Pobierz Administracja,ogólne omówienie całego zakresu - Notatki - Administracja i więcej Notatki w PDF z Administracja biznesu tylko na Docsity!
red0; Administracja- ogólne omówienie całego zakresu
DEF. nauki o administrowaniu
- Naukę administracji można określić jako naukę społeczną, opierającą się na metodach empirycznych, której przedmiotem jest wiedza o istniejącej w danym ustroju administracji publicznej -Z. Leoński 2)Nauka o administrowaniu stanowi dyscyplinę dotyczącą badań prawidłowości występujących w dziedzinie zjawisk amin. Zajmuje się zatem rejestracja i systematyzowaniem zjawisk zachodzących w danej dziedzinie, a następnie wykrywaniem współzależności i związków przyczynowych między nimi, aby na tej podstawie formułować przydatne dla praktyki wnioski, zalecenia i przestrogi- S. Kowalewski Stosunek nauki o administro. do teorii organizacji i prakseologii: -PRAKSEOLOGIA-reprezentuje najwyższy szczebel uogólnienia. W zasięgu jej zainteresowań wchodzi wszelka ludzka działalność rozpatrywana pod kątem sprawności, a zasady i praktyczne wskazania, formułowane przez prakseologię mają zastosowanie powszechne. -TEORIA ORGANIZACJI-reprezentije niższy stopień uogólnienia. Często jest zwana nauka organizacji i zarządzania. Zainteresowania tej teorii dotycza organizowania pracy ludzkiej, badania wszelkich instytucji powoływanych do wykonywania społecznie użytecznej działalności. Poza granicami pozostaje ta sfera ludzkiej aktywności, której nie zaliczymy do pracy. -NAUKA O ADMINISTROWANIU-nauce tej przypada jeszcze niższy szczebel, ponieważ nie zajmuje się ona wszelkimi instytucjami powołanymi do wykonywania społecznie użytecznej pracy, a tylko tymi które zaliczamy do administracji publicznejStosunek nauki o administrow. do nauki prawa administracyjnego:Nauka o administrowaniu usiłuje odkrywać obiektywnie istniejące prawidłowości w dziedzinie zjawisk administracyjnych aby na tej podstawie formułować zalecenia, podczas gdy przedmiotem nauki prawa administracyjnego jest w znacznym stopniu przekształcanie tych zaleceń w obowiązujące normy prawne. STRUKTURA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ: DEF. Administracji publicznej Organizacja służąca do wypełniania celów racjonalnych w imię dobra ogólnego. Dobro ogólne jest dobrem większości, jest też przez te większość uznane.Perspektywy badania administracji publicznej:Perspe. pojedynczego miejsca pracy-mikrostruktury adm.publicznej
Perspekty. całościowej organizacji- makrostruktury adm. Publicznej Mikrostruktura administracji Celem tworzenia stanowisk pracy jest zapewnienie należytego wykonania szczegółowo określonych zadań, wynikających z potrzeby ochrony dobra wspólnego Zasada budowy stanowiska pracy:- określenie zadań, dla których dane stanowisko zostało powołane oraz wynikających stąd obowiązków obciążających zajmującego je pracownika-określenie uprawnień służących do wykonywania zadań i obowiązków oraz potrzebnego przy tym wyposażenia- określenie odpowiedzialności za wykonanie przypisanych zadań Zasady określenia zadań dla pojedynczego stanowiska pracy:- zasada przystosowalności- dokonane zgrupowanie zadań powinno być dostosowane do fizycznie istniejącego człowieka(i wzajemnie)- zasada należytej szczegółowości- określenie zadań: uniemożliwiające (dublowanie działań, przemieszczanie się celów, niedopasowanie styków), umożliwiające ( kontrolę obciążenia stanowiska, określenie kryteriów wykonania pracy-zasada mierników- tj. zapewnienie w każdym wypadku kryteriów oceny stopnia wykonania zadań-zasada proporcjonalnej wagi powierzanych zadań- określenie w wykazie zadań wagi i znaczenia każdego wykonywanych zadań-zasada równomierności bodźców nacisków- tj. wdrążenie mechanizmów równomiernego ukonkretnienia celów i zadań-zasada zapewnienia samorealizacji- wdrożenie mechanizmów doboru kadry odpowiednio do stanowisk-zasada doskonalenia kadr- zapewnienie obowiązkowego permanentnego doszkalania Zasady określenia zadań dla stanowiska pracy w kontekście całości organizacyjnej:-zasada funkcji organicznej-przypisywania takich zadań do stanowiska pracy, które na danym stanowisku (szczeblu struktury organizacyjnej) jest najłatwiej wykonywać-zasada wywodliwości- wszelkie