Pobierz Anna Wypasek-Śledź i więcej Schematy w PDF z Historia tylko na Docsity!
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
Anna Wypasek-Śledź
Zespół Szkół Ponadpodstawowych im. Józefa Piłsudskiego w Zakliczynie
Narzędzia dydaktyczne dla technikum (klasa II)
I. TEMAT LEKCJI
Głos romantyków (i nie tylko) o Polsce i Polakach. Interpretacja wiersza Juliusza Słowackiego Grób Agamemnona.
lub
Doraźna czy ponadczasowa wartość refleksji o Polsce i Polakach? – interpretacja wiersza Grób Agamemnona Juliusza Słowackiego.
CELE LEKCJI
Uczeń:
Określa tematykę i problematykę tekstu poetyckiego Na podstawie tekstu uzasadnia własną koncepcję interpretacyjną Parafrazuje fragmenty tekstu poetyckiego Prezentuje obrazy Polski i Polaków ukazane w romantycznym wierszu i tekście współczesnym Określa rolę odwołań do historii Grecji ( bitwy pod Cheroneą i Termopilami) Ocenia, jaką wartość miał patriotyzm dla romantyków, a jaką rolę odgrywa patriotyzm w jego życiu i życiu współczesnych ludzi Twórczo pracuje z tekstem poetyckim Określa charakter wypowiedzi poetyckiej (oskarżenie, rozrachunek, wyobrażenie ojczyzny w przyszłości) Ma świadomość, że o ojczyźnie i patriotyzmie można mówić różnorodnie
UWAGI DOTYCZĄCE REALIZACJI
Niniejsza propozycja, przeznaczona jest na dwie jednostki lekcyjne, uwzględnia duży stopień trudności odbioru poezji Juliusza Słowackiego przez współczesną młodzież. Zawiera różnorodne zadania i ćwiczenia z zakresu analizy i interpretacji tekstu poetyckiego, uwzględniające indywidualne potrzeby,
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
zainteresowania, możliwości uczniów oraz różne style uczenia się. Prezentowanie uczniom tematów dotyczących ojczyzny i patriotyzmu wydaje się niezwykle ważne w kontekście współczesnego procesu globalizacji, nasilającego się wciąż zjawiska emigracji wśród młodych ludzi czy ich dezorientacji w sprawach politycznych, ekonomicznych czy społecznych. Wychowanie do wartości w poczuciu odpowiedzialności, i tej indywidualnej, i zbiorowej, za losy ojczyzny, wydaje się nadal priorytetowym zadaniem dla współczesnego nauczyciela. Celem zajęć jest też pokazanie uczniom, w jak różnorodny sposób artyści ukazywali i ukazują Polaków oraz jak można wyrażać patriotyzm.
Proponuję, by realizować te zajęcia już jako kolejne lekcje dotyczące twórczości J. Słowackiego, tak, by uczniowie dysponowali pewnym zakresem wiedzy o życiu i dziełach poety.
METODY NAUCZANIA
metody aktywizujące – praca w grupach, parafrazowanie tekstu poetyckiego, metoda piramidy, gwiazda opowieści, drama – wchodzenie w rolę, przekład intersemiotyczny
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
tekst wiersza Grób Agamemnona Juliusza Słowackiego (frg.), tekst piosenki / nagranie piosenki zespołu Sztywny Pal Azji Nie gniewaj się na mnie Polsko , Słownik symboli,
POMOCE DYDAKTYCZNE
dwa arkusze białego papieru z naszkicowanymi konturami granic Polski, klej, kolorowe flamastry, magnesy, projektor z ekranem, blok rysunkowy, kredki, pastele
POJĘCIA I TERMINY
inwektywa, Termopile, Cheronea, postacie: Agamemnon, Leonidas,
II PRZEBIEG LEKCJI
- Wprowadzenie a) Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z cytatami (zał. nr 1). Prosi uczniów, by w parach, przedyskutowali, co łączy zaprezentowane cytaty (uczniowie powinni dojść do wniosku, że wszystkie wypowiedzi dotyczą kwestii ojczyzny, patriotyzmu, obowiązków obywatela wobec ojczyzny).
