84. Bogusz I., Bogusz M., Technika Kryminalistyczna, Streszczenia z Postępowanie karne

Pobierz 84. Bogusz I., Bogusz M., Technika Kryminalistyczna i więcej Streszczenia w PDF z Postępowanie karne tylko na Docsity!

MATERIAŁY

DYDAKTYCZNE

Iwona Bogusz • Marek Bogusz

TECHNIKA KRYMINALISTYCZNA

ŚLADY BIOLOGICZNE

CENTRUM SZKOLENIA POLICJI

Legionowo 2013

ZAKŁAD SZKOLEŃ SPECJALNYCH

Wydawnictwo Centrum Szkolenia Policji w Legionowie

I. POJĘCIE I PODZIAŁ ŚLADÓW BIOLOGICZNYCH

Aby móc zdefiniować pojęcie kryminalistycznego śladu biologicznego należy uzmysłowić sobie przede wszystkim, czym w rozumieniu kryminalistyki jest ślad kryminalistyczny. Według Jana Sehna^1 ślady kryminalistyczne – to wszelkie zmiany w obiektywnej rzeczy- wistości, które jako spostrzegalne znamiona po zdarzeniach będących przedmiotem postępowa- nia stanowią podstawę do odtworzenia przebiegu tych zdarzeń zgodnie z rzeczywistością. Zmiany, będące kryminalistycznymi śladami biologicznymi będą miały ścisły związek z funkcjami życiowymi organizmu (najczęściej ludzkiego), z którego różnymi wytworami mo- żemy spotkać się na miejscu zdarzenia także na ofierze i sprawcy.

Podział śladów biologicznych:

1. tkanki – krew, włosy, paznokcie, skóra i naskórek, kości, fragmenty mięśni i innych tkanek miękkich;
2. wydzieliny – wydzielina pochwowa, sperma, ślina, pot;
3. wydaliny – kał, mocz, wymiociny, smółka płodowa. Poza wytworami organizmu ludzkiego możemy mieć także do czynienia ze śladami po- chodzenia roślinnego i zwierzęcego: a) ślady botaniczne (pyłki kwiatowe, nasiona, fragmenty liści, łodyg, korzeni...); b) ślady zoologiczne (włosie, sierść, odchody, larwy owadów, owady...)

II. WYSTĘPOWANIE ŚLADÓW BIOLOGICZNYCH

W każdym miejscu, w którym pojawi się człowiek możemy oczekiwać, że znajdą się tam pozostawione przez niego ślady biologiczne. Najczęściej będą to włosy lub komórki nabłonkowe naskórka. W rzeczywistości każdy kontakt skóry ludzkiej z jakąkolwiek powierzchnią skutkuje pozostawieniem na niej nie tylko wydzieliny potowo tłuszczowej, ale też i zawartych w niej ko- mórek nabłonkowych. Ubranie się sprawcy przestępstwa w kombinezon oraz włożenie rękawi- czek nie ustrzeże go przed pozostawieniem swoich nabłonków na miejscu zdarzenia. Powszechność występowania śladów biologicznych, a właściwie brak możliwości uniknię- cia pozostawienia ich na miejscu zdarzenia powinien być istotną wskazówką dla technika kry- minalistyki. Krótko mówiąc osoby, które zabezpieczają miejsce zdarzenia oraz te, które prze- prowadzają oględziny powinny mieć świadomość, że praktycznie niemożliwe jest popełnienie przestępstwa bez pozostawienia śladów biologicznych. Innym aspektem jest ustalenie lokalizacji śladów i ich zabezpieczenie. Wśród śladów bio- logicznych jest szeroka grupa takich, których nie widać gołym okiem lub takich, które są słabo widoczne np.: komórki nabłonkowe, ślady spermy na odzieży, ślina, włosy oraz mikroskopijne plamki krwi (diagram: 1,2). W takim przypadku technik kryminalistyki powinien zabezpieczać ślady biologiczne z miejsc potencjalnego ich występowania związanych ze sposobem użytkowa- nia danego przedmiotu lub w miarę możliwości zabezpieczyć cały przedmiot – potencjalny no- śnik śladu.

(^1) Jan Sehn ur. 22 kwietnia 1909 w Tuszowie Małym, zm. 12 grudnia 1965, prawnik polski, niemieckiego pocho- dzenia, w latach 1945-47 sędzia śledczy, od 1949 doktor prawa na UJ, od 1961 profesor nadzwyczajny UJ, peł- nomocnik Ministra Sprawiedliwości do ścigania zbrodniarzy hitlerowskich.

