














Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
w komputerowych bazach danych. naukowych. Streszczenie może być umieszczone zarówno na początku, jak i na końcu tekstu naukowego. W każdym z tych przypadków ...
Typologia: Egzaminy
1 / 22
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
5.1. Streszczenie umieszczone na początku opracowania naukowego (np. artykułu, rozdziału w książce) 98 5.2. Słowa kluczowe (key words) 99 5.3. Przykłady streszczeń 100 5.4. Highlights i abstrakt graficzny 108 5.4.1. Highlights (wyróżnienie, podkreślenie, uwypuklenie) 108 5.4.2. Abstrakt graficzny 108 5.5. Streszczenie zamieszczane na końcu pracy 112 5.6. Streszczenie konferencyjne 112 5.7. Streszczenie pracy licencjackiej. dyplomowej, magisterskiej 113 5.8. Pisanie streszczenia 113 5.8.1. Streszczenie wspomagające proces zapamiętywania 114 5.8.2. Streszczenie artykułu naukowego (abstrakt) 114 5.8.3. Streszczenie zamieszczone na końcu artykułu lub książki 115 5.8.4. Streszczenie pracy licencjackiej, dyplomowej, magisterskiej 116
STRESZCZENIE poprzedzające artykuł naukowy nazywane jest zarysem treści lub abstraktem. ABSTRAKT (łac. abstractus = odciągnięty, oderwany) Streszczenie publikacji naukowej, w którym w bardzo skondensowanej formie przedstawione są główne tezy opracowania i jego wyniki. ZARYS TREŚCI (ABSTRAKT) jest obok tytułu powszechnie i bezpłatnie udostępnianym fragmentem artykułu naukowego lub książki, m.in. w komputerowych bazach danych. naukowych. Streszczenie może być umieszczone zarówno na początku, jak i na końcu tekstu naukowego. W każdym z tych przypadków pełni jednak inne funkcje. 5.1. Streszczenie umieszczone na początku opracowania naukowego (np. artykułu, rozdziału w książce) Streszczenie umieszczone na początku tekstu, zaraz pod tytułem i na zwiskiem autora (-ów), nosi też nazwę zarysu treści (przykłady 1 i 2) lub abstraktu (ang. abstract). Zarys treści zwykle składa się z dwóch części. W pierwszej najczęściej są zawarte informacje dotyczące przed- miotu/celu pracy, obszaru badań, materiałów źródłowych i metod ba dań. W drugiej znajdują się najważniejsze stwierdzenia (wyniki badań) i wnioski. Streszczenie zamieszczone na początku pracy (abstrakt, zarys treści) jest krótkie, liczy zwykle od 100 do 300 słów. Niektóre czasopi sma dopuszczają zarysy treści bardzo krótkie (np. 50 słów) lub długie (nawet do 600 słów). W abstraktach nie cytuje się literatury, nie ma też powoływania się na tabele czy ryciny. Zwykle o formie i objętości abstraktu decyduje wydawca czasopisma lub książki. Abstrakt jest odrębną częścią artykułu naukowego i może funkcjo nować samodzielnie. Obok słów kluczowych jest podstawą do indek sowania opracowania w komputerowych bazach danych. Na podstawie informacji zawartych w abstrakcie potencjalny czytelnik podejmuje de cyzje o przeczytaniu całego artykułu. Dlatego abstrakty są najczęściej czytanymi fragmentami opracowań naukowych. Ponadto mogą być bez zgody autorów oraz wydawcy kopiowane do komputerowych (nauko wych) baz danych i powszechnie, bezpłatnie udostępniane. Streszczenie jest często jedynym dostępnym fragmentem tekstu naukowego, na któ rego podstawie potencjalny czytelnik zdecyduje, czy warto przeczytać cały artykuł. Należy o tym pamiętać i podczas pisania abstraktu za dbać, by w bardzo skondensowanej formie z użyciem dobrze dobra nych terminów naukowych (słów kluczowych) oddać istotę główne go tekstu. Zachęci to osoby zainteresowane do przeczytania artykułu, 98 5. PISANIE STRESZCZENIA
