x x.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 9. Giải phương trình
^ ^
cos 2 sin 5 4
x x.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
Ví dụ 10. Giải phương trình (^) 5sin x 1.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 11. Giải phương trình
sin 2 3
x .
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 12. Giải phương trình
cos cos 5 7
x
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 13. Giải phương trình
0 0 cos x 40 cos.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 14. Giải phương trình 2cos x 1.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Trường THPT MARIE CURIE
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 15. Giải phương trìnhcos 1
8
x
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 16. Giải phương trình2 cos 3 0 6
x
^ ^
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 17. Giải phương trình
0 2 cos x 30 2 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 18. Giải phương trình 3cos x 3 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 19. Giải phương trình 5cos 2 x (^1) 3 0.
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 20. Giải phương trình
tan tan 4 7
x
^
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 21. Giải phương trình
0 0 tan x 48 tan 25.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 22. Giải phương trình tan x 3.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 23. Giải phương trìnhtan cot 6 6
x
^
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Trường THPT MARIE CURIE
Ví dụ 24. Giải phương trình
0 tan x 30 1 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 25. Giải phương trình 2tan x 5 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 26. Giải phương trìnhcot cot
8 5
x
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 27. Giải phương trình
0 0 cot^ x^ ^28 cot 12.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 28. Giải phương trình 3 cot x 3 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
Ví dụ 29. Giải phương trìnhcot 1 0 6
x
^ ^
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 30. Giải phương trình^ cot 2 20 ^3
o ^ x^ ^ ^ .
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 31. Giải phương trình 3 cot x 5 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 32. Giải phương trình (^) cos x sin x 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 33. Giải phương trình 3 sin x cos x 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Trường THPT MARIE CURIE
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 34. Giải phương trình 3 cos x sin x 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 35. Giải phương trình sin2 x sin2 cos x x 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 36. Giải phương trình
2 cos 2 sin 0 2
x x .
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 37. Giải phương trình sin3 x sin x 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 38. Giải phương trình cos4 x sin x.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 39. Phương trình
2 (^) 2cos x 1 0 có bao nhiêu nghiệm trên đoạn
;
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 40. Giải phương trình
sin
0
cos 1
x
x
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 41. Giải phương trìnhtan x (^) cos x (^1) 0
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 42. Giải phương trình cos x (^1) 2sin x (^1) 0
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 43. Phương trình (^) sin2 x 3cos x 0 có bao nhiêu nghiệm trong khoảng 0; 2022
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Trường THPT MARIE CURIE
C. BÀI TẬP CƠ BẢN
Bài 1. Giải các phương trình sau:
sin 2 sin 7
x
. 2. sin3 x sin x 0. 3. sin5 x sin2 x 0.
sin 3 2
x
. 5.
sin 45 2
x . 6. 2 sin 2 1 0 4
x
^ ^
.
7.
0 2 sin 2 x 60 1 0. 8. sin 3 1 4
x
. 9.
sin 30 0 3
x
.
Bài 2. Giải các phương trình sau:
cos 3 cos 8
x
. 2. cos3 x cos x 0. 3.
cos 3 2
x
^
.
4.
cos 30 2
x . 5. 2 cos 1 3
x
^
. 6. ^ ^
0 ^ 2 cos 2^ x^60 1 .
7. cos 2 1 0 4
x
^ ^
. 8.
0 cos 30 1 0 3
x ^ ^
. 9.
cos 2 4
x .
Bài 3. Giải các phương trình sau:
1. cos3 x sin2 x. 2. cos 3 2cos 0 4
x
. 3.
^
cos 2 3 2
x
.
4. (^)
cos 2 30 2
x. 5.
^
2 cos 0 3
x
. 6. (^)
0 2 cos 2 x 60 1 0.
cos 2 2 0 4
x
. 8.
0 cos 30 1 3
x
. 9.
sin 2 4
x.
Bài 4. Giải các phương trình sau:
1. (^) sin x cos x 1. 2. sin x cos x 2. 3. (^) sin x 2cos x 1. 4. cos x 2 sin x 0. 5. cos x sin x 2 sin 3 x. 6. sin cos sin 4
x x
.
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
VẤN ĐỀ 2
PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI
THEO MỘT GIÁ TRỊ LƯỢNG GIÁC
A. PHƯƠNG PHÁP
Cho u là 1 góc lượng giác chứa ẩn x
1.
2 a^^ sin^ u^ ^ b^ sin^ u^ ^ c ^0 Đặt t sin u với điều kiện 1 t 1.
Phương trình đã cho trở thành
2 at bt c 0 (*)
2.
2 a cos u b cos u c 0 Đặt t cos u với điều kiện (^) 1 t 1.
Phương trình đã cho trở thành
2 (^) at bt c 0 (*)
3.
2 a tan u b tan u c 0 Đặt t tan u
Phương trình đã cho trở thành
2 at bt c 0 (*)
4.
2 a cot u b cot u c 0 Đặt t cot u
Phương trình đã cho trở thành
2 at bt c 0 (*)
Giải phương trình (*) tìm t và so t tìm được với điều kiện (nếu có).
