Download Filipino Lesson Plan Grade 4. and more Slides English Literature in PDF only on Docsity!
Commission on Higher Education Region IV – A CALABARZON Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
C aptivating knowledge T hrough E ducation
MASUSING BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 6
I. MGA LAYUNIN
Sa katapusan ng aralin ang mga bata ay inaasahang: a) Nalalaman ang kahulugan ng panitikan. b) Nakapagbibigay ng mga halimbawa ng akdang pampanitikan. c) Nakapagpapahayag ng kahalagahan ng panitikan. II. PAKSANG ARALIN Paksa: Kahulugan ng Panitikan at Aspekto ng Akdang Pampaninitikan Sanggunian: http://panitikankarunungangbayan.blogspot.com/2015/04/ano-ang-panitikan-ang- panitikan-ay.html https://www.facebook.com/MajobeNiJordan/posts/mga-akdang-pampanitikanmga-akdang- tuluyan-ay-yaong-mga-nasusulat-sa-karaniwang-t/2559109217671160/ Kagamitan: Laptop, PowerPoint presentation, visual aid, GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MAG AARAL I. PANIMULANG GAWAIN a. Panalangin -
Ang lahat ay magsitayo at simulan natin ang
ating araw sa pananalangin. ________ maari
mo bang pangunahan ang pagdarasa.
Ama namin sumasalangit ka,
Sambahin ang pangalan mo.
Mapasaamin ang kaharian mo.
Sundin ang loob mo dito sa lupa para nang
sa langit.
Bigyan mo kami ngayon ng aming kakanin
sa araw araw;
At patawarin mo kami sa aming mga sala,
Para nang pagpapatawad namin sa
nagkakasalaan sa amin;
At huwag mo kaming ipahintulot sa tukso,
At iadya mo kami sa lahat ng masama.
Amen.
Commission on Higher Education Region IV – A CALABARZON Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
C aptivating knowledge T hrough E ducation b. Pagbati Magandang umaga mga bata. Kumusta naman kayong lahat? c. Pagtatala ng liban sa klase May liban ba para sa araw na ito?
Mabuti naman mga bata. Nagagalak
akong malaman na kompleto kayo sa
araw na ito.
Magandang umaga din po teacher. Mabuti po ma’am. Wala po teacher! a. PANLINANG NA GAWAIN a. Tukoy alam Hanap Salita (mag papaskil ang guro ng dalawang visual aids ng hanap salita at kailangang mahanap ng mga mag aaral ang mga tamang salita sa mga gulong letra sa loob ng kahon) b. Pangkatang Gawain: (Ang mga mag aaral ay hahatiin sa apat upang maisagawa ang aktibiti. Bawat grupo ay maghahanda ng papel at ballpen/pentel pen na kung saan ay duon isusulat ang mga nahanap na salita sa mga gulong letra. Bago sumagot ay bibilang ng tatlo ang guro, saka lamang maaring magsagot ang bawat grupo. Ang unang pangkat na makapagtataas ng kanilang sagot at syang panalo at pupunta sa una upang bilugan ang salitang nahanap. Ang pinakamaraming puntos ay siyang panalo.) Panuto : Hanapin ang mga salitang kaugnay sa ating talakayin tungkol sa panitikan. Maaring bilugan o guhitan ang sagot.
Commission on Higher Education Region IV – A CALABARZON Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
C aptivating knowledge T hrough E ducation b. Paglalahad
- Ano ang napansin ninyo sa mga salitang inyong nahanap?
- Tama!
- Mag bigay ng mga pangyayari na maaring magparadam nito satin.
- Maraming Salamat sa inyong pagsagot mga bata.