co z kolei umożliwi autorom dotarcie z wynikami badań do szerszego kręgu odbiorców. Współcześnie stało się normą, aby artykuły naukowe (szczegól nie z zakresu nauk przyrodniczych i ścisłych) zawierały streszczenie w języku angielskim (przykłady 2, 4 i 6) nawet jeśli cała praca została napisana w innym języku. Zasada ta umożliwia wymianę informacji naukowej w zakresie podstawowym w skali całego świata. Często tek sty w języku polskim poprzedzone są również abstraktami w języku polskim (przykład 3). Natomiast teksty pisane w międzynarodowych czasopismach w języku angielskim lub w angielskojęzycznych czaso pismach krajowych poprzedzają abstrakty (abstract) w języku angiel skim (przykłady 5 i 6) lub w kilku językach obcych (np. francuskim, niemieckim, hiszpańskim) (przykład 7). Abstraktami poprzedza się również rozdziały w wydawnictwach zbiorowych (przykład 8). 5.2. Słowa kluczowe (key words} W artykułach naukowych bezpośrednio po zarysie treści (abstrakcie) zamieszczane są słowa kluczowe. Jest to kilka (najczęściej do 6) wyra zów (pojęć, terminów naukowych), które umożliwiają wyszukanie ar tykułu w naukowych bazach danych. Indeksowanie tekstu na podstawie słów kluczowych stosowane jest w bazach danych i wyszukiwarkach internetowych. Słowa kluczowe w artykułach naukowych służą do syntetycznego oznaczenia zawartości tekstu i powinny trafnie opisywać tematykę opracowania. Wbrew pozorom nie są to słowa używane w tekście naj częściej, ale słowa najbardziej znaczące. Słowa kluczowe pełnią dwie podstawowe funkcje. Ułatwiają klasyfikowanie tekstów naukowych osobom pracującym w bibliotekach, a czytelnikom szybkie dotarcie do poszukiwanych treści. Słowa kluczowe trudno zaliczyć do streszczenia pracy, jednak są one najbardziej skondensowanym źródłem informacji o treści pracy. Jest ogólnie przyjęte, że wśród słów kluczowych, zwykle na końcu, znajduje się wyraz określający teren badań (np. nazwę miasta, regionu, kraju) (przykłady 1-6 i 8-10). ABSTRAKT W pierwszej części zawiera krótkie zdania na temat celu pracy, obszaru badań, materiałów źródłowych i metod badań. W drugiej części zawiera najważniejsze wyniki oraz wnioski. WARTO PAMIĘTAĆ Streszczenie zamieszczone w pracy naukowej może zachęcić lub zniechęcić do przeczytania całego tekstu. SŁOWA KLUCZOWE (ang. key words lub keywords') Kilka wyrazów, zwrotów, fraz, które umożliwiają m.in. sklasyfikowanie treści pracy i wyszukiwanie artykułów w internetowych i bibliograficznych bazach danych. INDEKS (łac. index = tytuł, napis, spis) Alfabetyczny spis, rejest czego, np. terminów naukowych, nazw miejscowości przytoczonych lub omówionych w danym dziele, umieszczany zwykle na końcu książki z podaniem strony, na której dana pozycja jest wymieniona. 5.2. SŁOWA KLUCZOWE (KEY WORDS) (^99)
Przykład 2 Zarys treści w języku polskim i abstrakt w języku angielskim umiesz czone przed głównym tekstem artykułu w języku polskim Zarys treści: W pracy przedstawiono zmiany pokrycia terenu na obszarze Tatr Polskich określone za pomocą metody powtórzonej fotografii naziemnej. Jako materiały źródłowe wykorzystano 5 archiwalnych fotografii z połowy XX w., które powtórzono w latach 2005-2009. Analizę przestrzenną treści zdjęć wykonano z wykorzystaniem regularnej siatki kwadratów, w których określano kategorie pokrycia terenu. Przyjęta metoda umożliwia wykorzystanie w badaniach fotografii pochodzących z różnych źródeł (pocztówki, albumy, publikacje), które często nie mogą być dokładnie dopasowane geometrycznie do zdjęć współczesnych. Wyniki pokazały, że w rozpatrywanych okresach nastąpi) względny przyrost powierzchni zajętych przez las 1 kosodrzewinę od 25 do 50%, zależnie od lokalizacji. Przyczyną zachodzących zmian pokrycia terenu było znaczne ograniczenie antropopresji, związane z utworzeniem Tatrzańskiego Parku Narodowego. Słowa kluczowe: zmiany pokrycia terenu, metoda powtórzonej fotografii naziemnej, Tatry Key words: land cover changes, ground-based repeat photography, Tatra