


To jest jedynie podgląd.
3 wyświetlane ||| 3 wyświetlanych na 8 str.

To jest jedynie podgląd.
3 wyświetlane ||| 3 wyświetlanych na 8 str.

To jest jedynie podgląd.
3 wyświetlane ||| 3 wyświetlanych na 8 str.

To jest jedynie podgląd.
3 wyświetlane ||| 3 wyświetlanych na 8 str.
Przeszukuj podgląd dokumentu
Psychologia: „Społeczne podstawy zachowania”
„Psychologia i życie”, P. Zimbardo
I. Podejście społeczno- psychologiczne
II. Atrybucja: wnioskowanie o cechach i przyczynach
III. Motywy osobiste i społeczne
IV. Atrakcyjność interpersonalna
V. Oddziaływanie społeczne jako władza innych ludzi nad człowiekiem
VI. Dynamika grup
I. Podejście społeczno-psychologiczne
Psychologia społeczna jest dyscypliną, która bada zachowanie, motywy i spostrzeżenia
jednostek jako reakcje na zmienne społeczne. Dyscyplina ta stara się odpowiedzieć na pytanie
w jaki sposób rzeczywista lub wyobrażona obecność innych osób i ich zachowanie wpływają
na zachowanie jednostki.
Psychologowie społeczni badając naturę społeczną istoty ludzkiej koncentrują się
niekiedy na zmiennej zależności- zachowaniu społecznym, a niekiedy na zmiennej
niezależnej- bodźcach społecznych.
II. Atrybucja: wnioskowanie o cechach i przyczynach
Aby móc w złożonym zachowaniu innych ludzi odnaleźć jakiś sens, należy wyciągnąć
wnioski dotyczące ich intencji, emocji, motywów i cech osobowości oraz tego w jakim
stopniu czynniki te są przyczynami ich zachowania. Ten proces poznawczy nazywa się
atrybucją, polega na przypisywaniu danej osobie, lub danemu zachowaniu czynników
sprawczych, których nie widzimy a o których wnioskujemy.
I. Spostrzeganie ludzi
Spostrzeganie ludzi jest podatne na różne złudzenia i zniekształcenia. Istnieją różne sposoby
spostrzegania ludzi i oceny ich osobowości:
- Ocena na pierwszy rzut oka, wg psychologów na ocenę innej osoby silnie wpływają
pierwsze wrażenia, które to z kolei mogą opierać się na bardzo słabych sygnałach. Pierwsze
wrażenie wywiera tak silny wpływ gdyż jak wskazują psychologowie, informacja otrzymana
na początku stwarza pewien układodniesienia, którym to osoba spostrzegająca posługuje się
przy interpretowaniu późniejszych informacji. Jeśli późniejsze informacje są niezgodne z
początkowymi to osoba ta zniekształca je w taki sposób aby pasowały do ustalonego układu
odniesienia.
- Kolejny sposób polega na tym iż większość z nas ma ukształtowane wyobrażenia o różnych
ludziach, czyli stereotypy, które wiążą się z przypisywaniem pewnych cech całej grupie
ludzi. Jeśli wyobrażenia te są fałszywe lub przeszkadzają nam w dostrzeżeniu specyficznych
cech danej jednostki wówczas mogą mieć ujemny, destruktywny wpływ na stosunki
międzyludzkie.
a. Spójność i konsekwencja występujące w psychice osoby spostrzegającej
Oprócz wyżej wymienionych istnieją jeszcze inne formy błędnego spostrzegania ludzi. - -
- Jednym z nich jest tzw. efekt halo, ma on miejsce gdy ludzie oceniają inne osoby pod
względem różnych cech, wówczas ocena ich jest zwykle zgodna z ogólnym wrażeniem
dobrym bądź złym. Jeśli np. ktoś ceni sobie uczciwość, grzeczność i uważa że dana osoba jest
uprzejma to będzie spostrzegać ja pozytywnie.
docsity.com
- Osoby spostrzegające mogą również popełniać błąd logiczny, poprzez zakładanie, że
określone cechy zawsze występują łącznie. Jeśli oceniamy kogoś za silnego to jednocześnie
uznajemy go za agresywnego i aktywnego.
