Historia Prawa Telekomunikacyjnego w Polsce: Podstawowe Definicje i Pojęcia, Notatki z Prawo budowlane

Pobierz Historia Prawa Telekomunikacyjnego w Polsce: Podstawowe Definicje i Pojęcia i więcej Notatki w PDF z Prawo budowlane tylko na Docsity!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Przepisy prawne dotyczące projektowania, wykonywania

oraz pomiarów i testowania lokalnych sieci abonenckich

4.1.1. Materiał nauczania

We współczesnym świecie wszystkie dziedziny Ŝycia gospodarczego regulowane są poprzez odpowiednie przepisy prawne. Budowę obiektów telekomunikacyjnych reguluje szereg przepisów prawnych (Prawo Budowlane, Prawo Telekomunikacyjne, Prawo Wodne, Prawo Geodezyjne, Rozporządzenia Ministrów: Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, MSWiA, i inne). NajwaŜniejsze ustawy to Prawo Budowlane, Prawo Telekomunikacyjne. Ustawy te normalizują działalność związaną z procesem projektowania, wykonywania oraz pomiarów i testowania lokalnych sieci abonenckich. Obejmują swoim zakresem podmiotowym nie tylko sam proces budowlany, ale równieŜ podmioty w nim występujące.

Historia Prawa Telekomunikacyjnego w Polsce

Pierwsza ustawa dotycząca prawa telekomunikacyjnego została wydana w Polsce dopiero w 1990 roku. Wcześniej, były wydawane ustawy i dekrety o łączności, począwszy od 1924 roku. Jednak w dobie Polski socjalistycznej większość decyzji podejmował minister. Ustawa Prawo Telekomunikacyjne uwolniła rynek usług lokalnych, rynek usług międzymiastowych i międzynarodowych nadal pozostawał w gestii operatora wiodącego Telekomunikacji Polskiej. Ustawa ta powoływała Państwową Inspekcję Telekomunikacyjną, która miała czuwać nad jakością usług telekomunikacyjnych i nad wszelkimi wymaganymi zezwoleniami, itp. Nowelizacja powyŜszej Ustawy o łączności wprowadziła koncesje na świadczenie usług w strefach numeracyjnych, uwolniła rynek usług międzystrefowych oraz zmieniła PIT na PITIP, czyli Państwową Inspekcję Telekomunikacyjną i Pocztową. W roku 2000 weszła w Ŝycie ustawa Prawo telekomunikacyjne wprowadzająca szereg zmian i nowych rozwiązań prawnych, choćby takich jak: − usługę powszechną, której to świadczenia operator nie moŜe odmówić, − operator dominujący (z punktu widzenia operatora wprowadza to wiele utrudnień natury formalnej), − funkcja regulatora – Urząd Regulacji Telekomunikacji - przejął on zadania PITiP-u i PAR- u (Państwowej Agencji Radiokomunikacji); − zgłoszenie o świadczeniu usług (usługodawca moŜe świadczyć usługi wynajmując, − infrastrukturę telekomunikacyjną od operatora, co prowadzi do tego, Ŝe nie koniecznie operator musi być usługodawcą). Nowelizacja tej ustawy przemianowała, URT na URTiP, niewiele rozszerzając zakres działań tego urzędu. Pozostawiła ona stanowienie prawa w ręku ministra „właściwego do spraw łączności”. Po ostatnich nowelizacjach Prawa Telekomunikacyjnego w 2006 roku URTiP został zlikwidowany a do Ŝycia został powołany UKE (Urząd Komunikacji Elektronicznej), który przejął wszystkie kompetencje od starego regulatora rynku telekomunikacyjnego. Działalność UKE obejmuje między innymi takie zadania jak: − regulacja dostępu do rynku telekomunikacyjnego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− nadzór nad relacjami pomiędzy partnerami na rynku, − kontrola zachowań na rynku - kontrola przestrzegania prawa i zasad „fair play”, − wydawania, cofania i zmiany zakresu zezwoleń i pozwoleń telekomunikacyjnych, − podejmowania rozstrzygnięć w sprawach spornych między abonentami i operatorami telekomunikacyjnymi, − kontrola podmiotów prowadzących działalność telekomunikacyjną.

