Pobierz analiza ekonomiczna rok 2 i więcej Notatki w PDF z Analiza gospodarki tylko na Docsity!
ANALIZA EKONOMICZNA
Wykład 16.02.
1. Analiza – to metoda , która polega na dzieleniu danej całości na części, a
następnie rozpatrywanie każdej części z osobna
2. Analiza ekonomiczna – to metoda badania zjawisk i procesów gospodarczych
polegająca na ich podziale na elementy składowe , wykrywanie związków między nimi oraz identyfikacja przyczyn zmian zachodzących na badanym obiekcie jako całości.
3. Analiza ekonomiczna – definicja
Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa polega na wykrywaniu struktury zjawisk i procesów występujących w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa , ustalaniu ich wewnętrznych i zewnętrznych powiązań , ustalaniu wielkości i przyczyn odchyleń stanów rzeczywistych od postulowanych , a także projektowanie działań korekcyjnych , zmierzających do ekonomicznie racjonalnego ukształtowania systemu zjawisk przebiegu procesów.
4. Analiza ekonomiczna może być rozpatrywana jako:
- Dyscyplina naukowa
- Narzędzia przydatne kierownictwu w podejmowaniu bieżących i strategicznych decyzji gospodarczych
- Funkcja zarządzania
- Łączy się z funkcją planowania i kontroli
5. Przedmiotem analizy ekonomicznej są zjawiska oraz procesy gospodarcze we
wszystkich sferach działalności przedsiębiorstwa , występujące zarówno w jego obrębie jak i otoczeniu
Np. :
- Wyniki finansowe działalności
- Koszty własne
- Gospodarowanie zasobami ludzkimi
- Gospodarka zasobami ludzkimi
- (^) Gospodarka środkami trwałymi
- Postęp techniczny i innowacje
- Wartość przedsiębiorstwa
- Sytuacja majątkowo- finansowa ( analiza bilansu )
- Rozwój przedsiębiorstwa
6. Z przedmiotowego punktu widzenia : analiza makro i mikroekonomiczna , analiza
finansowa i techniczno-ekonomiczna
Analiza makroekonomiczna – obejmuje badanie i ocenę wilkości zagregowanych , a więc ujmowanych głównie dla całej gospodarki narodowej
Analiza mikroekonomiczna – dotyczy badania i oceny działalności takich podmiotów jak gospodarstwa domowe , przedsiębiorstwa czy pojedyncze osoby
Analiza finansowa – zajmuje się głównie wielkościami ekonomicznymi w ujęciu pieniężnym. Obejmuje głównie :
- Stan finansowy przedsiębiorstwa ustalany na określony moment , dzień(ujęcie statystyczne )
- Wynik finansowy przedsiębiorstwa ustalany jest narastająco za pewien okres , miesiąc , kwartał , rok (ujęcie dynamiczne )
Analiza techniczno – ekonomiczna – jest oparta na badaniu wielkości ekonomicznych w wyrażeniu rzeczowym i osobowym i koncentruje się na ocenie poszczególnych odcinków działalności gospodarczej przedsiębiorstwa
Kryterium wyodrębnienia Rodzaje analiz
Przeznaczenie analiz Analiza zewnętrzna
Analiza wewnętrzna
Analiza retrospektywna
WYKŁAD 23.02.2015r.
Analiza wskaźnikowa:
-ogól wskaźników zestawia się najczęściej w dwóch obszarach -wskaźniki wzrostu, -wskaźniki analizy strukturalne.
Wskaźniki wzrostu zawierają wielkości absolutne wyrażające zysk, sprzedaż, przepływy środków pieniężnych, kapitał, produkcja netto, zatrudnienie, środki trwałe.
EGZAMIN !!!! Wskaźniki analizy strukturalnej zestawia się czterech sektorach:
I- obejmuje wskaźniki rentowności i wielkości związane z tym pomiarem, a w szczególności wskaźnik rentowności kapitału całkowitego, wskaźnik rentowności kapitału własnego, wskaźniki obrotu kapitału
II- ujmuje wskaźniki charakteryzujące pomiar i tworzenie zysku, yj. Wskaźniki rentowności sprzedaży, wskaźnik kosztów i wydajności pracy.
