2015 w podstawowej opiece zdrowotnej w Polsce | Egzaminy Analiza danych

AktuAlnoŚci nArodowego ProgrAmu

ochrony Antybiotyków

numer 1/2017

W ramach realizacji Narodowego Programu Ochrony Anty-

biotyków prowadzone są prace podsumowujące bazę danych

o zużyciu antybiotyków w Polsce w podstawowej opiece zdro-

wotnej.

Do 2012 r. dane nt. zużycia leków w podstawowej opiece

zdrowotnej pozyskiwane były z Narodowego Funduszu Zdro-

wia (NFZ) z bazy danych nt. leków refundowanych. Wstępna

analiza danych o zużyciu antybiotyków w Polsce w 2012 roku

pozyskanych z NFZ wykazała znaczne niedoszacowanie zużycia

antybiotyków w porównaniu z latami ubiegłymi. Sytuację tę

można tłumaczyć obawą lekarzy przed zwiększonymi restryk-

cjami dotyczącymi przepisywania leków refundowanych, któ-

re mogły się pojawić w efekcie zmian w ustawie o refundacji

leków wprowadzonych w 2012 roku i częstszego przepisywa-

nia ich na recepty o pełnej odpłatności. Dlatego po 2012 roku

zmienione zostało źródło danych nt. zużycia antybiotyków.

Dane nt. zużycia antybiotyków za lata 2012-2015 pozyskane

zostały z firmy QuintilesIMS (poprzednia nazwa IMS Health).

Opracowanie pozyskanych danych polegało na: przypisaniu

produktom kodów klasyfikacji ATC i nazw międzynarodowych,

rozpisaniu konkretnych produktów pod względem wielko-

ści opakowań, przypisaniu im aktualnych dawek dobowych

definiowanych (DDD, ang. defined daily doses), przeliczeniu

zużycia na jednostki wagowe i wreszcie przeliczeniu zużycia

produktów na jednostki DDD oraz na DDD na 1000 mieszkań-

ców na dzień (DID – ang. Defined Daily Doses per 1000 inha-

bitants per day). Zgromadzono również informacje nt. liczby

mieszkańców w kolejnych latach w Polsce i w poszczególnych

województwach – źródłem tych danych były bazy Głównego

Urzędu Statystycznego. Zużycie produktów podsumowano

z uwzględnieniem piątego poziomu ATC (pojedyncze produk-

ty) z podziałem na drogi podania produktów oraz trzeciego po-

ziomu ATC, czyli podstawowych podgrup w grupie J01 leków

przeciwbakteryjnych do stosowania wewnętrznego tj. tetracy-

kliny (J01A), amfenikole (J01B), penicyliny (J01C), cefalospo-

ryny i pozostałe antybiotyki β-laktamowe (J01D), sulfonamidy

i trimetoprim (J01E), makrolidy, linkozamidy i streptograminy

(J01F), aminoglikozydy (J01G), chinolony (J01M) i inne leki

przeciwbakteryjne (J01X).

Ogólny poziom zużycia leków przeciwbakteryjnych w la-

tach 2010-2015 wahał się w przedziale 20,79-25,87 DID. Śred-

nie zużycie leków z grupy J01 w Polsce wynosiło 20,65 DID

w roku 2010, 22,07 DID w 2011 r., 22,62 DID w roku 2012,

23,21 DID w 2013 r., 22,50 w 2014 r. i 25,87 w 2015 r. Struk-

turę oraz trendy konsumpcji poszczególnych grup leków prze-

ciwbakteryjnych w Polsce w latach 2010-2015 przedstawiają

wykresy 1 i 2.

Konsumpcja antybiotyków w latach 2010 – 2015

wpodstawowej opiece zdrowotnej wPolsce

Opracowanie:

Anna Olczak-Pieńkowska, Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej,

Narodowy Instytut Leków, Warszawa

2015 w podstawowej opiece zdrowotnej w Polsce, Egzaminy z Analiza danych

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz 2015 w podstawowej opiece zdrowotnej w Polsce i więcej Egzaminy w PDF z Analiza danych tylko na Docsity!

AktuAlnoŚci nArodowego ProgrAmu

o c h r o n y A n t y b i ot y k ó w

numer 1/

W ramach realizacji Narodowego Programu Ochrony Anty-

biotyków prowadzone są prace podsumowujące bazę danych

o zużyciu antybiotyków w Polsce w podstawowej opiece zdro-

wotnej.

Do 2012 r. dane nt. zużycia leków w podstawowej opiece

zdrowotnej pozyskiwane były z Narodowego Funduszu Zdro-

wia (NFZ) z bazy danych nt. leków refundowanych. Wstępna

analiza danych o zużyciu antybiotyków w Polsce w 2012 roku

pozyskanych z NFZ wykazała znaczne niedoszacowanie zużycia

antybiotyków w porównaniu z latami ubiegłymi. Sytuację tę

można tłumaczyć obawą lekarzy przed zwiększonymi restryk-

cjami dotyczącymi przepisywania leków refundowanych, któ-

re mogły się pojawić w efekcie zmian w ustawie o refundacji

leków wprowadzonych w 2012 roku i częstszego przepisywa-

nia ich na recepty o pełnej odpłatności. Dlatego po 2012 roku

zmienione zostało źródło danych nt. zużycia antybiotyków.

Dane nt. zużycia antybiotyków za lata 2012-2015 pozyskane

zostały z firmy QuintilesIMS (poprzednia nazwa IMS Health).