- Kolejnym rodzajem błędu oceny jest błąd łagodności, polegający na przyznawaniu ocen
pozytywnych i jednoczesnym zmniejszaniu do minimum ilości cech negatywnych.
- Ostatnim jest błąd tendencjicentralnej, który występuje w chwili, gdy oceniający ignoruje
zróżnicowanie ludzi i ocenia wszystkich jako „dobrych” lub „przeciętnych”.
W wyniku powyższych błędów oceny uważamy innych ludzi za bardziej stałych i
konsekwentnych aniżeli są w rzeczywistości.
2. Spostrzeganie przyczyn (wyjaśnianie zachowania ludzi w różnych sytuacjach)
Jeśli określone zachowania mogą sprawić nam przyjemność lub przykrość bądź mówią coś
ważnego o nas samych, naszym otoczeniu, ważne wówczas jest by zidentyfikować czynniki
przyczynowe, czyli siły, którym można przypisać te zachowania.
a. Atrybucje dyspozycyjne a atrybucje sytuacyjne
- atrybucją dyspozycyjną nazywamy przypisywanie zachowań danej osoby jej cechom
osobowości, umiejętności, potrzebom i uznawanym przez nią wartościom zwane jest.
Atrybucje takie implikują (determinują) niemożność zmodyfikowania tych zachowań przez
nowe doświadczenia lub interwencje. Przypisywanie zachowania nietrwałym cechom
osobowości takim jak postawy, preferencje lub motywy, dopuszcza możliwość zmiany lecz
nadal implikuje, że zmiana ta musi nastąpić w danej jednostce.
- atrybucje sytuacyjne koncentrują się na właściwościach środowiska, sytuacji, interakcji
między ludźmi. Przyczyny zachowania są lokalizowane poza działającymi osobami lub
wynikają z interakcji między ludźmi. Poprzez zmianę istotnych zmiennych sytuacyjnych
można zmieniać zachowanie.
Trzecim rodzajem wyjaśnienia, który uwzględnia interakcje jakie zachodzą pomiędzy
zmiennymi sytuacyjnymi a dyspozycyjnymi- dana sytuacja ma różny lecz przewidywalny
wpływ na różne typy ludzi.
b. Błąd atrybucji
Większość ludzi przejawia skłonność do dokonywania atrybucji dyspozycyjnej, gdy starają
się zrozumieć, dlaczego doszło do danego działania-wyjaśniając zachowanie przeceniają rolę
dyspozycji osoby działającej, a nie doceniają znaczenia sił i ograniczeń sytuacyjnych.
Tendencję tę nazwano błędematrybucji. To źródło błędu występuje w wielu codziennych
sytuacjach życiowych i znajduje swój wyraz w przekonaniu, że my nie postąpilibyśmy tak w
danej sytuacji.
Główny wniosek jaki płynie ze wszystkich badań nad atrybucją jest następujący: mimo iż
ludzie są bardzo podatni na naciski sytuacyjne: ma osoby mające władzę, reguły, przepisy, to
jednak nie dopuszczają do świadomości informacji o tym iż naciski te w dużym stopniu
determinują ich zachowanie.
c. Teoria atrybucji Heidera
Heider interesował procesami dzięki którym przeciętna jednostka poznaje świat, tym w jaki
sposób kształtuje swój pogląd na wzajemne związki i zależności między zdarzeniami, ludźmi
i nią samą.