Wybrane pojęcia z dziedziny Prawa Telekomunikacyjnego i Budowlanego pomocne

w trakcie realizacji procesu projektowego pomiarowego

− abonent - podmiot, który jest stroną umowy zawartej w formie pisemnej o świadczenie usług z dostawcą publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, − aparat publiczny - publicznie dostępny telefon, w którym połączenie opłacane jest automatycznie, w szczególności za pomocą monety, Ŝetonu, karty telefonicznej lub karty płatniczej, − aparatura - urządzenia elektryczne i elektroniczne oraz instalacje i systemy, które zawierają podzespoły elektryczne lub elektroniczne, − dostarczanie sieci telekomunikacyjnej - przygotowanie sieci telekomunikacyjnej w sposób umoŜliwiający świadczenie w niej usług, jej eksploatację, nadzór nad nią lub umoŜliwianie dostępu telekomunikacyjnego, − dostęp do lokalnej pętli abonenckiej - korzystanie z lokalnej pętli abonenckiej lub lokalnej podpętli abonenckiej pozwalające na korzystanie z pełnego pasma częstotliwości pętli abonenckiej (pełny dostęp do lokalnej pętli abonenckiej) lub niegłosowego pasma częstotliwości pętli abonenckiej przy zachowaniu moŜliwości korzystania z lokalnej pętli abonenckiej przez jej operatora do świadczenia usług telefonicznych (współdzielony dostęp do lokalnej pętli abonenckiej), − dostęp telekomunikacyjny - korzystanie z urządzeń telekomunikacyjnych, udogodnień towarzyszących lub usług świadczonych przez innego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, na określonych warunkach, celem świadczenia usług telekomunikacyjnych, polegające w szczególności na: a) łączeniu urządzeń telekomunikacyjnych, w tym na dostępie do lokalnej pętli abonenckiej oraz urządzeń i usług niezbędnych do świadczenia usług w lokalnej pętli abonenckiej, b) dostępie do budynków i infrastruktury telekomunikacyjnej, c) dostępie do odpowiednich systemów oprogramowania, w tym do systemów wspomagających eksploatację, d) dostępie do translacji numerów lub systemów zapewniających analogiczne funkcje, e) dostępie do sieci telekomunikacyjnych, w tym na potrzeby roamingu, f) dostępie do systemów dostępu warunkowego, g) dostępie do usług sieci wirtualnych. − eksploatacja sieci telekomunikacyjnych - faktyczne i bezpośrednie dysponowanie całością funkcji urządzeń i sieci zapewniających telekomunikację, − infrastruktura telekomunikacyjna - urządzenia telekomunikacyjne, nie będące urządzeniami końcowymi, linie, kanalizację, słupy, wieŜe, maszty, kable, przewody oraz osprzęt, − interoperacyjność sieci - zdolność sieci telekomunikacyjnych do efektywnej współpracy w celu zapewnienia wzajemnego dostępu uŜytkowników do usług świadczonych w tych sieciach (np. abonent musi mieć dostęp do wszystkich sieci, a nie tylko do sieci operatora, u którego ma wykupioną daną usługę),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość uŜytkową,

− budowa - naleŜy przez to rozumieć^ wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a takŜe odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego, − roboty budowlane - naleŜy przez to rozumieć^ budowę, a takŜe prace polegające na przebudowie, montaŜu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego, − urządzenia^ budowlane^ -^ naleŜy^ przez^ to^ rozumieć^ urządzenia^ techniczne^ związane z obiektem budowlanym, zapewniające moŜliwość uŜytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym słuŜące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a takŜe przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki, − teren budowy - naleŜy przez to rozumieć^ przestrzeń, w której prowadzone są^ roboty budowlane wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy, − prawo do dysponowania nieruchomością^ na cele budowlane - naleŜy przez to rozumieć tytuł prawny wynikający z prawa własności, uŜytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych, − pozwolenie na budowę^ - naleŜy przez to rozumieć^ decyzję^ administracyjną^ zezwalającą^ na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niŜ budowa obiektu budowlanego,

− dokumentacja^ budowy^ -^ naleŜy^ przez^ to^ rozumieć^ pozwolenie^ na^ budowę^ wraz z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, w miarę potrzeby, rysunki i opisy słuŜące realizacji obiektu, operaty geodezyjne i ksiąŜkę obmiarów, a w przypadku realizacji obiektów metodą montaŜu - takŜe dziennik montaŜu, − dokumentacja^ powykonawcza^ -^ naleŜy^ przez^ to^ rozumieć^ dokumentację^ budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonywania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi,

− wyroby budowlane: a) oznaczone znakowaniem CE, dla których zgodnie z odrębnymi przepisami dokonano oceny zgodności ze zharmonizowaną normą europejską wprowadzoną do zbioru Polskich Norm, z europejską aprobatą techniczną lub krajową specyfikacją techniczną państwa członkowskiego Unii Europejskiej uznaną przez Komisję Europejską za zgodną z wymaganiami podstawowymi, b) wyroby znajdujące się w określonym przez Komisję Europejską wykazie c) wyrobów mających niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa, dla których producent wydał deklaracje zgodności z uznanymi regułami sztuki budowlanej. Pozostałe wiadomości o tematyce prawnej musisz uzupełnić sam czytając na bieŜąco akty prawne, dzienniki ustaw i rozporządzenia dotyczące tematyki telekomunikacyjnej.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jaka jest róŜnica między ustawą a rozporządzeniem?
2. Jaka jest hierarchia aktów prawnych obowiązujących w Polsce?
3. Jaki organ państwowy w Polsce moŜe tworzyć ustawy.?
4. W jaki sposób ogłaszane są w Polsce akty prawne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1 Sformułuj ogólne zasady projektowania i budowy lokalnych sieci kablowych w świetle obowiązujących przepisów prawnych. Prawo budowlane, Prawo telekomunikacyjne, Dyrektywy UE (EMC), normy branŜowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1. uwaŜne wysłuchać wykładu,
2. sporządzić notatki,
3. zapoznać się z przydzielonym tematem szczegółowym,
4. wytypować lidera grupy,
5. przeprowadzić w zespole „burzę mózgów”,
6. sporządzać konspekt w postaci mapy pamięci,
7. zaprezentować wyniki pracy na forum klasy,
8. ocenić wynik pracy.

WyposaŜenie stanowiska pracy: − instrukcja do ćwiczenia, − instrukcja „Ogólne zasady projektowania i budowy sieci kablowych” − ustawa „Prawo telekomunikacyjne”, ustawa „Prawo budowlane”, − wymagania techniczne, wymagania i dyrektywy unijne, − katalog materiałów, − papier formatu A0, A4, kolorowe mazaki, przybory kreślarskie, − literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2 Określ parametry jakości oceny w odniesieniu do usług z wykorzystaniem mowy, danych i faksu z dostępem uzyskiwanym w publicznej sieci telekomunikacyjnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1. zapoznać się z dokumentem ETSI EG 202 057-2 v.1.1,
2. zapoznać się z dokumentem ETSI EG 201 769-1 v.1.1.1,
3. zapoznać się z normami zakładowymi TP,
4. wypisać parametry jakości oceny w tabeli,

Lp. Nazwa parametru Pomiar Metoda pomiaru Zastosowanie

... ...