III- zawiera wskaźniki odzwierciedlające strukturę kapitału, jak: wskaźnik udziału kapitału własnego w kapitale całkowitym, wskaźniki finansowania środków obrotowych oraz zdolności płatniczej.
IV- obejmuje wskaźniki wyposażenia kapitałowego, m.in. wskaźnik wyposażenia kapitałowego na jednego zatrudnionego, wskaźnik wyposażenia kapitałowego w dniach.
Podział wskaźników stosowanych w analizie ekonomicznej:
- Ze względu na rodzaj reprezentowanych zjawisk:
- Ilościowe – określają cechy zjawisk, np. wielkość zużycia materiału, liczbę zatrudnionych, wielkość produkcji.
- Jakościowe – odzwierciedlają cechy jakościowe i są relacją dwóch wielkości np. wydajność pracy= wielkość produkcji nakład pracy
- Ze względu na pojemność wskaźników, czyli zakres zjawisk jakie reprezentują:
- Syntetyczne – obejmują rozległy obszar zdarzeń gospodarczych (np. wzrost bezrobocia w Polsce)
- Cząstkowe – reprezentują niewielki obszar zdarzeń gospodarczych (np. wzrost bezrobocia w Katowicach)
- Decyzyjność wskaźnika to zakres wpływu przedsiębiorstwa na kształtowanie wartości tego wskaźnika. Wskaźniki te dzielą się na:
- Sterowne - takie na których wartość niemal wyłączny wpływ ma przedsiębiorstwo
- Niesterowne – których poziom i dynamika zależą w dużej mierze od wpływu otoczenia, np. poziom kosztów materiału
- Motywacyjność wskaźników wyraża się w hierarchii i sile motywacyjnej działań podejmowanych w celu ich optymalizacji. Wskaźniki te dzielą się na:
- Preferencyjne – dają pierwszeństwo podjęciu jednych działań przed innymi
- Neutralne – nie skłaniają do wyboru którychkolwiek z możliwych działań (lub czynią to tylko w niewielkim stopniu)
Źródła analizy ekonomicznej?
O merytorycznej jakości przeprowadzonej analizy i poziomie jej użyteczności praktycznej decyduje jakość zebranych materiałów źródłowych
- materiały zewnętrzne informujące o otoczeniu przedsiębiorstwa
- materiały wewnętrzne dotyczące analizowanej jednostki
*** materiały ewidencyjne,
- materiały pozaewidencyjne.**
Materiały ewidencyjne mają fundamentalne znaczenie w analizach finansowych, a zalicza się do nich sprawozdania finansowe, sporządzane na podstawie ewidencji księgowej i kalkulacji. Są to:
- bilans.
- rachunek zysków i strat,
- informacja dodatkowa,
- rachunek przepływów pieniężnych.
Poza wymienionymi sprawozdaniami do ewidencji źródeł analizy finansowej należą :
- zestawienia informacji na temat inwestycji, materiałów, wyposażenia, wartości niematerialnych i prawnych itp. Stanowiących w wielu przypadkach załączniki do sprawozdań,
- księgi i kartoteki inwentarzowe majątku przedsiębiorstwa,
- oświadczenia podatkowe, wyniki inwentaryzacji.
Materiały pozaewidencyjne mają charakter uzupełniający, ale ich brak może uniemożliwić podejmowanie decyzji. Są to :
- Plan finansowy (tzw. Biznesplan) i inne plany gospodarcze krótko i długoterminowe, kalkulacje wstępne i kosztorysy, normy kosztów,
- Wynik z poprzednio przeprowadzonych analiz,
- Materiały z przeprowadzanych kontroli i rewizji, zarówno przez organy wewnętrzne jak i zewnętrzne,
- Źródła prawne, zwłaszcza z zakresu prawa gospodarczego,
- Sprawozdania i protokoły z różnych zebrań w przedsiębiorstwie, z posiedzeń zarządu i rady nadzorczej,
- Informacje od pracowników.
Funkcje analizy ekonomicznej:
- poznawcza – poznawanie badanej całości przez rozkład jej na części,
- kontrolna – nie wolno analizy utożsamiać z kontrolą. Są to odrębne procesy. Kontrola jest zorientowana na przyszłość. Analiza ma optymalizować przyszłość,
- motywująca i oceniająca – wypełniając tę funkcję kształtuje się wskaźniki, normy wg których oceniani są pracownicy,
- decyzyjna – analiza ma pomóc w podejmowaniu decyzji.
