Pobierz Analiza wiersza pt. „Grób Agamemnona” Juliusza Słowackiego i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!
Język polski Klasy pierwsze po gimnazjum Tydzień od 16 marca Nauka w czasach zarazy… cz. 1
Temat 1: Analiza wiersza pt. „Grób Agamemnona” Juliusza Słowackiego
Kliknij, aby uruchomić podgląd Orszak pogrzebowy Agamemnona Louis Jean Desprez, Orszak pogrzebowy Agamemnona, 1787, akwarela i gwasz, Los Angeles County Museum of Art, domena publiczna Aby zinterpretować współczesne wydarzenia, często sięgamy do przeszłości. Szukamy podobieństw i różnic: porównywalnych mechanizmów postępowania, strategii działania, zagrożeń, korzyści, pouczeń. Przywołujemy autorytety, wymieniamy postacie, które mogłyby dzisiaj stanowić wzór do naśladowania. Bohaterem jednego z wierszy Juliusza Słowackiego jest Leonidas. Dzielny wódz Spartan w 480 roku p.n.e. z 300 żołnierzami z wielkim poświęceniem bronił wąwozu termopilskiego przed wielotysięczną armią perską dowodzoną przez Kserksesa. Leonidas nie zwyciężył – zginął w bitwie, stał się jednak prawdziwym symbolem bohaterstwa. Pamięć o nim trwa do dziś. W miejscu jego śmierci na kamieniu wyryto napis: Przechodniu, powiedz Sparcie, że leżymy tutaj posłuszni jej prawom. Już wiesz 1) Korzystając z różnych źródeł (np. ze słowników i encyklopedii lub sprawdzonych internetowych baz danych), przygotuj informacje na temat następujących postaci i miejsc starożytnej Grecji: Agamemnon, Atryda, Homer, Elektra, Arachne, Termopile, Cheronea, Leonidas, Dejanira, Styks, Eumenida, Prometeusz. 2) Zgromadź zdjęcia Grecji. Przygotuj się do wypowiedzi wyjaśniającej, które miejsca warto zobaczyć i dlaczego. Grób Agamemnona
1. Grób Agamemnona to utwór Juliusza Słowackiego. Wiersz powstał w 1839 roku i był częścią pieśni VIII poematu Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu. 2. W czasie podróży po Grecji poeta dotarł do miejsca, które wówczas uważane było za grobowiec Agamemnona – króla Argos i Myken, naczelnego wodza wojsk greckich w czasie wojny z Troją. Gigantyczna budowla była nakryta największą kopułą świata aż do II wieku, kiedy to w Rzymie powstał Panteon. Z czasem, po badaniach archeologicznych, okazało się, że miejsce to nie jest grobem Agamemnona, lecz tzw. skarbcem Atreusza. Grobowiec został obrabowany, jednak część budowli (np. fragmenty reliefów i ozdobnych kolumn) znajduje się obecnie w Muzeum Brytyjskim w Londynie). 3. Poeta, zafascynowany twórczością Homera i samą Iliadą , zwiedzając tajemnicze miejsce pochówku greckiego wodza, urzeczony ciszą i śladami przeszłości, zaczyna snuć egzystencjalne i filozoficzne refleksje o wielkich ludziach, wspaniałych czynach i ich przemijaniu. W pierwszej części utworu nawiązuje do swojej twórczości, jej znaczenia i niezrozumienia przez czytelników. Cześć druga utworu, choć odwołuje się do wspomnień o Termopilach i Cheronei, ukazuje obraz Polski. Poeta przedstawia polskie społeczeństwo, ale głównie kreśli wizerunek polskiej szlachty. Kliknij, aby uruchomić podgląd Skarbiec Atreusza Tekst wiersza: Juliusz Słowacki Grób Agamemnona I Niech fantastycznie lutnia nastrojona, Wtóruje myśli posępnej i ciemnej – Bom oto wstąpił w grób Agamemnona. I siedzę cichy w kopule podziemnej, Co krwią Atrydów zwalana okrutną. Serce zasnęło, lecz śni. – Jak mi smutno! II O! jak daleko brzmi ta harfa złota, Której mi tylko echo wieczne słychać! Druidyczna z głazów wielkich grota;
Mnie od mogiły termopilskiej gotów Odgonić legjon umarłych Spartanów; Bo jestem z kraju smutnego Ilotów , Z kraju – gdzie rozpacz nie sypie kurhanów! Z kraju – gdzie zawsze, po dniach nieszczęśliwych, Zostaje smutne pół – rycerzy – żywych. XIII Na Termopilach ja się nie odważę Osadzić konia w wąwozowym szlaku, Bo tam być muszą tak patrzące twarze, Że serce kruszy wstyd – w każdym Polaku. Ja tam nie będę stał przed Grecji duchem – Nie – pierwej skonam, niż tam iść – z łańcuchem! XIV Na Termopilach – jaką bym zdał sprawę, Gdyby stanęli męże nad mogiłą? I pokazawszy mi swe piersi krwawe: Potem spytali wręcz: – «Wielu was było?» – Zapomnij, że jest długi wieków przedział – Gdyby spytali tak – cóż bym powiedział?! XV Na Termopilach, bez złotego pasa, Bez czerwonego leży trup kontusza – Ale jest nagi trup Leonidasa, Jest w marmurowych kształtach piękna dusza: I długo płakał lud takiej ofiary, Ognia wonnego, i rozbitej czary. XVI O Polsko! póki ty duszę anielską Będziesz więziła w czerepie rubasznym; Póty kat będzie rąbał twoje cielsko, Póty nie będzie twój miecz zemsty strasznym! Poty mieć będziesz hyjenę na sobie– I grób – i oczy otworzone w grobie. XVII Zrzuć do ostatka te płachty ohydne, Tę – Dejaniry palącą koszulę: A wstań jak wielkie posągi bezwstydne, Naga – w styksowym wykąpana mule! Nowa – nagością żelazną bezczelna – Niezawstydzona niczem – nieśmiertelna! […] XIX Polsko! lecz ciebie błyskotkami łudzą! Pawiem narodów byłaś i papugą; A teraz jesteś służebnicą cudzą – Choć wiem, że słowa te nie zadrżą długo W sercu – gdzie nie trwa myśl nawet godziny: Mówię – bom smutny – i sam pełen winy!
