Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Antyk-Notatka dla ułatwienia nauki, Notatki z Język polski

Zawiera informacje o antyku oraz o Antygonie

Typologia: Notatki

2021/2022

Załadowany 14.02.2023

michal-polak
michal-polak 🇵🇱

2 dokumenty

1 / 4

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
1. Co to antyk?
Antyk – określenie świata starożytnego, głównie okresu rozkwitu cywilizacji i kultury starożytnej
Grecji i Rzymu.
2. Ramy czasowe antyku:
Od ok 3500 r. p.n.e. (wynalezienie pisma) do 476r. n.e. (upadek cesarstwa zachodniorzymskiego)
3. Historia Abrahama
Abraham wyruszył w drogę do Kanaan, obecnie Palestyny z miasta Ur. ponieważ powołał go do
tego Bóg. Po wielu latach oczekiwania na dziecko Abraham i jego żona Sara doczekali się syna
Izaaka. Bóg wystawił Abrahama na próbę i kazał mu złożyć Izaaka w ofierze. Kiedy wszystko już
było przygotowane i Abraham z bólem żegnał się z synem, z nieba odezwał się głos, który go
powstrzymał. Abraham udowodnił, że jest oddany Bogu i złożył w ofierze baranka, zyskując
błogosławieństwo.
4. Historia Hioba
Hiob zostaje poddany próbie, która była wynikiem „zakładu” Boga z Szatanem. Traci cały majątek
oraz dzieci. Jednakże samotny i dotknięty trądem Hiob, nie wyrzeka się Boga, który wynagradza
jego wierność, zwracając zdrowie mu wszystko co utracił z nawiązką.
5. Związki frazeologiczne (Biblia)
hiobowa wieść – zła, tragiczna wiadomość
judaszowe srebrniki – zarobione niegodnie pieniądze, od których nie można się uwolnić
niewierny Tomasz – niedowiarek, sceptyk
salomonowy wyrok – sprawiedliwa decyzja, która kończy spór bez szkód dla stron konfliktu
Sodoma i Gomora – wielkie zamieszanie, awantura, bałagan
umywać ręce – nie brać za coś odpowiedzialności, zrzekać się jej
wdowi grosz – niewielka suma przekazana przez osobę niezamożną ofiarowana kosztem
wyrzeczeń, lecz z dobroci i życzliwości
6. Definicja mitu, rodzaje, funkcje
a) mit – opowieść o bogach, herosach, legendarnych bohaterach, nadnaturalnych wydarzeniach,
będąca próbą wyjaśnienia odwiecznych zagadnień bytu, świata, życia i śmierci, dobra i zła oraz
przeznaczenia człowieka
b) rodzaje mitu:
kosmoboliczne (o powstaniu świata)
antropogeniczne (o stworzeniu człowieka)
genealogiczne (o powstawaniu rodów)
teogoniczne (o narodzinach bogów)
heroiczne (o czynach herosów)
pf3
pf4

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Antyk-Notatka dla ułatwienia nauki i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!

1. Co to antyk?

Antyk – określenie świata starożytnego, głównie okresu rozkwitu cywilizacji i kultury starożytnej Grecji i Rzymu.

  1. Ramy czasowe antyku: Od ok 3500 r. p.n.e. (wynalezienie pisma) do 476r. n.e. (upadek cesarstwa zachodniorzymskiego)

3. Historia Abrahama

Abraham wyruszył w drogę do Kanaan, obecnie Palestyny z miasta Ur. ponieważ powołał go do tego Bóg. Po wielu latach oczekiwania na dziecko Abraham i jego żona Sara doczekali się syna Izaaka. Bóg wystawił Abrahama na próbę i kazał mu złożyć Izaaka w ofierze. Kiedy wszystko już było przygotowane i Abraham z bólem żegnał się z synem, z nieba odezwał się głos, który go powstrzymał. Abraham udowodnił, że jest oddany Bogu i złożył w ofierze baranka, zyskując błogosławieństwo.

4. Historia Hioba

Hiob zostaje poddany próbie, która była wynikiem „zakładu” Boga z Szatanem. Traci cały majątek oraz dzieci. Jednakże samotny i dotknięty trądem Hiob, nie wyrzeka się Boga, który wynagradza jego wierność, zwracając zdrowie mu wszystko co utracił z nawiązką.

5. Związki frazeologiczne (Biblia)

  • hiobowa wieść – zła, tragiczna wiadomość
  • judaszowe srebrniki – zarobione niegodnie pieniądze, od których nie można się uwolnić
  • niewierny Tomasz – niedowiarek, sceptyk
  • salomonowy wyrok – sprawiedliwa decyzja, która kończy spór bez szkód dla stron konfliktu
  • Sodoma i Gomora – wielkie zamieszanie, awantura, bałagan
  • umywać ręce – nie brać za coś odpowiedzialności, zrzekać się jej
  • wdowi grosz – niewielka suma przekazana przez osobę niezamożną ofiarowana kosztem wyrzeczeń, lecz z dobroci i życzliwości

6. Definicja mitu, rodzaje, funkcje

a) mit – opowieść o bogach, herosach, legendarnych bohaterach, nadnaturalnych wydarzeniach, będąca próbą wyjaśnienia odwiecznych zagadnień bytu, świata, życia i śmierci, dobra i zła oraz przeznaczenia człowieka b) rodzaje mitu:

  • kosmoboliczne (o powstaniu świata)
  • antropogeniczne (o stworzeniu człowieka)
  • genealogiczne (o powstawaniu rodów)
  • teogoniczne (o narodzinach bogów)
  • heroiczne (o czynach herosów)

c) funkcje mitu:

  • poznawcza (tłumaczy zjawiska przyrodnicze i objaśnia świat)
  • światopoglądowa (kształtuje pogląd na świat i określa normy życia społecznego)
  • sakralna (określa wierzenia i kompetencje bogów)

7. Treść mitu o pochodzeniu świata i prometeuszu

Mit „O powstaniu świata”:

Opowieść przedstawia jak z pierwotnego chaosu wyłonili się pierwsi bogowie: Uranos – nieba i Gaja – ziemi. Ich potomkowie: tytani cyklopi i sturęcy byli tak odrażający, że Uranos zrzucił ich wszystkich do Tartaru, z wyjątkiem Kronosa. Ten za namową matki wystąpił przeciwko ojcu, okaleczył go i strącił z tronu, z krwi Uranosa zrodziły się Erynie – boginie zemsty. Kronos zajął miejsce ojca i objął za żonę Reję, z którą miał szóstkę dzieci: Demeter, Hestię, Hadesa, Posejdona, Herę i Zeusa. W obawie, że potomstwo pozbawi go władzy, połykał każde dziecko zaraz po narodzinach. Kiedy na świat przyszedł Zeus, Reja podała mężowi kamień owinięty w pieluszkę. Uratowany w ten sposób uwolnił rodzeństwo. Razem wypowiedzieli wojnę ojcu, a kiedy go pokonali (tytanów też) podzielili się władzą.

Mit „O Prometeuszu”:

Prometeusz ulepił ludzi z gliny zmieszanej ze łzami, opiekował się nimi i nauczył ich wielu pożytecznych rzeczy. Wykradł ogień z Olimpu, aby żyło się ludziom lepiej. Zeusowi nie podobały się poczynania Prometeusza, dlatego postanowił na ziemię zesłać Pandorę, piękną kobietę która w posagu od bogów dostała puszkę. Zostawiono Pandorę pod domem Prometeusza, który domyślił się, że to podstęp i ją odprawił. Pandora wyszła za mąż za jego brata – Epimeteusza. Namówiła go, aby otworzył puszkę i wówczas wydostały się z niej choroby i inne nieszczęścia, które zaczęły nękać ludzi. Prometeusz postanowił odpłacić się bogom i oszukać Zeusa podczas składania ofiary. Z jednej strony położył mięso przykryte skórą, z drugiej kości owinięte tłuszczem. Zeus wybrał tłuszcz, spodziewając się pod nim mięsa. Rozgniewany skazał Prometeusza na okrutną mękę. Przykuto go do skał Kaukazu, a orzeł wyjadał mu wątrobę, która odrastała.

8. Pojedynek Hektora z Achillesem

Achilles i Hektor trzykrotnie okrążają Troję. Za czwartym razem Zeus rzuca dwa losy. Los Hektora spada do Hadesu, co oznacza śmierć. Do Achillesa przychodzi natomiast Atena, która przepowiedziała mu zwycięstwo. Hektor i Achilles wychodzą naprzeciw siebie walczyć. Hektor oznajmił Achillesowi, że nie boi się pojedynku, co wzbudziło ogromne zdziwienie. Achilles cisnął włócznią w Hektora i zaczęła się walka. Atena podała włócznię Achillesowi. Hektor rzucił w stronę przeciwnika swą włócznią, jednak tego obroniła tarcza. Hektor rzucił się do walki ze swoją ostatnią bronią – mieczem. Achilles był szybszy i wbił włócznię w gardło Hektora. Jego dusza uleciała do Hadesu.

9. Związki frazeologiczne (Mity)

  • pięta Achillesa – słaby punkt kogoś lub czegoś
  • exodusu

12. Racje Antygony i Kreona

Racje Antygony:

  • Kieruje się miłością do brata (kocha go i nie może pozostawić jego ciała bez pochówku)
  • miłość jej dla niej najważniejsza
  • odmówienie pogrzebu zmarłemu było grzechem
  • niepogrzebany trup budził u bogów odrazę, a dusza zmarłego nie mogła dostać się do Hadesu
  • niepochowane zwłoki spowodowałyby, że o prawa zmarłego upomniałyby się okrutne Erynie
  • z rozkazem Kreona nie zgodziło się prawie całe społeczeństwo
  • król nadużył władzy wydając taki rozkazem
  • król jest despotą, który nie słucha swego ludu
  • na koniec sam Kreon czuje się winny śmierci Antygony i Hajmona, nazywa siebie mordercą
  • Antygona nie chciała, ale przeznaczenie upadku jej rodu zostało przekazane dzieciom, które mogłaby mieć z Hajomonem

Racje Kreona:

  • Zakaz wydany przez Kreona służy dobru państwa i bezpieczeństwu jego obywateli
  • wszystkich zdrajców należy surowo karać
  • brak kary mógłby zachwiać rownowagę w państwie
  • państwo jest wartością nadrzędną
  • jednostka powinna wyrzec się dla dobra państwa swoich spraw indywidualnych
  • musi przyporządkować swoje dobro osobiste i rodzinne wspólnemu dobru ogółu obywateli
  • Kara, którą wydał Kreon mogła dotyczyć każdego obywatela, który złamie jego prawo
  • Kreon nie chce zmienić swojego zdania, gdyż boi się utraty autorytetu
  • król nie mógł pogodzić się z tym, że jego decyzje podważa kobieta
  • król nie chciał, aby obywatele miasta decydowali, które prawa należy odrzucić, a które przyjąć Copyright © Michał Piszczek 2023