5. wypisać w tabeli parametry jakości usług z perspektywy uŜytkownika,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Zasady projektowania i wykonywania lokalnych sieci

abonenckich

4.2.1. Materiał nauczania

Organizacja procesu projektowania sieci

Projektowanie sieci kablowych opiera się na przepisach ustawy z dnia 7.07.1994 r. Prawo Budowlane (Dz.U., z dn. 25.08.1994 r. poz. 414 z późn. zmianami), Polskich Normach, normach branŜowych oraz normach zakładowych operatora. W celu ułatwienia pracy projektanta w normach zakładowych zamieszcza się wykaz podstawowych dokumentów normatywnych związanych z projektowaniem infrastruktury sieci telekomunikacyjnej. Zgodnie z ustawą Prawo Budowlane, budowa obiektów liniowych (np. kanalizacji kablowej, linii nadziemnych) wymaga opracowania projektu budowlanego, umoŜliwiającego uzyskanie pozwolenia na budowę. Pod pojęciem budowy w myśl powyŜszej ustawy rozumie się „wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a takŜe rozbudowę, przebudowę oraz modernizację obiektu budowlanego”. W związku z tym przy planowaniu inwestycji w zakresie budowy obiektów liniowych naleŜy przestrzegać odpowiednich procedur dotyczących procesu przygotowania inwestycji, które wymagają pozwolenia na budowę.

Proces inwestycyjny rozpoczyna się od przygotowania wniosku inwestycyjnego. Wniosek taki przygotowują słuŜby techniczne operatora. Wniosek inwestycyjny otwiera zadanie inwestycyjne. Po zaakceptowaniu wniosku inwestycyjnego jest uruchamiany jest kolejny etap procesu przygotowania inwestycji. Po zatwierdzeniu wniosku następuje wybór, w drodze przetargu, jednostki projektowej lub jeśli operator posiada własne biura projektowe, zleca wykonanie projektu. Na podstawie wniosku inwestycyjnego i przekazanych przez zleceniodawcę danych (zakres zlecenia, obszar objęty budową sieci, podstawowe parametry techniczno-eksploatacyjne, dane marketingowe, określenie charakteru i rozmieszczenia skupisk abonentów, miejsca styku z innymi obszarami itp.) projektant opracowuje koncepcję programowo-przestrzenną. Po jej zatwierdzeniu jest opracowywany projekt techniczny. Projekt taki, zaleŜnie od zakresu wymaganych zezwoleń moŜe się składać, z projektu budowlanego i wykonawczego. Procedurę tę przedstawiono na Rys. 2. W koncepcji programowo-przestrzennej projektant proponuje m.in. optymalne trasy linii kablowych, zakres budowy kanalizacji kablowej, lokalizacje modułów wyniesionych itp. W trakcie przygotowania inwestycji do realizacji naleŜy wykonać na etapie opracowywania koncepcji następujące czynności formalno-prawne: − uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (WZZT) zgodnie z art. 39 ustawy z dn. 7.07.1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 15, poz. 139 z 1999 r., tekst jednolity), − wybór w trybie przetargu wykonawcy dokumentacji projektowej lub podjęcie decyzji o bezprzetargowym wyborze wykonawcy dokumentacji, − zatwierdzenie koncepcji. − Inwestycje polegające na budowie, dla której ustawa Prawo Budowlane przewiduje obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę, a do takich naleŜy budowa obiektów liniowych, powinny uzyskać wcześniej, zgodnie z art. 39, ust. 2 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (WZZT).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 2 Przebieg procesu inwestycyjno-projektowego

Decyzja ta powinna być uzyskana przed rozpoczęciem projektowania inwestycji. JeŜeli dla terenu planowanej budowy uchwalony jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, to decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu podejmuje, po uzyskaniu stanowiska zajętego przez właściwe jednostki, odpowiedni organ administracji terenowej. W wypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub gdy plan ten nie ma charakteru obowiązującego, projekt decyzji o WZZT, przygotowany przez osobę posiadającą uprawnienia urbanistyczne, podlega rozpatrzeniu w trybie rozprawy administracyjnej. Treść wniosku o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu określa art. 41, ust. 2 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Uzyskanie WZZT moŜe być uwarunkowane podaniem we wniosku znacznie bardziej szczegółowych informacji dla inwestycji liniowej, jaką jest budowa kanalizacji kablowej, a mianowicie dołączeniem wykazu właścicieli lub uŜytkowników gruntów połoŜonych na trasie przebiegu kanalizacji. Określenie granic terenu objętego wnioskiem powinno być dokonane na mapie w stosownej skali, umoŜliwiającej identyfikację określonego terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w planie ogólnym (moŜe to być, w zaleŜności od wymagań organu wydającego decyzję, np. mapa w skali 1:10000, 1:5000 lub 1:2000). Elementem determinującym tryb czynności inwestorskich w przygotowaniu inwestycji jest rozpoznanie moŜliwości i ocena warunków sformułowania i udokumentowania wniosku o warunki zabudowy i zagospodarowania terenu. Główne znaczenie dla obiektów liniowych stanowi stan państwowego zasobu geodezyjno - kartograficznego terenu przewidzianego dla realizacji inwestycji. Jeśli brak jest w państwowym zasobie geodezyjnym potrzebnych map zasadniczych lub map sytuacyjno - wysokościowych w wymaganej skali, nakłady finansowe niezbędne dla uzyskania tych map mogą być poniesione przez inwestora