Teoria atrybucji sformułowana przez Heidera zakłada, że człowiek ma potrzebę coraz
lepszego zrozumienia przewidywanych relacji, w celu nadania stabilności sensu zdarzeniom
zachodzącym w jego życiu. Prowadzi to do ukształtowania realistycznegonastawienia
wobec świata. Ponadto zakłada ona, że człowiek pragnie móc przewidywać ważne zdarzenia i
modyfikować je w pożądanym kierunku. To z kolei prowadzi do nastawieniaregulacyjnego
wobec świata. Teoria Heidera zakłada ponadto, że przypisywanie przez człowieka przyczyn
może wiązać się z aktywnym poszukiwaniem informacji, że dokonuje się to w sposób
docsity.com
systematyczny i że „znaczenie” jakiegoś zdarzenia dla niego zależy w dużym stopniu od tego,
jaka przyczyna zostanie mu przypisana.
Analizę atrybucyjną przeprowadza się przez racjonalno-logiczną analizę informacji dostępnej
dla osoby, która spostrzega i dokonuje atrybucji. Ogólnie biorąc, gdy dana osoba dostosowuje
się do wymagań sytuacji, to skłonni jesteśmy przypisywać jej zachowanie przyczynom
zewnętrznym, a więc niewiele wnioskując o tej osobie na podstawie jej działań. Z drugiej
strony, gdy ktoś uchyla się od zachowania zgodnego z wyraźnymi wymaganiami
sytuacyjnymi takimi jak prawo, oczekiwania, naciski społeczne, to skłonni jesteśmy uważać,
że takie zachowania wychodzące poza rolę świadczą o ukrytych skłonnościach danej osoby.
III. Motywy osobiste i społeczne
Motywy to stany wewnętrzne, które pobudzają, organizują i ukierunkowują pewne wzorce
zachowania. W przeciwieństwie do popędów biologicznych, motywy osobiste i społeczne są
znacznie różnorodne, są wzbudzane i zaspokajane przez czynniki psychiczne i społeczne oraz
znaczniej bardziej są zależne od uczenia się. Potrzeby mogą być przytłumione przez inne
potrzeby, ich zaspokajanie jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
1. Potrzeba osiągnięć
Niektórzy badacze uważają motyw osiągnięć za względnie ogólną i stałą cechę jednostki,
która ujawnia się w każdej sytuacji. Uważają oni iż motyw ten wywołuje ogólną tendencję
do osiągnięcia sukcesu, jednak siła tej tendencji zależy od trzech czynników: oczekiwania
sukcesu, wartości rodzaju sukcesu, percepcji osobistej odpowiedzialności za sukces.
Motyw osiągnięć jest złożony o czym świadczy to iż wśród osób o silnej potrzebie osiągnięć
stwierdzono różnice między tymi, które koncentrują się na osiągnięciu sukcesu oraz tymi
którym zależy przede wszystkim na uniknięciu porażki. Osoby, które pragną osiągnąć sukces
stawiają sobie realistyczne cele, zadania o średniej trudności w przeciwieństwie do osób,
które jedynie chcą uniknąć porażki. oni to stawiają sobie mniej realistyczne cele, wybierając
zadania o niższym stopniu trudności.
2. Reaktancja: potrzeba swobody działań
Reaktancja- reakcja odwrotna
Teoria reaktancji oparta jest na założeniu, że ludzie są motywowani do utrzymania określonej
swobody działań. Jeśli swoboda ta jest w jakikolwiek sposób zagrożona, wówczas zaczynają
oni „przeciwdziałać” temu, robiąc wszystko aby ją odzyskać.
3. Potrzeba porównań społecznych
Dla każdego człowieka ważne jest uświadomienie swoich silne i słabe punkty, zdolności i
uprzedzenia. Istnieją dwa rodzaje działań za pomocą których uzyskuje się takie informacje.
