1 Narodziny nowożytnego świata – lekcja powtórzeniowa, Notatki z Gospodarka

Pobierz 1 Narodziny nowożytnego świata – lekcja powtórzeniowa i więcej Notatki w PDF z Gospodarka tylko na Docsity!

Narodziny nowożytnego świata – lekcja powtórzeniowa

---

Tematy:

1. Cywilizacje Ameryki.
2. Wielkie odkrycia geograficzne.
3. Skutki wielkich odkryć.
4. Gospodarka w epoce kolonialnej.
5. Kultura odrodzenia w Europie.
6. Nowe wyznania w Europie.
7. Kontrreformacja.
8. Daty Data Wydarzenie 1450 Wynalezienie druku przez Jana Gutenberga. 1453 Zdobycie Konstantynopola przez Turków. 1487 – 1488 Wyprawa Bartolomeo Diaza. Dotarł do Przylądka Dobrej Nadziei. 1492 Wyprawa Krzysztofa Kolumba i odkrycie Ameryki. 1494 Traktat w Tordesillas między Hiszpanią, a Portugalią. Oba kraje podzieliły między siebie strefy wpływów w basenie Oceanu Atlantyckiego. 1498 Vasco da Gama dopłynął do Kalikat w Indiach opływając Afrykę. 1519 – 1522 Wyprawa Ferdynanda Magellana dookoła kuli ziemskiej. 1517 Marcin Luter przybił do drzwi kościoła w Wittenberdze 95 tez. Początek reformacji. 1534 Henryk VIII w Anglii ogłosił Akt supremacji, znosząc zwierzchnictwo papieża nad katolikami w Anglii i wprowadzając anglikanizm. 1536 Jan Kalwin wprowadził kalwinizm w Szwajcarii. 1540 Założenie Zakonu Jezuitów. 1545 – 1563 Sobór Trydencki. 1555 Pokój w Augsburgu kończący wojnę religijną w Niemczech. 1572 Noc św. Bartłomieja we Francji i rzeź hugenotów. 1598 1618 Wybuch wojny trzydziestoletniej. 1648 Pokój westfalski – koniec wojny trzydziestoletniej.
9. Pojęcia Nazwa pojęcia Opis Karawela Jednopokładowy, dwu lub trójmasztowy żaglowiec o wysokich nadbudówkach (tzw. kasztel) na dziobie i rufie. Konkwistadorzy Zdobywcy. Dowódcy wypraw hiszpańskich dokonujący podbojów w Ameryce Środkowej i Południowej. Korsarstwo Rozbójnictwo morskie; zabór statków lub ładunków, prowadzony podczas wojny morskiej przez statki prywatne, działające z upoważnienia państwa. Renesans Epoka w dziejach kultury europejskiej zapoczątkowana we Włoszech, która przypada na wiek XVI i którą charakteryzuje humanizm i nawiązanie do

