Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

14 maja Temat: Forma jako niebezpieczny rodzaj zniewolenia ..., Publikacje z Historia

Temat: Forma jako niebezpieczny rodzaj zniewolenia człowieka – „Ferdydurke”. Witolda Gombrowicza ( 2 godziny). Zanim zaczniemy posłuchaj:.

Typologia: Publikacje

2022/2023

Załadowany 24.02.2023

Kowal_86
Kowal_86 🇵🇱

3.7

(3)

109 dokumenty

1 / 5

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
Klasa III TGTF 14 maja
Temat: Forma jako niebezpieczny rodzaj zniewolenia człowieka – „Ferdydurke”
Witolda Gombrowicza ( 2 godziny).
Zanim zaczniemy posłuchaj:
https://www.youtube.com/watch?v=c2fad_tpaj4
Ferdydurke ukazała się w 1937 r. w
Warszawie. Wydała ją, wraz z
okładką projektu Brunona Schulza,
oficyna „Rój”. Gombrowiczowska
powieść od razu wzbudziła duże,
choć często skrajne, emocje. W
artykule komentującym nowo
wydane dzieło Bruno Schulz pisał:
Od dawna odwykliśmy w naszej literaturze od zjawisk tak wstrząsających, od wyładowań
ideowych tej miary, co powieść Witolda Gombrowicza Ferdydurke. Mamy tu do czynienia z
niezwykłą manifestacją talentu pisarskiego, z nową rewolucyjną formą i metodą powieści i w
końcu z fundamentalnym odkryciem, z aneksją nowej dziedziny zjawisk duchowych, dziedziny
bezpańskiej i niczyjej, na której dotychczas hulał tylko nieodpowiedzialny żart, kalambur i
nonsens.
Osobliwa proza, w której pisarz tworzy groteskowy obraz świata na pograniczu kpiny i
powagi, w której odsłania absurdy życia okazała się najsłynniejszą powieścią Gombrowicza i
zarazem jedną z najciekawszych pozycji w polskiej prozie dwudziestolecia międzywojennego.
Prekursorstwo artystyczne, rozbicie tradycyjnej struktury powieściowej sprawiło, że
Ferdydurke przyczyniła się znacząco do rozwoju gatunku.
KROK PO KROKU PLAN WYDARZEŃ
1)Przebudzenie bohatera i zwątpienie we własną dojrzałość.
2)Zaskakujące odwiedziny profesora Pimki.
3)Cofnięty w latach Józio z powrotem w szkole.
4)Szkolne metody „upupiania” młodzieży.
5)Dygresja na temat tworzenia i wszechobecnej formy.
6)Historia Filidora i Anty-Filidora.
7)Józio na stancji u Młodziaków.
pf3
pf4
pf5

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz 14 maja Temat: Forma jako niebezpieczny rodzaj zniewolenia ... i więcej Publikacje w PDF z Historia tylko na Docsity!

Klasa III TGTF – 14 maja Temat: Forma jako niebezpieczny rodzaj zniewolenia człowieka – „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza ( 2 godziny). Zanim zaczniemy posłuchaj: https://www.youtube.com/watch?v=c2fad_tpaj Ferdydurke ukazała się w 1937 r. w Warszawie. Wydała ją, wraz z okładką projektu Brunona Schulza, oficyna „Rój”. Gombrowiczowska powieść od razu wzbudziła duże, choć często skrajne, emocje. W artykule komentującym nowo wydane dzieło Bruno Schulz pisał: Od dawna odwykliśmy w naszej literaturze od zjawisk tak wstrząsających, od wyładowań ideowych tej miary, co powieść Witolda Gombrowicza Ferdydurke. Mamy tu do czynienia z niezwykłą manifestacją talentu pisarskiego, z nową rewolucyjną formą i metodą powieści i w końcu z fundamentalnym odkryciem, z aneksją nowej dziedziny zjawisk duchowych, dziedziny bezpańskiej i niczyjej, na której dotychczas hulał tylko nieodpowiedzialny żart, kalambur i nonsens. Osobliwa proza, w której pisarz tworzy groteskowy obraz świata na pograniczu kpiny i powagi, w której odsłania absurdy życia okazała się najsłynniejszą powieścią Gombrowicza i zarazem jedną z najciekawszych pozycji w polskiej prozie dwudziestolecia międzywojennego. Prekursorstwo artystyczne, rozbicie tradycyjnej struktury powieściowej sprawiło, że Ferdydurke przyczyniła się znacząco do rozwoju gatunku. KROK PO KROKU – PLAN WYDARZEŃ 1)Przebudzenie bohatera i zwątpienie we własną dojrzałość. 2)Zaskakujące odwiedziny profesora Pimki. 3)Cofnięty w latach Józio z powrotem w szkole. 4)Szkolne metody „upupiania” młodzieży. 5)Dygresja na temat tworzenia i wszechobecnej formy. 6)Historia Filidora i Anty-Filidora. 7)Józio na stancji u Młodziaków.