Mountains Źródło: Kukulak J„ Kalicki T„ 2010, Geneza i aktywność neotektoniezna lokalnego rowu andyjskiego w świetle analiz deformacji osadów jeziornych w dolinie Rio Colca (Peru), Landform Analysis 13, 47-59. Przykład 3 Streszczenie w języku polskim zamieszczone przed głównym tekstem artykułu napisanym również w języku polskim Streszczenie. W pracy przedstawiono wyniki obliczeń nasilenia erozji gleb na podstawie przekrojów niwelacyjno-glebowych, poprowadzonych w różnych wan antach rozstawu przez małą zlewnię lessową. Średnia wielkość erozji obliczona z przekrojów była niższa o około 3,5% od wielkości obliczonej z analizy przestrzennej (14,66 tys. m 3 ). W badanej zlewni stosunkowo dokładną ocenę nasilenia erozji uzyskano przy rozstawie przekrojów do 50 m. Przy rozstawie 60 m, niektóre z kombinacji nałożyły się na 60-metrowy interwał rzeźby terenu, co spowodowało znaczny rozrzut wyników. 7. przeprowadzonych analiz wynika, że na ocenę nasilenia erozji ma wpływ nie tylko odległość między przekrojami, ale również usytuowanie przekrojów względem najsilniej uradowanych form rzeźby. Odległości między przekrojami nie powinny więc nakładać się na odległości między identycznymi elementami rzeźby terenu, jak: garby, czy niecki. Słowa kluc7owe: erozja gleb, zJewnia lessowa, przekroje niwelacyjno-glebowe Źródło: Rodzik J., Furtak T„ Paluszek J., Rejman J„ 2005, Ocena zastosowania przekrojów niwelacyjno-glebowych do badań nasilenia erozji gleb, Acta Agrophysica 5 (2), 401-407. 5.3. PRZYKŁADY STRESZCZEŃ 101
Przykład 4 Abstrakt w języku angielskim zamieszczony przed głównym tek stem artykułu napisanym w języku polskim Abstract: Waler erosion under sugar heel and spring wheat was studied in runoff-plot experiment on loess slope. Canopy cover factor (C) of the IJSLE was used to evaluate a protective function of crops. The factor was determined directly as a ratio of soil loss from standard plots of length of 22.1 m, with crops and fallow. Results showed that C factor for sugar beet was 0.96, and for wheat 0.04. Such high C value for sugar beet was the effect of heavy rainstorm al the plant emergence, when small canopy cover did not allow to limit the erosion. Studies earned with a system of plots of different length pointed that the effective distance of sediment transport ranged from 3.9 to 13.2 m for sugar beet, and from 2.6 to 4.5 m for spring wheat. Results of the studies showed thai during processes of surface (interrill) erosion, transport of soil material prevails on short distances, whereas deposition took place inside the Kinger plots. Słowa kluczowe: erozja wodna, gleba lessowra, burak cukrowy, pszenica, USLE, bada nia poletkowe Key words: water erosion, loess soil, sugar beet, wheat, USLE, runoff plots Źródło: Rejman J., Brodowski R., 2010, Ocena erozji wodnej gleby lessowej na uprawach buraka cukrowego i pszenicy jarej na podstawie badań poletkowych, Prace i Studia Geograficzne 45, 215-228. Przykład 5 Streszczenie w języku angielskim zamieszczone przed głównym tekstem artykułu napisanego również w języku angielskim Atarart Źródło: Derbyshire E„ 2001, Geological hazards in loess terrain, with particular reference to the loess regions of China, Earth-Science Reviews 54, 231-260. 102 5. PISANIE STRESZCZENIA