- Ngayon ay may babasahin may tayong kwento. Ito ay ang “Ang mga nawawalang sapatos ni Kulas”
- Inaasahan kong babasahin niyo ito ng tahimik at may pang unawa. P A G I B I G R G A Y K A A C F V G B H N S T A G P G T F C X G N A O L H A A K F L E X J G O U I N N I A V E U Y A P N H G M A S S U N B P A G I A R U I N U L A X K K G M S I N D A K M E G U A B Q T A M A A L V A T N A K L I F E A F A P A T S D R T B H J U K M N I K A L I G A Y A H A N - Ang mga salitang nagpapahayag ng damdamin o emosyon po. - Kaligayahan po ma’am kapag po mataas sa test. - Pag asa po kapag pinansin ni crush. - Kalungkutan. Napagalitan ni nanay. - Pangamba. Mababa ang nakuhang marka sa exam (ang mga bata ay tahimik na nagbabasa) “Ang Mga Nawawalang Sapatos ni Kulas” Nasa katamtamang estado ng pamumuhay ang pamilya ng batang si Nicholas Cruz. Mas kilala siya sa Kalye Sampaguita bilang si Kulas, sampung taong gulang na anak nina Julio at Vina Cruz. Nagtatrabaho sa isang pagawaan ng mga kasangkapan sa bahay ang ama ni Kulas P A G I B I G R G A Y K A A C F V G B H N S T A G P G T F C X G N A O L H A A K F L E X J G O U I N N I A V E U Y A P N H G M A S S U N B P A G I A R U I N U L A X K K G M S I N D A K M E G U A B Q T A M A A L V A T N A K L I F E A F A P A T S D R T B H J U K M N I K A L I G A Y A H A N
Commission on Higher Education Region IV – A CALABARZON Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
C aptivating knowledge T hrough E ducation samantalang kahera naman isang tindahan ang kanyang ina. Isang araw, habang tinatali ni Vina ang sintas ng sapatos ng anak ay nagtaka ito. “Nak, ba’t ang lumang rubber shoes mo ang suot mo? Di ba binilhan ka namin ng papa mo ng bago?” tanong ng ina sa bata. Hindi sumagot si Kulas at nagkataon naman na bumusina na ang sasakyan na maghahatid sa kanya sa paaralan. Humalik ito sa mama niya at dali- daling tumakbo palabas ng bahay. “Leon, bilisan mo nariyan na iyong school bus,” sabi ni Kulas sa nakababatang kapatid habang tumatakbo siya palabas. Natapos ang kalahating-araw ng klase at hinatid na pauwi sa kanilang bahay sina Kulas at Leon. Pagdating nila sa sala, nagulat ang panganay na may karton na naglalaman ng bagong sapatos. “Ma, kanino po ‘tong rubber shoes?” tanong ni Kulas sa ina niya. Ngumiti ang ina at sinabihan siyang sa kanya iyon. Bagong rubber shoes at mukhang mamahalin yung binili ng mama niya para sa kanya. Kinabukasan, sinuot niya ito papuntang paaralan dahil sakto naman na P.E. nila. Pagkalipas ng isang linggo, nagulat si Vina noong sinumbatan sya ni Julio habang nag- aayos siya sa harap ng salamin at ang asawa naman ay nagbabasa ng dyaryo sa higaan nila. “Akala ko ba binilhan mo ng bagong sapatos si Kulas kaya naubos ang sweldo mo. Bakit mukhang luma yata yung nabili mo,” sabi ni Julio. Nagulat si Vina sa sinabi ng asawa. Idiniin niya bumili talaga siya ng bago at mahal iyon kaya humiram pa siya ng pera sa may-ari ng tindahan.Pagdating ng tanghalian, nakarating na ang mga bata. Tama si Julio at luma na ang sapatos na suot ni Kulas. Nagulat ang ina at tinanong ang anak. “Nak, binilhan kita ng bagong sapatos, e, bakit luma pa rin iyang sinusuot mo?” tanong ni Vina sa anak. Nagdahilan si Kulas na nakalimutan niya raw na may bago na pala siyang sapatos. Inutusan siya ng ina na kunin iyon at dalhin ito sa kanya. Ilang minuto na naghintay si Vina pero hindi bumalik si Kulas. Pinuntahan niya ito sa kwarto at nadatnan niya palakad-lakad si Kulas at balisa. Tinanong ulit ni Vina ang anak tungkol sa sapatos niya. Pang-apat na pares ng sapatos na