Thay lại t bằng giá trị lượng giác tương ứng để tìm nghiệm x.
Ghi chú
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
B. VÍ DỤ
Ví dụ 1. Giải phương trình
2 2sin x – 3sin x 1 0.
Lời giải
Trường THPT MARIE CURIE
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 2. Giải phương trình
2 (^) cos x 3cos x 2 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 3. Giải phương trình
2 2 tan x 3tan x 1 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 4. Giải phương trình
2 cot x – cot x – 12 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 5. Giải phương trình
2 8cos x 2sin x 7 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
Ví dụ 6. Giải phương trình 2cos2 x cos x 1.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 7. Giải phương trình
2 sin x 2cos x 2 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 8. Giải phương trình (^) cos2 x 5sin x 2 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 9. Giải phương trình
2 2 2cos x – sin x – 4cos x 2 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Trường THPT MARIE CURIE
Ví dụ 10. Giải phương trình
2 sin x 2cos x 1 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 11. Giải phương trình
2 (^) cos 2 x sin x 2cos x 1 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 12. Giải phương trình
2 tan x tan x 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 13. Giải phương trình
2 2
tan tan cos
x x x
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
Ví dụ 14. Giải phương trình
2 2
2cot cot sin
x x x
.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 15. Giải phương trình
2 3tan x 2 3 tan x 3 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 16. Giải phương trình
2 (^) 3cot x 5cot x 8 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 17. Giải phương trình 3 tan x 6cot x 2 3 3 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Trường THPT MARIE CURIE
Ví dụ 18. Giải phương trình
2 sin 2cos 2 0 2 2
x x .
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
C. BÀI TẬP
Bài 5. Giải các phương trình sau:
4 cos 2 x cos x – 2 0. 2.
4 4 5 1 cos x 2 sin x – cos x.
3.
2 1 cos x cos 2 x cos x 2sin x. 4.
2 5 3sin x 4 cos x 1 – 2 cos x.
4 4 sin x cos x sin x cos x 0. 6.
sin cos cos 4 0 8
x x x .
6 6 2 sin x cos x 2sin x. 8.
6 6 ^ 2 sin^ x^ ^ cos^ x^ – sin^ x .cos^^ x ^0.
VẤN ĐỀ 3
PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT
ĐỐI VỚI SIN VÀ COS
A. PHƯƠNG PHÁP
Là phương trình lượng giác có dạng: a sin u b cos u c (*)
Điều kiện có nghiệm của phương trình:
2 2 2 a b c
CÁCH GIẢI
Cách 1.
Chia 2 vế của phương trình (*) cho
2 2 a b , ta được:
2 2 2 2 2 2
(*) sin cos
a b c u u a b a b a b
(**)
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
Do
2
2 2
a
a b
+
2
2 2
b
a b
= 1, nên tồn tại một góc sao cho
2 2
cos
a
a b
và 2 2
sin
b
a b
Khi đó 2 2
(**) sin .cos cos .sin
c u u
a b
2 2
sin
c u
a b
Cách 2.
Nếu a 0 , chia 2 vế của phương trình (*) cho a , ta được:
^ *^ sin^ cos
b c x x a a
^ (**)
Luôn tồn tại một góc sao cho tan
b
a
Khi đó:
sin (**) sin cos cos
c x x a
sin cos sin cos cos
c x x a
sin (^) cos
c x a
ĐẶC BIỆT
Nếu (^) c 0 thì () a sin u b cos u 0 (*)
Chia 2 vế của phương trình (**) cho cos u , ta được:
sin (**) 0 tan 0 cos
u a b a u b u
.
Nếu a b 1 thì(*) sin cos 2 sin 4
u u c u c
MỞ RỘNG
Cách giải phương trình a sin u b cos u c còn được dùng đối với các dạng sau:
Dạng 1:
2 2 a sin u b cos u a b sin v
Dạng 2:
2 2 a sin u b cos u a b cos v
Chú ý
sin a cos b sin b cos a sin( a b ) cos a cos b sin a sin b cos( a b )
Chú ý
sin cos 2 sin 4
x x x
sin cos 2 sin 4
x x x
Trường THPT MARIE CURIE
cos sin 2 cos 4
x x x
cos cos 2 cos 4
x x x
Ghi chú
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Chuyên đề 1: LƯỢNG GIÁC
B. VÍ DỤ
Ví dụ 1. Giải phương trình sin x 3 cos x 2.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 2. Giải phương trình 3 cos x – sin x 2.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 3. Giải phương trình (^) sin x 3 cos x 3.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 4. Giải phương trình 3 sin 2^ x^ ^ 3 cos 2^ x ^3.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Trường THPT MARIE CURIE
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 5. Giải phương trình (^) 3sin 4 x 3 cos 4 x 3 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 6. Giải phương trình (^) 3sin x 3 cos x 0.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 7. Giải phương trình sin x cos x 2.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
Ví dụ 8. Giải phương trình sin x – cos x 1.
Lời giải
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................