Wniosek inwestycyjny

Wybór jednostki projektowej

Koncepcja programowo- przestrzenna

Projekt techniczny

Projekt wykonawczy

Projekt budowlany

Pozwolenie na budowę

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wniosku o WZZT wymaga niejednokrotnie czynności, które mogą przekraczać moŜliwości inwestora bezpośredniego, szczególnie w zakresie dokumentacji geodezyjno - kartograficznej i prawnej oraz własnościowej. Opracowanie wniosku moŜe być w takich wypadkach czynnością inwestora wykonywaną przy udziale innych, specjalistycznych jednostek. NaleŜy podkreślić, Ŝe odrębnie wykonywane przez inwestora czynności związane z przygotowaniem wniosku o WZZT, jak teŜ czynności uzgodnieniowe wykonywane w trakcie rozpatrywania tego wniosku, nie stanowią technicznych czynności projektowych. WZZT przygotowuje projektant. Istotne i celowe jest współuczestniczenie inwestora w ostatecznym określaniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

Zawartość i format dokumentacji

W ramach projektu technicznego dla inwestycji liniowych wykonuje się zwykle dwa odrębne projekty, a mianowicie projekt budowlany i projekt wykonawczy_._ Projekt techniczny (budowlany, wykonawczy) - projekt w zakresie usytuowania kanalizacji kablowej i jej elementów (studnie kablowe, zasobniki złączowe itp.), a takŜe projekt linii kablowej doziemnej lub nadziemnej, powinien być uzgodniony przez odpowiedni organ administracji terenowej (Zespół Uzgadniania Dokumentacji Technicznej Urządzeń InŜynieryjnych - ZUDTUI, w skrócie ZUD). Powinny być przez jednostkę projektowania dokonane równieŜ wszystkie uzgodnienia branŜowe określone przez ZUD, np. w zakresie skrzyŜowań z gazociągami, torami kolejowymi itd. Uzgodnienia dokonywane są na mapach sytuacyjno - wysokościowych z wrysowanym projektowanym przebiegiem kanalizacji kablowej o skalach kaŜdorazowo uzgodnionych z właściwym terenowo organem administracyjnym dokonującym uzgodnień (ZUD). Z reguły są to skale następujące: − w obrębie terenów zabudowanych 1:500 lub 1:1000, − poza terenami zabudowanymi 1:1000 lub 1:2000. Projekt budowlany - zgodnie z ustawą Prawo Budowlane, stanowi dokument konieczny do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, tzn. decyzji administracyjnej zezwalającej na rozpoczęcie i prowadzenie budowy. NaleŜy opracować go zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, zgodnie z wymaganiami ustawy Prawo Budowlane, przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami (zaleceniami unijnymi, Polskimi Normami, których stosowanie jest obowiązkowe na podstawie rozporządzeń odpowiednich ministrów, np. Ministra właściwego ds. Łączności) oraz zasadami wiedzy technicznej. Pozwolenie na budowę jest wydawane wyłącznie temu, kto złoŜył wniosek o wydanie pozwolenia w terminie waŜności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz wykazał prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Do wniosku o pozwolenie na budowę naleŜy dołączyć: − projekt budowlany wraz z opiniami, uzgodnieniami i pozwoleniami, wymaganymi przepisami szczególnymi, − dowód stwierdzający prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane (spisane z właścicielami terenów, leŜących na trasie projektowanej linii telekomunikacyjnej, np. kanalizacji kablowej, odpowiednie umowy prawne), − decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Projekt budowlany powinien spełniać wymagania określone w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Jego zakres i treść powinny być dostosowane do specyfiki i charakteru obiektu oraz stopnia skomplikowania robót budowlanych. Z punktu widzenia dokumentu stanowiącego podstawę do wydania pozwolenia na budowę projekt budowlany powinien określać:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− zagospodarowanie terenu podane w sposób opisowy i rysunkowy (przebieg trasowy projektowanej kanalizacji, linii podziemnej bądź nadziemnej), przedstawione na aktualnej mapie, z podaniem granic zajętego terenu, usytuowania, obrysów i układów istniejących i projektowanych obiektów budowlanych (np. studni kablowych, zasobników złączowych), sieci uzbrojenia itp., ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich, − funkcję, formę i konstrukcję obiektu budowlanego, np. układ rur kanalizacji, konstrukcję studni, typ kabla doziemnego, rodzaje słupów linii nadziemnej itp., charakterystykę energetyczną i ekologiczną (naleŜy podać, Ŝe projektowana budowa nie wymaga zasilania w energię elektryczną, odprowadzenia ścieków, nie stanowi zagroŜenia dla środowiska naturalnego itp.); naleŜy równieŜ podać niezbędne rozwiązania techniczne i materiałowe, ukazujące zasady nawiązania do otoczenia. − Projekt budowlany podlega zatwierdzeniu w decyzji o pozwoleniu na budowę. Inwestor, spełniający warunki do uzyskania pozwolenia na budowę, moŜe Ŝądać wydania odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, poprzedzającej wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Decyzja taka jest waŜna przez czas w niej oznaczony, jednak nie dłuŜej niŜ rok. W wypadku telekomunikacyjnych inwestycji liniowych oprócz wykonywanego projektu budowlanego (w ramach opracowywania projektu technicznego), koniecznego do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, opracowywany jest osobny projekt wykonawczy, określający