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
lektury może posłużyć wyświetlony na ekranie rysunek Słowackiego prezentujący wejście do legendarnego grobu króla Agamemnona http://www.edusens.pl/edusensacje/rysunki-juliusza- slowackiego b) Prowadzący prosi uczniów, by zapisali w zeszytach początek zdania – Wiersz Słowackiego traktuje o … - i uzupełnili to zdanie, tworząc propozycje hipotez interpretacyjnych. Najciekawsze lub najtrafniejsze sugeruję, by zapisać na tablicy (przykładowa odpowiedź: Wiersz Słowackiego traktuje o wadach Polaków, stanowi przestrogę dla Polaków, jest apelem do rodaków, by ponowili walkę o ojczyznę, by wspólnie budowali lepszą Polskę). c) Nauczyciel informuje uczniów o genezie utworu ( Utwór Grób Agamemnona jest owocem romantycznej podróży Juliusza Słowackiego do Grecji, Egiptu i Palestyny, w czasie której poeta odwiedził ruiny grobowca uchodzącego wówczas za miejsce spoczynku mitycznego króla Agamemnona. Sporządził nawet rysunek przedstawiający wejście do grobowca. Swoje refleksje i emocje przedstawił w pieśni VIII nieukończonego poematu Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu , której zasadniczą część stanowi właśnie Grób Agamemnona. Utwór stanowi jeden z najwybitniejszych przykładów polskiej romantycznej poezji patriotycznej^1 ). d) Nauczyciel prosi uczniów, by sformułowali pytania i polecenia, które umożliwią interpretację wiersza. Propozycje te posłużą następnie uczniom jako karta pracy (można zatytułować ją Słowacki o Polsce i Polakach ), a przede wszystkim pozwolą uporządkować wiedzę zdobytą w trakcie zajęć. Nauczyciel decyduje o kolejności i ilości postawionych pytań i poleceń. Karta zadań może mieć charakter otwarty – w trakcie zajęć uczniowie mogą wpisywać kolejne propozycje. W celu zachęcenia uczniów do formułowania pytań, prowadzący może zasugerować, by pytali o to, czego w wierszu nie rozumieją lub o to, czego o wierszu chcieliby się dowiedzieć.
Przykładowe pytania i polecenia:
Słowacki o Polsce i Polakach Jakie tematy dominują w tekście Grób Agamemnona? Krótko je omów. Co skłoniło poetę do podjęcia takiej tematyki w wierszu? Kim jest podmiot liryczny? Jakimi cechami się wykazuje? Jakie nawiązania mitologiczne odnajdujesz w tekście i jaki jest cel tych nawiązań? (^1) Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, tom I, pod red. Cz. Hernasa, Warszawa 1984.
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
Czemu może służyć w wierszu zestawienie historii Polaków i Greków? Dlaczego Słowacki mówi, że nie odważy się zatrzymać swego konia na Termopilach? Dlaczego zatrzyma się na Cheronei? Na czym polega wyższość Leonidasa i jego wojsk nad Polakami? Jaką opinię na temat cech narodowych Polaków wyraża podmiot liryczny? Jakie zarzuty stawia Słowacki swojej ojczyźnie? Jakie metody działania podpowiada rodakom autor tekstu? Jaka, zdaniem Słowackiego, powinna być przyszła, nowa Polska?