zadania przypisane do danego stanowiska powinny być wyprowadzone z zadań nadrzędnych, obciążających jednostkę wyższego szczebla-zasada racjonalnej reszty- polega na takiej interpretacji zadań przypisanych do stanowiska pod nazwą inne zlecone przez kierownika by spełniały warunek wywodliwości i by nie były przypisane do innego stanowiska pracy-zasada specjalizacji- elastycznie rozumiane wskazanie by na danym stanowisku pracy grupować problematykę jednorodną-zasada zharmonizowania zadań w poszczególnych stanowiskach- uniemożliwienie (dublowania się zadań, pojawiania luk w organizacji zadań, nieprzepustowości stanowisk)-zasada automatycznego zastępstwa nieobecnych- zapewnienie znajomości problematyki stanowiska pracy, co najmniej 2 pracowników
powiatowy -samorząd wojewódzki -samorząd radców prawnych - samorząd lekarzy)=zasady te nie odnoszą się bezpośrednio do układów organizacyjnych, nie określają stosunków miedzy poszczególnymi jednostkami, lecz wyrażają sposób podziału zadań -ZESPOLENIE-zasada ta określa typ układu organizacyjnego opartego na idei przyznania jednemu pionowi uprawnień koordynacyjnych w stosunku do wielu różnych resortów organów (Przykład: Pod zwierzchnictwem wojewody nastąpiło zespolenie kilkunastu terenowych organów adm. specjalnej (Inst.. Handlowa, Służba Ochrony Zabytków, Inst.. Sanitarna, policja Państwowa, ) - Organizacyjna płaszczyzna zespolenia-statut urzędu wojewódzkiego reguluje organizację służb zespolonych-osobowa płaszczyzna zespolenia-wojewoda powołuje kierowników tych organów- kompetencyjna płaszczyzna zespolenia- organy wykonują władze w imieniu wojewody) -SPECJALIZACJA- zasada ta określa typ układu organizacyjnego opartego na idei całkowitego rozdziału działalności organów należących do różnych resortów(Przykład specjalizacji: scentralizowana, oparta na hierarchicznym podporządkowaniu specjalna adm. publiczna jest całkowicie oderwana od terytorialnych organów adm. ogólnej. Aktualnie podstawa tworzenia tego typu adm. jest ustawa, jeśli uzasadnia to ogólnopaństwowy charakter wykonywanych zadań lub terytorialny zasięg działania przekraczający teren województwa. -dowódcy okręgów wojskowych -dyrektorzy urzędów celnych
- dyrektorzy urzędów statystycznych
- dyrektorzy urzędów morskich
- dyrektorzy urzędów górniczych)=zasady te odnoszą się bezpośrednio do układów organizacyjnych określają stosunki między poszczególnymi jednostkami -MONIZM- zasada określa typ układu organizacyjnego opartego na idei jedno-podmiotowości. Na terenie całego kraju działa administracja będąca emanacją jednolitej władzy -DUALIZM- zasada określa typ układu organizacyjnego opartego na idei wielo- podmiotowości. Działają 2 kategorie organów adm. wykonując zadania we własnym imieniu i na własną odpowiedzial.=zasady te odnoszą się do układów organizacyjnych są określeniami lokalnych konstrukcji ustrojowychTendencje rozwojowe adm publicznej:
- t. przekazywania zadań zawodowej adm ośrodkom władzy o demokratycznym charakterze
- t. do prywatyzacji zadań wykonywanych przez adm
- t. wzrostu roli adm w podejmowaniu zadań nadzwyczajnych, antykryzysowych oraz przeciwdziałania zagrożeniom
- t. do upodobania systemów państwowych w Europie
- t. do przyjmowania standardów charakterze międzynarodowymTendencje determinujące podział terytorialny dla celów adm:
- zbliżenia organów adm. do obywatela (zwz na lokalizację i demokratyzację) t. ta powoduje rozdrabnianie terytorialnego podziału państwa
- zapewnienia zawodowej umiejętności urzędników pełniących funkcje organu. T. ta powoduje tworzenie dużych jednostek centralizację władzyAktualny podział terytorialny dla celów adm.: gmina, powiat, woj. STRUKTURA ORGANÓW ADM RZĄDOWEJ:Organ adm publicznej:Stanowi wyodrębnioną część aparatu adm publicznej, tworzoną na podstawie prawa i w sposób przez prawo przewidziany.Działa w imieniu i na rachunek jednostki będącej odrębnym podmiotem władzy publicznej w państwie.Wykonuje zadania publiczne z zakresu adm.Działa w ramach przyznanych przez prawo kompetencji- posługuje się środkami adm (władczymi) Struktura adm rządowej: organy centralne, o. naczelne, o. Terenowe Charakterystyka organów centralnych:-właściwość organów obejmuje obszar całego kraju-w