Commission on Higher Education Region IV – A CALABARZON Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
C aptivating knowledge T hrough E ducation iyon na binili para sa kanya ngayong taon. “Mama, patawad po. Binigay ko po sa kaibigan ko sa labas ng paaralan ang bagong sapatos na bili niyo para sa akin,” pagtatapat ng bata. “Ano? Binilhan ka ng bago tapos ipamimigay mo lang pala? Walang mali sa pagbibigay anak pero sana, inisip mo rin na binili namin ng papa mo iyon para sa iyo. Nag sinungaling ka pa,” sabi ni Vina sa anak. Pinuri ng ina ang bata sa pagiging mapagbigay nito pero pinaalalahanan rin niya na mali ang magsinungaling kahit ano pa ang dahilan. Inihayag niya rin kay Kulas na sana ay pahalagahan nito ang mga binibigay nila ng ama niya dahil pinaghihirapan nila ito. Humingi ng patawad si Kulas at nangako sa ina na pahahalagahan na niya ang susunod na mga sapatos at mga gamit na ibibigay sa kanya ng mama at papa niya. Nangako rin siyang hindi na siya magsisinungaling. c. Pagtatalakay at Pagpapahalaga
- Sino ang pinakatauhan sa kwento?
- Bakit nag-away ang mga magulang ni Kulas?
- Anong dahilan bakit luma ang gamit na saptos ni Kulas sa pagpasok?
- Anong aral ang nakuha ninyo sa binasang kwento?
- Mahusay mga bata!
- Si Kulas!
- Dahil luma padin ang ginagamit na sapatos ni Kulas sa pagpasok.
- Binigay po ni Kulas sa kanyang kaibigan sa labas ng paaralan.
- Matutong magpahalaga sa regalong bigay ng magulang.
- Huwag magsinungaling kahit na mabuti ang iyong ginawa/intensyon.
Commission on Higher Education Region IV – A CALABARZON Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
C aptivating knowledge T hrough E ducation
- Ngayon naman ay dadako na tayo sa ating aralin tungkol sa Kahulugan ng Panitikan at Aspekto ng akdang pampanitikan. Ang panitikan ay nagsasabi o nagpapahayag ng mga kaisipan, mga damdamin, mga karanasan, hangarin at diwa ng mga tao. At ito rin ang pinakapayak na paglalarawan lalo na sa pagsulat ng tuwiran o tuluyan at patula. Ang salitang panitikan ay nanggaling sa salitang " pang-titik-an " na kung saan ang unlaping "pang" ay ginamit at hulaping "an". At sa salitang "titik" naman ay nangunguhulugang literatura (literature), na ang literatura ay galing sa Latin na litterana nangunguhulugang titik.
- Noong 1983, para kay Arrogante, isang
talaan ng buhay ang panitikan kung saan
nagsisiwalat ang isang tao ng mga bagay na
kaugnay ng napupuna niyang kulay ng buhay
at buhay sa kanyang daigdig na
kinabibilangan. Ginagawa ito ng isang tao sa
pamamagitan ng malikhain pamamaraan.
- Noong 1995, inilarawan ni Salazar ang
panitikan bilang isang lakas na
nagpapagalaw sa lipunan. Dinagdag pa
niyang isa itong kasangkapang
makapangyarihan na maaaring magpalaya sa
isang ideyang nagpupumiglas upang
makawala. Para sa kanya, isa rin itong
kakaibang karanasang pantaong natatangi sa
sangkatauhan.
- Ang panitikan ay nagsasalaysay din sa pamahalaan, lipunan at mga pananampatalaya at mga karanasang may kaugnay ng iba’t ibang uri ng damdamin tulad ng pag-ibig, kaligayahan, (Ang mga mag aaral ay tahimik na nakikinig sa talakayan)
Commission on Higher Education Region IV – A CALABARZON Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
C aptivating knowledge T hrough E ducation kalungkutan, pag-asa, pagkapoot, paghihiganti, pagkasuklam, sindak at pangamba. Uri ng Panitikan
- TULUYAN o PROSA - nagpapahayag ng kaisipan. Ito'y isinusulat ng patalata. 2. PATULA - nagpapahayag ng damdamin. Ito'y isinusulat ng pasaknong. Mga Akdang Pampanitikan
Mga akdang tuluyan
ay yaong mga nasusulat sa karaniwang
takbo ng pangungusap.
