1. system kształcenia i jego istota 2. metody nauczania, Notatki z Pedagogika, badania pedagogiczne

Pobierz 1. system kształcenia i jego istota 2. metody nauczania i więcej Notatki w PDF z Pedagogika, badania pedagogiczne tylko na Docsity! 1. system kształcenia i jego istota 2. metody nauczania 1. SYSTEM KSZTAŁCENIA I JEGO ISTOTA definicja KSZTAŁCENIE OKOŃ: „Przez system kształcenia będziemy rozumieć zatem ukierunkowany przez społecznie wyznaczone cele, dynamicznie działający zespół elementów, obejmujący nauczycieli, uczniów, treść kształcenia i społeczno-materialne środowisko oraz wzajemne związki między tymi elementami.” Proces kształcenia to nic innego jak systematyczny, planowany, zamierzony, długotrwały zbiór działań dydaktycznych ściśle ze sobą powiązanych zarówno nauczyciela jak i uczniów. Inicjować może go zarówno nauczyciel jak i uczeń. System kształcenia nie może mieć charakteru zamkniętego, gdyż pod wpływem przemian społecznych, dostępów w badaniach naukowych, w pracach doświadczalnych, eksperymentów udoskonala się, zmienia się. W instytucji szkoły system ten nie ma prawa wyłącznego działania tzn ma być on elastycznym systemem, gdyż nie funkcjonuje sam, jest ściśle powiązany z systemem wychowania, ale również z systemem opiekuńczym. Te elementy stanowią niepodzielną całość. Bo nie można kształcić bez wychowania, ani wychowywać bez kształcenia czy opieki. W szkole jest proces: dydaktyczno- wychowawczy, a w przedszkolu wychowawczo-opiekuńczy. Istota procesu kształcenia: proces kształcenia nazywany NAUCZANIA i UCZENIA SIĘ jest systematycznym, planowym, zamierzonym długotrwałym działaniem uczniów i nauczycieli, złożonych z czynności „nauczania-uczenia się”, który zmierza do osiągnięcia zamierzonych rezultatów wychowania. WG KUPISIEWICZA- proces kształcenia to czynności po stronie uczniów (słuchanie opowiadań, obserwowanie zjawisk, procesów, sporządzanie notatek, eksperymentowanie, itp ), ze strony nauczyciel;a ( prowadzenie wykładu, odpytywanie, kontrolowanie, formułowanie, stawienie zadań itp.) Kształcenie jest procesem (kolejne zmiany systemu, w którym zachodzą ścisłe związki występujących po sobie faz czy stadiów, które prowadzą do zmian w osobowości osoby uczącej się). Uczenie się to zmienianie się. O kształceniu decyduje proces uczenia się (jak to robimy). Proces który występuje jako „jest to uporządkowany w czasie pewien ciąg zdarzeń, który obejmuje określone czynności nauczyciela i uczniów ukierunkowane założonymi celami i treściami, przy uwzględnieniu odpowiednich warunków i środków służących wywołaniu w uczniach pożądanych zmian„ (W. Okoń). Kształcenie jest nie tylko procesem poznawczym (które dostarcza wiedzy o istniejącej rzeczywistości) , ale także jest procesem który przygotowuje człowieka do racjonalnego funkcjonowania w tej rzeczywistości. Przygotowanie to obejmuje wyposażenie w wiedzę, umiejętności przekształcania tej rzeczywistości, do posiadania kwalifikacji, a także wpływa na wszechstronny rozwój osobowości. Najlepsza formą kształcenia jest kształcenie bezpośrednie (kontakt: nauczyciela z wychowankiem, wychowanków z wychowankami). Przedmiotem poznania ludzkiego są rzeczy, zjawiska, procesy, które poznajemy za pomocą zmysłów. Drugi sposób to nauczanie pośrednie: korzystamy z gotowych informacji (które odbieramy z pomocą zmysłów, w zależności od rozbudowania naszych zmysłów świat możemy inaczej postrzegać). Praktyka pełni funkcje weryfikacyjną ludzkiego poznania, jest ważnym źródłem poznania, służy przekształcaniu rzeczywistości. Okoń i Kupisiewicz: konieczność uwzględnienia w procesie nauczania- uczenia się obserwacji (spostrzeganie podjęte w jakimś celu), myślenia (myślenie to proces poznawczy polegający na szukaniu związku i zależności zachodzących między faktami, zjawiskami ; rodzaje w zależności od wieku: sensoryczno- motoryczne, konkretno-obrazowe, słowno-logiczne tzw pojęciowe) i praktyki jako nieodłącznych elementów procesu kształcenia. Konieczne dla elementu procesu kształcenia jest istnienie potrzeby zachowania harmonii, łączności między poznaniem pośrednim i bezpośrednim. Na proces kształcenia ma wpływ wiele czynników, od których zależą efekty uczenia się. Możemy je podzielić na rożne grupy: - właściwości ucznia od których zależą wyniki: inteligencja, zdolności, poziom aspiracji, motywacja - sytuacja ucznia się: stan organizmu (jak się czuje), jakie są wzmocnienia (nagrody/kary), informacja o wynikach, aktywności. Proces nauczania-uczenia się zawsze przebiega w określonej przestrzeni dydaktycznej z wykorzystaniem środków dydaktycznych , które łącznie tworzą materialne warunki nauczania- uczenia się. Proces ten obejmuje nauczycieli i uczniów a także treść kształcenia, środowisko dydaktyczne; nauczanie jest odpowiednim procesem metodycznym, który określa przebieg czynności nauczyciela i uczniów (kolejność, dobór środków, form organizacyjnych, a także sposób kontroli zamierzonych celów). Kształcenie nie jest jednorazowym aktem, lecz ciągiem powtarzających się czynności nauczycieli i uczniów prowadzonych do realizacji ustalonych celów dydaktyczno-wychowawczych,. Czynności te są ze sobą ściśle powiązane, jedne wynikają z drugich i w konsekwencji prowadzą do zmian dotychczasowych zachowaniach osób uczących się lub doi kształtowania odpowiednich cech osobowości. Aby mógł zaistnieć proces kształcenia się *nauczania-uczenia się), są niezbędne elementy składowe. Okoń wyróżnia : 1. nauczyciele 2. uczniowie 3. cele i treści kształcenia 4. infrastruktura dydaktyczna (warunki, baza, wyposażenie) 5. zasady kształcenia 6. formy organizacyjne kształcenia 7. metody kształcenia 8. środki dydaktyczne (teleskop, kreda, tablica...) 9. system sprawdzania i oceniania osiągnięć/rezultatów kształcenia Podstawowe zadanie nauczyciela w procesie kształcenia jest kierowaniem procesem uczenia się, czyli przyswajania przez uczniów odpowiedniego zasobu umiejętność, wiadomości, nawyków. Zależy to od zaangażowania nauczyciela. Ważne jest ukierunkowanie celów i treści. W. okoń wyróżnił 4 strategie kształcenia/ toki kształcenia, oparte na teorii kształcenia wielostronnego: 1. s. informacyjna (asocjacyjna), związana z kształceniem podającym i kształcenie przez przyswajanie wiedzy 2. s. problemowa, uczenie przez odkrywanie, tok problemowo- poszukujący 3. s. operacyjna, uczenie się przez działanie, praktyczna 4. s. emocjonalna, eksponująca, wykorzystuje metodę uczenia się przez przeżywanie Pierwsze 3 głównie do podawania rzeczywistości, jej rozumieniu i przekształcaniu. 4 kształtuje odpowiedni stosunek do rzeczywistości