• oprócz szczegółów przebiegu terenowego kanalizacji (jak w projekcie budowlanym) i wszelkich zbliŜeń i kolizji z urządzeniami uzbrojenia terenowego - równieŜ szczegółowe dane w zakresie np. typów rur kanalizacji kablowej, sposobów łączenia rur, uszczelnienia i zabezpieczenia otworów studni, oznakowania, typów słupów i osprzętu linii nadziemnej itp. Projekt wykonawczy powinien ponadto zawierać wstępny kosztorys z przedmiotem robót. Dla inwestycji liniowej, dla której decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu była uzyskana po opracowaniu i zatwierdzeniu koncepcji, projekt wykonawczy powinien ponadto zawierać informację o zmianach lub odchyleniach od rozwiązań podanych w koncepcji, wynikających z warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, a w szczególności wniosek dotyczący ewentualnej korekty kosztorysu inwestorskiego i rachunku ekonomicznej efektywności inwestycji. Dokumentacja techniczna powinna być opracowana w sposób umoŜliwiający sprawną realizację inwestycji. W szczególności, projekt budowlany powinien m.in. spełniać warunki wynikające z Ustawy Prawo Budowlane (Dz. U. nr 89, poz. 414, 7.07.1994 r.) oraz być zgodnym z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz.U. nr 140, poz. 906, 3.11.1998 r.) w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Dokumentacja techniczna stanowi zbiór dokumentów określających sposób wykonania zamierzonych robót oraz pozwalających określić ich koszt. Na podstawie dokumentacji technicznej ustala się zakres potrzebnych materiałów, stan zatrudnienia pracowników i harmonogram realizacji inwestycji. Informacje zawarte w dokumentacji projektowej muszą umoŜliwić uzyskanie pozwolenia na budowę, sporządzenie specyfikacji materiałowej, realizację budowy, prowadzenie nadzoru budowy i sporządzenie dokumentacji powykonawczej po zakończeniu budowy. Projekt techniczny powinien składać się z dwóch części: − projektu budowlanego, − projektu wykonawczego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a) informację o podstawie prawnej opracowania (nr zlecenia, nr umowy, data zlecenia i umowy); b) rysunek ogólnego przebiegu projektowanej sieci telekomunikacyjnej, wykonany zgodnie z normami, c) projekt rurociągu magistralnego wraz z towarzyszącą kanalizacją pierwotną i / lub kanalizacji pierwotnej wraz z kanalizacją wtórną, d) lokalizacje posadowienia modułów wyniesionych centrali i / lub szaf dostępowych oraz granice obszarów przez nie obsługiwanych, e) projekt zasilania energetycznego modułów wyniesionych centrali i / lub szaf dostępowych łącznie z technicznymi warunkami przyłączenia i przedmiarem sporządzonym w odrębnym opracowaniu, f) projekt sieci światłowodowej, g) wydruk przedmiarów dla projektowanego zakresu wraz z wersją elektroniczną, h) charakterystykę techniczną opracowania, i) numery norm, zgodnie z którymi wykonano projekt, j) symbolikę i oznaczenia wykorzystane w projekcie, k) spis rysunków i schematów wykonanych zgodnie z określonymi zasadami ich sporządzania (zgodnie z normami), l) tablice sporządzone według określonych zasad (zgodnie z normami), m) dane charakteryzujące sprzęt przeznaczony do zainstalowania w danej sieci (dane katalogowe, rysunki schematyczne, karty katalogowe kabli, homologacje i atesty) n) uwagi końcowe. Tomu II/A pod nazwą - wpisać nazwę zadania i nazwę obiektu. Zawartość bardzo zbliŜona do Tomu I. Dalsze części tomu II, oznaczane kolejnymi literami alfabetu, tzn. Tom II/B, Tom II/C itd., powinny zawierać opracowania kolejnych obszarów modułów wyniesionych. Tomu III pod nazwą „Zestawienie zbiorcze dla - wpisać nazwę zadania. W tomie tym powinno znaleźć się zbiorcze zestawienie w postaci tablic. KaŜdy tom powinien być opatrzony stroną tytułową. Strona tytułowa projektu technicznego wykonawczego powinna zawierać: a) tytuł: w wypadku tomu I: „Projekt techniczny wykonawczy - wpisać nazwę zadania” w wypadku tomu II: „Projekt techniczny wykonawczy sieci - wpisać nazwę zadania i nazwa obiektu”, w wypadku tomu III: „Zestawienie zbiorcze dla - wpisać nazwę zadania”, b) branŜa (telekomunikacja), c) numer projektu (nadawany przez Wykonawcę), d) zleceniodawca (dane Inwestora), e) data wykonania, f) projekty związane, g) nazwiska wykonawców (projektujący, opracowujący, sprawdzający) z podpisami i pieczątkami, h) podstawowe dane wykonawcy projektu (nazwa firmy, adres, telefon, e-mail), i) nr egzemplarza / liczba egzemplarzy, j) rozdzielnik. Rysunki naleŜy złoŜyć do formatu A4 i spiąć z pozostałą częścią dokumentacji. KaŜdy rysunek powinien być zaopatrzony w tabelkę umieszczoną w prawym dolnym naroŜniku. Umieszczenie tabelki w górnym prawym rogu (tabelka obrócona o 90°) jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy rysunek jest wykonywany w sposób, który narzuca czytanie go po odwróceniu o 90°.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabelka powinna zawierać poniŜsze informacje: − tytuł rysunku, − tytuł opracowania, − nazwę firmy opracowującej, − numer rysunku, − numer arkusza / liczbę arkuszy, − skalę rysunku, − imię i nazwisko projektującego (nr uprawnień, data i podpis), − imię i nazwisko opracowującego (nr uprawnień, data i podpis), − imię i nazwisko sprawdzającego (nr uprawnień, data i podpis). Na rysunku nr 3 przedstawiono przykład tabelki opisującej rysunek zamieszczony w projekcie technicznym.