1. Alamat - ito'y mga salaysaying hubad
sa katotohanan.Tungkol sa pinagmulan
ng bagay ang karaniwang paksa rito.
2. Anekdota - ito ay isang mahabang
salaysaying nahahati sa mga
kabanata.Hango sa tunay na buhay ng
tao ang mga pangyayari at sumasakop
sa mahabang panahon.Ginagalawan
ito ng maraming tauhan.
3. Nobela - Ang nobela o kathambuhay
ay isang mahabang kuwentong piksyon
na binubuo ng iba't ibang kabanata.
4. Pabula - Ang pabula ay isang uri ng
kathang-isip na panitikan kung saan
mga hayop o kaya mga bagay na
walang-buhay ang gumaganap na mga
tauhan.
Commission on Higher Education Region IV – A CALABARZON Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
C aptivating knowledge T hrough E ducation
5. Parabula - isang maikling kuwentong
may aral na kalimitang hinahango mula
sa Bibliya.
6. Maikling kwento - ito'y salaysaying
may isa o ilang tauhan,may isang
pangyayari sa kakintalan.
7. Dula - ito'y itinatanghal sa ibabaw ng
entablado o tanghalan.Nahahati ito sa
ilang yugto,at bawat yugto ay
maraming tagpo.
8. Sanaysay - isang maiksing
komposisyon na kalimitang naglalaman
ng personal na kuru-kuro ng may-akda.
9. Talambuhay - isang anyo ng panitikan
na nagsasaad ng kasaysayan ng buhay
ng isang tao hango sa mga tunay na
tala, pangyayari o impormasyon.
10. Talumpati - isang buod ng kaisipan o
opinyon ng isang tao na pinababatid sa
pamamagitan ng pagsalita sa
entablado.
11. Balita - ay ang komunikasyon ng mga
kasalukuyang kaganapan sa labas at/o
loob ng isang bansa na nakatutulong sa
pagbibigay-alam sa mga mamamayan.
12. Kwentong bayan - ay mga salaysay
hinggil sa mga likhang-isip na mga
tauhan na kumakatawan sa mga uri ng
mamamayan, katulad ng matandang
hari, isang marunong na lalaki, o kaya
sa isang hangal na babae.
13. Salawikain - ay mga maiiksing
pangungusap na lubhang makahulugan
Commission on Higher Education Region IV – A CALABARZON Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
C aptivating knowledge T hrough E ducation
at naglalayong magbigay patnubay sa
ating pang-araw-araw na pamumuhay.
14. Kasabihan - kawikaang nagsasaad ng
ating karanasan.
Mga tulang pasalaysay
pinapaksa nito ang mahahalagang mga
tagpo o pangyayari sa buhay, ang kagitingan at
kabayanihan ng tauhan.
1. Awit at Korido - isang uri ng tulang
nakuha natin sa impluwensya ng mga
Espanyol. Ito ay may sukat na walong
pantig bawat linya at may apat na linya
sa isang saknong.
2. Epiko - tumatalakay sa mga
kabayanihan at pakikipagtunggali ng
isang tao o mga tao laban sa mga
kaaway na halos hindi mapaniwalaan
dahil may mga tagpuang
makababalaghan at di-kapani-
paniwala.
3. Balada - isang uri o tema ng isang
tugtugin.
4. Sawikain - ay maaaring tumukoy sa:
A. idyoma , isang pagpapahayag na ang
kahulugan ay hindi komposisyunal.
B. moto , parirala na nagpapahiwatig ng
sentimiento ng isang grupo ng mga tao.