e) Prowadzący prosi uczniów, by na podstawie tekstu wiersza uzupełnili w parach kartę pracy Słowacki o Polsce i Polakach , zaznaczając, że na tym etapie nie muszą uzupełnić wszystkich odpowiedzi i, że do jej uzupełnienia powrócą pod koniec zajęć. f) Nauczyciel, indywidualizując pracę uczniów, rozdaje im kilka typów zadań, które docelowo pozwolą im zinterpretować wiersz. Celem podziału uczniów na grupy jest chęć uwzględnienia możliwości intelektualnych uczniów, ich zainteresowań, preferencji. W klasach technikum, w zależności od profilu, można zaproponować następujące zadania: dla uczniów klasy budowlanej – zadanie może dotyczyć opisu budowli grobu Agamemnona i/lub stworzenie rysunku tej budowli na podstawie tekstu, w zadaniu wykorzystane zostaną dodatkowe materiały odnoszące się do zainteresowań uczniów, zał. nr 4 – zad. nr 1. dla uczniów wykazujących zainteresowanie historią zadanie może polegać na zaprezentowaniu pozostałym uczniom informacji na temat bitew pod Termopilami i Cheroneą (informacje te pozwolą określić uczniom rolę odwołań do historii Grecji w wierszu Słowackiego), w zadaniu wykorzystane zostaną dodatkowe materiały odnoszące się do zainteresowań uczniów, zał. nr 5 – zad. nr 2. dla uczniów wykazujących talent aktorski lub oratorski zadanie może polegać na przygotowaniu krótkiej mowy, odezwy do Polaków na podstawie słów Słowackiego z uwzględnieniem podstawowych chwytów retorycznych, zadanie to jest szczególnie ważne w kontekście Nowej Podstawy Programowej, która kładzie duży nacisk na retorykę, zał. nr 6
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
Juliusz Słowacki, Polakom niestety nie udało się wyeliminować lub wiele wad na szczęście Polakom udało się wyeliminować. i) Następnie nauczyciel prosi o uzasadnienie odpowiedzi na poniższe pytania: (pytania można potraktować opcjonalnie, w zależności od zaangażowania i aktywności zespołu klasowego)
- Czy przedstawiony portret Polaków uważacie za aktualny? Czy nad parafrazą wiersza można byłoby zapisać tytuł Polska w XXI wieku? Czy dostrzegacie analogię pomiędzy portretami rodaków wierszu Juliusza Słowackiego a piramidami wad Polaków, które sami stworzyliście?
- Jaka intencja przyświecała Juliuszowi Słowackiemu, kiedy pisał Grób Agamemnona?
- W jaki sposób Juliusz Słowacki wyraża swój patriotyzm?
- Jaki sens ma jego apel do rodaków?
- Czy współcześnie ludzie chętnie manifestują swoje przywiązanie do ojczyzny? Czy wśród młodych ludzi panuje moda na patriotyczną postawę? Uzasadnij swoje odpowiedzi.
- Uargumentuj odpowiedź na pytanie – czy możemy być dziś dumni z naszych rodaków, czy raczej powinniśmy odczuwać wstyd?
j) Po tej części zajęć uczniowie kolejny raz powracają do wypełniania karty pracy Słowacki o Polsce i Polakach i uzupełniają brakujące odpowiedzi. Na tym etapie możliwa jest wymiana zdań, sądów i opinii wśród uczniów. Uczniowie swobodnie mogą przemieszczać się po klasie i ustalać wersję odpowiedzi (chodzi przede wszystkim o przekazywanie sobie nawzajem zdobytej wiedzy, dzielenie się doświadczeniem, doskonalenie umiejętności pracy w grupie). k) Nauczyciel włącza nagranie zespołu Sztywny Pal Azji Nie gniewaj się na mnie Polsko https://www.youtube.com/watch?v=qyZVn_-7Czk, następnie wyświetla na ekranie tekst piosenki, tak, by był widoczny dla wszystkich uczniów. l) Nauczyciel pyta uczniów o podobieństwa i różnice, które dostrzegają pomiędzy romantycznym a współczesnym tekstem kultury (przykładowe odpowiedzi: Zarówno Słowacki, jak i współczesny artysta mówią o Polsce i Polakach, o ich wadach i zaletach, wyrażają miłość do ojczyzny i troskę o jej los. Obydwa teksty to ukryte wyznania miłości i przywiązania wobec ojczyzny. Bohaterowie utworów czują się odpowiedzialni za losy kraju. Artyści jednak posługują się innym językiem – Słowacki mówi z patosem, odwołuje się do historii starożytnej Grecji, współczesny artysta bardziej dosadnie, kolokwialnie wyraża swoje
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
myśli. Te dwa teksty kultury są doskonałym przykładem na to, że o patriotyzmie można mówić w różnorodny sposób). ł) Nauczyciel prosi uczniów, by wskazali te fragmenty tekstów, które w ich przekonaniu zawierają podobne treści lub przesłanie (przykładowa odpowiedź: Grób Agamemnona – „Mówię – bom smutny – i sam pełen winy” , tekst piosenki – „Więc, wybacz mi Polsko, że spóźniłem się”, „Nie gniewaj się na mnie Polsko, ja naprawdę kocham cię” – fragmenty te ukazują, że osoby mówiące czują się odpowiedzialne za losy kraju, który darzą olbrzymim szacunkiem i miłością, dostrzegają winę, wady nie tylko w innych, ale też i w sobie). m) Uczniowie wypowiadają się na temat tego, który tekst kultury bardziej do nich przemawia i dlaczego (luźne wypowiedzi uczniów).