III. UJAWNIANIE ŚLADÓW BIOLOGICZNYCH

Ujawnianie śladów krwi Krew zdrowego, żywego człowieka ma ciemno czerwony kolor, który jest wynikiem obecności hemu – związku żelaza wchodzącego w skład hemoglobiny. Przerwanie naczyń krwionośnych i wydostanie się krwi na zewnątrz organizmu powoduje, że podlega ona procesowi krzepnięcia, w wyniku którego następuje zmiana zabarwienia krwi z ciemno czerwonego na brunatny kolor. Aby mieć pewność, że brunatna plama jest krwią i do tego krwią ludzką stosuje się szereg testów, których wynik w szybkim czasie pozwala na uzyskanie odpowiedzi.

Przykłady testów do ujawniania krwi:

1. Testy specyficzne dla krwi ludzkiej np.

HEM•CHCEK FOB

W wydzielinie potowo tłuszczowej tworzącej odwzorowanie linii papilarnych znajdują się komórki nabłonkowe Zdjęcie wyk. Iwona Bogusz

W zestawie: pipetka, płytka testowa, probówka z roztworem soli fizjologicznej Zdjęcie wyk. Iwona Bogusz

W zestawie: płytka testowa oraz fiolka z buforem Zdjęcie wyk. Iwona Bogusz

Oba testy wyposażone w płytki testowe oraz w płyn, w którym umieszcza się próbkę substacji typowanej jako krew. Następnie kilka kropel tak sporządzonego roztworu zakrapla się do odpowiedniego okienka na płytce testowej. W przypadku pozytywnego wyniku, po pewnym czasie pojawią się dwie kreski w kolejnych okienkach na płytce testowej. Gdy badana substancja nie jest krwią ludzką uzyskamy wynik w postaci tylko jednej kreski w miejscu oznaczonym jako „C” – kontrola.

Testy niespecyficzne dla krwi ludzkiej
Testy paskowe np.: Heglostix, Hemastix, Hemophan

W przypadku testów paskowych po kontakcie części testowej paska (żółta kwadratowa bi- bułka) z materiałem, na którym jest krew, następuje zmiana jej zabarwienia na zielony kolor.

Próba negatywna

• jedna kreska w okienku „C” Wyk. Iwona Bogusz

Próba poczytywana

• dwie kreski w okienku „B” i w okienku „C” Wyk. Iwona Bogusz

Opakowania z testami paskowymi Wyk. Iwona Bogusz

Ujawnianie śladów śliny

Testy płytkowe do wykrywania amylazy ślinowej np. RSID- Saliva

Jakich testów może używać technik kryminalistyki do ujawniania śladów biologicznych?

Na zjeździe ekspertów biologii, który odbył się w dniach 16-18.06.2008 r. w Polańczyku podjęto decyzję, że technicy kryminalistyki mogą podczas wykonywania czynności służbowych używać tylko testów paskowych niespecyficznych do ujawniania śladów krwi (Heglostx, HemastiX. Hemophan). Decyzja taka została podjęta w trosce o bezpieczeństwo śladów biologicznych, w przypadku których niewłaściwe postępowanie grozi kontaminacją. Ponadto testy te są proste w obsłudze i idealnie nadają się do typowania ewentualnych miejsc występowania krwi.

IV. DNA – CZYNNIKI NISZCZĄCE, A WARUNKI PRZECHOWYWANIA

PRZEDMIOTÓW, NA KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ŚLADY BIOLOGICZNE

DNA jako przedmiot badań wykorzystywanych w technice kryminalistycznej

Współcześnie większość śladów biologicznych zabezpieczanych jest pod kątem wyizolo- wania DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego) i ustalenia jego profilu. DNA pod względem chemicznym zbudowany jest z nukleotydów, gdzie każdy nukleotyd składa się z: cukru dezoksy- rybozy, reszty fosforanowej oraz jednej z zasad organicznych: adeniny, tyminy, guaniny lub cy- tozyny. Nukleotydy połączone są ze sobą tworząc podwójną nić skręconą spiralnie. DNA wystę- puje w prawie każdej komórce organizmu. Specyficzne ułożenie nukleotydów względem siebie stanowi informację genetyczną, inaczej zapis mówiący, miedzy innymi, o naszym wyglądzie, cechach charakterystycznych, tendencjach do chorób oraz po części naszym usposobieniu. Oka- zuje się jednak, że ten specyficzny zapis nie występuje na całej nici DNA. Fragmenty te nazy- wamy częścią kodującą DNA i zajmują one niewielką część całej nici DNA. Pozostała część DNA ta, której jest zdecydowanie więcej, stanowi jego część niekodującą^2. Zgodnie z przepisami, w zainteresowaniu kryminalistyki pozostaje wyłącznie część niekodują- ca DNA, w której możemy wyróżnić sekwencje występujące w jednej kopii (introny) oraz występu- jące w wielu kopiach (repetytywny DNA)^3. To właśnie w repetytywnym DNA pojawiają się tzw. krótkie sekwencje repetyetywne zwane STR (z ang. Short Tandem Repeat (STR) – krótkie, powta- rzające się sekwencje.

