Administracja rządowa – struktura, Ćwiczenia z Administracja

Pobierz Administracja rządowa – struktura i więcej Ćwiczenia w PDF z Administracja tylko na Docsity! Administracja rządowa – struktura Wprowadzenie Przeczytaj Schemat Sprawdź się Dla nauczyciela Bibliografia: Źródło: Jerzy Malec, Historia administracji i myśli administracyjnej, Kraków 2003, s. 15–16. Źródło: Jerzy Malec, Historia administracji i myśli administracyjnej, Kraków 2003, s. 15–16. Źródło: Jerzy Malec, Historia administracji i myśli administracyjnej, Kraków 2003, s. 16–17. Źródło: Anna Renata Wąsowska, Administracyjnoprawny status regionalnych izb obrachunkowych i ich kompetencje w zakresie nadzoru i kontroli nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego: praca doktorska, Lublin 2019. Źródło: Norbert Szczęch, Władza kontrolna – złudzenie czy fakt ustrojowy?, [w:] Ius et Veritas. Księga poświęcona pamięci Michała Staszewicza, red. A. Janicka, D. Dudek, W. Staszewicz, Lublin 2003, s. 227. Źródło: Hubert Izdebski, Michał Kulesza, Administracja publiczna zagadnienia ogólne, Warszawa 1999, s. 112. Źródło: Hubert Izdebski, Michał Kulesza, Administracja publiczna zagadnienia ogólne, Warszawa 1999, s. 79. Źródło: Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Dz. U. z 2017 r. poz. 1261, 2111, z 2018 r. poz. 138, 650, 1490, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 28.04.2020 r.]. Źródło: Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 28.04.2020 r.]. Źródło: Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 28.04.2020 r.]. Źródło: Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Dz. U. z 2019 r. poz. 59, z 2020 r. poz. 322, 374, 567, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 30.04.2020 r.]. Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 30.04.2020 r.]. Źródło: Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 28.04.2020 r.]. Część stanowisk w administracji rządowej ma charakter polityczny – o ich obsadzeniu decyduje partia lub koalicja, która znajdzie się u władzy. Osoby na tych stanowiskach (np. ministrowie, wojewodowie) zmieniają się więc wraz ze zmianą rządu. Premier Mateusz Morawiecki i minister MSWiA Mariusz Kamiński wręczają nowym wojewodom akty powołania, 2019. Źródło: Krysan Maj/KPRM, licencja: CC BY 3.0. Znakomita większość stanowisk w administracji rządowej to jednak stanowiska cywilne. Ich obsada nie jest uzależniona od zmieniających się władz. Cywilni pracownicy administracji rządowej stanowią tzw. korpus służby cywilnej. Celem ich działania jest, zgodnie z Konstytucją RP, zapewnienie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa. Politycy potrzebują więc urzędników, którzy będą realizować ich wolę, urzędnicy zaś mogą działać tylko dlatego, że politycy wskazują kierunek tego działania. Hubert Izdebski, Michał Kulesza Administracja publiczna zagadnienia ogólne Administracja jest instrumentem w rękach rządu, pozwalającym skonkretyzować w działaniu ideały i programy polityczne (…). Administracja bez polityki nie miałaby kierunku postępowania. Źródło: Hubert Izdebski, Michał Kulesza, Administracja publiczna zagadnienia ogólne, Warszawa 1999, s. 79. “ Słownik administracja zarządzanie czymś; urzędy i organy państwowe lub samorządowe w zakresie władzy wykonawczej interes publiczny uogólniony cel dążeń i działań, uwzględniających zobiektywizowane potrzeby ogółu społeczeństwa lub lokalnych społeczności, związany z różnymi obszarami ich funkcjonowania właściwość miejscowa zasięg terytorialny kompetencji organu władzy wspólnota samorządowa mieszkańcy określonej jednostki zasadniczego podziału terytorialnego państwa zadania publiczne działania administracji, które realizuje ona na podstawie ustaw Schemat Polecenie 1 Przeanalizuj schemat przedstawiający administrację publiczną w Polsce i wykonaj ćwiczenia. Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Ćwiczenie 1 Ćwiczenie 2 Ćwiczenie 3 Ćwiczenie 4 Ćwiczenie 5 Wskaż, jaka jest różnica pomiędzy administracją rządową i samorządową. Opisz, jakie jest kryterium podziału na centralne i terenowe organy administracji rządowej. Wyjaśnij, czym charakteryzują się naczelne organy administracji rządowej. Wskaż, czym różni się terenowa administracja zespolona od niezespolonej. Wymień, jakie dziedziny działalności prowadzone są przez administrację niezespoloną. Źródło II Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie Art. 3. 1. Wojewoda jest: 1) przedstawicielem Rady Ministrów w województwie;  2) zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie (…);  Art. 13. 1. Wojewoda wykonuje zadania przy pomocy urzędu wojewódzkiego oraz organów rządowej administracji zespolonej w województwie. (…) Art. 51. Wojewoda jako zwierzchnik rządowej administracji zespolonej w województwie: 1) kieruje nią i koordynuje jej działalność;  2) kontroluje jej działalność; 3) zapewnia warunki skutecznego jej działania;  4) ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania. Źródło: Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 28.04.2020 r.]