Pierwsza z nich polega na „ badaniu rzeczywistości”, poprzez wykonywanie określonych
działań, ustala się możliwości fizyczne. Drugi rodzaj polega na badaniu powodzeń i
niepowodzeń w testach dotyczących rzeczywistościfizycznej a ocenia za pomocą testów
dotyczących rzeczywistości społecznej: „czy inni ludzie także to potrafią?”, „ czy potrafią
zrobić to lepiej?”. Motywacja: „wiedzieć, co potrafimy zrobić”, nie mająca charakteru
społecznego, prowadzi do motywacji społecznej-posłużyć się innymi ludźmi jako miarą do
oceny naszych własnych osiągnięć i zdolności. W ten sposób zostaje zapoczątkowany proces
porównania społecznego. Dzięki testom oceniającym rzeczywistość społeczną uzyskuje się
obraz tego, jak jesteśmy silni, jak inteligentni, jak atrakcyjni. Dzięki porównaniom
społecznym uczymy się również relacji pomiędzy „można” i „powinno się”. Najbardziej
docsity.com
podatna informacje czerpie się porównań z osobami, które są podobne do nas pod względem
zdolności czy też poglądów lub które znajdują się w tej samej sytuacji bodźcowej.
4. Potrzeba aprobaty społecznej
Wiele z czynności podejmujemy nie ze względu na nie same lecz jako środek sprawiający, że
inni będą nas zauważać, cenić, szanować. Społeczna aprobata działań ma 5 związanych ze
sobą konsekwencji, należą do nich:
1. aprobata zachowania danej osoby jest oznaką uznania jej, sprawia iż zyskuje ona tożsamość, staje się dostrzegalna;
2. aprobata uzasadnia istnienie danej osoby, podnosząc jej statut jako osoby zasługującej na zaufanie;
3. aprobata implikuje akceptację tego, co dana osoba ma do zaoferowania i zapewnia jej poczucie bezpieczeństwa, świadomości, że nie zostanie ona odrzucona z powodu
„niestosowności” zdolności, opinii, uczuć;
4. aprobata wytwarza więź między aprobującym a aprobowanym, zapewniając sympatię aprobującemu oraz oczekiwanie wzajemności z jego strony;
5. aprobata dostarcza jednego z kryteriów kontroli danej osoby czy władzy nad środowiskiem, określając, w jaki sposób jej zachowanie może przynosić pożądane
efekty.
5. Potrzeba afiliacji
Psychologowie społeczni zakładają iż towarzyskość jest podstawowym wrodzonym
instynktem, uważając „gromadę” za normalne, naturalne środowisko człowieka. Badania
wykazały iż istnieją różnice między jednostkami co do siły potrzeb afiliacyjnych. Niektóre
osoby działają w sposób bardziej afiliacyjny niż inni, częściej komunikując się z innymi i
zachowując się bardziej przyjaźnie.
6. Altruizm: potrzeba pomagania innym
Altruizm to pomaganie innym bez jakichkolwiek nagród zewnętrznych. Altruizm może być
po części instynktowny, ponieważ przeżycie jednostki zwykle zależy od współdziałania i
pomocy ze strony innych. Inne wyjaśnienie altruizmu opiera się na pojęciu empatii, jeśli
człowiek nauczył się doświadczać myśli i uczuć innych ludzi to będzie odczuwać przykrość
w chwili gdy zobaczy inną osobę w kłopocie. Wówczas podejmie działanie mające na celu
zredukowanie zarówno przykrość tej osoby jak i swoją. Inna koncepcja mówi, iż altruizm jest
wynikiem wzbudzenia „napięcia wspierającego”.Jest to napięcie związane z dążeniem innej
osoby do celu: gdy doświadczamy potrzeb i pragnień jakiejś innej osoby, to jesteśmy
motywowani by pomóc tej osobie z zaspokojeniu owych potrzeb.
Altruizm może być również motywowany przez poczucie winy. Ludzie którzy sądzą że
skrzywdzili kogoś, są bardziej skłonni do zachowań altruistycznych.
Zjawisko altruizmu można również wyjaśnić w oparciu o działanie norm społecznych.