- Podsumowanie Na zakończenie nauczyciel prosi chętnych uczniów, by zaprezentowali uzupełnioną kartę pracy Słowacki o Polsce i Polakach i podzielili się swoimi wrażeniami z dzisiejszej lekcji.
Rekapitulację pierwotną proponuję wykonać na dwa różne sposoby, biorąc pod uwagę zarówno poziom biegłości uczniów, jak również uwzględniając możliwość różnorodnego sposobu prezentacji nabytej wiedzy. Dla uczniów zainteresowanych, lepiej radzących sobie z tematem, proponuję wykonanie gwiazdy opowieści^2. Natomiast dla pozostałych uczniów proponuję uzupełnienie karty pt. Dziś ze sobą do koszyka wezmę … - uczniowie wypisują słowa, informacje, które przyswoili sobie na przeprowadzonych zajęciach, i które były dla nich ważne.
(^2) Metoda zaprezentowana na warsztatach metodycznych Wydawnictwa Nowa Era pt. Jak lektura ma zachwycać, skoro nie zachwyca. Teksty obowiązkowe w nowej podstawie programowej
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
III. INFORMACJE O PRZETESTOWANIU NARZĘDZIA
Zaproponowany scenariusz lekcji, przeznaczony na dwie jednostki lekcyjne, przeprowadziłam w dwóch klasach technikum – w klasie II technikum o profilu gastronomicznym i w klasie II o profilu budowlanym. W obu przypadkach lekcje zostały przeprowadzone już jako kolejne zajęcia z poezji Juliusza Słowackiego, zatem młodzież miała pewien zakres wiedzy dotyczącej życia i twórczości romantycznego poety. Ponadto kilka dni wcześniej rozwiesiłam w klasie, w widocznych miejscach, fragmenty wiersza, tak, by uczniowie mogli się oswoić z nowym tekstem. W jednej z klas starałam się prowadzić zajęcia zgodnie ze scenariuszem, w drugiej natomiast potraktowałam konspekt jako zbiór pewnych możliwości i opcji do wyboru (co okazało się świetnym rozwiązaniem, gdyż na bieżąco decydowałam o zakresie przeprowadzonych zadań i ćwiczeń). W obydwu klasach uczniowie bardzo chętnie pracowali z piramidą wad i zalet Polaków. Trafionym pomysłem okazała się również parafraza tekstu poetyckiego oraz wprowadzenie kontekstu muzycznego. Jeśli chodzi o spersonalizowane zadania przetestowałam ćwiczenia z zakresu architektury grobowca Agamemnona (w klasie technikum o profilu budowlanym). Zadanie okazało się ciekawe i inspirujące dla uczniów, którzy zaskoczyli mnie znajomością rozmaitych detali architektonicznych. Najczęściej wybierali jednak opcję rysunku, a nie opisu grobowca. Przetestowałam również zadania dla zainteresowanych historią antyczną, powstały też ciekawe odezwy do Polaków (co ciekawe większość z nich nosiła znamiona homilii, tylko jedna okazała się stosunkowo ostrym atakiem wobec Polaków) oraz karykatury, które w groteskowy sposób przedstawiały cechy narodowe Polaków. Muszę zaznaczyć, że starałam się wszystkim uczniom przydzielić konkretne zadania tak, by uwzględnić ich zainteresowania, możliwości i potencjał. Jeśli chodzi o zaproponowane przeze mnie formy rekapitulacji pierwotnej, uczniowie chętniej podejmowali formułę - Dziś ze sobą do koszyka wezmę , która okazała się po prostu mniej skomplikowana od gwiazdy opowieści. Pomimo to uważam, że jest to doskonały sposób na podsumowanie wiadomości dotyczących omawianej lektury. Po przeprowadzeniu zajęć z wykorzystaniem powyższego scenariusza stwierdzam, iż jest realny do wykonania, daje duże możliwości dla nauczyciela, który fakultatywnie może skorzystać z pewnych propozycji, a przede wszystkim uwzględnia zainteresowania, potrzeby i umiejętności zarówno przeciętnego, jak i zdolnego ucznia technikum.