BILANS – istota, zasady tworzenia, budowa 02.03.2015r.
Bilans – definicja Bilans jednostki gospodarczej jest zasadniczą częścią jej sprawozdania finansowego. Można go zdefiniować ogólnie jako usystematyzowane, syntetyczne, sporządzone na określony moment (datę) zestawienie wartości składników majątkowych (aktywów) jednostki gospodarczej oraz źródeł ich finansowania (pasywów)
BILANS podaje aktualną sytuacje finansową firmy, jest sporządzany na aktualny dzień, to co mamy to aktywa, a to skąd to finansujemy to pasywa.
Jakie informacje otrzymujemy „czytając” bilans?
- czy przedsiębiorstwo osiągnęło zysk czy poniosło stratę,
- należności krótkoterminowe,
- inwestycje krótkoterminowe i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
AKTYWA ODZWIERCIEDLAJĄ MAJĄTEK PRZEDSIĘBIORSTWA Z WYODRĘBNIENIEM TRWAŁYCH I BIEŻĄCYCH JEGO CZĘŚCI. SKŁADNIKI MAJĄTKOWE WYKAZYWANE SĄ WEDŁUG ZASADY ROSNĄCEJ PŁYNNOŚCI.
AKTYWA TRWAŁE
Wartości niematerialne i prawne - nabyte prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania. Obejmują one:
- prawa autorskie
- prawo do projektów,
- wynalazków
- patentów,
- znaków towarowych,
- wzorców zdobniczych,
- licencji,
- oprogramowanie komputerowe,
- wartości firmy,
- koszty prac rozwojowych, przez które rozumie się badania Lub inny sposób uzyskiwania wiedzy, który wynik może być wykorzystany przy produkcji nowych lub ulepszonych produktów lub przy wdrażaniu nowych technologii.
Rzeczowy majątek trwały, który zasadniczo dzieli się na dwie grupy:
- środki trwałe,
- środki trwałe w budowie.
Środki trwałe – obejmują wartość gruntów własnych i w wieczystym użytkowaniu, budynki, lokale (niezależnie od formy prawa własności), obiekty inżynierii lądowe i wodnej, maszyny, urządzenia techniczne, środki transportowe i inne obiekty, które są kompletne i zostały oddane do użytkowania oraz inwentarz żywy służący celom reprodukcyjnym. W pozycji tej wykazuję się również obiekty trwałe przekazane do użytkowania na podstawie o leasingu finansowym.
Środki trwałe w budowie są odpowiednikiem nakładów jakie przedsiębiorstwo poniosło na tworzenie nowych lub ulepszenie istniejących obiektów (środków) trwałych, które nie zostały jeszcze ukończone lub nie przekazano ich do użytkowania. Charakterystyczną cechą środków trwałych jest to, że przewidywany okres ich ekonomicznej użyteczności jest dłuższy niż jeden rok oraz to, że są kompletne, przekazane do użytkowania i przeznaczone na potrzeby przedsiębiorstwa.
Należności długoterminowe są wierzytelnościami przedsiębiorstwa, których termin płatności jest dłuższy od roku, licząc od daty na którą został zestawiony bilans (od momentu bilansowego), z wyjątkiem należności związanych ze sprzedażą produktów i usług działalności operacyjnej.