Jedną z nich jest norma odpowiedzialności społecznej, która mówi iż ludzie powinni
pomagać tym, którzy są od nich zależni i potrzebują pomocy. Inna norma, która wpływa na
zachowania altruistyczne to norma wzajemności- ludzie mają poczucie, że powinni pomagać
tym, którzy im pomogli.
7. Potrzeba spójności
Według psychologów ludzie dążą do spójności, wolą relacje zrównoważone od
niezrównoważonych i są motywowani do zredukowania dysharmonii cechującej
spostrzeżenia niespójne. (nie rozumiem)
Dysonans poznawczy
docsity.com
Teoria dysonansu poznawczego, sformułowana przez Leona Festingera. Według niej ludzie
nie mogą tolerować niespójności i będą starać się wyeliminować ją lub zredukować. Zgodnie
z tą teorią stan dysonansu zostanie wzbudzony zawsze wtedy, gdy u danej osoby
równocześnie wystąpią dwa elementy poznawcze (informacje, przekonania, opinie), które są
psychologicznie niespójne lub ze sobą niezgodne. Ponieważ stan ten jest dla jednostki
nieprzyjemny, będzie ona motywowana do zredukowania tego dysonansu i osiągnięcia
większego konsonansu (spójności). Może to nastąpić jeśli jeden z tych elementów
poznawczych zostanie zmieniony lub zostaną dodane elementy poznawcze. Im elementy
poznawcze są ważniejsze dla danej jednostki, tym większy będzie dysonans. Natomiast
wielkość dysonansu jest uzależniona od stosunku elementów poznawczych będących w
dysonansie do elementów poznawczych będących w konsonansie. Im większy dysonans tym
usilniej osoba będzie starała się go zredukować.
Brehm i Cohen wysunęli twierdzenie, iż wystąpienie dysonansu jest bardziej
prawdopodobne, jeśli osoba zaangażuje się publicznie w niespójne działanie, będąc
jednocześnie przekonana, że naprawdę miała możność wyboru innego postępowania.
Redukowanie dysonansu poznawczego
Hipoteza Brehma i Cohena pozwala przewidzieć w jaki sposób można dysonans zredukować.
Publiczne działania są obserwowane przez innych więc są one mocniej osadzone w
rzeczywistości i mniej podatne na zmianę niż prywatne myśli i poglądy.
IV. Atrakcyjność interpersonalna
Wzajemna atrakcyjność ludzi wobec siebie odgrywa rolę w tworzeniu podwalin życia
społecznego.
1. Jakich ludzi lubimy?
Badania wykazały iż pociągają nas ludzie, którzy dostarczają nam maksymalnej ilości nagród
czy gratyfikacji przy minimalnym koszcie. Na przykład bardziej pociągają nas ludzie, którzy
są blisko, lubimy tych, dla których jesteśmy atrakcyjni. Lubimy ludzi, którzy zaspokajają
nasze potrzeby i którzy mają potrzeby, które możemy zaspokoić.
a. Atrakcyjność fizyczna
Można ogólnie zauważyć iż bardziej lubimy pięknych ludzi niż nieładnych czy brzydkich.
Jak wykazały badania wynika to z tego iż żywimy stereotypowe przekonanie, że wszystko co
piękne jest dobre. Zatem pięknych ludzi uważamy za bardziej inteligentnych , miłych,
szczęśliwszych.
b. Kompetencja
Na ogół bardziej lubimy ludzi zdolnych i kompetentnych bardziej niż tych, którym trudno jest
zrobić coś dobrze. Jednakże osoby wysoce kompetentne mogą być bardziej lubiani wtedy,
jeśli okażą jakąś ludzką słabość lub popełnią błąd, a nie wtedy, gdy demonstrują nazbyt swoją
doskonałość.
c. Podobieństwo i komplementarność
Stwierdzeniem, które regularnie powtarza się w badaniach nad atrakcyjnością jest to, że
lubimy tych, którzy są podobni do nas samych. Przyczyną tej atrakcyjności jest to, iż owa
zgodność dostarcza wzmocnienia. Często również jesteśmy przekonani, że bywamy
atrakcyjni dla ludzi podobnych do nas. Podobieństwo pozwala również utrzymać spójne,
zrównoważone stosunki z przyjaciółmi. Zatem lubimy tych, którzy lubią to co my sami
lubimy. Ludzie o podobnych postawach mogą być dla nas atrakcyjni również ze względu na
porównania społeczne. Czyli są to ludzie, którzy są odzwierciedleniem nas samych bądź
tego, czym chcielibyśmy być. Jednak nie każde podobieństwo jest źródłem takiej sympatii.