strukturze organów są organami zwierzchnimi- są powoływane w trybie ustawowym- kierownicy tych organów nie wchodzą w skład Rady Ministrów Organy centralne:-podporządkowane RM Komitet Obrony Kraju, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów-podporządkowane Prezesowi RM Prezes Państwowej Agencji Atomistyki, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego-podporządkowane Ministrom Prezes Krajowego Urzędu Pracy, Naczelny Dyrektor Archiwów PaństwowychCharakterystyka organów naczelnych:-są to organy centralne węzłowe , kierownicy tych organów są włączeni do składu RM-są powoływane przez Prezydenta bezpośrednio albo po wyborze przez Sejm Organy naczelne: -RM-kieruje całym systemem adm rządowej -wydaje akty normatywne wiążące organy adm rządowej -Prezes RM -wyznacza zadania dla Ministra -kieruje i koordynuje prace Ministra -nadzoruje organy samorządu terytorialnego -nadzoruje organy adm rządowej -Ministrowie
podstawie ustaw komplementarnie uczestniczy wraz z nią w sprawowaniu adm. publicznej. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego Art.3 ust.1 Samorząd terytorialny oznacza prawo i zdolność społeczności lokalnych, w granicach określonych prawem, do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich własną odpowiedzialność w interesie ich mieszkańców. Wymogi EKST: 1.Podstawowe kompetencje społeczności lokalnych są określone w Konstytucji lub w ustawie (regulacja ustawowa) 2.społeczności lokalne mają- w zakresie określonym prawem- pełną swobodę działania w każdej sprawie, która nie jest wyłączona z ich kompetencji (domniemanie kompetencji) 3.Odpowiedzialność za sprawy publiczne powinny ponosić te organy władzy, które znajdują się najbliżej obywateli (odpowiedzialność)
- Kompetencje przyznane społecznościom lokalnym powinny być całkowite i wyłączne i mogą zostać zakwestionowane lub ograniczone przez inny organ władzy, centralny lub regionalny, jedynie w zakresie przewidzianym prawem (wyłączność kompetencji)
- W przypadku delegowania kompetencji społecznościom lokalnym przez organy władzy centralnej lub regionalnej, powinny mieć one pełną swobodę dostosowania sposobu wykonywania tych kompetencji do warunków miejscowych(swoboda wyboru środków)
- Społeczności lokalne powinny być mieć prawo głosu w trakcie opracowywania planów oraz podejmowania decyzji we wszystkich sprawach bezpośrednio ich dotyczących (prawo konsultacji)Konstytucyjna regulacja pozycji samorządu Art.3 Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitymArt.15 ust. Ustrój Rzeczpospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznejArt.16 ust.2 Samorząd terytorialny uczestniczący w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługująca mu w ramach ustawy istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialnośćArt.163 Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznychArt.166 ust.1 Zadania publiczne służące zaspokajania potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własneArt.167 ust. Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadańPozycja prawno-ustrojowa samorządu- wnioski:-jednolitość władzy publicznej- zdecentralizowanie władzy-działanie na własną
odpowiedzialność- domniemanie kompetencji samorządu zaspokajanie potrzeb wspólnoty lokalnej- zagwarantowanie sfinansowania realizacji zadań Samorząd Polski w świetle standardów międzynarodowych EKST:Regulacja ustawowa i Konstytucyjna +Domniemanie kompetencji +Ponoszenie odpowiedzialności +Wyłączność kompetencji +Swoboda wyborów środków +/-Prawo Konstytucji +Prawna regulacja statusu gminy- ustawa z dnia 8 marca 1990r o samorządzie gminnym. Rozdział 1 przepisy ogólneArt.1 1 mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową 2 Ilekroć w ustawie jest mowa o gminie, należy przez to rozumieć wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytoriumart. 