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
Załącznik nr 1
CYTATY
CYTAT AUTOR
„Nie chciejcie ojczyzny, która was nic nie kosztuje”
Jan Paweł II
„Walcząc o przyszłość narodu, trzeba się oprzeć o jego groby”
Jerzy Waldorff
„Gorzki to chleb jest polskość”
Cyprian Kamil Norwid
„ Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek”
Cyprian Kamil Norwid
„Patriotyzm nie polega na przekrzykiwaniu się, kto Polskę bardziej kocha. Rzecz w tym, aby po cichu, z zaciętymi zębami, nieco pochylonym karkiem, ale z podniesioną głową żyć w niej i nie uciekać”
Aleksander Kamiński
„A Ojczyzna (…) jest jak kobieta. Kochasz inną, znaczy zdradzasz tę pierwszą”
Dymitry Glukhovsky
„Ojczyzna: to jest tam, gdzie by się chciało umrzeć”
Stefan Napierski
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
Załącznik nr 3
TEKST WIERSZA
Juliusz Słowacki Grób Agamemnona (fragment Pieśni VIII Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu )
Niech fantastycznie lutnia nastrojona Wtóruje myśli posępnej i ciemnej; Bom oto wstąpił w grób Agamemnona, I siedzę cichy w kopule podziemnej, Co krwią Atrydów zwalana okrutną. Serce zasnęło, lecz śni. - Jak mi smutno! […] O! cichy jestem jak wy, o! Atrydzi. Których popioły śpią pod świerszczów strażą. Ani mię teraz moja małość wstydzi, Ani się myśli tak jak orły ważą. Głęboko jestem pokorny i cichy Tu, w tym grobowcu, sławy, zbrodni, pychy. Nad drzwiami grobu, na granitu zrębie Wyrasta dąbek w trójkącie z kamieni, Posadziły go wróble lub gołębie, I listkami się czarnymi zieleni, I słońca w ciemny grobowiec nie puszcza; Zerwałem jeden liść z czarnego kuszcza; Nie bronił mi go żaden duch ni mara, Ani w gałązkach jęknęło widziadło; Tylko się słońcu stała większa szpara, I wbiegło złote, i do nóg mi padło. Zrazu myślałem, że ten co się wdziera Blask, była struna to z harfy Homera; I wyciągnąłem rękę na ciemności, By ją ułowić i napiąć i drżącą Przymusić do łez i śpiewu i złości Nad wielkim niczym grobów i milczącą Garstką popiołów: - ale w moim ręku Ta struna drgnęła i pękła bez jęku. Tak więc - to los mój na grobowcach siadać I szukać smutków błahych, wiotkich, kruchych. To los mój senne królestwa posiadać, Nieme mieć harfy i słuchaczów głuchych Albo umarłych - i tak pełny wstrętu........ Na koń! chcę słońca, wichru, i tętentu! Na koń! - Tu łożem suchego potoku, Gdzie zamiast wody, płynie laur różowy; Ze łzą i z wielką błyskawicą w oku, Jakby mię wicher gnał błyskawicowy, Lecę, a koń się na powietrzu kładnie - Jeśli napotka grób rycerzy - padnie. Na Termopilach? - Nie, na Cheronei Trzeba się memu załamać koniowi, Bo jestem z kraju, gdzie widmo nadziei Dla małowiernych serc podobne snowi
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
Więc jeśli koń mój w biegu się przestraszy, To tej mogiły - co równa jest - naszej. Mnie od mogiły termopilskiej gotów Odgonić legion umarłych Spartanów; Bo jestem z krają smutnego ilotów, Z kraju - gdzie rozpacz nie sypie kurhanów, Z kraju - gdzie zawsze po dniach nieszczęśliwych Zostaje smutne pół - rycerzy - żywych. Na Termopilach ja się nie odważę Osadzić konia w wąwozowym szlaku. Bo tam być muszą tak patrzące twarze, Że serce skruszy wstyd - w każdym Polaku. Ja tam nie będę stał przed Grecji duchem - Nie - pierwej skonam: niż tam iść - z łańcuchem. Na Termopilach - jaką bym zdał sprawę? Gdyby stanęli męże nad mogiłą? I pokazawszy mi swe piersi krwawe Potem spytali wręcz: - Wiele was było? - Zapomnij, że jest