Atrakcyjność jest też wynikiem posiadanie komplementarnych (uzupełniających się)
docsity.com
potrzeb czy też stylów osobowości. Dla przykładu, osoba dominująca może lubić kogoś, kto
jest spokojny i uległy.
2. Dlaczego lubimy, tych ludzi, których lubimy?
Jedną z teorii wyjaśniającą wpływ czynników na atrakcyjność jest
a.teoria słuszności (sprawiedliwości). Podstawowe jej twierdzenie głosi, iż ludzie są starają
się maksymalizować uzyskiwane wyniki, osiągając możliwie największe nagrody przy
minimum kosztów. Rezultaty większości badań nad atrakcyjnością można wyjaśnić w
kategoriach nagród i kosztów. Otrzymujemy więcej „nagród” od ludzi, którzy są mili i
wyświadczają nam przyjemności aniżeli do tych którzy są nieprzyjemni. Jeśli natomiast
dwoje ludzi jest połączonych przyjaźnią lub związkiem uczuciowym, wówczas należy
rozpatrywać dwa zbiory nagród i kosztów. Każda osoba musi czerpać z tego związku
nagrody, ponosząc jednocześnie minimalne koszty.
b. Teoria zyskiwania i utraty
Sympatia do drugiej osoby może być również uzależniona od własnej samooceny w takim
samym lub większym stopniu jako od właściwości drugiej osoby. Samoocena często oparta
jest na sprzężeniu zwrotnym, jakie otrzymuje się od innych osób, reakcja zaś nie zawsze jest
zgodna z przewidywaniami teorii równości. Elliot Aronson opracował teorię zyskiwania i
utraty(wyjaśniającą wpływ sprzężenia zwrotnego na sympatię do danej osoby) wg której
zmiany sposobu oceniania nas przez drugą osobę będą miały większy wpływ na naszą
sympatię do niej, niż gdyby ocena ta była stała. Bardziej będziemy lubić osobę, której
uznanie do nas wzrasta z czasem niż kogoś, kto lubił nas zawsze. Jednym z powodów takiego
zachowania jest to, iż zmianę w postawie danej osoby jesteśmy bardziej skłonni przypisywać
czemuś, co sami zrobiliśmy- ona zmieniła się ponieważ poznała mnie, podczas, gdy
niezmienną postawę przypisuje się dyspozycji danej osoby- ona zawsze to mówi, po prostu
taki już jest i ja nie mam na to żadnego wpływu. Zatem zmiany opinii przypisuje się w
większym stopniu sobie. Innym powodem jest wzbudzanie i redukcja lęku. Ludzie wzbudzają
w nas lęk wyrażając się o nas negatywnie, gdy później powiedzą coś pozytywnego to oceny
te nie tylko są nagradzające ale również redukują uprzedni lęk i w ten sposób są podwójnie
nagradzające.
3. Miłość romantyczna
Doceniając znaczenie miłości, która w tak dużym stopniu przyczynia się do szczęścia
człowieka, zastanawiające jest to iż psychologowie przeprowadzili tak mało badań nad tym
tematem. (mało!!)
V. Oddziaływanie społeczne jako władza innych ludzi nad człowiekiem
Dwa zasadnicze problemy psychologa społecznego:
- Jakie warunki i jakie zmienne powodują, że ludzie zmieniają swe postawy, przekonania i
swe zachowanie?