1 Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność 2 Gmina posiada osobowość prawną 3samodzielność gminy podlega ochronie sądowejPrawna regulacja statusu powiatu- ustawa z dnia 5 czerwca 1998r o samorządzie powiatowym. Rozdział 1 przepisy ogólne Art.1 1mieszkańcy powiatu tworzą z mocy prawa lokalną wspólnotę samorządową2. Ilekroć w ustawie jest mowa o powiecie, należy przez to rozumieć lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytoriumart.2 1 Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność 2 Powiat ma osobowość prawną 3. Samodzielność podlega ochronie sądowejPrawna regulacja statusu województwa- ustawa z dnia 5 czerwca 1998r o samorządzie województwa. Rozdział 1 przepisy ogólne:Art.1 1.Mieszkańcy woj. tworzą z mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową2. Ilekroć w ustawie jest mowa o województwie lub samorządzie woj., należy przez to rozumieć regionalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytoriumart.6 2 woj. ma osobowość prawną 3.samodzielność woj. podlega ochronie sądowejFilary jednostek samorządu terytorialnego:-ustawowe przypisanie zadań- ustawowe zagwarantowanie źródeł finansowania -wyposażenie w osobowość cywilno- prawną i publiczno- prawną Ocena wdrożenia zapisów ustawowych:-proces przebudowy systemu samorządu przebiega powolnie, a efekty odbiegają od oczekiwań- regulacje prawne nie pociągnęły za sobą odpowiednich rozwiązań ekonomiczno- finansowych-zarządzenie gosp. gminy jest zbiorem luźnych i nieskojarzonych rozwiązań organizacyjnych niż spójnym i całościowym systemem- w sektorze publicznym istnieje słaby
wykorzystywanych nieefektownych rozwiązań-odmowa podporządkowania przepisom zwz na przekonanie o rozwoju sektora publicznego kosztem obywateliSposoby rozwiązywania problemów zarządzania usługami publicz.:-deregulacja administracji publicznej- model partycypacyjny administracji publicznej (mechanizmy podejmowania decyzji)-nadanie strukturom administracji oraz formom zatrudniania większej elastyczności-model rynkowy (prywatyzowanie sektora publicznego) NARZĘDZIA REALIZACJI ZADAŃ NAŁOŻONYCH NA ADMINISTRACJĘ Formy aktywności administracji publicznej: podejmowanie decyzji, planowanie działań, koordynacja i współdziałanie Rozwiązywanie rutynowych problemów decyzyjnych:
- określenie zakresu przedmiotowego problemu decyzyjnego
- określenie zakresu podmiotowego problemu decyzyjnego
- zdefiniowanie obszaru konfliktów interesów
- wyznaczenie wartości priorytetowych które zdeterminują sposób rozwiązania problemu
- konkluzja- wybór rozwiązania problemuNadzwyczajne problemy decyzyjne:-efekty programów w trakcie realizacji odbiegają od zamierzonych celów- zmiana celów administracji ( zmiana kierownictwa)-pojawienie się innowacji technologicznychPlanowanie: określenie pola planu- określenie problemu planistycznego- zgromadzenie informacji- zdefiniowanie celów- określenie prognoz- realizacja planu- kontrola i korektywaKoordynacja i współdziałanie:- proceduralne instrumenty zapewniania koordynacji np.Art.106kpa- proced. instrumenty zapewniania Współdziałania np. Art. 52 k.p.a.- organizacyjne instrumenty zapewniania koordynacji i współdziałania np. art. 18 ustawy o adm. rządowej w województwie FUNKCJONOWANIE ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ Wykonywanie adm. rządowej przez RADĘ MINISTRÓW:- współdziałanie w realizacji ustaleń Rządu-opracowywanie, uzgadnianie i wnoszenie projektów dokumentów rządowych- wyjaśnianie i usuwanie rozbieżności stanowisk oraz rozstrzyganie sporów-ocena projektów aktów prawnych pod względem ich zgodności z prawem Unii Europejskiej-podejmowanie rozstrzygnięć dotyczących bieżącej polityki-wydawanie rozporządzeń Wykonywanie adm. rządowej przez MINISTRÓW:-inicjowanie i opracowywanie polityki Rady Ministrów w stosunku do działu, którym kieruje-przekładanie w tym zakresie inicjatyw i projektów aktów normatywnych na posiedzenia RM-koordynowanie, wykonywanie polityki rządu przez organy, urzędy i jednostki organizacyjne, które jemu podlegają lub są przez niego nadzorowane-współdziałanie z Rządowym Centrum Studiów
