7. PRZEMIANY USTROJOWE – NOTATKA, Publikacje z Prawo wyborcze

Pobierz 7. PRZEMIANY USTROJOWE – NOTATKA i więcej Publikacje w PDF z Prawo wyborcze tylko na Docsity! 1 7. PRZEMIANY USTROJOWE – NOTATKA __________________________________________________________________________________ 1. Upowszechnienie się systemów demokratycznych. a) wprowadzenie w większości krajów europejskich konstytucji po Wiośnie Ludów. Stały się one monarchiami konstytucyjnymi, w których władza monarchy została ograniczona na rzecz parlamentu. Były to głównie konstytucje oktrojowane (nadane przez monarchę), b) d drugiej połowie XIX wieku stopniowo poszerzano uprawnienia parlamentów, c) poszerzono prawa obywateli; upowszechniły się:  prawo do wolności osobistej,  równość wobec prawa  wolność druku i wyznania,  nienaruszalność majątku prywatnego, d) nastąpiło upowszechnienie praw wyborczych – stopniowo znoszono poszczególne cenzusy: wykształcenia, majątku. Ostatecznie wprowadzono powszechne prawo wyborcze; pozostał jeszcze cenzus wieku i płci (praw wyborczych nie posiadały nadal kobiety) e) upowszechniła się zasada trójpodziału władz oraz zasada tajności głosowania. 2. Rozwój partii politycznych. a) partia polityczna – ugrupowanie zrzeszające ludzi o tych samych poglądach, którzy dążą do objęcia rządów w swoim kraju celem realizacji wcześniej ustalonego programu wyborczego, b) zaczęły powstawać partie polityczne o charakterze masowym, c) pierwsze partie polit. powstały w Wielkiej Brytanii. Były to:  Partia Konserwatywna – (dawni torysi)  Partia Liberalna (dawni wigowie),  w 1900 r. powstała Partia Pracy (Labour Party) 3. Stowarzyszenia robotników a) I Międzynarodówka – Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników (1864 – 1876)  powstała w 1864 r. w Londynie ,  pierwszym przewodniczącym był Karol Marks,  cele organizacji: - koordynowanie działania organizacji robotniczych z różnych krajów świata, - udzielanie pomocy robotnikom w walce o prawa, - organizowanie funduszy na pomoc dla robotników,  organizacja łączyła różne nurty ruchu robotniczego – socjaldemokratów, komunistów, anarchistów, socjalistów utopijnych, którzy ścierali się na jej forum,  została rozwiązana w 1876 r. po przeniesieniu jej siedziby do Nowego Yorku i gdy usunięto z niej anarchistów. b) II Międzynarodówka (1889 – 1915)  powstała w 1889 r. w Paryżu,  próba zjednoczenia ruchu robotniczego, która zakończyła się fiaskiem,  ścierały się w niej koncepcje socjaldemokratów i marksistów (komunistów)  głosiła konieczność walki o ustawodawstwo socjalne: wprowadzenie 8-o godzinnego dnia pracy, zakazu pracy dzieci, powszechnej oświaty,  ustanowiła 1 maja świętem robotniczym. 2 4. Komuna Paryska (marzec – maj 1871 r.) a) geneza:  podczas wojny francusko – pruskiej (1870 – 1871), po bitwie pod Sedanem (wrzesień 1870 r.), Napoleon III dostał się do niewoli pruskiej. Ogłosił wówczas swoją abdykację.  parlament francuski proklamował republikę (III Republika Francuska) i powołał Rząd Obrony Narodowej. Nowy rząd rozpoczął walkę z wojskami pruskimi oblegającymi Paryż, głownie przy pomocy formacji obywatelskiej jaką była Gwardia Narodowa, która rekrutowała się proletariatu,  mimo poświęcenia Francja przegrała i skapitulowała. 28.01.1871 r. podpisano zawieszenie broni.  08.02.1871 r. odbyły się wybory do Zgromadzenia Narodowego, w których zwyciężyli zwolennicy monarchii. Republikanie odnieśli zwycięstwo jedynie w Paryżu. Nowy rząd utworzył monarchista Louis Adolphe Thiers, który obawiał się, że Gwardia Narodowa nie będzie przestrzegać podpisanego rozejmu,  w lutym 1871 r. w Paryżu powstał Komitet Centralny Gwardii Narodowej, która nadal chciała walczyć z Prusami. Rząd wycofał się do Wersalu,  01.03.1871 r. defilada Niemców w Paryżu wywołała falę oburzenia, na rząd Thiersa,  bezpośrednią przyczyną wybuchu walk był rozkaz rozbrojenia Gwardii Narodowej i odebrania jej armat, b) przebieg Komuny Paryskiej  18.03.1871 r. wybuchły walki na terenie Paryża. Siły wierne rządowi wycofały się z miasta,  władzę w Paryżu objął Komitet Centralny Gwardii Narodowej, w którym reprezentowani byli głównie przedstawiciele ruchu robotniczego,  26.03.1871 r. w Paryżu odbyły się wybory powszechne, w których zwyciężyli republikanie. Powołano parlament rewolucyjny – Komunę Paryską, złożoną z 90-u osób. Funkcję rządu miała pełnić Rada Komuny Paryża. Przewagę zdobyli socjaliści utopijni. Rewolucjonistów paryskich nazwano komunardami.  symbolami komunardów były: czerwony sztandar i pieśń „Międzynarodówka”,  Komuna Paryska uchwaliła: - likwidacje armii na rzecz gwardii narodowej złożonej z uzbrojonych mieszczan, - uspołecznienie fabryk, - równouprawnienie kobiet, - laicyzację państwa i szkolnictwa (zeświecczenie) – rozdział Kościoła od państwa, - konfiskatę majątków kościelnych, - urzędową płacę minimalną, - skrócenie czasu pracy, - wszystkie urzędy miały być wybieralne, - przywrócenie jakobińskiego kalendarza rewolucyjnego,  Prusy chciały by rząd Thiersa opanował sytuację. W tym celu uwolniono jeńców francuskich by mogli wstąpić do armii i walczyć z Komuną Paryską,  21 – 28.05.1871 r. walki na terenie Paryża: - oddziały wierne rządowi dokonywały masakr – rozstrzeliwano komunardów i ludność cywilną podejrzaną o wspieranie Komuny Paryskiej; w ostatniej fazie dowódcą komunardów był Jarosław Dąbrowski, który zginął na barykadzie, - w odpowiedzi na masakry komunardzi wymordowali 50 zakładników, w tym biskupa Paryża,