Przykład 8 Streszczenie w języku angielskim zamieszczone przed rozdzia łem w książce napisanym również w języku angielskim Abstract The key drivers of relief transformation in the Polish Carpathians (the best studied region of the Carpathians) have been local downpours, continuous rainfalls, and rapid snowmelt. Threshold values are quickly exceeded during such events and powerful morphological processes are initiated. However, due to human activities, geomorphic processes are often accelerated and intensified with serious consequences. Thus, increased human impact is a key factor in the recent geomor phic evolution of the Polish Carpathians. Over the last two centuries deforestation, intensive agriculture, mining, housing developments on slopes, channelization of streams, and construction of reservoirs all have contributed to changes in the rate of the particular geomorphic processes. The intensity of sheet erosion depends on vegetation cover, land use, and cultivation techniques (terracing, contour tillage, crop rotation, etc.). Slopes bearing poorly constructed infrastructure have become susceptible to mass movements. At higher elevations debris flows, dirty avalanches, and extreme floods are crucial in slope evolution. Over the last 20 years the ratio of agricultural land and the rate of sheet erosion and deflation have decreased, while gully erosion on slopes and the incision of river channels have intensified and the reactivation of shallow landslides has become more common. Increasingly frequent extreme weather events may reverse the stabilizing trend of landform evolution. Keywords Mass movements • Sheet and rill erosion • Ephemeral gully erosion
Przykład 9 Streszczenie w języku polskim zamieszczone przed głównym tekstem artykułu napisanego również w języku polskim oraz streszczenie w języku angielskim tego samego artykułu zamiesz czone na końcu pracy Poznanie wzajemnych zależności pomiędzy siecią dróg polnych a zmiennym w czasie użytkowaniem terenu, pozwoli precyzyjniej określić ich rolę w procesach naturalnych, które często inicjują albo są ich istotnym ogniwem. Rozpoczęcie akcji osadniczej na obsza rze Pogórzy ocenia się na XII wiek. Od tego momentu można przyjąć, że sieć dróg zaczyna się rozwijać z różnym natężeniem (regionalnie. Jak 1 czasowo). Najistotniejsze zmiany zaszły w ciągu ostatnich około 150 lat. gdy dokonał się widoczny do dziś podział na łany, a na stępnie systematyczne rozdrabnianie areału. Dziś, gdy działalność rolnicza nie Jest głów nym źródłem utrzymania ludności, zmienia się użytkowanie terenu. Sieć dróg Jest struk turą dużo trwalszą i funkcjonuje nadal, choć regionalnie proces ten jest zróżnicowany. Słowa kluczowe: drogi polne, użytkowanie terenu, zmiany pokrycia terenu. Pogórze Clęż- kowlcłde Key words: unmetalled roads, land-use. land cover changes, Pogórze Ciężkowlckie Summary Over the last century significant modification in the road network and land-use in the foothill catchments occurred. 50% of roads disappeared, area of ploughs was also reduced in a half, area of forests Increased. However, according to old and new cartographic sources, the "old" roads were replaced by the new ones with no alteration in road density. The settlement relocation Is the main cause of road disappearance. Roads that are left are those roads that were borders of old arable lands and today they are those that lead to the presently used fields. High partition characterizes the discussed lands. This results in the fact that fallows do not trigger road vanishing, because single road leads to great number of used fields. The same pattern refers to settlement network and roads between the households. Despite the clear trend to move to areas of lower slope inclinations roads still play a significant role in connection between households, fields and communication tracks. Large areas covered by the unmetalled roads in the lands of high slope Inclination are remembrance of the crave for land in XDC century (Galicja times). By the end of XIX century 92% of Zalasówka catchment was covered by the cultivated lands and 72% by the ploughs. Today the area covered by the ploughs has decreased, however amount of soil erosion compared to the end of MX century Increased. The most probable cause of this is a large extend of areas covered by the root crops. Źródło: Kroczak R., 2006-2007, Użytkowanie terenu a zmiany sieci dróg polnych na Pogórzu Ciężkowickim w XX w., Folia Geographica, Series Geographica-Physica 37-38, 79-94. 5.3. PRZYKŁADY STRESZCZEŃ 105
