Aureliusz Augustyn - Notatki - Filozofia, Notatki z Filozofia, poglądy filozofów

Pobierz Aureliusz Augustyn - Notatki - Filozofia i więcej Notatki w PDF z Filozofia, poglądy filozofów tylko na Docsity! 1 CZYM SĄ, JAKIE FUNKCJE PEŁNIĄ „CIVITIAS DEI” ORAZ „CIVITIAS TERRENA” W KONCEPCJI AURELIUSZA AUGUSTYNA. Życie Aureliusza Augustyna przypada na okres kształtowania się podstaw filozofii chrześcijańskiej, a więc na twórczość patrystyczną, gnostyczną – chrześcijaństwo konsolidowało nie tylko swoją wizją filozoficzną świata, ale formułowało także własne dogmaty. Pojawia się teologiczna gnoza chrześcijaństwa z własną wizją świata, człowieka i stosunku do dziedzictwa kulturalnego przeszłości. Twórczość Augustyna (i późniejszych filozofów) określiła główne stanowiska w sporach ideowych tych stuleci, koncepcję postawy wobec Boga i świata. Święty Augustyn (354-430) był wychowywany przez matkę (św. Monika) w chrześcijaństwie, choć był do niego niechętnie usposobiony; pierwotnie wyznawał manicheizm z jego skrajnym dualizmem dobra i zła. Następnie przerzucił się do sceptyzmu akademickiego, jednak w 386 r. lektura dzieł neoplatońskich skłoniła go do powrotu do dogmatycznej filozofii, a wpływ biskupa Ambrożego nawrócił go do Kościoła. Augustyn w 387 r. został ochrzczony i spełniał czynności kapłańskie, od 395 r. jako biskup Hippony. Z zapałem bronił nauki Kościoła i zwalczał herezje, nawet te, które jego samego dawniej pociągały; manicheizm, denacjenizm, występujący przeciw jedności Kościoła, i pelagranizm, uzależniający łaskę od zasługi. Filozoficzne zainteresowanie Augustyna pod koniec jego życia coraz więcej ustępowały miejsca teologicznym. Dzieło „O państwie bożym” (DE CIVITATE DEI), 413-426, główne dzieło Augustyna, zawiera jego poglądy historiozoficzne. Platoński idealizm w metafizyce, absolutyzm w teorii poznania, uznanie odrębności ducha, nacisk na irracjonalne czynniki życia duchowego, dualizm życia doskonałego i ziemskiego – wszystko to odpowiadało Augustynowi i oddziałało na sformułowanie jego własnych poglądów, które można odnieść do: 1. POZNANIE DUSZY. Św. Augustyn twierdził, że dla człowieka celem jest szczęście, i że filozofia ma je znaleźć. Ale o szczęściu sądził, że dać je może jedynie Bóg. Do szczęścia potrzebne jest poznanie . Poznanie Boga i własnej duszy. To ograniczenie Augustyn przekazał następnym pokoleniom (przetrwało ono całe średniowiecze). Zmysły podlegają złudzeniom, ale nie zawsze. Myśl nie we wszystkim jest od zmysłów zależna, lecz posiadając własne tryby rozumowania może sama niektóre prawdy ustalać. Własna myśl jest faktem ze wszystkich 2 najpewniejszym. „Wejdź w samego siebie, we wnętrzu człowieka mieszka prawda”. Myśl została skierowana ku wewnętrznemu życiu poznającego. Zadziałało zobojętnienie chrześcijańskie na zewnętrzne warunki życia, oderwanie się od nich i skoncentrowaniu na zbawieniu i życiu wewnętrznym, które do niego prowadzi. 2. POZNANIE IDEI I OŚWIECENIE PRZEZ BOGA Wg św. Augustyna umysł, poza własnymi przeżyciami, poznaje prawdy wieczne. Umysł może przejmować wiedzę wprost, bez pośrednictwa ciała i zmysłów. Augustyn dochodził do uznania idealnego świata. Świat idealny był złączony z Bogiem. Wieczne istnienie jest właściwe Bogu, więc prawdy wieczne istnieją w Bogu, są ideami Bożymi. Bóg udziela nam wiedzy drogą oświecenia. Umysł bezpośrednio widzi prawdy, jak oczy widzą rzeczy. Poznanie umysłowe ma charakter intuicyjny, umysł dochodzi prawdy wprost bez rozumowania. Oświecenie było pojęte jako fakt nadprzyrodzony, dzieło łaski. Łaska oświecenia przypada dobrym. Augustyn sposobem na wpół racjonalnym i na wpół mistycznym dowodził naczelnych tez metafizyki: istnienia Boga i nieśmiertelności duszy. 3. TEOCENTRYCZNA METAFIZYKA Augustyn uczynił Boga ośrodkiem myśli filozoficznej. Przeprowadził w poglądzie na świat przewagę Boga nad stworzeniem (przyrodą) i całkowitą zależność stworzenia od Boga. Z tym łączył przewagę duszy nad ciałem i przewagę uczucia i woli nad rozumem. Dowodził przewagi Boga nad światem. Bóg kieruje światem. Bóg jest najważniejszym przedmiotem poznania, również jego przyczyną. Bóg jest najwyższym dobrem i zarazem przyczyną wszelkiego dobra. Dążenie do Boga leży w naturze człowieka i zespolenie z Bogiem może jedynie dać mu szczęście. Natomiast zło to odsunięcie się od Boga i pycha. Augustyn również dowodził przewagę duszy nad ciałem. Dusza jest substancją samoistną, nie jest ani własnością ciała, ani rodzajem ciała, nie ma nic wspólnego funkcjami biologicznymi. Jest doskonała, bo blisko Boga. Jest niezniszczalna, nieśmiertelna. Boga poznajemy duszą. Zasadniczą postacią życia duchowego jest wola. Naturę ludzką stanowi nie rozum, lecz czynna wola. Natura człowieka przejawia się nie w tym, co wie, lecz w tym, czego chce. Prawdę o Bogu poznaje wiara. Wiara jest rzeczą woli, nie rozumu. Rozum nie został zastąpiony wiarą, ale uzupełniony. Wiara i rozum uzupełniają się nawzajem. Ważne jest dobro. Nie wystarczy znać dobra, aby je uczynić, trzeba je kochać. Tylko z miłości płyną dobre czyny, zwłaszcza z miłości do dobra najwyższego, do Boga. Szczęście można osiągnąć jedynie przez miłość, bo przez miłość zbliżamy się do Boga. Cała filozofia Augustyna była ześrodkowana w Bogu, jedynym bycie absolutnym i doskonałym. Bez Boga nie można działać, poznawać, istnieć. Potrzebne jest oświecenie, aby poznać prawdę,