Rys. 3 Tabelka opisująca rysunek zamieszczony w projekcie technicznym

Ogólny przebieg trasowy sieci telekomunikacyjnej naleŜy przedstawić na jednym rysunku w skali nie mniejszej niŜ : − 1 : 5000 dla terenów miejskich (preferowana skala 1: 2000), − 1 : 25000 dla rurociągu kablowego poza miastem. Na rysunku naleŜy przedstawić granice i numerację (geodezyjną i projektową) arkuszy przedstawiających szczegółowo trasę projektowanej sieci oraz orientacyjne granice obszarów obsługiwanych przez moduły wyniesione centrali i / lub szafy dostępowe wraz z lokalizacją tych urządzeń. Trasę naleŜy wkreślić kolorem odróŜniającym się od otoczenia mapy (preferowany kolor, który nie ulega powieleniu przy wykonywaniu kopii kserograficznej). Zakres informacji, która powinna być moŜliwa do uzyskania z map ogólnego przebiegu trasowego, to przede wszystkim szybki przegląd trasy, ocena jej konfiguracji. Przebieg naleŜy nanieść na dopuszczone do projektowania mapy geodezyjne (sytuacyjno – wysokościowe) w skali 1:500 (1:250). Studnie kablowe naleŜy przedstawić w skali. Konieczne jest podanie: − numeru studni; − typu studni (np. SKO–4g, SKM–3 itp.); − odległości między sąsiednimi studniami (z dokładnością do 0,1 m); − liczby otworów projektowanej kanalizacji (lub liczby otworów kanalizacji istniejącej − oraz liczby otworów kanalizacji projektowanej); − przekroju kanalizacji (nanoszonego przy kaŜdej zmianie profilu projektowanej kanalizacji).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− lokalizację przełącznicy, − podanie długości projektowanych kabli i osłon rurowych oraz typu zastosowanego osprzętu. W tomie I projektu technicznego wykonawczego naleŜy zawrzeć rysunki: a) rysunek - Ogólny przebieg sieci telekomunikacyjnej w skali 1:5000 dla terenów miejskich (preferowana skala 1:2000), b) rysunek - Przebieg trasowy kanalizacji magistralnej i rurociągu kablowego, c) rysunek - Schemat rozwinięty magistralnej kanalizacji kablowej, d) rysunek - Schemat rozszycia włókien światłowodowych. e) rysunek - Schemat rozwinięty kabla światłowodowego, f) rysunek - Rysunki kolizji z obcym uzbrojeniem i ciekami wodnymi, g) rysunek - Rysunek techniczny fundamentu pod moduł wyniesiony lub szafę dostępową, h) rysunek - Rysunek przebiegu i zakończenia kabla w pomieszczeniach modułów dostępowych, i) rysunek - Rysunki rozwiązań nietypowych (np. studnie nietypowe). W tomie II projektu techniczno-wykonawczego naleŜy zawrzeć: a) rysunek - Ogólny przebieg sieci telekomunikacyjnej, b) rysunek - Przebieg trasowy kanalizacji rozdzielcze, c) rysunek - Schemat rozwinięty rozdzielczej kanalizacji kablowej, d) rysunek - Schemat rozwinięty kabla miedzianego, e) rysunek - Rysunki obiektowe, f) rysunek - Rysunek przebiegu i zakończenia kabla w pomieszczeniach modułów dostępowych, g) rysunek - Rysunki rozwiązań nietypowych dotyczących kanalizacji kablowej i sieci rozdzielczej, h) rysunek - Schematy sieci abonenckich (od słupków kablowych) oraz wewnątrzbudynkowych, Na wszelkich schematach i rysunkach zawierających elementy sieci z obszaru nie będącego przedmiotem projektu w danym tomie dokumentacji naleŜy wyraźnie zaznaczyć: a) które elementy sieci wchodzą w zakres projektu przedstawionego w tomie, w którym się znajdują, b) które z elementów sieci wchodzą w zakres projektu ujętego w innym tomie dokumentacji. Dane techniczne, zestawienia materiałowe w projekcie technicznym najlepiej przedstawiać w tabelach. Pełną tabelę, z podaniem zakresów całej sieci, naleŜy umieścić w tomie III zestawienie zbiorcze. W tomie projektu wykonawczego sieci magistralnej naleŜy umieścić tabelę w rozbiciu na obszary szafkowe i łączne, natomiast w kaŜdym z tomów projektu wykonawczego sieci rozdzielczej naleŜy umieszczać tylko dane odpowiadające przedmiotowi danego tomu projektu. Przykładowe pozycje kosztorysu inwestorskiego:

1. Roboty ziemne (budowlane i nawierzchniowe), − rozebranie ręczne lub mechaniczne nawierzchni (w tym cięcie piłą mechaniczną), − wykonanie koryt pod nawierzchnię, − zagęszczenie gruntu, − ewentualna wymiana gruntu, − pomiary zagęszczenia gruntu, − odtworzenie podbudowy i nawierzchni z materiału nowego, uwzględniając odzysk (zgodnie z wytycznymi inwestora, zarządcy lub właściciela terenu), − odtransportowanie pozostałego gruzu i urobku uzyskanego z rozbiórki,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− przywrócenie terenu do stanu pierwotnego.