Ćwiczenie 1. Wyodrębnij dwie części utworu. Określ ich charakter oraz główny temat. Możesz skorzystać z informacji zawartych we wprowadzeniu do lekcji. Ćwiczenie 1. Na podstawie wcześniej przygotowanych materiałów odtwórz przebieg bitwy pod Termopilami oraz scharakteryzuj wodza – Leonidasa. Na czym polega w tekście zestawienie zdarzeń ze starożytnej Grecji i Polski?
[…] Problemem współczesnej demokracji jest daleko idąca jej instytucjonalizacja, do tego stopnia, że trudno sobie wyobrazić, by reprezentacja woli i opinii społecznej mogła wyrażać się bez istnienia trwałych struktur partyjnych. Wielu krytyków demokracji uważa jednak, że z tego względu należy tu mówić raczej o partiokracji. Twierdzą oni, że każda forma organizacji, nawet najbardziej demokratyczna, wymusza hierarchię, a tym samym ogranicza demokrację na rzecz oligarchii – rządów elit. Takie zjawisko jest bardzo niebezpieczne, gdyż nie tylko narusza zasady demokracji, ale również może przyczynić się do tyranii. […] W obecnych czasach silnie akcentowana pozostaje […] ludowa inicjatywa ustawodawcza, stanowiąca formę instytucji demokracji bezpośredniej. Uprawnienie to, choć niewątpliwie użyteczne, jest znacznie rzadziej wykorzystywane przez obywateli niż referendum. […] Współczesny porządek międzynarodowy wykształcił kult demokracji. Winston Churchill powiedział: „Demokracja jest najgorszą formą rządów, ale nic lepszego nie wymyślono”. Zagrożenia czyhające na państwo demokratyczne mają wciąż wiele źródeł. Tkwią one przede wszystkim w samej naturze ustroju demokratycznego. Pojawiają się one także w niesprzyjającej sytuacji międzynarodowej, gdy państwo zaangażowane jest w trwały konflikt lub uwikłane w spory z sąsiadami. Ale nie tylko stosunki z innymi państwami są potencjalnym zewnętrznym źródłem osłabienia demokracji. Szczególne znaczenie mają dla demokracji kryzysy gospodarcze, których skutków społeczeństwo doświadcza natychmiast i nie ma dość czasu, by powołać instytucje im przeciwdziałające. […] Upadek demokracji nie musi być jednak wcale głośny i widowiskowy. Erozja państwa demokratycznego może zachodzić powoli i niedostrzegalnie dla jego obywateli. Wbrew dobrej kondycji państw demokratycznych trzeba zauważyć, iż na początku XXI wieku żadne z tradycyjnych zagrożeń dla demokracji nie zostało definitywnie oddalone, a w przyszłości zapewne pojawią się nowe. Nie można oczywiście wykluczyć, że pewne przekształcenia w nauce, gospodarce i kulturze, które uważa się za korzystne, wzmocnią jej instytucje i ich społeczne poparcie. Błędem byłoby jednak sądzić, że którekolwiek z nich rozwiążą na stałe kwestię stabilnego i sprawiedliwego porządku politycznego. Rozsądniej zatem będzie myśleć o przyszłości demokracji raczej z pewną troską, niż z niewzruszonym optymizmem. Ćwiczenie 2. Zanalizuj problemy demokracji, o których pisze autor. Ćwiczenie 2. Stwórz mapę myśli dla hasła „demokracja”. Zwróć uwagę na następujące zagadnienia:
- wady i zalety,
- wzorce starożytne,
- najważniejsze wyznaczniki, według których buduje się zasady funkcjonowania demokratycznego społeczeństwa,
- przykłady postępowania, działań, według których realizowany jest demokratyczny lub niedemokratyczny porządek,
- liberalizm władzy,
- polityka wewnętrzna i zewnętrzna państwa,
- głos małych ojczyzn i struktury samorządowe,
- podział władzy.