Inwestycje długoterminowe przez które rozumie się aktywa mające przynosić przedsiębiorstwu określone korzyści bez prowadzenia działalności gospodarczej. Dzielą się one na : a) nieruchomości, b) wartości niematerialne i prawne, c) długoterminowe aktywa finansowe, d) długoterminowe rozliczenia międzyokresowe (czynne) obejmują przede wszystkim aktywa związane z odroczonym podatkiem dochodowym od osób prawnych z tytułu istnienia przejściowych ujemnych różnic, które w przyszłości dadzą prawo do
zmniejszenia podstawy opodatkowania oraz prawo do odliczenia straty
AKTYWA OBROTOWE
Zapasy a) materiałowe (surowce, materiały podstawowe i pomocnicze, półfabrykaty nabyte z zewnątrz, opakowania, części zamienne, odpady) b) produkty gotowe ( wytworzone prze przedsiębiorstwo wyroby, wykonane usługi, prace projektowe, roboty budowlano-montażowe, itp.) c) produkcja niezakończona (rozpoczęte, lecz nieukończone wyroby, usługi, półfabrykaty, prace projektowe, roboty budowlano-montażowe itp.) d) towary (nabyte rzeczowe składniki majątkowe w celu odsprzedaży osobom trzecim)
Należności krótkoterminowe to wierzytelności przedsiębiorstwa, przede wszystkim z tytuły świadczenia usług lub sprzedaży wyrobów lub towarów innym podmiotom gospodarczym, jak również z innych tytułów (np. od budżetu z tytułu rozliczonego podatku VAT)
Inwestycje krótkoterminowe , które obejmują: a) krótkoterminowe aktywa finansowe (akcje i udziały, inne papiery wartościowe, udzielone pożyczki i inne krótkoterminowe aktywa finansowe) przeznaczone do zbycia przed upływem jednego roku (licząc od momentu bilansowego). Aktywa te podzielone są na te, które związane są z jednostkami powiązanymi i te które związane są z pozostałymi jednostkami). b) środki pieniężne obejmują gotówkę w kasie, pieniądze ulokowane na rachunkach bankowych, weksle i czeki obce. c) inne inwestycje krótkoterminowe
Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe czynne , które podlegają rozliczeniu w okresie najbliższych dwunastu miesięcy licząc od momentu bilansowego. Często są to poniesione przez przedsiębiorstwo koszty, które dotyczą przyszłych okresów.
KAPITAŁ WŁASNY 09.03.
Kapitał (fundusz) podstawowy -kapitał podstawowy, -kapitał akcyjny – w spółce akcyjnej -kapitał udziałowy – w spółce z o.o.
- fundusz założycielski dla przedsiębiorstw państwowych,
- fundusz zasobowy w przypadku spółdzielni.
Należne lecz nie wniesione wkłady na poczet kapitału podstawowego ze znakiem minus. Udziały (akcje) własne
- rozliczenia między okresowe bierne kosztów – dotyczą rezerw na koszty przyszłych okresów, przypadające na bieżący rok sprawozdawczy,
- rozliczenia międzyokresowe przychodów – dotyczą zaliczek otrzymanych lub należnych na poczet przyszłych świadczeń, który podmiot zobowiązał się wykonać w następnych okresach, przypadające na bieżący rok sprawozdawczy.
ĆWICZENIA
Metody analziy ekonomicznych
- metodologia nauk
- kolejność badań
- etapy analizy
-formy opisu
Metody
A. Ogólne
Dedukcyjna
Wstępna (porównawcza)
Jakościowa
Deterministyczne (nie zakładają czynnika losowego)
-kolejnych postawień
-reszt
-różnic cząstkowych
-wskaźnikowa
-podstawień krzyżowych
Logarytmowa
Funkcyjna
Proporcjonalnego podziału
b) specyficzne
indukcyjna
pogłębiona
ilościowa
stochastyczne
- statystyczne
- ekonometryczne
- taksonomiczne
- dyskryminacyjne
KRYTERIUM: KOLEJNOŚCI BADAŃ
Metody dedukcyjne – uwzględniają przejście od ogólności do pojęć szczegółowych, elementarnych.
Po wstępnej ocenie zjawiska ogólnego dokonuje się badania przyczyn, które miały wpływ na jego
ukształtowanie się.
Metody indukcyjne – polegają na odwrotnym toku badań. W pierwszej kolejności są rozpatrywane
zjawiska szczegółowe, a następnie zjawiska ogólne pozostające w przyczynowym związku z tymi
zjawiskami szczegółowymi.
KRYTERIUM: FORMA OPISU BADANYCH ZJAWISK
Metoda analizy jakościowej (deskryptywnej ), które mogą służyć do opisu zjawisk niemierzalnych
lub do werbalnej czy graficznej prezentacji zjawisk mierzalnych, w uzupełnieniu badań ilościowych
Metody analizy ilościowej: znajdujące zastosowanie w badaniach zjawisk kwantyfikowalnych.
