Pobierz Antyk — całościowe omówienie epoki starożytności do matury i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity! Antyk
= Starożytność
POJĘCIE ramy Czasowe
Nawa antyk" wywodzi Się z. j-łacińskiego| 3500 p.n.e. ( wynalezienie pisma.) 7.476 n.e. ( upadek
w którym Słowo artiquus. oznacza. „dawny? Cesarstwa. Zadnodnionymskiega)
Dzisiaj *evminu ego używamy dla określenia.
Starożytnej cywilizacji i kulłuvy grecko - nymskiej.
filozofia antyku
Filozofia. narodziła. się w antyku . Jej kolebką byta Starożytna Grecja.
* PIERWOTNIE woaważania, myślideli były skupione na natune * Z CZĄSEM filozofów zaczął interesować. cefowiek
L4ilozofowie Pnyrody: Tales 2 Miletu Heraklit Pragors, Demokryt) Lpodądy : Sokwatesa. ; Platona. krysrotejesa,)
FiLozoFOWiE PRZYRODY - pierwsi greccy myśliciele kłóny
w Swoich rozważaniach 2ajmowal: sig tyko Śwałem hatury.
fytadi z jakiej substancji jest zbudowany świat, chcieli znaleźć
podstawowe zasady nądzące wszechświałem.
Tales z Miletu - początek wszystkiego +0
Heraklit - początek wszystkiego +0 Ogień
Pełagoras - wienyt w matemażłyczną Strukkug. meczywisłości
Demoknj -. głosił, że ziemie twoną niepodzielne atomy
Sokrates
(ok.169 - 399 p.n.e ) *% uświadomienie niewiedzy
*_ skupiał sig. na. człowieku.
* wprowadził pojęcie. CNOTY mozutmianej jako doskonałość | mądweść , Sprawiedliwość , Uważał, że niemożliwe jest osiągnięcie
ideatu. cnaty tez wiedzy , czyli mądrości. Tylko wtedy człowiek może dążyć do dobra, i. Sprawiedliwości.
* nie. pozostawił żadnych pism, jego poglądy pnedstawri PLATON | czyli jego uczeń
* „wiem, że nie nie wiem!
* Kiedy rozmawiał z Ivdźmiy nigdy ich nie pouczał ani nie pnekonywał do Swoich racji, Stosował metod polegającą na
wqfpieniu.i zadawaniu. licznych pytań podważających utarte pnekonania..
o „ „
GRECKIE MIASTA -PAŃSTNA
*_ polis Cmiasto - państwo) - fo wspólnota. połączona. interesami ekonomicznymi | polityką i religią, Gvecy „choć mówili jednym językiem,
nie Stuowyli wspólnego. państwa. ale wiele miast poleis.
* Ateny: demokracja. | wolność Stowa,, wybitni wrtyści, Akropol z fortenonem, wozwój metowyki | rozwój filozofii | 2awód sofisty 7 wgdrownego
nauczyciela wymowy i argumentacji który. pnygotowywał młodych Ateńczyków do dziażalności publicznej
a SAGRUH i P U ikani - : ó ż
POLITEJZM- to wiara, w wielu bogów, char. dla Orektw i Ragnian ACR ROFANUM L pnenikanie się |) — obecność bogów w życiu.