Przykład 10 - c.d. Raindrop splash as the form of loess soils erosion Summary Erosion research on loess soil splash phenomenon had been carried out during the years 2003-2007. Survey investigations had been conducted in study site located in Trzebnica Hills (Boleścin village) as well as in Agro- and Hydrometeorological Obser vatory of Wroclaw University of Environmental and Life Sciences. Laboratory experi ments and simulations under artificial rainfall conditions had been made in Laboratory for Experimental Geomorphology at Katholieke Universiteit w Leuven (Belgium). The main research aim was to determine the amounts of loess soil particles detachment caused by rainfall drops impacts as well as to assess the influence of some environmen tal factors on soil splash dynamics. The research had been carried out with varied mea surement techniques and studies methods. Pluvial conditions had been recognized with use of the most modem laser disdrometer device for precipitation monitoring. Obtained data included information on drops diameters, their count and the raindrop fall velocity. Raindrop size distribution for specific types of natural rainfalls as well as direct rainfall kinetic energy calculations had been made in this thesis. Basing on collected 1 -minute rainfall intensity data empirical formula for energy estimating was proposed. Obtained model seems to be similar to the formulas presented by foreign researches. The DSD data also allowed to determine rainfall erosivity index MD under natural conditions. Till now this parameter in field research was calculated in Japan, but only for troughfall rains. During erosion research there had been carried various studies and analyses: the relation between rainfall kinetic energy and soil splash amount had been assessed, the resistance to detachment and the soil detachability was calculated; splash distance and sediment mass distribution had been measured, wind-driven soil splash had been recog nized as well as a protective role of the canopy cover had been estimated. The changes of the some soil surface characteristics caused by natural raindrops impacts had been described in this work. Basing on survey research as well as laboratory experiments it was recognized, that the mean loess soil resistance to splash had varied from 689,7 to 1179,4 Jkg 1. Estimating of dso diameter of studied soil allowed to compare obtained results to results published abroad. It was recognized that calculated resistance indica tors corresponded to original data presented by other researchers. Key words: soil splash, water erosion, rainfall kinetic energy, drop size distribution Źródło: Szewrański S., 2009, Rozbryzg jako forma erozji wodnej gleb lessowych. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Wrocław. 5.3. PRZYKŁADY STRESZCZEŃ 107
5.4. Highlights ¡ abstrakt graficzny Coraz częściej na stronach internetowych renomowanych, międzyna rodowych czasopism naukowych obowiązkowo lub opcjonalnie za mieszczane są nad abstraktem tekstowym wyróżnienia (tzw. highlights), a pod abstraktem tekstowym dodatkowo abstrakt graficzny. Dotyczy to głównie artykułów, które po zakończonej procedurze recenzyjnej oczekują na publikację, ale równocześnie są już dostępne on-line.
Jest to wyróżnienie (podkreślenie, uwypuklenie) najważniejszych frag mentów treści artykułu w postaci kilku (3-5) krótkich zdań oznajmu- jących (przykład 11).