(^2) „Podstawy Biologii Komórki Wprowadzenie do Biologii Molekularnej” – Bruce Alberts, Denis Bray, Alexander

3 Jaohnson, Julian Lewis. Martin Raff, Keith Roberts, Peter Walter. Medyczno – sądowe badania śladów biologicznych – Ryszard Pawłowski.

Schemat budowy skręconej podwójnej nici DNA Wyk. Iwona Bogusz

Analiza STR-ów pozwala na ustalenie profilu DNA osoby

Często nasuwa się pytanie dotyczące ilości, materiału biologicznego, która jest potrzebna do zbadania i ustalenia profilu DNA. Ryszard Pawłowski w publikacji „Medyczno-Sądowe Badanie Śladów Biologicznych” uważa, że wystarczy znikoma ilość DNA, aby otrzymać dużą ilość jego po- limorficznych fragmentów. Idąc tym tokiem myślenia, teoretycznie można założyć, że wystarczy jedna żywa komórka, aby uzyskać profil DNA osoby. Przyczyna tego tkwi w samym DNA, które w odpowiednich warunkach można powielić tyle razy, aby otrzymać wystarczający do badań jego po- ziom. Dzięki temu niewielka ilość materiału biologicznego umożliwia uzyskanie profilu DNA^4. Z punktu widzenia kryminalistycznego badania miejsca zdarzenia, ma to niebagatelne znaczenie, bo zabezpieczając nawet niewidoczną gołym okiem substancję jako ślad biologiczny, możemy ustalić profil DNA osoby. Inny aspekt stanowi wartość dowodowa takiego śladu. Zdaje się, że najistotniej- sze w tym przypadku jest miejsce, gdzie ów ślad został ujawniony lub, z jakiego miejsca go pobrano. Należy także zdać sobie sprawę z tego, że fakt niewielkiej ilości materiału biologicznego, jaki po- zwala na uzyskanie profilu DNA nie oznacza, iż w każdym przypadku taki profil uzyskamy. Wynika to z tego, że DNA bardzo łatwo ulega degradacji, co uniemożliwia uzyskanie profilu lub jest on czę- ściowy (wówczas także ma słabą moc dowodową).

Czynniki niszczące DNA

Głównymi czynnikami, które degradują DNA są: wilgoć, wysoka temperatura oraz bezpo- średnie działanie słońca, a ściślej rzecz ujmując promieniowanie ultrafioletowe, jako jedno z widm jego fal. Inne czynniki niszczące DNA to: metale ciężkie, kwasy, zasady, detergenty. Silnej degradacji ulega materiał biologiczny znajdujący się glebie. Zabezpieczając materiał bio- logiczny do dalszych badań należy przedsięwziąć czynności zmierzające do wyeliminowania czynników, które mogłyby zniszczyć DNA. Przede wszystkim każdy materiał biologiczny powi- nien być dokładnie wysuszony i następnie zapakowany w przewiewne opakowanie najlepiej pa- pierowe. Niedopuszczalnym jest użycie opakowania uniemożliwiającego cyrkulację powietrza tj. woreczki foliowe czy też opakowania szklane (wyjątek stanowi materiał, który nie będzie suszony a poddany będzie mrożeniu). Bardzo często podczas oględzin znajdowane są wilgotne przedmioty, na których są ślady biologiczne. Przykładem może być zakrwawiona, wilgotna odzież ofiary lub sprawcy zabójstwa. Należy pamiętać, że w myśl obowiązujących przepisów każdą część ubrania zdejmowaną ze zwłok podczas oględzin należy umieszczać w odrębnym papierowym opakowaniu. Odzież wil- gotną lub przedmioty, na których znajdują się lub mogą znajdować się ślady, a w szczególności ślady biologiczne, należy wysuszyć w pomieszczeniu do tego przeznaczonym, spełniającym warunki do przechowywania lub suszenia. Zabronione jest suszenie w podwyższonej temperaturze

(^4) „Podstawy Biologii Komórki Wprowadzenie do Biologii Molekularnej” – Bruce Alberts, Denis Bray, Alexander Jaohnson, Julian Lewis. Martin Raff, Keith Roberts, Peter Walter.

