

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Opracowanie z zakresu tematu
Typologia: Publikacje
1 / 3
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Wiadomości wstępne
Łuk (zwykły) na płaszczyźnie (krótko: łuk) jest to zbiór wszystkich punktów ( x, y ) o współrzęd- nych x = x ( t ), y = y ( t ), gdzie x ( t ) i y ( t ) są funkcjami ciągłymi, określonymi na przedziale 〈α ; β〉 ; bez punktów wielokrotnych tzn. dla różnych wartości parametru t ∈ ( α ; β ) otrzymujemy różne punkty na łuku.
Układ: x = x ( t ) , y = y ( t ) , t ∈ 〈α ; β〉 – przedstawienie parametryczne łuku.
Punkty A ( x ( α ) , y ( α )) i B ( x ( β ) , y ( β )) – końce łuku.
Łuk jest otwarty, jeżeli A 6 = B.
Łuk jest zamknięty (in. jest krzywą zamkniętą, krzywą Jordana), jeżeli A = B.
Łuk gładki – taki łuk, dla którego pochodne x′ ( t ) i y′ ( t ) są ciągłe na przedziale 〈α ; β〉 oraz nie są w żadnym punkcie tego przedziału jednocześnie równe 0.
Łuk kawałkami gładki jest to skończona suma łuków gładkich.
Łukowi można nadać kierunek od A do B (ozn. AB ̂ ) lub na odwrót ( BA ̂ ). Łuk, któremu nadano kierunek, nazywamy łukiem skierowanym.
Definicja 1. Przedstawienie parametryczne i kierunek łuku są zgodne, jeśli kierunek łuku jest zgodny z kierunkiem wzrostu parametru t. W przeciwnym wypadku przedstawienie parametrycz- ne i kierunek łuku są niezgodne.
Uwaga 1. Jeżeli przedstawienie parametryczne x = x ( t ) , y = y ( t ) , t ∈ 〈α ; β〉 jest niezgodne z nadanym mu kierunkiem, to przedstawienie
x = x ( −t ) , y = y ( −t ) , t ∈ 〈−β , −α〉
będzie z tym kierunkiem zgodne.
Obszar w R^2 nazywamy obszarem jednospójnym, jeżeli należy do niego wnętrze każdej zawartej w nim krzywej Jordana. Warunek ten oznacza, że obszar jest ”bez dziur”.
Niech D będzie obszarem normalnym względem obu osi współrzędnych, a krzywa Jordana K jego brzegiem. Jeżeli kierunek na krzywej K jest określony tak, że poruszając się po K obszar D jest po lewej stronie, to krzywa K jest skierowana dodatnio względem swego wnętrza D. W przeciwnym razie jest skierowana ujemnie względem swego wnętrza D.
Niech AB ̂ – łuk zwykły skierowany o przedstawieniu parametrycznym x = x ( t ) , y = y ( t ) , t ∈ 〈α ; β〉 zgodnym z kierunkiem tego łuku oraz para uporządkowana [ P ( x, y ); Q ( x, y )] funkcji okre- ślonych na tym łuku.
Niech n ∈ N – ustalona liczba naturalna. Dzielimy przedział 〈α ; β〉 na n części punktami:
α = t 0 < t 1 < t 2 <... < tn− 1 < tn = β.
Odpowiadają temu punkty na łuku: A 0 , A 1 ,... An , gdzie Ak = ( x ( tk ) , y ( tk )) , k = 1 ,... n. W przedziale 〈tk− 1 ; tk〉 , k = 1 ,... , n wybieramy dowolnie punkt τk. Tworzymy sumę
Sn =
∑^ n
k =
( P ( x ( τk ) , y ( τk )) · ( x ( tk ) − x ( tk− 1 )) + Q ( x ( τk ) , y ( τk )) · ( y ( tk ) − y ( tk− 1 )))
Definicja 2. Jeżeli dla każdego normalnego ciągu podziałów przedziału 〈α ; β〉 ciąg ( Sn ) jest zbieżny do tej samej granicy właściwej, niezależnej od wyboru punktów τk , to wartość tej granicy nazywamy całką krzywoliniową skierowaną (zorientowaną) pary funkcji [ P ( x, y ); Q ( x, y )] po łuku AB ̂ i oznaczamy ∫̂
AB
P ( x, y ) dx + Q ( x, y ) dy
Przy oznaczeniach [ P ( x, y ); Q ( x, y )] ozn = −−−−→ R ( x, y ) oraz [ dx, dy ] ozn = −→ dl : ∫̂
AB
P ( x, y ) dx + Q ( x, y ) dy =
∫̂
AB
R ( x, y ) ◦
dl
Uwaga 2. Własności całki
∫̂
AB
R ( x, y ) ◦
dl = −
∫̂
BA
R ( x, y ) ◦
dl ,
∫̂
AB
k ·
R ( x, y ) ◦
dl = k ·
∫̂
AB
R ( x, y ) ◦
dl , k ∈ R,
∫̂
AB
R 1 ( x, y ) +
R 2 ( x, y )
) ◦
dl =
∫̂
AB
R 1 ( x, y ) ◦
dl +
∫̂
AB
R 2 ( x, y ) ◦
dl
Jeżeli całkę krzywoliniową obliczamy po łuku zamkniętym K , to zamiast symbolu
∫̂
AB
używamy
symbolu
∮
K
(zaznaczając ew. strzałką na kółeczku skierowanie krzywej).
Twierdzenie 1. (o zamianie całki krzywoliniowej skierowanej na całkę oznaczoną) Jeżeli funkcje P ( x, y ) , Q ( x, y ) są ciągłe na łuku gładkim AB ̂ o parametryzacji x = x ( t ) , y = y ( t ), t ∈ 〈α ; β〉 zgodnej z kierunkiem tego łuku, to
∫̂
AB
P ( x, y ) dx + Q ( x, y ) dy =
∫^ β
α
( P ( x ( t ) , y ( t )) · x′ ( t ) + Q ( x ( t ) , y ( t )) · y′ ( t )) dt
Uwaga 3. Wartość całki krzywoliniowej skierowanej zależy (na ogół) od kształtu drogi całko- wania.