. “ Jerzy Malec Historia administracji i myśli administracyjnej Jedną z najważniejszych zasad, na których poczęto opierać działania nowożytnej administracji publicznej, była (…) zasada resortowości. Zgodnie z jej założeniami, wykonywanie administracji państwa podzielono pomiędzy niezależne od siebie struktury organizacyjne, zwane resortami (…). Do najważniejszych, a jednocześnie najwcześniej wyodrębnionych resortów należały: sprawy zagraniczne, “ skarbowość, wojskowość, sprawy wewnętrzne i wymiar sprawiedliwości (…). W każdym z resortów dochodziło stopniowo do wykształcenia się swoistych metod i form wykonywania administracji, związanych ze specyfiką prowadzonej działalności. Postępująca od XIX wieku rozbudowa struktur resortowych, przejawiająca się także w tworzeniu nowych organów obok już istniejących, prowadziła często do nadmiernego skomplikowania i zawiłości w obrębie aparatu centralnego, dublowania wielu czynności, a w rezultacie do sporów kompetencyjnych pomiędzy poszczególnymi organami państwa. Przeciwdziałać temu miało koordynowanie działań różnych resortów na szczeblu centralnym (np. za pośrednictwem kolegialnej rady ministrów), natomiast w terenie – zespolenie agend kilku ministrów w ręku jednego i tego samego pionu organizacyjnego (…) hierarchicznie poszczególnym ministrom (…). Zasada zespolenia pozwalała zmniejszać ujemne skutki skrajnej resortowości, podczas gdy zasada specjalizacji prowadziła do silniejszego związania pionów administracji specjalnej (…) z administracją centralną, zwiększała stopień fachowości i koncentracji na specyficznym przedmiocie działania. Źródło: Jerzy Malec, Historia administracji i myśli administracyjnej, Kraków 2003, s. 15–16. Ćwiczenie 3 Przeanalizuj materiały źródłowe i rozstrzygnij, czy rozwiązania przyjęte w przytoczonych przepisach prawnych spełniają opisywaną w tekście zasadę resortowości. Uzasadnij swoją odpowiedź, powołując się na odpowiednie informacje z materiałów źródłowych. Rozstrzygnięcie: tak Uzasadnienie: 醙 Materiały źródłowe do ćwiczeń 6–8. Źródło I Źródło II Ćwiczenie 4 Wskaż dwa negatywne zjawiska, którym przeciwdziała wprowadzenie rozwiązania podporządkowanej wojewodzie administracji zespolonej. Ćwiczenie 5 Wskaż pozytywną konsekwencję ścisłego (bez pośrednictwa wojewody) powiązania administracji niezespolonej z Radą Ministrów. Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie Art. 3 1. Wojewoda jest: (…) 4) organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich związków pod względem legalności (…). 2. Wojewoda kontroluje pod względem legalności, gospodarności i rzetelności wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego zadań z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej. Źródło: Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 28.04.2020 r.]. “ Jerzy Malec 醙 醙 Art. 85. Nadzór nad działalnością gminną sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem. Art. 86. Organami nadzoru są Prezes Rady Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych – regionalna izba obrachunkowa. Art. 91. 1. Uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia (…). 2. Organ nadzoru, wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały lub zarządzenia albo w toku tego postępowania, może wstrzymać ich wykonanie. Źródło: Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 28.04.2020 r.]. Ćwiczenie 6 Wskaż trzy różnice pomiędzy kompetencjami wojewody wobec jednostek samorządu terytorialnego ustalonymi na mocy art. 3.1 pkt 4 oraz art. 3.2. Ćwiczenie 7 Wyjaśnij, na czym polega różnica pomiędzy sprawowaniem nadzoru i kontrolą działalności jednostek samorządu terytorialnego. 難 難 Ćwiczenie 8 Rozstrzygnij, czy rozwiązanie przyjęte w art. 3.1 pkt 4 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie realizuje zasadę decentralizacji władzy. Uzasadnij swoją odpowiedź. Rozstrzygnięcie: tak Uzasadnienie: 難 Ćwiczenie 9 Zapoznaj się z tekstami i wykonaj polecenie. Źródło I Źródło II Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Dz. U. z 2017 r. poz. 1261, 2111, z 2018 r. poz. 138, 650, 1490 Art. 7 1. Państwowa Inspekcja Sanitarna podlega ministrowi właściwemu do spraw zdrowia. 2. Państwową Inspekcją Sanitarną kieruje Główny Inspektor Sanitarny jako centralny organ administracji rządowej. (…) Art. 11 1. Państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego i jego zastępcę powołuje i odwołuje wojewoda za zgodą Głównego Inspektora Sanitarnego. (…) 2. Państwowego powiatowego inspektora sanitarnego i jego zastępcę powołuje i odwołuje starosta za zgodą państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Źródło: Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Dz. U. z 2017 r. poz. 1261, 2111, z 2018 r. poz. 138, 650, 1490, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 28.04.2020 r.]