C. salawikain, mga kasabihan o kawikaan.
5. Bugtong - Ang bugtong, pahulaan, o
patuuran ay isang pangungusap o
tanong na may doble o nakatagong
kahulugan na nilulutas bilang isang
palaisipan (tinatawag ding palaisipan
ang bugtong).
Commission on Higher Education Region IV – A CALABARZON Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
C aptivating knowledge T hrough E ducation
6. Kantahin - ay musika na magandang
pakinggan. Kadalasang itong maganda
kung gusto rin ito ng makikinig.
7. Tanaga - isang maikling katutubong
Pilipinong tula na naglalaman ng pang-
aral at payak na pilosopiyang
ginagamit ng matatanda sa
pagpapagunita sa mga kabataan.
8. Tula - Pinagyayaman ito sa
pamamagitan ng paggamit ng tayutay.
Ang mga likhang panulaan ay
tinatawag na tula.
- Batid kung naintindihan na ninyo ang
kahulugan ng panitikan at aspekto nito.
- May tanong ba kayo mga bata? Wala na po teacher! d. Paglalahat
- Saan nagmula ang salitan panitikan?
- Mag bigay ng ilang halimbawa ng akdang tuluyun.
- Mag bigay ng ilang halimbawa ng akdang patula.
- Bakit kailangan nating aralin ang Panitikan Pilipino?
- Ang salitang panitikan ay nanggaling sa salitang pang-titik-an na kung saan ang unlaping pang ay ginamit at hulaping an.
- Alamat, Talambuhay, Maikling Kwento, Salawikain, Nobela. Epiko, Bugtong, tula, kantahin
- Mapaunlad po natin ang karunungan sa pagsusulat upang tayo ay mas mapabuti at mapaunlad.
- Bilang mga Pilipinong mapagmahal at mapagmalasakit sa ating sariling kultura ay dapat nating pag-aralan an gating panitikan.
- Para mabatid natin ang mga kaisipan sa ating panitikan at makapagsanay upang maiwasto
Commission on Higher Education Region IV – A CALABARZON Municipality of Lipa
KOLEHIYO NG LUNGSOD NG LIPA
COLLEGE OF TEACHER EDUCATION
C aptivating knowledge T hrough E ducation e. Paglalapat
- Ngayon mga bata maghanda ng isang malinis na papel at sumulat ng iyong Talambuhay na bumubuo ng tatlong talata. Sa unang talata ay ang mga personal na impormasyon tungkol sa inyo, sa pangalawang talata ay tungkol sa mga paboritong Gawain o libangan at para sa pangatlo naman ay ang inyong pangarap sa inyong paglaki at bakit ito ang iyong napili. Bibigyan ko kayo ng 15 minutos upang matapos niyo ang inyong Gawain.
- Maari na kayong magsimula (Ang mga bata ay tahimik na gumawa ng aktibidad) III.PAGTATAYA: Panuto: Basahing mabuti ang mga pangungusap at gamit ang mga salitang nasa kahon, tukuyin kung anong salita ang hinahanap sa bawat tanong. Isulat sa patlang ang inyong sagot. ____________1. Ito ay maiksing salaysay na naglalaman ng isang kwentong may mahalagang pangyayari. ____________2. Ang mga kwento na kung saan ang mga pangunahing tauhan ay mga hayop ____________ 3. Nagpapahayag ito ng kaisipan. Ito rin ay isinusulat ng patalata. ____________4. Isang mahabang likhang sining na nagpapakita ng mga pangyayariing pinagdikit sa pamamagitian ng balangkas. ____________5. ito ay iskrip na ginagamit sa mga pagtatanghal sa entablado at kadalasan ay marami itong yugto.
Susi sa Pagwawasto:
- Maikling kwento
- Pabula
- Tuluyan
- Nobela
- Dula IV.TAKDANG ARALIN: Panuto: Magsaliksik ng limang halimbawa ng isang maikling kwento. Isulat ang sagot sa inyong kwaderno. Inihanda ni: BALINADO, KAREN B.
PABULA MAIKLING KWENTO DULA
NOBELA TULUYAN