Metody to ze względu na możliwość uwzględniania lub pomijania zdarzeń losowych można podzielić
na dwie zasadnicze grupy:
a. Deterministyczne (nie uwzględniają czynnika losowego)
b. Stochastyczne (uwzględniają czynnik losowy)
METODY DETERMINISTYCZNE
Metoda kolejnych postawień
Formułowaniu - metoda ta służy do liczbowego określania wpływu poszczególnych czynników na
wielkość badanego zjawiska tylko wtedy, gdy współzależności maja charakter związku funkcyjnego
wyrażonego w formie iloczynu, ilorazu lub sumy algebraicznej danych czynników funkcji
ekonomicznych, stanowiących przedmiot badań
- metoda ta polega na matematycznym sformułowaniu funkcji ekonomicznych, stanowiących
przedmiot badań oraz określaniu odpowiedniego łańcucha przyczyn
- istota tej metody polega na kolejnym podstawianiu poszczególnych czynników
- przestrzega się przy tym zasady zachowywania raz już przeprowadzonych podstawień we
wszystkich następnych podstawieniach aż do ostatniego czynnika włącznie
- postępując w ten sposób, oblicza się wpływ poszczególnych czynników na odchylenie łącznie
ZADANIE 1
RG = (g1-g0) * p0 = (205-192)*10=
RP = g0*(p1-p0)= 192 *(11-10)= 192 zawsze „0” planowana po za nawiasem
Rgp = (G1-G0)(P1-P0)=(205-192)(11-10)=
RG – zmiana liczby godzin o 13 przy zaplanowanej stawce godzinowej spowoduje wzrost
wynagrodzenia o 130
RP – zmiana stawki godzinowej o 1, przy zaplanowanej liczbie godzin spowoduje wzrost
wynagrodzenia o 192
RGP – jednoczesna zmiana stawki godzinowej i liczby godzin spowoduje wzrost wynagrodzenia o 13
ZADANIE 2
Plan (podstawa odniesienia) „0” Wykonanie „1”
Wielkość produkcji W 900 950
Norma zużycia materiałów N 1 kg 1,
Cena materiałów C 100 90
Całkowity koszt produkcji K
(WCN)
RW = (W1-W0)N0C0 = 5000
RN= W0 (N1-N0)C0=3000,5100=
RC = W0 * N0 * (C1-C0) = 900 *1 * (90-100)=-
RWN = (W1-W0)(N1-NO)CO = 500,5100= 2500
RNC = W0 (N1-N0)(C1-C0)= 9000,5*(-10) = -
RWC = (W1-W0)NO(C1-CO) = 50 * 1 * (-10) = -
RWNC = (W1-W0)(N1-N0)(C1-C0)= - 250
RC
Zmiana ceny materiału o 10, przy zaplanowanej wielkości produkcji i zaplanowanej normy zużycia.
Spowoduje spadek kosztów produkcji o 9000.
RNC
Jednoczesna zmiana normy zużycia materiałów o 0,5kg i ceny materiału o 10, przy zaplanowej
wielkości produkcji. Spowoduje spadek kosztów produkcji o 4500.
Metoda podstawień krzyżowych
Metoda funkcyjna
Metoda logarytmowa
ANALIZA PROGU RENTOWNOŚCI I
Analiza progu rentowności obejmuje badanie tzw. Punktu wyrównania (Break Even Point – BEP), w którym realizowane przychody ze sprzedaży dokładnie pokrywają poniesione koszty, czyli rentowność sprzedaży jest równa zero.
Próg rentowności może być wyrażony ilościowo lub jako procent wykorzystania zdolności produkcyjnej (stopień zaspokojenia przewidywanego popytu)
Próg rentowności w wyrażeniu ilościowym – oznacza taką liczbę produktów, przy której przychody ze sprzedaży zrównają się z poniesionymi na ich wytworzenie kosztami
BEP = KS/(c-kz) = P
BEP – ilościowy próg rentowności Ks – stałe koszty produkcji c- jednostkowa cena sprzedaży kz – jednostkowe koszty zmienne P – ilość sprzedanych wyrobów
Próg rentowności w wyrażeniu wartościowym – oznacza taki poziom przychodów ze sprzedaży, który pokrywa wszystkie koszty produkcji.
