Administracja publiczna RP - Notatki - Politologia, Notatki z Politologia

Pobierz Administracja publiczna RP - Notatki - Politologia i więcej Notatki w PDF z Politologia tylko na Docsity!

Administracja Publiczna w RP

Organ administracji publicznej – z definicji – jest to wyodrębniona jednostka organizacyjna aparatu państwowego pełniąca określone funkcje w dziedzinie życia społecznego. Konstytucja RP w Art. 171 ust.1 stanowi, że działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności, jest to Konstytucyjne kryterium kontroli samorządu terytorialnego. Kodeks postępowania administracyjnego (KPA) przez pojęcie organu administracji publicznej rozumie: Premiera, ministrów, szefów centralnych organów administracji rządowej oraz wojewodów, a także działające w ich imieniu lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej (zespolonych i niezespolonych), organy jednostek samorządu terytorialnego oraz podmioty powołane z mocy prawa do załatwiania indywidualnych spraw w drodze decyzji administracyjnych. Przedstawione powyżej informacje, to podstawa prawna istnienia samorządu terytorialnego, oprócz ustaw, które bezpośrednio regulują funkcjonowanie samorządu terytorialnego. Konstytucja RP w art. 172 przyznała jednostkom samorządu terytorialnego prawo przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych oraz współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw, ale jednocześnie nałożyła na ustawę obowiązek regulacji zasad, na jakich województwa mogą prowadzić współpracę z zagranicą i zrzeszać się w organizacjach międzynarodowych. Regulacje problematyki regionalnej współpracy zagranicznej podejmują przepisy art.75-77, zachowując w pełni unitarny charakter państwa polskiego. Dlatego też działalność samorządu regionalnego w sferze międzynarodowej musi pozostawać w zgodzie z kierunkami polityki zagranicznej państwa, być zgodna z jego prawami wewnętrznymi i międzynarodowymi zobowiązaniami. Stąd też wszelkie inicjatywy zagraniczne województwa wymagają zgody ministra spraw zagranicznych, uzyskanej za pośrednictwem wojewody. Podział administracyjny RP składa się z podstawowej jednostki samorządu terytorialnego, czyli gminy, następnie powiatu i województwa. Zgodnie z art. 15 Konstytucji RP ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej ma zapewniać decentralizację władzy publicznej. Natomiast zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych powinna określać ustawa. Zwrócić trzeba uwagę, że przepisy Konstytucji nie przesądzają sprawy powołania sprawy powołania samorządu terytorialnego na szczeblu województwa. Z art. 164 ust.1 Konstytucji RP wynika, że podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. W tym więc zakresie Konstytucja ograniczyła uprawnienie ustawodawcy do kształtowania struktury i szczebli samorządu terytorialnego, przesądzając o istnieniu gmin jako podstawowych jednostek tego samorządu. Inne natomiast jednostki samorządu terytorialnego albo regionalnego i lokalnego powinna określać ustawa, o czym mówi art. 164 ust.2 Konstytucji RP. Oznacza to, że ustawodawca w tym zakresie otrzymał swobodę w powoływaniu tych jednostek. Konstytucja przesądziła bowiem jedynie o istnieniu co najmniej drugiego szczebla samorządu terytorialnego, nie dokonując bliższej jego charakterystyki. Nowy podział terytorialny państwa zakładający samorząd terytorialny został uregulowany ustawą z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz. U. Nr96, poz.603). Ustawa ta wprowadziła z dniem 1 stycznia 1999 roku trójstopniowy podział terytorialny państwa na : gminy, powiaty i województwa. Organy administracji rządowej w RP, dzielą się na:

• organy naczelne;
• organy centralne;
• organy terenowe.

Naczelnymi organami administracji rządowej są: Rada Ministrów, ministrowie-członkowie Rady Ministrów, ministrowie kierujący działami (resortami), przewodniczący komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów. Organy samorządu terytorialnego w RP dzielą się na:

• organy samorządu województwa;
• organy samorządu powiatowego;
• organy samorządu gminnego.

Istota samorządu terytorialnego polega na wyodrębnieniu jednostek tego samorządu i poszczególnych zakresów spraw. Samorząd terytorialny ma charakter uniwersalny, jest samodzielny i niezależny od administracji rządowej. Celem samorządu terytorialnego jest realizowanie zadań własnych i zleconych oraz zaspokajanie potrzeb grupy społeczności mieszkańców. Cechy samorządu terytorialnego:  samorząd terytorialny, to wyodrębniona grupa społeczna;  samorząd powoływany jest do wykonywania zadań administracji publicznej w sposób samodzielny;  samorząd posiada rozbudowaną organizację (przedstawicielstwa) i pozostaje pod kontrolą grupy społecznej.

System reprezentacji samorządu terytorialnego został przekazany odpowiednim władzom: w gminach ziemskich – wójtowi; gminach miejskich - burmistrzowi; powiecie – staroście powiatowemu; miastach powyżej 100 tys. mieszkańców – prezydentowi; województwie – wojewodzie. Na szczeblu podstawowym samorządu terytorialnego w Rzeczpospolitej Polskiej jest gmina. Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Gmina ma osobowość prawną i jej samodzielność podlega ochronie prawnej. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Środkowym szczeblem systemu samorządów lokalnych administracji publicznej w RP jest powiat. Składa się z graniczących ze sobą gmin. W zależności od tego, czy obejmuje on tylko gminy zwany jest – powiatem ziemskim, a jeśli obejmuje całe miasto na prawach powiatu zwany jest – powiatem grodzkim. W RP jest 65 powiatów grodzkich i 308 powiatów ziemskich. Województwo – tworzy się w drodze ustawy, to oznacza, że w ustawie musi być określona nazwa i terytorium oraz siedziba władz województwa. Do tej ustawy dołączany jest wykaz gmin wchodzących w skład województwa. Ustrój województwa ma postać dualistyczną. Z jednej strony województwu przysługuje pula zadań lokalnych , które to zadania wykonuje na własną odpowiedzialność i samodzielnie za pośrednictwem organów samorządowych. Wszystkie szczeble administracji publicznej w Polsce mają strukturę hierarchiczną,  gmina a) rada gminy jako organ stanowiący i kontrolny, b) zarząd gminy jako organ wykonawczy,  powiat a) rada powiatu jako organ stanowiący i kontrolny, b) zarząd powiatu jako organ wykonawczy  województwo a) sejmik województwa jako organ stanowiący i kontrolny, b) zarząd województwa jako organ wykonawczy.

Starosta jest szefem powiatu i stoi na czele zarządu powiatu. Kieruje on bieżącymi sprawami powiatu, przewodniczy zarządowi i kieruje starostwem powiatowym. Sprawuje zwierzchnictwo służbowe nad pracownikami starostwa, kierownikami jednostek organizacyjnych powiatu, powiatowymi służbami inspekcji i straży. Co do uprawnień w