Strategicznych, innymi organami administracji-pełnienie funkcji organu wyższego stopnia Wykonywanie adm. rządowej przez WOJEWODĘ:-przedstawicielstwo RM w województwie-zwierzchnictwo nad zespoloną administracją rządowa-sprawowanie nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego-pełnienie funkcji reprezentanta Skarbu Państwa- pełnienie funkcji organu wyższego stopnia-wydawanie aktów prawa miejscowego FUNKCJONOWANIE ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ Wykonywanie adm. przez SAMORZĄD WOJEWÓDZKI:zaspokajanie potrzeb wspólnoty regionalnej:-w zakresie edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego-w zakresie modernizacji terenów wiejskich-w zakresie obronności-w z. przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy-w z. gospod. Wodnej, w tym ochrony przeciwpowodziowej, a w szczególności wyposażenia i utrzymania wojewódzkich magazynów przeciwpowodziowych Wykonywanie adm. przez SAMORZĄD POWIATOWYzaspokajanie potrzeb wspólnoty lokalnej:-o ponadgminnym charakterze- w zakre. ochrony zdrowia i edukacji-w zakresie kultury i ochrony dóbr kultury- w zakresie geodezji, kartografii i katastru- w zakresie gospodarki nieruchomościami-administracji architektoniczno- budowlanejWykonywanie adm. przez SAMORZĄD GMINNY:zaspokajanie potrzeb wspólnoty samorządowej:-w zakresie ładu przestrzennego-zapewnienia komunikacji-zaopatrzenia w wodę- ochrony zdrowia-edukacji publicznej DETERMINANTY FUNKCJONOWANIA ADMINISTRACJI: 1.Osadzenie adm. w otoczeniu społecznym- działania adm są wyznaczane nie tylko przez system polityczny, społeczny i gosp. ale również przez kulturę społeczną, polityczną wspólnoty w której adm publiczna jest osadzona Podstawowe pojęcia:KULTURA SPOŁECZNA- powszechnie podzielane orientacje i wizja jak powinno być urządzone dobre państwo KULTURA POLITYCZNA- styl działań podejmowanych przez adm publiczną KULTURA ADM- czyli kultura organizacji styl działań podejmowanych przez konkretną agendę adm publicznejAdm publiczna łączy: kultury-społeczną, adm, polityczną)Kultura pragmatyczna-reguły ogólne powstają jako rezultat łączenia indywidualnych przypadków klasy charakteryzujące się określonymi cechami. W tej kulturze decyzje są z konieczności indywidualizowane (model indukcyjny) Kultura racjonalistyczna-biurokratyczna procedura decyzyjna polega na porządkowaniu indywidualnych przypadków w klasy zjawisk
A) legalny charakter wzajemnych powiązań, wyznaczony normami proceduralnymi: -KORPORATYZM- działalność ograniczonej liczby dobrze wyodrębnionych nie konkurujących ze sobą, funkcjonalnie wyspecjalizowanych grup, w których członkostwo jest obowiązkowe, wyposażonych w uprawnienia do reprezentowania określonych interesów. Np. centralne związkowe, organizacje pracodawców uczestniczące w podejmowaniu decyzji co do wysokości płac, podziału zysków -OBLIGATORYJNE KONSULTACYJNE- mechanizm legalnego uwikłania grup interesów- który polega na konsultowaniu przez adm publiczna projektów nowych regulacji prawnych z przedmiotowo właściwymi grupami interesu, a następnie uwzględnia ich opinii, np. konsultacje z mieszkańcami w sprawie łączenia, zmiany granicy i znoszenia jednostek samorządu terytorialnego -UDZIAŁ GRUP INTERESU W REALIZACJI ZADAŃ ADM PUBLICZNEJ
- posługiwanie się grupami w rozwiązywaniu problemów życia zbiorowego przy wykorzystaniu prerogatyw adm publicznej, np.. komitety przeciwdziałania alkoholizmowi, spółki akcyjne zarządzające specjalnymi strefami ekonomicznymi -INSTYTUCJONALE GRUPY NACISKU-specjalna kategoria instytucji reprezentujących zorganizowane interesy, przy użyciu swojego prestiżu, np. wojsko, kościół, samorządy terytorialne B) klientelizm- jest to taki model relacji, w którym adm publiczna uznaje określone grupy nacisku za naturalnych i oczywistych reprezentantów interesów skoncentrowanych w określonych dziedzinach życia, nie mając żadnych wyraźnych podstaw prawnych C) parentelizm- jest to taki model relacji, w którym adm publiczna w swoich działaniach jest silnie zdeterminowana zobowiązaniami wobec grupy nacisku. Grupy mogą pośrednio uzyskać dostęp do zarządzania sprawami publicznymi wiążąc się z partią hegemonistyczną, np. hegemonistyczna partia polityczna, związki plemienne w krajach trzeciego świata D) nielegalny, nieformalny charakter wzajemnych powiązań- w sytuacji gdy ani system polityczny jako całość, ani adm publiczna nie uznają pewnych grup nacisku za prawomocną reprezentacje określonych interesów, grupy te mogą działać tylko nieformalnie, np. działania NSZZ Solidarność miały wpływ na bieg spraw publicznych mimo jego zdelegalizowania/Konsekwencje określonych typów relacji: WZÓR ZAKRES WPŁYW STYL KONSE. Legalne powiązanie Szeroki duży Przebieg Redystryb./ samoregul.