Jest to streszczenie treści artykułu za pomocą obrazu (rysunek, wykres, diagram, zdjęcie), na którym przedstawiono główną myśl zawartą w ar tykule (przykłady 12 a i b). Przykład 11 Wybrane highlights z czasopism naukowych Highlights
Przykład 12a Abstrakty graficzne A. Elev
Przykład 12a - c.d. Compilation of maps Źródło: Hardt J., Hebenstreit R„ Liithgens Ch, Bose M., 2015, High-resolution mapping of ice-marginal landforms in the Barnim region, northeast Germany, Geomorphology, 250, 41-52, http://www.sciencedirect.com/science/ journal/0169555X/250 (10.10.2015). Przykład 12b Abstrakty graficzne Źródło: Bockheim J.G., 2014, Distribution, properties and origin of viscous- flow features in the McMurdo Dry Valleys, Antarctica, Geomorphology, 204,114-122, http://www.sciencedirect.com/science/journal/0169555X/ (10.10.2015). 5.4. HIGHLIGHTS I ABSTRAKT GRAFICZNY 111
wadzonych badań bez ostatecznych wyników i wniosków, gdyż na tym etapie prace badawcze zwykle jeszcze trwają. Tego typu abstrakty są skrótową formą utworu, który jeszcze nie istnieje i zostanie napi sany później. Ponadto na podstawie streszczeń nadsyłanych na konferencje orga nizatorzy kwalifikują rodzaj wystąpienia (referat, komunikat, poster). 5.7. Streszczenie pracy licencjackiej, dyplomowej, magisterskiej Obecnie coraz powszechniej w szkołach wyższych wymagane jest za mieszczanie streszczeń prac licencjackich, dyplomowych i magister skich. Nawet gdyby tak nie było, warto takie streszczenie zamieścić z następujących powodów:
CECHY STRESZCZENIA KRÓTKIE, ZWIĘZŁE, RZETELNE, KOMPETENTNE, OBIEKTYWNE. WARTO PAMIĘTAĆ W streszczeniu używamy krótkich zwięzłych i przejrzystych zdań. Celność myśli zawarta w streszczeniu powinna być uwidoczniona w stylu i języku.
Są to najczęściej streszczenia tekstów naukowych (lub ich fragmentów) pisane podczas ich czytania (studiowania). Pisane są więc z zachowa niem struktury i treści utworu. Ich głównym celem jest wspomaga nie procesu zapamiętywania. Podczas pisania streszczeń koncentracja uwagi jest większa niż tylko podczas czytania. Ponadto podczas pisania uruchamiana jest pamięć sensomotoryczna (wykonywanych ruchów) ułatwiająca zapamiętywanie. Nie ma wyraźnych zaleceń, jak powinno wyglądać takie streszczenie, gdyż z reguły pisane jest ono wyłącznie na użytek autora. Nabyte podczas tego procesu umiejętności są wy korzystywane w trakcie pisania profesjonalnych streszczeń będących elementem tekstów naukowych. Jednak przy pisaniu streszczeń dobrze jest przestrzegać następujących zasad:
Głównym celem pisania streszczenia artykułu naukowego jest umoż liwienie innym dokonania szybkiej analizy i selekcji treści tekstów naukowych. Do pisania streszczenia poprzedzającego tekst naukowy przystępuje się zazwyczaj po zakończeniu badań (z wyjątkiem niektó rych streszczeń konferencyjnych). Abstrakt jest zwykle redagowany po napisaniu ostatecznej wersji tekstu głównego, choć wielu autorów pisa nie artykułów zaczyna od abstraktu. Jest to możliwe, jednak w takich przypadkach wyniki badań i wnioski są już znane, a treść artykułu jest w szczegółach dokładnie przemyślana. Niezależnie od upodobań i technik pisania abstrakt zwykle składa się z dwóch części. W pierwszej krótko opisywane jest to, co zostało 114 5. PISANIE STRESZCZENIA