Mc= ((C-Cmin)/C)* Mc- margines ceny sprzedaży
Margines ten ustala się następująco:
- ze względu na jednostkowe koszty zmienne: Mk=((Kzmax-Kz)/Kz)* Mk-margines kosztu zmiennego Marginesy bezpieczeństwa pozwalają określić, jaka maksymalna zmiana poziomu poszczególnych czynników jest dopuszczalna z punktu widzenia badanego projektu inwestycyjnego.
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
Rachunek wyników(zysków i strat) jest obok bilansu przedsiębiorstwa jednym z najważniejszych sprawozdań finansowych. Jednak w odróżnieniu od bilansu, nie jest statycznym obrazem firmy, lecz jego dynamicznym rozwinięciem, które rejestruje tworzenie się wyniku finansowego (zysku lub straty). Rachunek wyników obejmuje wszystkie przychody przedsiębiorstwa, koszty uzyskania tych przychodów, straty i zyski nadzwyczajne, obciążenia obowiązkowe oraz rezultat końcowy w postaci wyniku finansowego.
Rachunek wyników w polskiej gospodarce jest coraz bardziej zbliżony do rachunku stosowanego w Europie. Są metody oparte o badanie zdolności firmy do generowania dodatnich strumieni gotówki. Polski rachunek zysków i strat składa się z trzech zasadniczych części:
- operacyjnej, z wyraźnie wyróżnioną sprzedażą i części finansowej.
Rachunek ten może być sporządzany w jednej z dwóch wersji, jako:
Porównawczy rachunek zysków i strat
- W tym układzie koszty przedstawia się w układzie rodzajowym, wyodrębniając podstawowe pozycje:
- koszty materialnych (amortyzację, zużycie materiałów i energii, usługi obce)
- kosztów osobowych (wynagrodzenia brutto i świadczenia na rzecz pracowników),
- podatki zaliczane do kosztów uzyskania przychodów (np. podatek od nieruchomości)
- i pozostałych (np. ubezpieczenia majątkowe, itp.) -W rachunku tym ujmuje się całość kosztów poniesionych w okresie sprawozdawczym (obrotowym).
Kalkulacyjny rachunek zysków i strat
- Wersja kalkulacyjna rachunku zysków i strat różni się od wersji porównawczej części dotyczącej zysku ze sprzedaży
- Nie wykazuje się pełnych kosztów działalności operacyjnej, lecz jedynie koszty związane ze sprzedanymi produktami, usługami i towarami. Wyodrębnia się trzy podstawowe grupy tych kosztów:
- koszty wytworzenia sprzedanych produktów,
- koszty ogólnego zarządu
- koszty sprzedaży oraz w przedsiębiorstwach prowadzących działalność handlową wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu.
23.03.
Kalkulacyjny rachunek zysków i strat jest formą prostszą, a jednocześnie umożliwiającą identyfikację głównych źródeł kosztów. Rachunek ten jest lepiej powiązany z procesami gospodarczymi realizowanymi przez przedsiębiorstwo i w tym samym stwarza lepsze podstawy do oceny poziomu kosztów oraz określenia ewentualnych źródeł ich obniżki Ta forma rachunku może być prowadzona w tych jednostkach gospodarczych, które prowadzą kalkulację kosztów jednostkowych i rejestrują sprzedaż wyrobów wg pozycji kalkulacyjnych.
Przychody operacyjne – obejmują one dodatni wynik na sprzedaży niefinansowanych aktywów trwałych (nadwyżkę przychodów netto ze sprzedaży tych składników nad ich wartością księgową i kosztami poniesionymi w związku z ich sprzedażą), ewentualnie otrzymane dotacje w okresie sprawozdawczym oraz inne przychody, np. z tytułu rozwiązanej rezerwy na należności, otrzymanych darowizn, otrzymanych kar i odszkodowań, itp. A+B= przychody operacyjne
Do kosztów operacyjnych zaliczamy:
- ujemny wynik na sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych (nadwyżkę wartości księgowej sprzedanych składników majątku trwałego i kosztów ich sprzedaży nad przychodami netto związanymi z ich sprzedażą),
- skutki aktualizacji wartości niefinansowych składników majątku trwałego (wartości niematerialnych i prawnych, rzeczowego majątku trwałego) praz niefinansowych składników majątku obrotowego (zapasów, należności) z tytułu trwałego utraty ich wartości,
- inne koszty operacyjne, np. przekazane darowizny, utworzone rezerwy, itp.