Klientelizm wyspecjalizowanyumiarkowany Symbioza Samoreg ul./ redystryb.Parentelizm wyspecjalizowanyumiarkowany Zobowią zania klanowe Regulacja/dystrybucjaNielegalne powiązanie Zmienny RóżnyŻaden/dużyKonfrontacja Żadne/ redystryb.3.Osadzenie adm w otoczeniu politycznym- działania adm są determinowane przez związki adm publicznej z formalnymi instytucjami systemu politycznego. Jednocześnie adm stanowi liczący się czynnik kształtowania procesu zarządzania sprawami publicznymiWarunki politycznego znaczenia adm publicznej: A)posiadanie informacji i personelu, który potrafi je zinterpretować B) sprawność podejmowania decyzji i działań (w stosunku do parlamentu) C) posiadanie zaplecza politycznego (skuteczniejsza mobilizacja klientów agend w stosunku do komisji parlamentarnych) D)stabilność ciągłość (w stosunku do np. Ministrów) Narzędzia wpływu adm na politykę: A)Planowanie- dotykające różnych obszarów innych niż gosp. np. wykorzystania gruntów B) Kształtowanie budżetu- procesy alokacji zasobów, wraz ze specjalnymi gwarancjami C) Doradzanie- tworzenie grup ekspertów Niwelowanie wpływu adm na politykę A)polityczna kontrola budżetu B) zróżnicowanie organizacyjne (powoływanie przez polityków różnych ciał analityków doradców- zapewniających niezależny dostęp do informacji) C) Menedżeryzm (uzależnienie wynagrodzenia od osiągniętych rezultatów) D) Prawo wyboru pracowników przez polityków E) czystki personalne (w razie dojścia do władzy określonej partii) WNIOSKI- nieefektywne przywództwo polityczne sprzyja większemu wpływowi adm publicznej na kształtowanie biegu spraw publicznych Publiczna odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych: indywidualne poczucie odpowiedzialności, zew. mechanizmy kontroli. Rynkowe mechanizmy kontroli grupy interesu i nacisku opinii publicznej; administrac. publiczna polityczne mechanizmy kontroli-Rynkowe mechanizmy W.Brytania- system National Health Services wprowadził elementy konkurencji między lekarzami ogólnymi, a szpitalami.-Grupy interesu np.. federacja konsumentów w Polsce-Polityczne mechanizmy władza ustawodawcza, wł. wykonawcza-Instytucje władzy ustawodawczej: Parlamentarna odpowiedzialność ministrów, Komisje specjalne, Odpowiedzialność
2)wstępna, faktyczna, następna Sposób kontroli: inspekcja (bezpośrednia obserwacja zachowań podmiotu), lustracja (ocena stanu rzeczywistego badanego przedmiotu), rewizja (kontrola finansowa), wizytacja wgląd w działania podmiotu w celu całościowej oceny).Funkcje kontroli: instruktażowa, profilaktyczna, sygnalizacyjna. Podmioty kontrolujące: 1.Kontrola sądowa: A)sądy administracyjne B)sądy powszechne 2.K. pozasądowa A)k.wew. B)k.zew. (Najwyższa Izba Kontroli, Kontrola Społeczna, Rzecznik praw obywatelskich) Kontrola sądów adm.:-wprowadzona dla zapewnienia równowagi miedzy interesem indywidualnym , a interesem społecznym-cel- kontrola aktów i działań adm publicznej pod względem zgodności z prawem-kryterium kontroli- legalnośćKontrola NIK:-wprowadzona dla kontroli wykonania ustaw przez podmioty adm publicznej-cel- kontrola budżetu państwa oraz wykonanie ustaw i innych aktów prawnych w zakresie działalności finansowej, gospodarczej i organizacyjno- adm jednostek-kryterium kontroli- legalność, celowość, gospodarność, rzetelnośćKontrola PRO: -wprowadzona dla zapewnienia kontroli ochrony praw obywatelskich w działaniu instytucji państwowych-cel-kontrola postępowań adm, sądowych, inicjatywa ustawodawcza, możliwość wszczęcia postępowań w sprawach innych osób, możliwość żądania informacji o toczącym się postępowaniu-kryterium kontroli- legalność, celowość, rzetelnośćKontrola społeczna instytucjonalna:-np. instytucjonalna kontrola przez skargi i wnioski, bezpośrednią władzę wykonawczą przez wspólnoty mieszkańców powiatu, gminy i województwa- instytucja prawna skarg i wniosków- wprowadzona jako wentyl bezpieczeństwa , dla przypadków, gdy nie ma innych możliwości ochrony praw obywatelskich. Uczestnictwo organizacji społecznej w postępowaniu adm-kryterium kontroli- legalność, celowość, rzetelnośćKontrola społeczna pozainstytucjonalna:-każdy zainteresowany ma dostęp do informacji Publicznej (Art. 61 Konstytucji oraz ustawa o dostępie do informacji publicznej)- kryterium kontroli- legalność, celowość, rzetelność Kontrola wew.: -INSTANCYJNA- np. w postępowaniu odwoławczym -RESORTOWA- np. ministra odpowiedzialnego za dany resort- MIĘDZYRESORTOWA- np. inspekcja sanitarna