ludzi to codzienność i toś nałurninego: bogowie ( nieśmiertelni, młedzi)
MONO TEIZH - ło wiana w jeclne ja
+ eg lale ludzcy]
ANTROPOCENTRYZH - to pogląd, według którego człowiek j jego poneży duchowe i. cielesne znojdują Sig w centrum aaintereSowań myklicieli
L artystów
DECORUM - sły (język) jest stosowny clo heści
> BIT-= opowiadanie o Bogach ludziach i bohaterach oparte na wierzeniach starożytnych ludów np. Greków i Raymian
2
MIT - informacja. 0 kimŚ niedokońca. sprawdzona,
okresy antyczne
OKRES, ARCHAICZNY. (IX-VIl.w.p.n.e)
OKRES, KLASYCZNY LV-IV w.pn.e)
A) czas wielkich eposów:
a) czas łriech wielkich greckich tragików:
* Homer * Alschylos
* gejeod * Sofokles ( autor Antygony i. Króla Edypa)
* Eurypides
b) E>cp - Pierwszy bajkopisant
szyk £aopowy - Sposdb mówienia. nie wprost , ukrywanie pewnych
treści ze wzgldu na cenzwę
c) Tyrtajos - twbrca poezji ( wzywa. do walki)
d) ratseont — pieśni miłosne i biesiadne
e) Simonides - wiersze 0 treści Żatobnej
f) Safona" najwybitniejsza poetka, Świażi antycznego
OKRES. HELLENISTY CZNY CHI- I w.pn.e)
8) Tokryt - autor stelansk
OKRES. RZYMSKI ( I u.p.n.e - Vw.n.e)
a) Horacy - autor pieżwi i 6d
b) Wergiliusz
«) Owicliusz
d) Seneka — wagedie
dramatopisarze greccy
Ajschyjos = ograniczył wolg chóru wprowadzając. na „Scenę drugiego aktora rozwinął dialogi z. Spiewanych na mcyłowane
Sofokles - wprowadził. na Sceng dekoracje i tnedego. aktora. + chórowi nadał funkcję, komentatora, zdaneń
Ewrypides— zwiększył mog muzyki | chór nie odnosił sig co adansń na. scenie | ograniczył wątki neligijne., wprowadził bchąłera z wiższych
warstw społeanych | uproscił język
wzorce osobowe w literaturze antyku
HEROS BUNTOWNIK HOHO VIATOR BOHATER TRAGICZNY
* do postać zrodzona ze zwigzku * buntownik poświęca się . * to okweślenie człowieka, * jest postawiony w Sytuacji konflikiu.
boga i człowieka. w imig_ idei, nawet jeśli który tuta. Się po Świecie, tragicznego, Ciąży na nim fażum
* bohażer, który dzięki nieznyktym oznacza to złamanie aabvsze W drodze j wieczny * próbuje uniknąć pneznaczenia ale
<zynom zyskuje rangę półboga. boskiego ząkazu wędrowiec. Swoim ołziałaniem pnyśpiesza kięske
* nę. Herakles Achilles * wp. Prometeusz * wp. Odyseusz (ironią, hraziezna.)
* obciążony winą tragiczną ; btędnie
ocenia. swoją sytuację co prowadzi
do katastrofy
* np. Edyp, Anłygona.
najwybitniejsi twórcy greckiej
literatury antycznej
* Homer - „lliada i Odyseja"
* Tyytajos - poezja +yrtejsta. ( nawołująca. do walki)
* Safona - liryka miłosna
* Anakreont- anakweontyki
* Ezop * bajki „M»ówką i konik polny"
. Śymonides - hreny
*_ Ajschylos - +wagedie „frometeusz skowańy!
"Sefes - tragedie ukntyna ył Ey
* Eurypides - tragedie „Elektra", „Medea."
* Arrystofanes - komedie. , Żaby”, Płaki"
frazeologizmy
BIBLIJNE
tbiblizmy)
Umywać ręce - pozbywać Sig odpowiedzialnokci
hiobowa. wieść - tragiczne, złe wieści
być Judaszem - być zdrajcą
* ciemnokci egipskie - całkowita, tiemmość
* Salomonawy wyrok — Sprawiedliwy wych
* Syh marnotrawny - ktoś kło sieruszony. pryznoje się
do błędu
* qakaanny Owoć * toś. zakazanego, ale kuszącego
* zamienić $ig w Stup Soli - znieruchomieć z zaskoczenia
*_ manna 2 nieba. - niespodziewany day niewymagający
wysiłku,
* być kozłem ofiarny — Słać sig osobą, na. którg anucone
są winy
* rka, Noego - bezpieczne sdrronienie , azyl , ratunek.
2. MITOLOGII
* bazyjiszkowy wzrok - przrażający wzrok
* być narcyzem — być zakochanym w sobie egoistą
* koń trojański - złowrogi podarunek
* nić Ariadny - wskazówka, nieoczekiwane. pomoc tw rozwiąkaniu.
problemów
*_ pista Achillesa - Słaby punkt
*. puszka, Pandory — źródło nieszczgić
* wóg obfitości - żródło dostatku.
*_ syzyfowa. pracą — praca. ciężka.
* Stajnia Augiasza - coś catkowicie zaniedbanego
* pępek Świada- coś najważniejszego
* koło fowłuny- maz lepiej , waz gonej