- Kiedy następuje gruntowna przemiana słów i czynów danej osoby?
1. Różne twarze perswazji
Każdego dnia jesteśmy atakowani przez systematyczne próby wpłynięcia na nasz sposób
myślenia, odczuwania, działania. Przyzwyczailiśmy się już traktować te próby oddziaływania
za coś oczywistego. Jednakże jednostronne oddziaływanie społeczne staje się niemożliwe do
zaakceptowania przez dla większości ludzi gdy
- „ofiara” nie jest w stanie opierać się ze względu na „młodociany wiek”, „niską inteligencję”
lub zależność od osoby oddziałującej
docsity.com
- osoba oddziałująca stosuje przymus i sprawuje kontrolę nad istotnymi elementami sytuacji
- ofiara nie zyskuje niczego, podczas gdy osoba oddziałująca coś zyskuje
- gdy istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że próba oddziaływanie okaże się skuteczna
a. Kształcenie a propaganda
Dana osoba dokonuje swobodnego wyboru tyko wtedy, gdy jest świadoma wszelkich
możliwości wyboru oraz z ich możliwych następstw i powiązań. Pedagodzy uważają, że ich
podstawowym zadaniem jest nauczać jak myśleć a nie co myśleć, uczniów powinno się
zachęcać do wyszukiwania alternatywnych możliwości rozwiązań a nie nakłaniać do
akceptowania czyjegoś wyboru rozwiązania.
Propaganda określa się jako systematyczne rozpowszechnianie określonych idei,
doktryn, sposobów działania. Skuteczna propaganda wiąże się z ukrywaniem przed
zamierzonymi adresatami samego zamiaru ich przekonania oraz prawdziwego nadawcy
oddziaływać propagandowych. Propaganda działa najskuteczniej gdy jest subtelna i
nieoczywista, dostosowując się do kontekstu społecznego, wówczas jest ona niemożliwa do
odróżnienia od tego, co uchodzi za kształcenie.
b. Kiedy perswazja ma charakter przymusowy?
Przy rozpoznawaniu sytuacji przymusu pomocne może być posłużenie się następującymi
kryteriami:
nagła zmiana przekonań, wartości zamiast stopniowej ewolucji nowego stanowiska
brak dostępu do zwykle używanych źródeł informacji, aprobaty, porównań społecznych
uwięzienie w miejscu, gdzie dopływ informacji jest kontrolowany
ustawiczny kontakt z osobami dokonującymi perswazji
obietnica, że obecna sytuacja jest jedynie chwilowa i że powrót do dawnej sytuacji jest możliwy
2. Co kształtuje i zmienia postawy?
Postawa to względnie stała, zabarwiona emocjonalnie gotowość do reagowania w pewien
spójny czy konsekwentny sposób wobec danej osoby, grupy ludzi czy sytuacji.
Ludzie potrafią wywierać znaczny wpływ na nasze zachowanie, nawet wtedy gdy nie
zamierzają tego czynić. Wpływ, który obecność innych ludzi wywiera na nas zwany jest
facylitacją społeczną. Sama obecność może wywierać wpływ pobudzający lub hamujący na
zachowanie. Wysunięta została hipoteza, że obecność innych jest bodźcem wzbudzającym
ogólny, niespecyficzny stan popędowy, który z kolei ułatwia wykonywanie utrwalonych
nawyków i prostych reakcji, lecz jako czynnik rozpraszający uwagę ma zakłócający wpływ w
sytuacjach, w których przyswajane są złożone reakcje.]
