



Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Temat: Forma jako niebezpieczny rodzaj zniewolenia człowieka – „Ferdydurke”. Witolda Gombrowicza ( 2 godziny). Zanim zaczniemy posłuchaj:.
Typologia: Publikacje
1 / 5
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Klasa III TGTF – 14 maja Temat: Forma jako niebezpieczny rodzaj zniewolenia człowieka – „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza ( 2 godziny). Zanim zaczniemy posłuchaj: https://www.youtube.com/watch?v=c2fad_tpaj Ferdydurke ukazała się w 1937 r. w Warszawie. Wydała ją, wraz z okładką projektu Brunona Schulza, oficyna „Rój”. Gombrowiczowska powieść od razu wzbudziła duże, choć często skrajne, emocje. W artykule komentującym nowo wydane dzieło Bruno Schulz pisał: Od dawna odwykliśmy w naszej literaturze od zjawisk tak wstrząsających, od wyładowań ideowych tej miary, co powieść Witolda Gombrowicza Ferdydurke. Mamy tu do czynienia z niezwykłą manifestacją talentu pisarskiego, z nową rewolucyjną formą i metodą powieści i w końcu z fundamentalnym odkryciem, z aneksją nowej dziedziny zjawisk duchowych, dziedziny bezpańskiej i niczyjej, na której dotychczas hulał tylko nieodpowiedzialny żart, kalambur i nonsens. Osobliwa proza, w której pisarz tworzy groteskowy obraz świata na pograniczu kpiny i powagi, w której odsłania absurdy życia okazała się najsłynniejszą powieścią Gombrowicza i zarazem jedną z najciekawszych pozycji w polskiej prozie dwudziestolecia międzywojennego. Prekursorstwo artystyczne, rozbicie tradycyjnej struktury powieściowej sprawiło, że Ferdydurke przyczyniła się znacząco do rozwoju gatunku. KROK PO KROKU – PLAN WYDARZEŃ 1)Przebudzenie bohatera i zwątpienie we własną dojrzałość. 2)Zaskakujące odwiedziny profesora Pimki. 3)Cofnięty w latach Józio z powrotem w szkole. 4)Szkolne metody „upupiania” młodzieży. 5)Dygresja na temat tworzenia i wszechobecnej formy. 6)Historia Filidora i Anty-Filidora. 7)Józio na stancji u Młodziaków.
8)Nowoczesny światopogląd inżynierostwa. 9)Fascynacja „nowoczesną pensjonarką” Zutą. 10)Podstęp w pokoju Zuty – obnażenie schematów. 11)Kolejna dygresja – oczekiwania pisarza wobec literatury. 12)Wydarzenia na stadionie tenisowym, czyli Filibert dzieckiem podszyty. 13)Wyprawa na wieś w poszukiwaniu parobka. 14)Obraz konserwatywnego ziemiaństwa – dwór Hurleckich w Bolimowie. 15)Bratanie się z „prawdziwym” parobkiem. 16)Bunt chłopów przeciw panom. 17)Ucieczka z Bolimowa i „porwanie” Zosi. 18)Pocałunek – przed formą nie ma ucieczki. JAK, GDZIE, KIEDY? Czas wydarzeń przedstawionych w powieści nie jest jednoznacznie określony. Możemy jednak uznać, że akcja Gombrowiczowskiej Ferdydurke toczy się w latach 30. XX wieku, czyli w okresie, kiedy powstawała książka. Za takim stwierdzeniem przemawiają realia ukazane w powieści. Świadczą o tym wynalazki techniczne, których wówczas używano, takie, jak: telefon, kinematograf, radio, automobil, a także realia kulturowe – kryzys światowy, swoboda obyczajowa, rozpowszechnianie awangardowej poezji. Lata 30. to także właśnie ten moment, kiedy mogło nastąpić ukazane w Ferdydurke zderzenie dwóch modeli kultury: anachronicznej, reprezentowanej przez mieszkańców dworu w Bolimowie i naiwnie postępowej, do której przynależą – z kolei – Młodziakowie. Powieść rozpoczyna się w warszawskim mieszkaniu trzydziestoletniego pisarza Józia Kowalskiego, głównego bohatera książki. Później przenosi się, wraz z poddanym powtórnej infantylizacji Józiem, do szkoły dyrektora Piórkowskiego. Przyglądamy się wówczas prowadzonym w gimnazjum lekcjom i zachowaniu uczniów na przerwach. Część druga Ferdydurke to wydarzenia w domu postępowego inżynierostwa Młodziaków, gdzie na stancji mieszkać ma zaprowadzony tam przez profesora Pimkę Józio. W części trzeciej bohater opuszcza miasto i udaje się do swojej dalekiej rodziny na wieś. Józio i Miętus trafiają wówczas do ziemiańskiego dworku Hurleckich w Bolimowie. Powieść kończy się ucieczką z Bolimowa. FORMA Gombrowicz jest w Ferdydurke krytykiem formy – formy, która fałszuje ludzką naturę, zabija w człowieku autentyczność, naturalność. Narrator i zarazem bohater powieści Józio wypowiada jej wojnę. Rozprawa z formą przebiega w utworze w trzech fazach – pierwsza to zderzenie z szablonem, jaki narzuca szkoła, z jej infantylizmem, konserwatyzmem, a wręcz skretynieniem „ciała pedagogicznego”; druga faza – to obrachunek z pozornie tylko wyemancypowanym obyczajowo mieszczaństwem; trzecia stanowi zderzenie z konserwatyzmem ziemiańskim. Wszystkie te etapy walki z formą polegają na kompromitowaniu jej w dziwacznych, groteskowych sytuacjach, z których każda kończy się „kupą”, czyli wielką bijatyką. Poprzez wtargnięcie żywiołu, anormalność dochodzi do pęknięcia formy. Niestety jednak, forma jest wszechpotężna i nie można jej definitywnie zniszczyć ani przed nią uciec – nie ma ucieczki przed gębą, jak tylko w inną gębę.
Zdaniem Gombrowicza nie jesteśmy nigdy naturalni, autentyczni, zawsze gramy i udajemy, po prostu dlatego, że przed „gębą” uciec się nie da – nie ma ucieczki przed gębą, jak tylko w inną gębę. Bohaterowie Ferdydurke przyjmują różne maski: szkoła stara się przyprawić uczniom „gębę” niewinności i naturalności, modni pisarze i publicyści narzucają inteligenckiej rodzinie schemat nowoczesnej, wyzwolonej obyczajowości, ziemianie – z kolei – narzucają służbie „gębę” chamów, służba ziemianom „gębę” panów. „Gęba”, której wyrazem są kolejne formy, za każdym razem fałszuje ludzką naturę, jest źródłem zła i głupoty. „Pupa” w utworze Gombrowicza staje się symbolem zdziecinnienia. Od początku łączy się ze wszystkimi sytuacjami, jakie wiążą głównego bohatera z profesorem Pimką. Wydaje mu się, że jest coraz mniejszy, Pimko cofa go w latach i zabiera do szkoły, szkoły, która zupełnie paradoksalnie
Z tej lekcji wykonaj w zeszycie notatkę. Koniecznie musi się w niej znaleźć wyjaśnienie słów kluczowych dla powieści. Jutro zastanowimy się nad tym dlaczego „Słowacki wielkim poetą był”. Mam nadzieję, że urzekła Was ta niezwykła powieść