2.3 Budowa i funkcje lipidów, Notatki z Biologia

Pobierz 2.3 Budowa i funkcje lipidów i więcej Notatki w PDF z Biologia tylko na Docsity! 2.3 Budowa i funkcje lipidów 1 2.3 Budowa i funkcje lipidów 1. Lipidy (tłuszczowce a. Składają się zwykle z węgla(C), wodoru (H) i tlenu (O). Niektóre mogą zawierać również azot (N) i fosfor (P) b. Ze względu na niepolarną budowę należą do związków hydrofobowych c. Rozpuszczalne w rozpuszczalnikach niepolarnych d. Gęstość mniejsza od gęstości wod, dlatego tworzą na jej powierzchni oddzielną warstwę e. Ze względu na budowę cząsteczki dzielimy je na lipidy: Proste Złożone Izoprenowe Tłuszcze właściwe Fosfolipidy Steroidy Woski Glikolipidy Karotenoidy 2. Lipidy proste Pod względem chemicznym są one estrami alkoholi i kwasów tłuszczowych a. Tłuszcze właściwe (triglicerydy) są estrami glicerolu (alkoholu zawierającego trzy grupy hydroksylowe) oraz kwasów tłuszczowych Tłuszcze stałe Tłuszcze ciekłe W ich skład wchodzą nasycone kwasy tłuszczowe (brak wiązań podwójnych między atomami węgla). Cząsteczki ściśle do siebie przylegają, dlatego stan skupienia tłuszczu w temp. pokojowej jest stały W ich skład wchodzą nienasycone kwasy tłuszczowe (przynajmniej jedno wiązanie podwójne między atomami węgla). Zawierają wygięte cząsteczki, które nie przylegają ściśle do siebe, dlatego stan skupienia tłuszczu w temp. pokojowej jest ciekły Występują głównie w organizmach zwierzęcych Występują głównie w organizmach roślinnych Pełnią funkcje: - Zapasową (stanowią magazyn energii) - Termoizolacyjną (chronią przed utratą ciepła) - Ochronną (chronią przed urazami mechanicznymi) Pełnią funkcję zapasową 2.3 Budowa i funkcje lipidów 2 b. Woski są estrami kwasów tłuszczowych oraz alkoholi zawierających w cząsteczce jedną grupę hydroksylową Funkcja Działanie Woski pokrywają pióra ptaków i sierść ssaków Tworzą one nieprzemakalną powłokę, jest ona szczególnie gruba u ptaków wodnych. Podobną funkcję pełnią woski pokrywające skóre ssaków np. lanolina - wosk wełny owczej Wosk zawny spermacetem znajduje się w głowie kaszalotów Reguluje on stopień zanurzenia. Kiedy kaszalot nurkuje, spadek temperatury powoduje zmianę stanu spermacetu z ciekłego na stały ułatwiając zanurzenie. Podczas wynurzania następuje proces odwrotny Woski wchodzą w skłąd kutykuli Kutykula zabezpiecza nadziemne organy roślin przed nadmiernym wyparowywaniem wody, U niektórych roślin występuje dodatkowa warstwa wosków, która odbija promienie słoneczne i chroni rośliny przed przegrzaniem Wosk pszczeli Jest produkowany przez samice pszczół. Służy do budowy plastrów, w których sa składane jeja i gromadzone zapasy pokarmu (miodu oraz pyłku) 3. Lipidy złożone a. Są estrami alkoholim.in. glicerolu, oraz kwasów tłuszczowych b. W zależności od charakteru chemicznego dzielimy je na fosfolipidy i glikolipidy c. W fosfolipidach glicerolowych jedna z trzech grup hydroksylowych glicerolu jest połączona z resztą kwasu fosforowego (V). Z nią wiąże się zwykle niewielka cząsteczka nietłuszczowa o polarnej budowie