. “ 難 Dla nauczyciela Autorka: Anna Rabiega Przedmiot: wiedza o społeczeństwie Temat: Administracja rządowa – struktura i zadania Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy Podstawa programowa: Zakres podstawowy III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń: 6) przedstawia kompetencje Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej; wymienia podstawowe działy administracji rządowej i zadania wojewody; wyjaśnia rolę prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej; przedstawia procedury powoływania i odwoływania rządu, używając określeń: wotum zaufania, konstruktywne wotum nieufności, wotum nieufności wobec ministra, dymisja (w tym w wyniku skrócenia kadencji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej). Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się; kompetencje obywatelskie. Cele operacyjne: Uczeń: charakteryzuje strukturę administracji rządowej w Polsce; analizuje zadania wybranych organów administracji; rozważa czynniki sprzyjające sprawnemu funkcjonowaniu administracji oraz te, które mogą utrudniać jej właściwe działanie. Strategie nauczania: konstruktywizm; konektywizm. Metody i techniki nauczania: burza mózgów; dyskusja; analiza materiałów źródłowych; rozwiązywanie ćwiczeń interaktywnych. Formy zajęć: praca w grupach; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda. Przebieg zajęć: Faza wstępna 1. Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło „administracja publiczna”, a wybrane osoby przedstawiają swoje skojarzenia z tym pojęciem. W ten sposób uczniowie za pomocą burzy mózgów wspólnie ustalają definicję pojęcia „administracja publiczna”. Nauczyciel może zadawać pytania pomocnicze, np.: „Co to znaczy »administrować«, np. danymi albo forum internetowym?”; „W jakich okolicznościach uczniowie spotkali się z pojęciem »administracja«?”; „Czy słyszeli np. o administracji osiedla mieszkaniowego albo pracownikach administracyjnych szkoły?”, „Czym zajmuje się taka administracja?”; „Od czego, od jakiej administracji ma się odróżniać administracja, która jest »publiczna«?”, „Co to znaczy, że coś jest »publiczne«, nie »prywatne«?”. Faza realizacyjna 1. Nauczyciel dzieli klasę na sześć grup. Zadaniem każdej jest przeanalizowanie ilustracji interaktywnej w celu ustalenia odpowiedzi na jedno z pytań: „Jaka jest różnica pomiędzy administracją rządową i samorządową?”; „Jakie jest kryterium podziału na centralne i terenowe organy administracji rządowej?”; „Czym charakteryzują się naczelne organy administracji rządowej?”; „Czym różni się terenowa administracja zespolona od niezespolonej?”; „Jakie dziedziny działalności prowadzone są przez administrację niezespoloną?”; „Jakimi obszarami zajmuje się administracja zespolona?”. Następnie nauczyciel przedstawia schemat, a wybrane osoby udzielają odpowiedzi na pytania w odpowiednich momentach prezentacji. 2. Klasa dzieli się na osiem grup. W grupie uczniowie rozwiązują na kartce kolejne ćwiczenia interaktywne 1–8. Po rozwiązaniu każdego zadania przekazują (podpisaną wymyśloną nazwą grupy) kartkę z rozwiązaniem do sprawdzenia innej grupie. Grupy oceniają rozwiązania zadań w skali trzypunktowej: 1 – rozwiązanie niepoprawne; 2 – rozwiązanie częściowo poprawne; 3 – rozwiązanie w pełni poprawne. Nauczyciel zbiera kartki ze sprawdzonymi rozwiązaniami i weryfikuje ich poprawność oraz podsumowuje punkty uzyskane przez każdą z grup po rozwiązaniu wszystkich zadań. Punkty uzyskane przez grupy mogą być podstawą oceny pracy uczniów podczas lekcji. Faza podsumowująca 1. Uczniowie wypisują na kartkach przykłady niewłaściwego funkcjonowania administracji publicznej, które będą potem podstawą dyskusji. Nauczyciel zbiera kartki, a następnie kolejno odczytuje zapisane problemy, a wybrane osoby wskazują czynniki, które przyczyniają się do występowania takich sytuacji, oraz czynniki, które mogłyby się przyczynić do eliminacji tych niekorzystnych zjawisk. Praca domowa: Poszukaj informacji dotyczących zasad etyki zawodowej pracowników służby cywilnej. Wybierz trzy zasady, wyjaśnij je i rozważ, dlaczego są one istotne dla właściwego funkcjonowania administracji publicznej. Materiały pomocnicze: Jerzy Malec, Historia administracji i myśli administracyjnej, Kraków 2003. Norbert Szczęch, Władza kontrolna – złudzenie czy fakt ustrojowy?, [w:] Dariusz Dudek, Anna Janicka, Wojciech Sz. Staszewski (red.), Ius et Veritas. Księga poświęcona pamięci Michała Staszewicza, Lublin 2003. Anna Renata Wąsowska, Administracyjnoprawny status regionalnych izb obrachunkowych i ich kompetencje w zakresie nadzoru i kontroli nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego: praca doktorska, Lublin 2019. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., sejm.gov.pl. Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, prawo.sejm.gov.pl. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, prawo.sejm.gov.pl.