Zabezpieczenie techniczno – kryminalistyczne

Ślady biologiczne to szczególna grupa śladów kryminalistycznych ze względu na dwa czynniki: pierwszy to duża łatwość ich zanieczyszczenia (kontaminacji) i drugi to duża łatwość ich zniszczenia^6 (degradacji) między innymi poprzez niewłaściwe pakowanie, przechowywanie i transportowanie. Dlatego też policjant zabezpieczając technicznie ślady biologiczne podczas oględzin lub przeszukania powinien mieć to na uwadze.

Zasady postępowania ze śladami biologicznymi: a) wilgotna odzież lub ślady, które należy zabezpieczyć wraz podłożem:  odzież lub przedmiot z takim śladem należy wyłączyć z oględzin miejsca zdarzenia sto- sując odpowiednią wzmiankę w protokole oględzin podając przyczynę wyłączenia,  przetransportować w celu wysuszenia do jednostki policji, dbając o to, aby nie doszło do degradacji i kontaminacji,  po wysuszeniu sporządzić odrębny protokół oględzin rzeczy, zapakować w opakowanie np. papierowe, sporządzić metryczki; b) ślady w stanie suchym:  pakujemy wraz z podłożem do papierowych kopert lub kartonowych pudełek,  zbieramy poprzez zeskrobanie skalpelem lub zmycie na zwilżoną wymazówką i następ- nie pakujemy do papierowych kopert lub kopert tzw. bezpiecznych,  wilgotne ślady np. w postaci brunatnych palm pobieramy na wymazówką. Należy pamiętać, aby użyta wymazówka była wolna od obcego DNA, dlatego za każdym razem używamy wymazówek wyjętych bezpośrednio z opakowania. W niektórych zakupionych przez policję wymazówkach końcówki ich ochronnych plasti- kowych tulejek są zasklepione. W przypadku zastosowania takiej wymazówki, jeszcze przed włożeniem jej do papierowej koperty, należy obciąć zasklepiony koniec plastikowej tulei. W przeciwnym razie stworzymy hermetyczne środowisko, bez możliwości cyrkulacji powietrza, co może przyczynić się do zniszczenia ewentualnego DNA, a tak zabezpieczony ślad stanie się bezwartościowym.

(^6) Czynniki niszczące ślady biologiczne zostaną omówione w dziale czynniki niszczące DNA.

Przykładowo wypełniona metryczka śladowa Zdjęcie wyk. Iwona Bogusz

Propozycje zabezpieczenia wybranych śladów biologicznych:

 plamy moczu na śniegu – próbkę plamy pobieramy na wymazówkę,  plamy krwi na śniegu – pobieramy na wymazówkę z miejsc o najintensywniejszym zabar- wieniu,  włosy – zbieramy pęsetą i umieszczamy w papierowym pakiecie a następnie pakujemy do papierowej koperty; jeśli używamy folii to tylko z niską zawartością kleju (folia do mikro- śladów),  ślina i inne wydzieliny na chłonnym podłożu – po wysuszeniu wraz z podłożem umieszcza- my w papierowym kartonie ku kopercie,  większe fragmenty tkanek umieszczamy w stosownym opakowaniu i mrozimy,  prezerwatywa z zawartością – z wnętrza pobieramy próbkę substancji na np. 3 wymazówki, które umieszczamy w kopercie a samą prezerwatywę umieszczamy w kartonowym pudełku.  brunatne, wilgotne plamy na ścianach lub podłodze pomieszczenia – utrwalamy ich wygląd fotograficznie (w poczet ewentualnych, przyszłych badań w kierunku ustalenia mechanizmu ich powstania) następnie próbkę plamy pobieramy na wymazówkę, która następnie pakuje- my do koperty. Po zapakowaniu każdego śladu bądź przedmiotu należy pamiętać o właściwym zabezpie- czeniu opakowania przed ingerencją osób postronnych. Każde możliwe miejsce dostępu powin- no być odpowiednio zaklejone i zalakowane pieczęcią. Takie postępowanie daje gwarancję, że to, co zabezpieczono podczas oględzin w niezmienionym stanie trafiło do rąk eksperta z dziedzi- ny badań biologicznych.