Postawy mają trzy komponenty:
a) przekonania, czyli twierdzenia dotyczące tego, jaki lub powinien być obiekt postawy b) komponentafektywny, czyli emocje związane z tymi przekonaniami, które można
mierzyć w różnych kategoriach (fizjologicznych lub intensywności i stylu odpowiedzi)
c) komponentbehawioralny, który dotyczy działania wobec przedmiotu postawy. W naszym życiu kształtujemy postawy wielu rzeczy. Źródłami kształtowania postaw są
informacja, obserwacja modeli i następstw ich działań, nagrody i kary wymierzane przez
inne osoby za posiadanie lub też nie danej postawy. Nasze postawy mogą być również
produktami ubocznymi wypartych konfliktów lub wynikiem ich przemieszczenia. Ta
związana z obroną ego funkcja postaw odgrywa ważną rolę w kształtowaniu niektórych
spośród najsilniejszych postaw jak np. uprzedzenia rasowe i religijne.
Z jakim skutkiem ktoś mówi coś do kogoś?
docsity.com
Badania naukowe prowadzone nad skutecznością przekazu koncentrują się na trzech
zmiennych-źródła, przekazu, audytorium. Oto kilka wymiarów względem których mogą się
one różnić:
a) źródło- fachowość, wiarygodność, pozycja społeczna, wiek, płeć, atrakcyjność, zdolność wywierania przymusu i nagradzania.
b) przekaz- stosowanie apeli racjonalnych lub emocjonalnych, typ apeli, sposób organizowania przekazu
c) audytorium- wszystkie cechy psychologiczne i demograficzne pod względem których ludzie mogą się różnić, szczególnie istotne: płeć, inteligencja, poziom wykształcenia,
cechy osobowości.
Aby zmienić postawy, zmień najpierw zachowanie
Proces zmiany postaw był przedmiotem badań psychologów społecznych, gdyż oczekiwano
iż znajomość warunków wpływających na kształtowanie i zmianę postaw zapewni skuteczne
środki przewidywania i wpływania na zmianę zachowania. Stwierdzono jednak niską
zależność pomiędzy mierzonymi postawami a innymi zachowaniamioraz to iż zmiana
postawy spowodowana oddziaływaniem społecznym perswazyjnego komunikatu często nie
ma żadnego związku ze zmianą zachowania.
Istnieje również pogląd, iż zmianę postaw u danej jednostki najłatwiej jest osiągnąć po
poddaniu jej oddziaływaniu sytuacji, w której zachowanie tej jednostki zostaje zmienione
bezpośrednio. ?
Ludzie w różnych sytuacjach i z różnych powodów dają się nakłonić do podejmowania
zachowań sprzecznych z ich postawami. Często sam akt podjęcia zachowania, którego
wystąpienie było mało prawdopodobne wystarczy, aby dana osoba zdała sobie sprawę z jego
pozytywnych aspektów a ludzie prędzej uwierzą w to co sami praktykowali niż w to co
usłyszeli lub przeczytali.
Zwykle jednak nie wystarczy nakłonić osobę do wykonania jakiejś nie lubianej czynności,
aby ich postawa uległa zmianie. Jeśli bowiem ich uległość będzie wynikiem działania sił
zewnętrznych jak na przykład nagroda bądź przymus, to mogą oni zachowywać swoją
pierwotną postawę, nawet jeśli ich zachowanie jest z nią sprzeczne. U takiej osoby powstaje
stan dysonansu poznawczego, musi ona zatem albo zmienić swoje postawy albo oddzielić
psychologiczne tę czynność od danej postawy bądź też przyznać się iż zachowuje się
irracjonalnie.
Podstawową zasadą w przypadku oddziaływania społecznego jest stosowanie tak
niewielkiego nacisku, jaki jest niezbędny, aby zaledwie wywołać podjęcie danego
zachowania przy jednoczesnym zwiększaniu siły przekonania danej osoby, że ma możność
wyboru. W takich okolicznościach niemożliwe staje się określenie, czy uzyskana w ten
sposób zmiana postaw została wymuszona czy też istotnie stanowiła swobodny wybór
rozumującej osoby.
docsity.com
To jest jedynie podgląd.
3 wyświetlane ||| 3 wyświetlanych na 8 str.
Brak komentarzy
Bądź autorem pierwszego komentarza!