-PROKURATORSKA
Sposób doboru Kadr:-Elekcja-wybór przez wyborców-Nominacja- wybór przez upoważnionego do tego funkcjonariusza publicznego- Konkurs-wybór przez zespół powołanych funkcjonariuszy publicznych osoby najlepiej spełniającej kryteria-Rekrutacja Bezpośrednia- wybór osób do personelu wykonawczego przez kierownika jednostki organizacyjnejKryteria doboru kadr (dobór zespołu kryteriów powinien mieć na celu zapewnienie efektywności działania agendy adm publicznej):-cechy przypisane-płeć, pochodzenie etniczne,wyznanie,kolor skóry-neutralne kompetencje- wyszkolenie, doświadczenie, ogólne przygotowanie, zdolności- powiązania polityczne- dobór według klucza politycznego Zasada reprezentatywności Problem podstawowy- w jakiej mierze adm publiczna powinna odzwierciedlać cechy społeczeństwa w imieniu którego podejmuje decyzje.-Kryterium wyłącznych merytorycznych kwalifikacji- kryterium identyczności cech społeczno- ekonomicznych z ludźmi poddanymi ich władzy admRegulacje prawne statusu funkcjonariuszy państwowych:-Status pracowników samorządowych reguluje ustawa z dnia 22 marca 1990r (Dz.U.Z1990r nr 21 poz. 124 z póżn. zmian.), która w sposób kompleksowy, odmienny od powszechnego prawa pracy normuje sferę stosunku pracy tej szczególnej grupy pracowniczej.-Status części pracowników adm rządowej reguluje ustawa z dnia 15 września 1982r (Dz.U.Z 1982r nr31 poz. 214 z póżn. zmian.)-Status części pracowników adm rządowej reguluje ustawa z dnia 18 grudnia 1998r (Dz.U.Z 1998r nr 49 poz. 483 z póżn.zmia.)Status prawny funkcjonariuszy:-ustawa podstawowa, która w sposób kompleksowy odmienny od powszechnego prawa pracy normuje sferę stosunków pracy tej szczególnej grupy pracowniczej-na mocy odesłań zawartych w ustawie podstawowej w sprawach nieuregulowanych stosuje się kodeks pracy-również statuty, regulaminy wydawane przez odpowiednie organy Tytuły świadczenia pracy przez funkcjonariuszy publicznych:- wykonywanie pracy na podstawie umowy o prace np. umowa o pracę na stanowisku referenta w urzędzie gminy-wykonywanie pracy na podstawie powołania np. na stanowisku Dyrektora Oddziału Urzędu Regulacji Energetyki-wykony. pr. na podstawie mianowania np.Na stanowisku ministra-w. pr. na podstawie wyboru np.burmistrz, wójt, prezydent miasta Rodzaje umowy o pracę: 1.umowa na czas nieokreślony 2.umowa na czas określony
Odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych- odpowiedzialność: porządkowa, dyscyplinarna, odszkodowawcza Kształcenie kadr adm:-szkolnictwo wyższe na użytek administracji (wydziały prawa i adm)-specjalnie powołane szkoły adm (Krajowa Szkoła Adm)-dokształcanie osób już zatrudnionych w adm pub.- studia podyplomSzkoły Adm Publicznej:-Krajowa Szkoła Adm we Francji-L Ecole Nationale D Administration-Wyższa Szkoła Nauk Administracyjnych w Spirze- Hochschule fur Verwaltungswissenschaften-Krajowa szkoła Adm Publicznej w Warszawie-Szkoła Adm Państwowej w W.BrytaniiIdea specjalnej szkoły adm- Krajowa Szkoła Adm (ENA) to połączenie wyższej uczelni oraz urzędu państwowego, którego zadaniem jest dokonywanie naboru i selekcji kandydatów na określone stanowiska adm. Studenci z chwilą przyjęcia stają się urzędnikami państwowymi i pobierają z tego tytułu wynagrodzenieKrajow Szkoła Adm publicznej w Warszawie- słuchacze KSAP wyłączani są spośród osób posiadających dyplom wyższych uczelni dowolnego kierunku. Rekrutacja odbywa się w drodze