kultury antycznej Humanizm Prąd umysłowy epoki odrodzenia, który w centrum zainteresowania stawia człowieka, jego życie, i sprawy z nim związane. Reformacja Ruch religijny, społeczny i polityczny, zapoczątkowany wystąpieniem Marcina Lutra, który dążył do reformy Kościoła katolickiego w zakresie doktryny, liturgii i obyczajów. Celibat Święcenia czystości u księży. Symonia Sprzedaż stanowisk kościelnych. Nikkolaizm Łamanie zasady celibatu. Nepotyzm Obsadzanie urzędów kościelnych przez krewnych. Protestanci Osoby popierające reformację. Wyznawcy nurtów reformowanych – luteranizmu, kalwinizmu czy anglikanizmu. Zbór Gmina protestancka, także świątynia należąca do takiej gminy. Predestynacja Przeznaczenie. Teza kalwinizmu, zgodnie z którą , to czy dana osoba zostanie zbawiona czy potępiona, zostało z góry określone przez Boga, w chwili jej urodzenia. Arianizm Odłam kalwinizmu, tzw. bracia młodsi albo antytrynitarze. Odłam ten nie uznawał Trójcy Świętej, żądający reform społecznych i sprzeciwiający się agresji i nadużywaniu siły. Kontrreformacja Ruch polityczny i religijny w Europie, zapoczątkowany soborem trydenckim, którego celem było przeciwstawienie się reformacji, i odzyskanie części wyznawców. Sobór Zjazd wszystkich biskupów Kościoła katolickiego, który podejmuje decyzje w sprawach całego Kościoła. Inkwizycja nazwa instytucji śledczo-sądowniczego Kościoła katolickiego, utworzonej w celu wyszukiwania, nawracania i karania heretyków. Kolonializm Polityka, której celem jest opanowanie terenów leżących poza granicami państwa i utworzenie tam kolonii – całkowicie zależnych posiadłości, w których władza oraz większość majątków ziemskich znajdowała się w rekach obywateli metropolii. Dualizm Istnienie obok siebie dwóch odrębnych zjawisk – w XVI w. w Europie funkcjonowanie obok siebie dwóch systemów gospodarczych – gospodarki rynkowej i gospodarki folwarczno – pańszczyźnianej. Weksel Dokument kredytowy, który zawiera zobowiązanie bezwarunkowego zwrotu określonej sumy w ściśle określonym czasie przez osoby, które ten dokument podpisały Giełda Miejsce stałych, regularnie odbywających się spotkań, których celem jest dokonanie kupna, sprzedaży bądź pośrednictwa. Kompanie handlowe Wielkie spółki, które powstały w XVI w. i które zakładały faktorie w Azji i Afryce oraz prowadziły wymianę handlową z tubylczą ludnością. Proces grodzenia Proces charakterystyczny dla Anglii w epoce nowożytnej, który polegał na zabieraniu chłopom gruntów dzierżawnych oraz wspólnych gruntów gminy a następnie scalaniu ich, w celu przekształcenia w pastwiska dla owiec. Utopia Wizja idealnego państwa i społeczeństwa, nie mająca szans

Karol V Cesarz niemiecki, który przez całe życie walczył z reformacją. Sandro Botticelli Wielki malarz renesansowy, który jest autorem obrazu „Narodziny Wenus”, „Wiosna”. Filip II Król Hiszpanii z dynastii Habsburgów, który utracił Niderlandy Pieter Bruegel Konkwistador hiszpański. Podbił państwo Inków. Ferdynand Cortez Konkwistador hiszpański. Podbił państwo Azteków. Franciszek Pizarro Malarz holenderski, znany z malowania scen z życia prostego ludu. Ulrich Zwingli Reformator, który zapoczątkował jeden z nurtów reformacji. Działał we Francji i Szwajcarii. Głosił tezę o predestynacji. Henryk IV Władca Francji, który wprowadził edykt nantejski. Galileusz Astronom epoki renesansu, który skonstruował lunetę. Mikołaj Kopernik Astronom pochodzący z Torunia, twórca teorii heliocentrycznej. Ferdynand Aragoński Król Hiszpanii, który sfinansował wyprawę Krzysztofa Kolumba. Izabela Kastylijska Żona Ferdynanda Aragońskiego, pierwsza królowa zjednoczonej Hiszpanii.

3. Powtórz:

(1) Omów osiągnięcia Majów, Azteków i Inków.

(2) Przyczyny, przebieg i skutki wielkich odkryć geograficznych. Oceń wpływ wielkich odkryć na

życie społeczno – gospodarcze i kulturowe Europy oraz dla Nowego Świata

(3) Osiągnięcia największych twórców renesansu, cechy architektury, malarstwa i rzeźby

renesansowej. Oceń rolę druku dla upowszechnienia się idei renesansu.

(4) Przyczyny i skutki reformacji.

(5) Poglądy wielkich reformatorów: Marcina Lutra i Jana Kalwina dot. odpustów, liturgii,

sakramentów, komunii, świętych relikwii i obrazów, zbawienia, celibatu, Biblii, zależność między władzą świecką a duchowną, hierarchii kościelnej

(6) Reformy soboru trydenckiego, które miały służyć wzmocnieniu katolicyzmu.

(7) Wyjaśnij na czym polegał dualizm gospodarczy w Europie w XVI w.

(8) Porównaj system cechowy z systemem nakładczym.