VI. MATERIAŁ PORÓWNAWCZY

Wysyłając zabezpieczone w trakcie oględzin przedmioty ze śladami biologicznymi do ba- dań kryminalistycznych należy także przesłać materiał porównawczy od osób podejrza- nych/oskarżonych o popełnienie przestępstwa lub do eliminacji. Najczęściej będzie to wymaz ze śluzówki policzków pobrany na pakiet do wymazów, przez przeszkolonego w tym zakresie poli- cjanta. Należy pamiętać, że policjant, który bezpośrednio uczestniczył w czynności zabezpiecze- nia materiału dowodowego, nie może pobierać materiału porównawczego, jeżeli istnieje zagro- żenie przeniesieniem śladów pomiędzy tymi materiałami^7. Zarządzenie nr 109 Komendanta Głównego Policji z dnia 15 lutego 2012 roku w sprawie niektórych form organizacji i ewidencji czynności dochodzeniowo-śledczych Policji oraz przechowywania przez Policję dowodów rzeczowych uzyskanych w postępowaniu karnym dopuszcza możliwość przechowywania przez policjanta prowadzącego postępowanie, dowodów rzeczowych (śladów kryminalistycznych, w tym biologicznych) w swojej szafie użyt- kowej. Dlatego też należy pamiętać, aby nie dopuścić do kontaktu materiału dowodowego z ma- teriałem porównawczym. W przeciwnym razie może dojść do kontaminacji materiału dowodo- wego, co może skutkować:  skazaniem niewinnej osoby za przestępstwo, którego nie popełniła,  stworzeniem wątpliwości, które należy rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego i w konsekwencji uniewinnić go, mimo iż faktycznie był on sprawcą przestępstwa.

(^7) Wytyczne nr 3 Komendanta Głównego Policji z dnia 15 lutego 2012r. w sprawie wykonywania czynności docho- dzeniowo – śledczych przez policjantów.

Materiał porównawczy w badaniach identyfikacyjnych.

W sytuacji ujawnienia zwłok do zadań policji należy także ustalenie tożsamości ofiary^8 , co często tradycyjnymi metodami jest nie możliwe. W takich przypadkach podczas sekcji sądowo- lekarskiej zabezpiecza się materiał biologiczny do badań identyfikacyjnych w postaci:

• próbek krwi,
• włosów,
• fragmentów tkanek,
• fragmentów kości,
• zębów,
• wymazu z jamy ustnej. Materiałem porównawczym do takich badań może być mogą być:  przedmioty codziennego użytku (szczoteczka do mycia zębów, maszynka do golenie, pędzel do golenia, grzebień),  materiał biologiczny w postaci wymazu ze śluzówki policzków, próbki krwi oraz włosy wy- rwane od członków rodzin. W pierwszej kolejności materiał porównawczy do celów identyfikacyjnych pobiera się od rodziców i dzieci. Osobami uprawnionymi do pobrania próbek biologicznych są^9 ,^10 :

1. Przeszkoleni policjanci (zgodnie z ustawą o policji pobierają wymaz ze śluzówki policzków oraz materiał biologiczny ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości).
2. Pracownik instytucji naukowej lub specjalistycznej powołanej do przeprowadzenia badań.
3. Uprawniony pracownik służby zdrowia.

(^8) Zarządzenie nr 124 Komendanta Głównego Policji z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie prowadzenia przez Policję poszukiwania osoby zaginionej oraz postępowania w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości lub 9 znalezienia nieznanych zwłok oraz szczątków ludzkich. 10 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2005 r.(Dz. U. Nr 33, poz. 299). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 roku w sprawie sposobu postepowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień przez Policjantów (Dz. U. Nr 141, poz. 1186).

VII. BAZA DANYCH DNA

Do jednych z podstawowych zadań Policji należy prowadzenie bazy danych DNA^11 Informacje w bazie danych DNA są gromadzone i przetwarzane w systemie informatycznym^12. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w bazie danych DNA zawiera się informacje o wy- nikach analizy kwasu dezoksyrybonukleinowego – DNA w odniesieniu do:  osób wymienionych w art. 74 i 192a kodeksu postepowania karnego,  osób o nieustalonej tożsamości oraz usiłujących ukryć swoja tożsamość,  zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości,  śladów nieznanych sprawców przestępstw. Łącznie z bazą danych DNA prowadzi się zbiory próbek pobranych od osoby albo ze zwłok ludzkich, w celu przeprowadzenia analizy DNA, w postaci wymazów ze śluzówki policz- ków, krwi, cebulek włosów lub wydzielin, a w odniesieniu do zwłok ludzkich materiał biolo- giczny w postaci próbki z tkanek^13. Wyniki analizy DNA wprowadza się do bazy danych DNA na podstawie zarządzenia^14 :

1. organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze lub sądu w związku z postępowaniem karnym lub postępowaniem w sprawach nieletnich;
2. właściwego miejscowo organu Policji- w przypadku osób o nieustalonej tożsamości, osób usiłujących ukryć swoją tożsamość oraz zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości. Organy prowadzące postępowanie karne oraz organy Policji prowadzący czynności identy- fikacyjne bezpłatnie mogą korzystać z informacji zgromadzonych w bazie danych DNA^15.

Czas przechowywania wyników oraz próbek biologicznych w bazie danych DNA^16 Wyniki analizy DNA oraz próbki biologiczne przechowywane są w bazie danych przez okres

• 20 lat i wykorzystywane są w celu zwalczania przestępstw oraz w celach identyfikacji osób i zwłok,
• 35 lat od osób podejrzanych, oskarżonych lub skazanych w związku z popełnieniem zbrodni lub występków określonych w rozdziałach XVI-XX, XXV, i XXXV kodeksu karnego, a także osób określonych w art. 94 § 1 kodeksu karnego.

Usunięcie informacji z bazy danych DNA^17

Informacje z bazy danych DNA usuwane z przez komisję powołaną przez Komendanta Głównego Policji, która sporządza z tej czynności protokół. Usuwa się z bazy danych informacje w stosunku do osób:

1. które zostały uniewinnione lub wobec których umorzono postępowanie karne – niezwłocznie po uprawomocnieniu się stosownego orzeczenia;
2. wobec których postępowanie karne warunkowo umorzono – po upływie 6 miesięcy od dnia zakończenia okresu próby wyznaczonego przez sąd;

(^11) Art. 1 ust. 2 pkt 10 ustawy o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, z późn. zm.). (^12) Zarządzenie nr 1565 Komendanta Głównego Policji z dnia 29 grudnia 2005 r. w sprawie wykonywania przez policjantów zadań wiązanych z prowadzeniem bazy danych zawierającej informacje o wynikach analizy kwasu

13 dezoksyrybonukleinowego. 14 Art. 21a. ustawy o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, z późn. zm.). 15 Art. 21b ustawy o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, z późn. zm.). 16 Art. 21c ustawy o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, z późn. zm.). 17 Art. 21d. ustawy o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, z późn. zm.). Art. 21e ustawy o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, z późn. zm.).

LITERATURA

1. Kodeks postępowania karnego – Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku.
2. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji z dnia 6 kwietnia 1990r (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, z późn. zm.).
3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 roku w sprawie sposobu postepowa- nia przy wykonywaniu niektórych uprawnień przez Policjantów (Dz. U. Nr 141, poz. 1186).
4. Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie poddawania badaniom lub wykonywania czynności z udziałem oskarżonego oraz osoby podejrzanej (Dz. U. Nr 33, poz. 299).
5. Zarządzenie nr 1565 Komendanta Głównego Policji z dnia 29 grudnia 2005 roku w sprawie wykonywania przez policjantów zadań związanych z prowadzeniem bazy danych zawiera- jącej informacje o wynikach analizy kwasu dezoksyrybonukleinowego.
6. Zarządzenie Nr 124 Komendanta Głównego Policji z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie prowadzenia przez Policję poszukiwania osoby zaginionej oraz postępowania w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości lub znalezienia nieznanych zwłok oraz szcząt- ków ludzkich.
7. Zarządzenie Nr 109 Komendanta Głównego Policji z dnia z dnia 15 lutego 2012 r. w spra- wie niektórych form organizacji i ewidencji czynności dochodzeniowo-śledczych Policji oraz przechowywania przez Policję dowodów rzeczowych uzyskanych w postępowaniu karnym.
8. Wytyczne nr 3 Komendanta Głównego Policji z dnia 15 lutego 2012 roku w sprawie wyko- nywania czynności dochodzeniowo-śledczych przez policjantów.
9. Podstawy Biologii Komórki Wprowadzenie do Biologii Molekularnej – Bruce Alberts, Denis Bray, Alexander Jaohnson, Julian Lewis. Martin Raff, Keith Roberts, Peter Walter.
10. Medyczno – sądowe badania śladów biologicznych – Ryszard Pawłowski.