Przychody finansowe a) dywidendy i udziały w zyskach innych podmiotów gospodarczych których współwłaścicielem jest dane przedsiębiorstwo, b) odsetki od udzielonych innym podmiotom pożyczek lub z tytułu przedterminowych należności, c) dodatni wynik (zysk) z tytułu zbycia lub aktualizacji wartości inwestycji (wartości niematerialnych i prawnych, nieruchomości, papierów wartościowych), d) inne (np. nadwyżka dodatnich różnic kursowych nad różnicami ujemnymi)
Koszty finansowe a) odsetki od kredytów, pożyczek i obligacji wyemitowanych przed przedsiębiorstwo, dyskonto przy sprzedaży weksli, czeków obcych i papierów wartościowych, b) ujemny wynik (strata) z tytułu zbycia lub aktualizacji wartości inwestycji (wartości niematerialnych i prawnych, nieruchomości, papierów wartościowych), c) inne (np. nadwyżka ujemnych różnic kursowych nad różnicami dodatnimi)
Wynik działalności operacyjnej:
- Wynik działalności operacyjnej (zysk lub strata) powiększony o przychody finansowe i pomniejszony o koszty finansowe stanowi wynik (zysk lub stratę) na działalności gospodarczej.
Wynik zdarzeń nadzwyczajnych
- następną pozycją rachunku zysków i strat jest wynik zdarzeń nadzwyczajnych (saldo zysków i strat nadzwyczajnych)
- Jest on różnicą między zyskami i stratami nadzwyczajnymi, które są związane ze zmianami w stanie składników majątkowych przedsiębiorstwa powstałymi na skutek zdarzeń losowych (szacując te zmiany uwzględnia się również koszty związane z usuwaniem szkód, jak i ewentualnie otrzymane odszkodowania)
-Koszty pośrednie rozlicza się więc na poszczególne jednostki kalkulacyjne za pomocą kluczy podziałowych. DO kosztów pośrednich zalicza się koszty wydziałowe, koszty ogólnozakładowe (koszty zarządu), koszty zakupu i koszty sprzedaży.
5. Stopień reagowania kosztów na zmiany rozmiarów działalności Koszty stałe i zmienne Koszty stałe : bezwzględnie stałe lub skokowo (względnie) stałe Koszty bezwzględnie stałe są całkowicie niezależne od skali produkcji. W praktyce kosztów bezwzględnie stałych jest niewiele: przykładem jest koszt amortyzacji ustalony metodą liniową Koszty skokowo stałe zachowują jednakowy poziom tylko w pewnym przedziale wielkości produkcji po przekroczeniu którego następuje ich skok na wyższy poziom na którym znowu występuje pewna ich stabilizacja do określonej wielkości produkcji. Takim kosztem jest koszt wynajmu pomieszczeń produkcyjnych. Koszty zmienne : w obrębie zmiennych wyróżnia się najczęściej : koszty zmienne proporcjonalne, progresywne, degresywne Z kosztami zmiennymi proporcjonalnymi mamy do czynienia wówczas, gdy wzrostowi wielkości produkcji towarzyszy proporcjonalny wzrost kosztów Koszty zmienne progresywne rosną szybciej od wzrostu wielkości produkcji Koszty zmienne degresywne występują wtedy, kiedy wraz ze wzrostem wielkości produkcji następuje przyrost kosztów, ale w stopniu wolniejszym od przyrostu produkcji. 6. Stopień złożoności kosztów Proste (obejmują niepodzielne i jednorodne pozycje kosztów, czego przykładem jest większość kosztów w układzie rodzajowym) Złożone (składają się z kilku elementów kosztów prostych, a można do nich zaliczyć koszty remontowe, koszty sprzedaży, koszty ogólnozakładowe, które obejmują materiały, wynagrodzenia pracowników itp.)