czteroetapowego konkursu. Warunkiem rozpoczęcia nauki w KSAP jest zobowiązanie się słuchaczy do podjęcia pracy w urzędzie państwowym przez okres nie krótszy niż 5 lat. Wskazanie nieprawidłowości zespołowi kontrolowanemuFormy metody i techniki działania adm:-Forma działania- określone przez prawo sposoby rozwiązywania określonych sytuacji społecznych przez adm; porozumienie adm, umowa, decyzja adm, ugoda adm-Metoda działania- preferencje w wyborze formy działania przez adm (stosowanie form, które okazują się najskuteczniejsze wielokrotnie- w dłuższym okresie)-Tech. Działania- uszczegółowiony sposób działania niezakładający wielokrotnego stosowania Przegląd problemów adm i doboru form ich rozwiązywania: sprawy mieszkaniowe, sprawy zatrudnienia, świadczenia socjalne i opieka społeczna, problemy inwestycyjne, problemy ochrony środowiskaWpływ doboru form, metod i tech. Na otoczenie adm: infrastruktura polityczna - nastroje otoczenia adm: pozycja interesanta; pozycja organu adm; tech obsługa; Kodeks postępowania adm; K.P.A., Prawo materialne; Statusy, Regulaminy, Praktyki służbowe. Problem podstawowy:-biurokrata niezależnie od swojej struktury w hierarchii działa jak reprezentant siły i prestiżu całej struktury. W urzędowej roli jest wyposażony w określoną władzę często doprowadza do postawy dominacji-Wynagrodzenie biurokraty nie zależy od wzrostu liczby klientów często doprowadza do postawy minimalizmu
Metody Eliminacji postawy dominacji: wybór form- partycypacji w rozstrzygnięciach (np. ugody adm)Metody Eliminacji postawy minimalizmu: wybór technik- wprowadzenie etapami e-government adm dostępnej on-line 7 dni w tygodniu 24 godz na dobęZastosowanie rozwiązań adm on-line- usługi informacyjne:- udostępnianie informacji na stronach WWW urzędów-usługi komunikacyjne- wymiana informacji i korespondencji między obywatelem, a urzędem, np. przy użyciu poczty elektronicznej, formularzy on-line-usługi transakcyjne- pobieranie i składanie deklaracji podatkowych, wnoszenie opłat, ankiety, głosowanie i in.Etapy wprowadzania adm on-line:11.09.2001- plan e-Polska obejmuje swym zakresem całokształt działań na rzecz rozwoju społeczeństwa intormacjnego w Polsce w latach 2001-200611.12.2002- projekt Wrota Polski wstępna wersja koncepcji wdrożenia usług eGpvernment; dokument omawia stan obecny, analizę korzyści wynikających z wdrożenia usług elektronicznych oraz ogólny plan takiego wdrożenia10.03.2003- KBN wydaje program informatyzacji Polski Strategii informatyzacji Rzeczpospolitej Polskiej- ePolska1.04.2003- rozpoczęcie działalności Ministerstwa Nauki i Informatyzacjimaj2003- Ministerstwo Nauki i Informatyzacji wydaje najaktualniejszą wersją Strategii Informatyzacji Rzeczpospolitej Polskiej- ePolskaPoziomy dojrzałości usług E-Adm: Poziom 1- informacja- urzędy publikują informacje w sieci WWW (biuletyn Informacji Publicznej), Terminarze sesji, organizacja urzędu, Książka telefoniczna, Oferty usług, Portal adm. Poziom 2- interakcja- użytkownik może się komunikować droga elektroniczną z pojedynczymi urzędami, ale urzędy niekoniecznie komunikują się drogą elektroniczną z użytkownikiem; przykłady interakcji: komunikacja z ustawodawcami, odnawianie licencji, zakupy produktów dla urzędu, Komunikacja z dostawcami Poziom3- Transakcja- użytkownik może się komunikować drogą elektroniczną z pojedynczymi urzędami, a aplikacje urzędów elektronicznie mu odpowiadają; załatwianie spraw przez Internet; przykłady transakcji: zarejestrowanie działalności gospodarczej, zarejestrowanie samochodu.Poziom4- Integracja- urzędy czerpią dane z jednego źródła- podstawowej bazy danych (centralizacji), dostępnych przez Internet; danych identyfikacyjnych, d. określających status zawodowy i społeczny, d. okresowych związanych z okresami zatrudnienia, d. okresowych związanych z dochodami, d. dotyczących określonych zdarzeń np. założenia firmy czy wystąpienia ryzyka społecznego