2. Wykonanie dodatkowych wykopów – jednostka, którą wykorzystujemy, gdy konieczne jest głębsze, niŜ w normach, posadowienie kanalizacji, studni, kabli; obejmuje następujące prace: − wykonanie wykopu, − zasypanie wykopu, − zagęszczenie gruntu, − ewentualna wymiana gruntu, − doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego. Jednostki nie naleŜy stosować do rozliczeń przekopów kontrolnych.
3. Rozbiórka przeszkód podziemnych – jednostka wykorzystywana w wypadku pojawienia się przeszkód podziemnych, np. murów, fundamentów; obejmuje następujące prace: − rozbiórkę przeszkody (ręczna lub mechaniczna), − wywóz urobku, − uzupełnienie wykopu gruntem lub piaskiem, − zagęszczenie gruntu, − doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego.
4. Rozbiórka i odtworzenie elementów betonowych - na jednostkę składają się następujące prace: − rozbiórka elementu (ręczna lub mechaniczna), − wywóz urobku, − odtworzenie elementu zgodnie ze stanem pierwotnym.
5. Budowa studni kablowych – jednostka obejmuje następujące prace: − rozpoznanie uzbrojenia istniejącego, − wykonanie przekopów kontrolnych, − wykonanie wykopu pod studnie, − dostawa i montaŜ gotowego prefabrykatu (wraz z odpowiednią ramą i pokrywą – zgodnie z wymogami inwestora), − dostawa bloczków betonowych (wraz z elementami jw.) oraz wymurowanie studni - miejsca uniemoŜliwiające posadowienie prefabrykatu, − wprowadzenie rur do studni wraz z uszczelnieniem betonem, − montaŜ rur wspornikowych, − zasypanie oraz zagęszczenie wykopu, − wywóz nadmiaru ziemi, − konserwacja antykorozyjna elementów metalowych i gardeł w studniach, − uszczelnienie rur kanalizacji pianką lub/i korkami styropianowymi albo/i uszczelkami mechanicznymi w zaleŜności od potrzeb, − instalację urządzeń mechanicznych zabezpieczających przed włamaniem (pokrywy, zamki itp.), − wyposaŜenie studni we wsporniki do wyłoŜeń kabli, − doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego.
6. Budowa gardeł dodatkowych: - w zakres prac wchodzą następujące czynności: − wykonanie wykopu, − wybicie otworu w ścianie studni, − zbudowanie gardła z kostki betonowej, − zasypanie wykopu wraz z zagęszczeniem, − wywóz nadmiaru ziemi,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− KNR 5-03 dla linii napowietrznych. Ostateczny koszt budowy sieci ustala się w wyniku postępowania przetargowego, bardzo często w oderwaniu od ustalonych z KNR nakładów rzeczowych oraz proponowanych wstępnie cen jednostkowych i wielkości narzutów. W wypadku braku w Katalogach nakładów rzeczowych naleŜy ustalać je w sposób indywidualny zgodnie z postanowieniami Zarządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 15 lipca 1996 r. w sprawie metod kosztorysowania obiektów i robót budowlanych w § 16, 17, 18 i 19. ZałoŜenia wyjściowe do kosztorysowania powinny zawierać ustalone przez inwestora dane techniczne, technologiczne i organizacyjne nie określone w dokumentacji projektowej, a mające wpływ na wysokość ceny kosztorysowej. W odniesieniu do robót telekomunikacyjnych dotyczy to szczególnie: wyboru metod wykonania robót i ustalenia rodzajów specjalistycznego sprzętu niezbędnego do ich realizacji, zamierzonego udziału inwestora w dostawach materiału oraz warunków dostawy, odległości dowozu materiałów zastrzeŜonych do dostawy przez inwestora, zastosowania dodatków zmiennych wynikających z warunków wykonywania robót (uciąŜliwe lub szkodliwe dla zdrowia warunki itp.). Ze względu na brak dla robót telekomunikacyjnych Katalogów Scalonych Nakładów Rzeczowych (KSNR), nie ma moŜliwości kosztorysowania tych robót metodą kalkulacji uproszczonej. Stosuje się kalkulację szczegółową zgodnie z poniŜszym wzorem :