- Stopień istotności kosztów Koszty istotne (takie pozycje kosztów, które będą poniesione w przyszłości jako skutek podjętej decyzji. Przy czym wysokość tych kosztów jest różna dla poszczególnych wariantów decyzyjnych. Oznacza to, że koszty istotne mają dwie podstawowe cechy:
- są to koszty ponoszone w przyszłości po podjęciu danej decyzji -ich wysokość jest różna dla poszczególnych wariantów decyzyjnych) Koszty nieistotne (takie pozycje kosztów, których ponoszenie nie jest skutkiem podjętej decyzji lub też są one skutkiem podjętej decyzji, ale ich wysokość jest identyczna dla różnych wariantów decyzyjnych.) 8. Możliwości kontrolowania kosztów Koszty kontrolowane (takie elementy kosztów ponoszonych przez dany ośrodek odpowiedzialności, które mogą być przedmiotem racjonalnej regulacji przez kierownika ośrodka odpowiedzialności, którego odpowiedzialności za te koszty została zidentyfikowana) Koszty niekontrolowane(takie pozycje kosztów ponoszonych przez dany ośrodek odpowiedzialności, na których kształtowanie się nie ma wpływu kierownik tego ośrodka)
ANALIZA SYTUACJI MAJĄTKOWEJ I FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA NA
PODSTAWIE PIONOWEJ I POZIOMEJ OCENY AKTYWÓW I PASYWÓW BILANSU
- Wskaźnik udziału aktywów trwałych i obrotowych w aktywach całkowitych a) aktywa trwałe/ aktywa *100%
b) aktywa obrotowe/aktywa*100%
- Podstawowy wskaźnik struktury majątku (aktywów) PWSA= aktywa trwałe/aktywa obrotowe*100%
2. Podstawowy wskaźnik struktury majątku (aktywów) PWSA
- relacja majątku trwałego do majątku obrotowego świadczy o stopniu unieruchomienia –
długookresowego związania – środków w przedsiębiorstwie
- Poziom tego wskaźnika znacznie jest zróżnicowany w poszczególnych działach gospodarki
-Niski poziom udziału środków trwałych w całkowitym majątku świadczy o elastyczności
przedsiębiorstwa
-Niska wartość środków trwałych może świadczyć o przestarzałym parku maszyn i utracie kontaktu z
wiodącą technologią
- W pionowej analizie aktywów uwzględnia się najczęściej wskaźnik obrotowości zapasów i należności Wskaźnik obrotowości zapasów: Woz1= przychody ze sprzedaży/ przeciętny stan zapasów
Wzrost wskaźnika informuje o poprawie efektywności gospodarowania zapasami. Jednakże nie mogą temu towarzyszyć jednoczesne braki w zapotrzebowaniu materiałowym powodujące zakłócenia w produkcji i sprzedaży. Przypadek przeciwny może świadczyć o wzrastającym poziomie zapasów w stosunku do sprzedaży oraz o możliwości zwiększenia się zapasów starych i zbędnych. Do określenie stopnia zamrożenia środków w zapasach można także uży wskaźnika obrotowości zapasów, wyrażonego w dniach.
Woz2= 360/ wskaźnik obrotowości
Wskaźnik obrotowości należności od odbiorców. Won ustala się za pomocą następujących wzorów:
Przychody ze sprzedaży brutto (sprzedaż powiększona o podatek od towarów i usług VAT)/ Przeciętny stan należności z tytułu dostaw i usług = Liczba cykli inkasa
Won2= 360/Wskaźnik obrotowości należności (w razach) = liczba dni
Analiza pasywów bilansu W analizie pasywów zmierza się do zbadania ich struktury, wyrażającej źródła finansowania przedsiębiorstwa, oraz do oceny zaistniałych w tym zakresie zmian. Obejmuje ona przede wszystkim:
a) ocenę stopnia zadłużenia b) analizę samofinansowania c) zbadanie wiarygodności oraz pewności kredytowej
Wskaźnik zadłużenia Wz = kapitał obcy/kapitał własny (1-3) Wskaźnik źródeł finansowania (podstawowy wskaźnik str pasywów)(0,5) = kapitał własny/ kapitał obcy
Kapitał obcy (zobowiązania i rezerwy na zobowiązania)
Wskaźnik udziału kapitału obcego w kapitale całkowitym = kapitał obcy/kapitał całkowity
Wskaźnik udziału kapitału własnego w kapitale całkowitym = kapitał własny/kapitał całkowity
