a) Akta stanu cywilnego.
Akt stanu cywilnego jest wpisem dokonanym w księdze stanu cywilnego, odnotowującym
zdarzenie z zakresu stanu cywilnego, takie jak: urodzenie, zgon, zawarcie małżeństwa,
uznanie dziecka itd. Podstawowymi rodzajami aktów stanu cywilnego są: akt urodzenia,
akt zgonu, akt małżeństw. Księgi stanu cywilnego zawierają kolejne wpisy w układzie
chronologicznym i prowadzone są przez urzędy stany cywilnego. Wpisy dokonywane są
na podstawie zgłoszenia zdarzenia podlegającego rejestracji lub poprzez zanotowanie
zdarzenia, które miało miejsce w u.s.c. Akta stanu cywilnego stanowią jedynie
rejestrację zdarzeń, które prawo nakazuje rejestrować. Akta stanu cywilnego mają
bardzo duże znaczenie procesowe, mianowicie stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich
zarejestrowanych; ich niezgodność z prawdą może być udowodniona jedynie w
postępowaniu nieprocesowym u unieważnienie lub sprostowanie aktu. Z ksiąg stanu
cywilnego wydaje się odpisy zupełne i skrócone aktów stanu cywilnego, zaświadczenia o
dokonanych wpisach lub o ich braku i zaświadczenia o zaginięciu lub zniszczeniu księgi
stanu cywilnego.
b) Dowody osobiste i paszporty.
Problematykę dokumentów stwierdzających tożsamość reguluje ta sama ustawa co
ewidencję ludności – ustawa z 1974r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych.
Ustawa wprowadza obowiązek posiadania dokumentów stwierdzających tożsamość.
Obowiązek ten obciąża obywateli polskich i osoby, których obywatelstwo polskie nie
zostało stwierdzone, ale zamieszkują one w naszym kraju. Nie ma jednak obowiązku
noszenia przy sobie dokumentu stwierdzającego tożsamość. Natomiast uchylanie się od
obowiązku posiadania takiego dokumentu jest przestępstwem, zagrożonym karą
ograniczenia wolności lub grzywny. Wyróżnia się trzy rodzaje dokumentów
stwierdzających tożsamość:
- dowód osobisty – otrzymują obywatele polscy po ukończeniu 18 lat,
wydaje się je na czas nie określony,
- tymczasowe dowody osobiste – mogą być wydawane osobom w wieku
od 13 do 18 lat. Posiadanie ich jest obowiązkowe dla osób w wieku 16-
18 lat, jeżeli pozostają w stosunku pracy lub nie zamieszkują razem z
rodzicami,
- tymczasowe zaświadczenie tożsamości – jest wydawane na czas
oznaczony osobie, której obywatelstwo polskie nie zostało stwierdzone,
a zamieszkuje ona na terenie RP.
Dokumenty stwierdzające tożsamość podlegają zwrotowi w razie utraty
obywatelstwa polskiego oraz zgonu posiadacza dokumentu. Każdy
dokument stwierdzający tożsamość musi zawierać dane pozwalające na
zidentyfikowanie osoby. Jednak pewne wpisy służą do określenia sytuacji
prawnej posiadacza dokumentu.
Zagadnienie paszportów w RP reguluje ustawa z 29 XI 1990r. o
paszportach. Ustawa wprowadza zasadę powszechnej dostępności
paszportów. Paszport wydaje się dla jednej osoby. Jednakże dany
paszport może obejmować także dzieci do lat 16, odbywające podróż pod
opieką posiadacza paszportu. Na mocy postanowień tej ustawy paszport
jest dokumentem urzędowym uprawniającym do przekraczania granicy
oraz poświadczającym obywatelstwo polskie i tożsamość osoby w nim
wskazanej w zakresie danych osobowych, jakie dokument ten zawiera.
docsity.com