Ck = ∑ ( i ⋅ n ⋅ c )+ KZ + KP + Z + P V

lub

Ck = ∑ i ⋅( n ⋅ c + KZJ + KPJ + ZJ )+ PV

gdzie: CK - cena kosztorysowa, i - ilość robót, n - jednostkowe nakłady rzeczowe (R,M,S), c - ceny jednostkowe nakładów rzeczowych (R,M,S), K (^) zj - koszty zakupu materiałów na jednostkę przedmiaru robót, K (^) z - koszty zakupu, łączne, K (^) pj - koszty pośrednie na jednostkę przedmiaru robót, K (^) p - koszty pośrednie, łączne, Z (^) j - zysk kalkulacyjny na jednostkę przedmiaru robót, Z - zysk kalkulacyjny łączny, P (^) v - podatek od towarów i usług (VAT). Przedmiar robót to opis robót w kolejności technologicznej ich wykonania oraz podstaw do ustalania jednostkowych nakładów rzeczowych z podaniem ilości jednostek przedmiarowych, opracowany na podstawie dokumentacji projektowej i przyjętych metod wykonania robót. Przedmiar robót określa w istocie ilość robót do wykonania, którą stosuje się do formuły ceny kosztorysowej. W dobie gospodarki rynkowej brak jest obowiązujących cen jednostkowych robocizny, materiałów i pracy sprzętu (R, M, S). Ceny te kształtują się w zaleŜności od struktury przedsiębiorstw, sytuacji gospodarczej w poszczególnych regionach kraju, wielkości zleceń i terminów ich realizacji. Informacje o cenach jednostkowych w budownictwie ogólnym publikowane są okresowo w wydawnictwach specjalistycznych. Jednak dane te nie są adekwatne do stanu rynku w branŜy budownictwa telekomunikacyjnego, niestety branŜowych informacji tego rodzaju dotychczas nie ma. Stąd teŜ wynika, Ŝe te ceny jednostkowe powinny być ustalane w drodze negocjacji pomiędzy zleceniodawcą i wykonawcą robót. Dla robót realizowanych w trybie zamówień publicznych wszystkie narzuty, w tym równieŜ narzuty dla robót telekomunikacyjnych, określone są w Rozporządzeniu Ministra

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 30 grudnia 1994 r. W sprawie metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego. Dla robót zlecanych w innym trybie wysokość narzutów określa się w drodze negocjacji pomiędzy zleceniodawcą i wykonawcą robót. Dla robót telekomunikacyjnych zwykle przyjmuje się następujące zasady: koszty zakupu mogą być doliczane wykonawcy tylko do materiałów przez niego dostarczonych na budowę (0÷19%), koszty pośrednie dolicza się narzutem do kosztów robocizny i pracy sprzętu (55÷80%), zysk nalicza się narzutem tylko do kosztów robocizny i pracy sprzętu zwiększonych o narzut kosztów pośrednich (15÷25 %); nie nalicza się narzutu zysku do kosztów materiałów. Warunkiem rozpoczęcia procedury przetargowej w wypadku zlecania robót budowlano - montaŜowych jest posiadanie dokumentacji projektowej w zakresie wymaganym przepisami Prawa Budowlanego dla uzyskania pozwolenia na budowę wraz z kosztorysami w rozumieniu, Ŝe są to kosztorysy inwestorskie. W tej sytuacji wszystkie złoŜone kosztorysy ofertowe podlegają ocenie w konfrontacji z kosztorysem inwestorskim. Najbardziej zatem wiarygodne kosztorysy ofertowe powinny być opracowane wg metodologii zastosowanej w kosztorysach inwestorskich. JednakŜe w procedurze przetargowej najbardziej istotnym elementem jest tylko cena końcowa oferowana za wykonanie robót, bez odnoszenia się do jej poszczególnych składników. Mogą być zatem kosztorysy, w których stosuje się zwiększone ceny jednostkowe przy małych narzutach lub odwrotnie. Stąd właśnie wynika pomocnicze tylko znaczenie kalkulacji kosztorysowych zawartych w ofertach. Zupełnie inaczej kształtuje się problem rozliczania robót kosztorysami powykonawczymi, jeśli taką moŜliwość przyjęto w umowie zawartej w wyniku przetargu. W tym wypadku istotne znaczenie mają wszystkie elementy kształtujące cenę kosztorysową: metodologia kalkulacji, ceny jednostkowe, narzuty. Umowa finalizuje procedurę przetargową i określa wszystkie elementy realizacji robót. Załącznikiem do umowy jest kosztorys umowny. Zwykle jest to kosztorys ofertowy wykonawcy wygrywającego przetarg. Wielokrotnie jednak umowy przewidują realizację przez oferenta robót dodatkowych rozliczanych kosztorysami powykonawczymi. Stąd teŜ umowa powinna zawierać wszystkie niezbędne parametry słuŜące do kosztorysowania powykonawczego. Bardzo popularnym programem komputerowym, umoŜliwiającym zautomatyzowanie procesu kosztorysowania inwestycji telekomunikacyjnych, jest program Zuzia. Program ten pracuje w kaŜdym popularnym systemie operacyjnym, zarówno DOS, jak Windows 3. i Windows 95/98/2000/NT, a wersja sieciowa pracuje w kaŜdym standardzie sieci Windows i Novell. Zuzia jest wyposaŜona w okienkowy interfejs. Podstawowe cechy programu to: istnienie zestawu narzędzi pozwalających na łatwą modyfikację kosztorysu i poszczególnych pozycji (normy, opisy, mnoŜniki, podział kosztorysu na elementy, definiowanie kalkulacji indywidualnych i kosztów jednorazowych sprzętu, definiowanie dodatkowych kosztów w kosztorysie, import cen i wiele innych moŜliwości. Program Zuzia umoŜliwia stosowanie uproszczonej metody kosztorysowania – metoda ta staje się obowiązująca przy wykonywaniu kosztorysów inwestorskich.

Ogólne zasady budowy sieci

Organizacja procesu budowy sieci kablowych w zakresie kanalizacji kablowej, sieci dostępowych miedzianych, sieci abonenckich i sieci optotelekomunikacyjnych jest szczegółowo podana w normach zakładowych (np. ZN-02/TP S.A. -07 Budowa sieci abonenckich). PoniŜej przedstawione zostaną podstawowe wspólne zasady obowiązujące w tym zakresie. NiezaleŜnie od zakresu i stopnia skomplikowania robót przy budowie sieci, przed rozpoczęciem robót jest obowiązkowe przeprowadzenie przez kierownika budowy instruktaŜu dla pracowników na stanowisku pracy oraz dokonanie sprawdzenia wyposaŜenia w niezbędne narzędzia oraz odzieŜ ochronną i roboczą.