długi wieków przedział. - Gdyby spytali tak, - cóż bym powiedział?! Na Termopilach, bez złotego pasa, Bez czerwonego leży trup kontusza: Ale jest nagi trup Leonidasa, Jest w marmurowych kształtach piękna dusza: I długo płakał lud takiej ofiary, Ognia wonnego, i rozbitej czary. O! Polsko! póki ty duszę anielską Będziesz więziła w czerepie rubasznym, Poty kat będzie rąbał twoje cielsko, Poty nie będzie twój miecz zemsty strasznym, Poty mieć będziesz hyjenę na sobie, I grób - i oczy otworzone w grobie. Zrzuć do ostatka te płachty ohydne, Tę - Dejaniry palącą koszulę: A wstań jak wielkie posągi bezwstydne, Naga - w styksowym wykąpana mule, Nowa - nagością żelazną bezczelna - Nie zawstydzona niczem - nieśmiertelna. Niech ku północy z cichej się mogiły Podniesie naród i ludy przelęknie, Że taki wielki posąg - z jednej bryły, A tak hartowny, że w gromach nie pęknie, Ale z piorunów ma ręce i wieniec; Gardzący śmiercią wzrok - życia rumieniec. Polsko! lecz ciebie błyskotkami łudzą; Pawiem narodów byłaś i papugą; A teraz jesteś służebnicą cudzą. - Choć wiem, ze słowa te nie zadrżą długo W sercu - gdzie nie trwa myśl nawet godziny: Mówię - bom smutny - i sam pełen winy. Szczeknij z boleści i przeklinaj syna, Lecz wiedz - że ręka przekleństw wyciągnięta Nade mną - zwinie się w łęk jak gadzina, I z ramion ci się odkruszy zeschnięta, I w proch ją czarne szatany rozchwycą; Bo nie masz władzy przekląć - Niewolnico!
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
Załącznik nr 5
ZADANIE NR 2
Przeczytaj poniższe informacje dotyczące dwóch antycznych bitew wspomnianych przez Juliusza Słowackiego w wierszu Grób Agamemnona. Twoim zadaniem będzie zaprezentowanie pozostałym uczniom podstawowych informacji w tym zakresie. Zastanów się również nad odpowiedziami na następujące pytania: Czemu może służyć w wierszu zestawienie historii Polaków i Greków? Dlaczego Słowacki mówi, że nie odważy się zatrzymać swego konia na Termopilach? Dlaczego zatrzyma się na Cheronei? Na czym polega wyższość Leonidasa i jego wojsk nad Polakami? Odszukaj w Słowniku symboli Władysława Kopalińskiego znaczenia pojęć Termopile, Cheronea. Jak ich symboliczne znaczenia wiążą się z treścią utworu Juliusza Słowackiego Grób Agamemnona?
Na wykonanie zadania masz 20 minut. Życzę powodzenia!
Bitwy świata antycznego – Termopile i Cheronea
- Obrona wąwozu Termopile Wiosną 480 r. p.n.e. król perski Kserkses I podjął wyprawę na Grecję z armią liczącą ok. 300 000 żołnierzy i olbrzymią flotą morską. Przez Macedonię wszedł do Grecji, kierując się ku Atenom. Grecy postanowili stawić opór w najdogodniejszym do obrony miejscu na trasie jego marszu, tj. w wąwozie Termopile – około 150 km od Aten. Obronę wąwozu powierzono królowi Sparty Leonidasowi , dodając do jego gwardii 300 Spartan blisko 8000 ludzi. Pierwsze dni walki pod Termopilami zakończyły się odparciem wszystkich ataków Persów, z ogromnymi dla nich stratami, nadaremnie usiłowali oni rozbić grecką falangę. Katastrofę armii Leonidasa sprowadziła dopiero zdrada jednego z żołnierzy, który wskazał Persom ścieżkę górską i przejście zabezpieczane przez odział grecki. Był to początek kolejnych porażek Greków. Ostatecznie wszyscy Spartanie zostali otoczeni przez Persów i wybici. Ofiara ich jednak nie była daremna, zatrzymanie na trzy dni Persów umożliwiło greckiej flocie ucieczkę. Bitwa pod Termopilami przeszła do historii jako symbol odwagi, męstwa i niezłomności greckich żołnierzy^4.