Opracowanie pozyskanych danych polegało na: przypisaniu

produktom kodów klasyfikacji ATC i nazw międzynarodowych,

rozpisaniu konkretnych produktów pod względem wielko-

ści opakowań, przypisaniu im aktualnych dawek dobowych

definiowanych (DDD, ang. defined daily doses ), przeliczeniu

zużycia na jednostki wagowe i wreszcie przeliczeniu zużycia

produktów na jednostki DDD oraz na DDD na 1000 mieszkań-

ców na dzień (DID – ang. Defined Daily Doses per 1000 inha-

bitants per day ). Zgromadzono również informacje nt. liczby

mieszkańców w kolejnych latach w Polsce i w poszczególnych

województwach – źródłem tych danych były bazy Głównego

Urzędu Statystycznego. Zużycie produktów podsumowano

z uwzględnieniem piątego poziomu ATC (pojedyncze produk-

ty) z podziałem na drogi podania produktów oraz trzeciego po-

ziomu ATC, czyli podstawowych podgrup w grupie J01 leków

przeciwbakteryjnych do stosowania wewnętrznego tj. tetracy-

kliny (J01A), amfenikole (J01B), penicyliny (J01C), cefalospo-

ryny i pozostałe antybiotyki β-laktamowe (J01D), sulfonamidy

i trimetoprim (J01E), makrolidy, linkozamidy i streptograminy

(J01F), aminoglikozydy (J01G), chinolony (J01M) i inne leki

przeciwbakteryjne (J01X).

Ogólny poziom zużycia leków przeciwbakteryjnych w la-

tach 2010-2015 wahał się w przedziale 20,79-25,87 DID. Śred-

nie zużycie leków z grupy J01 w Polsce wynosiło 20,65 DID

w roku 2010, 22,07 DID w 2011 r., 22,62 DID w roku 2012,

23,21 DID w 2013 r., 22,50 w 2014 r. i 25,87 w 2015 r. Struk-

turę oraz trendy konsumpcji poszczególnych grup leków prze-

ciwbakteryjnych w Polsce w latach 2010-2015 przedstawiają

wykresy 1 i 2.

Konsumpcja antybiotyków w latach 2010 – 2015

w podstawowej opiece zdrowotnej w Polsce

Najwyższą konsumpcję środków z grupy J01 w 2015 roku odnotowano (w kolejności malejącej) w województwach: łódzkim

(29,48 DID), małopolskim (28,32 DID), śląskim (26,64 DID), pomorskim (26,57 DID) i świętokrzyskim (26,34 DID). Najniższe

zużycie grupy J01 w 2015 r. odnotowano z kolei (w kolejności rosnącej) w województwach: podlaskim (23,35 DID), warmińsko-

-mazurskim (23,62), opolskim (23,93 DID), dolnośląskim (24,42 DID) i zachodniopomorskim (24,65 DID). Różnica poziomu zuży-

cia grupy J01 między województwem o najwyższym, a województwem o najniższym zużyciu wyniosła 6,14 DID. Uwzględniając

podział antybiotyków na grupy, we wszystkich latach w okresie 2010-2014 najczęściej stosowanymi były (w kolejności maleją-

cej): penicyliny (J01C), makrolidy, linkozamidy i streptograminy (J01F), inne leki przeciwbakteryjne (J01X), tetracykliny (J01A),

cefalosporyny i pozostałe antybiotyki β-laktamowe (J01D), chinolony (J01M), sulfonamidy i trimetoprim (J01E).

Jakościowy rozkład zużycia antybiotyków (najczęściej stosowane grupy i substancje) jest podobny w skali różnych województw i ca-

łej Polski. W przeciwieństwie do lat poprzednich, w 2015 roku województwa, które wykazały najniższe zużycie poszczególnych grup

antybiotyków (kujawsko-pomorskie, podlaskie, warmińsko-mazurskie, opolskie i lubuskie) nie znalazły się w grupie województw o naj-

wyższym zużyciu (śląskie, małopolskie, lubelskie, łódzkie, pomorskie). Hierarchia zużycia różnych grup J01 wposzczególnych wojewódz-

twach w poprzednich latach była mniej jednoznaczna, tzn. województwa o najniższym zużyciu jednej grupy jednocześnie wykazały

najwyższe zużycie innej grupy – np. w 2014 r. województwo lubelskie wykazało najwyższe w skali kraju zużycie penicylin i jednocześnie

najniższe zużycie cefalosporyn, w 2013 r. w województwie łódzkim odnotowano najwyższe na tle innych województw zużycie grupy ma-

krolidów, linkozamidów i streptogramin oraz aminoglikozydów i jednocześnie najniższe zużycie penicylin, w 2011 r. spośród wszystkich

województw w województwie śląskim skonsumowano najwięcej tetracyklin, ale jednocześnie najmniej cefalosporyn.

W latach 2010-2015, 12 różnych województw znalazło się w grupie województw o najwyższej konsumpcji poszczegól-

nych grup antybiotyków, w tym najczęściej pojawiały się województwa: śląskie, lubuskie i łódzkie. W grupie o najniższej

konsumpcji znalazło się 11 województw, najczęściej były to: warmińsko-mazurskie, mazowieckie, opolskie i zachodnio-

pomorskie.

Omawiane dane z podstawowej opieki zdrowotnej, co roku przekazywane są do ECDC w ramach realizacji zadań Eu-

ropejskiej Sieci Monitorowania Konsumpcji Antybiotyków ESAC-Net i włączane do rocznych raportów ECDC.