8)Nowoczesny światopogląd inżynierostwa. 9)Fascynacja „nowoczesną pensjonarką” Zutą. 10)Podstęp w pokoju Zuty – obnażenie schematów. 11)Kolejna dygresja – oczekiwania pisarza wobec literatury. 12)Wydarzenia na stadionie tenisowym, czyli Filibert dzieckiem podszyty. 13)Wyprawa na wieś w poszukiwaniu parobka. 14)Obraz konserwatywnego ziemiaństwa – dwór Hurleckich w Bolimowie. 15)Bratanie się z „prawdziwym” parobkiem. 16)Bunt chłopów przeciw panom. 17)Ucieczka z Bolimowa i „porwanie” Zosi. 18)Pocałunek – przed formą nie ma ucieczki. JAK, GDZIE, KIEDY? Czas wydarzeń przedstawionych w powieści nie jest jednoznacznie określony. Możemy jednak uznać, że akcja Gombrowiczowskiej Ferdydurke toczy się w latach 30. XX wieku, czyli w okresie, kiedy powstawała książka. Za takim stwierdzeniem przemawiają realia ukazane w powieści. Świadczą o tym wynalazki techniczne, których wówczas używano, takie, jak: telefon, kinematograf, radio, automobil, a także realia kulturowe – kryzys światowy, swoboda obyczajowa, rozpowszechnianie awangardowej poezji. Lata 30. to także właśnie ten moment, kiedy mogło nastąpić ukazane w Ferdydurke zderzenie dwóch modeli kultury: anachronicznej, reprezentowanej przez mieszkańców dworu w Bolimowie i naiwnie postępowej, do której przynależą – z kolei – Młodziakowie. Powieść rozpoczyna się w warszawskim mieszkaniu trzydziestoletniego pisarza Józia Kowalskiego, głównego bohatera książki. Później przenosi się, wraz z poddanym powtórnej infantylizacji Józiem, do szkoły dyrektora Piórkowskiego. Przyglądamy się wówczas prowadzonym w gimnazjum lekcjom i zachowaniu uczniów na przerwach. Część druga Ferdydurke to wydarzenia w domu postępowego inżynierostwa Młodziaków, gdzie na stancji mieszkać ma zaprowadzony tam przez profesora Pimkę Józio. W części trzeciej bohater opuszcza miasto i udaje się do swojej dalekiej rodziny na wieś. Józio i Miętus trafiają wówczas do ziemiańskiego dworku Hurleckich w Bolimowie. Powieść kończy się ucieczką z Bolimowa. FORMA Gombrowicz jest w Ferdydurke krytykiem formy – formy, która fałszuje ludzką naturę, zabija w człowieku autentyczność, naturalność. Narrator i zarazem bohater powieści Józio wypowiada jej wojnę. Rozprawa z formą przebiega w utworze w trzech fazach – pierwsza to zderzenie z szablonem, jaki narzuca szkoła, z jej infantylizmem, konserwatyzmem, a wręcz skretynieniem „ciała pedagogicznego”; druga faza – to obrachunek z pozornie tylko wyemancypowanym obyczajowo mieszczaństwem; trzecia stanowi zderzenie z konserwatyzmem ziemiańskim. Wszystkie te etapy walki z formą polegają na kompromitowaniu jej w dziwacznych, groteskowych sytuacjach, z których każda kończy się „kupą”, czyli wielką bijatyką. Poprzez wtargnięcie żywiołu, anormalność dochodzi do pęknięcia formy. Niestety jednak, forma jest wszechpotężna i nie można jej definitywnie zniszczyć ani przed nią uciec – nie ma ucieczki przed gębą, jak tylko w inną gębę.

Zdaniem Gombrowicza nie jesteśmy nigdy naturalni, autentyczni, zawsze gramy i udajemy, po prostu dlatego, że przed „gębą” uciec się nie da – nie ma ucieczki przed gębą, jak tylko w inną gębę. Bohaterowie Ferdydurke przyjmują różne maski: szkoła stara się przyprawić uczniom „gębę” niewinności i naturalności, modni pisarze i publicyści narzucają inteligenckiej rodzinie schemat nowoczesnej, wyzwolonej obyczajowości, ziemianie – z kolei – narzucają służbie „gębę” chamów, służba ziemianom „gębę” panów. „Gęba”, której wyrazem są kolejne formy, za każdym razem fałszuje ludzką naturę, jest źródłem zła i głupoty. „Pupa” w utworze Gombrowicza staje się symbolem zdziecinnienia. Od początku łączy się ze wszystkimi sytuacjami, jakie wiążą głównego bohatera z profesorem Pimką. Wydaje mu się, że jest coraz mniejszy, Pimko cofa go w latach i zabiera do szkoły, szkoły, która zupełnie paradoksalnie

  • jak się okazuje – zajmuje się „upupianiem” młodzieży, czyli narzucaniem uczniom formy infantylizującej. Pedagodzy posiadają cały szereg metod, aby wydobyć z uczniów świeżość i naiwność młodzieńczą, zwaną „świeżą i dziecięcą pupą”. „Upupianie” polega na narzucaniu uczniom „gęby” skromności, czystości i niewinności. „Łydka” łączy się przede wszystkim ze światem Młodziaków, z jego nowoczesnością, a zwłaszcza z nowoczesną pensjonarką Zutą. „Łydka” w powieści Gombrowicza symbolizuje bowiem młodość , sportową energiczność, zdrowie, a także swobodę obyczajów, w tym swobodę erotyczną. Młodziakowie, którzy deklarują nowoczesny stosunek do życia zachęcają swoją córkę do swobodnego, naturalnego zachowania. Namawiają ją wręcz do nieślubnego macierzyństwa. To właśnie postawa Zuty wyraża najpełniej to, co pisarz rozumie przez „łydkę” – jest ona pełną energii, szczególnie atrakcyjną fizycznie, wyzwoloną dziewczyną. Oczywiście, w toku powieści okaże się, że to tylko kolejna przyjęta na użytek otoczenia maska.

Z tej lekcji wykonaj w zeszycie notatkę. Koniecznie musi się w niej znaleźć wyjaśnienie słów kluczowych dla powieści. Jutro zastanowimy się nad tym dlaczego „Słowacki wielkim poetą był”. Mam nadzieję, że urzekła Was ta niezwykła powieść