(^4) Z. Ryniewicz Bitwy świata. Leksykon, Warszawa 1995.
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
- Bitwa po Cheroneą Do bitwy pomiędzy Macedończykami a Grekami doszło w 338 r. p.n.e. Macedończykami dowodził Filip II Macedoński, który już wcześniej wkroczył do Grecji Środkowej na czele armii 32 000 żołnierzy i zajmował kolejne ważne strategicznie punkty. Siły greckie wynosiły około 30 000 żołnierzy, zaatakowane z dwóch stron przez Macedończyków poniosły klęskę. 1000 Ateńczyków poległo, a 2000 dostało się do niewoli. Filip po wygranej bitwie zaproponował Ateńczykom przystąpienie do związku, który pod przewodnictwem Macedonii objąłby wszystkie państwa greckie. Ateny wyraziły zgodę. Grecja dostała się pod hegemonię Macedonii i utraciła swa niepodległość^5. Bitwa pod Cheroneą stała się symbolem klęski i słabości Grecji.
(^5) Z. Ryniewicz Bitwy świata. Leksykon, Warszawa 1995.
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
A tak hartowny, że w gromach nie pęknie, Ale z piorunów ma ręce i wieniec; Gardzący śmiercią wzrok - życia rumieniec.
Polsko! lecz ciebie błyskotkami łudzą;
Pawiem narodów byłaś i papugą;
A teraz jesteś służebnicą cudzą. -
Choć wiem, ze słowa te nie zadrżą długo
W sercu - gdzie nie trwa myśl nawet godziny:
Mówię - bom smutny - i sam pełen winy.
Podczas tworzenia apelu do rodaków wykorzystaj następujące wskazówki: Jak wygłosić dobrą mowę? Określ dokładnie temat mowy, zastanów się, do kogo będzie ona skierowana i w jakim celu będziesz przemawiał. Rozplanuj zgromadzony materiał – pamiętaj, żeby zacząć od wstępu, w którym warto zastosować bezpośredni zwrot do słuchaczy (np. Drodzy rodacy!) następnie w tzw. opowiadaniu przedstaw swoje poglądy (w tym przypadku przedstaw Polakom ich wady i ich konsekwencje) kolejno podpowiedz rodakom, jakie działania powinni podjąć, by ich ojczyzna była wolna, przedstaw im również wizję nowej, odrodzonej ojczyzny spróbuj zachęcić ich do podjęcia działania, przekonaj ich, że jesteś jednym z nich zakończ swój apel kolejnym zwrotem do słuchaczy W mowie możesz wykorzystać różnorodne środki stylistyczne (tzw. figury retoryczne) apostrofy, wykrzyknienia, pytania retoryczne, porównania, wyliczenia, powtórzenia Nie zapomnij też o właściwym wykonaniu mowy – Staraj się nie czytać z kartki, a przynajmniej utrzymuj ze słuchaczami kontakt wzrokowy! Pamiętaj o właściwym modulowaniu głosu! Pamiętaj o mowie ciała – dobry mówca potrafi odpowiednio gestykulować!
Projekt „Profesjonalny polonista. Praktyka i personalizacja”
Załącznik nr 7
ZADANIE NR 4
Wyobraź sobie, że jesteś malarzem (portrecistą lub karykaturzystą ). Wybierz z wiersza Juliusza Słowackiego Grób Agamemnona takie fragmenty, które dotyczącą cech Polaków, a następnie przedstaw je w formie obrazu (postaciom mogą towarzyszyć konkretne rekwizyty, należy jednak pamiętać, by miały one swoje uzasadnienie w tekście!). Możesz zastosować różne techniki! Pamiętaj – rezultaty twojej pracy będziesz prezentował pozostałym kolegom i koleżankom!
Na wykonanie zadania masz 20 minut. Życzę powodzenia!
