Pobierz Badanie klatki piersiowej u chorego z patologią układu ... i więcej Ćwiczenia w PDF z Fizjologia tylko na Docsity! Badanie układu krążenia CZĘŚĆ I Oglądanie okolicy serca 1.Diagnostycznie istotne odmiany kształtu kl.p.: szewska kogucia (kurza) beczkowata 2. Zespół prostych pleców (+ prolaps mitralny) 3. Garb przedsercowy (wady wrodzone) 4. Kyfoskolioza (cor kyphoscolioticorum) Uderzenie koniuszkowe • ograniczone wypuklenie ściany kl.p. podczas skurczu serca w okolicy jego koniuszka • umiejscowienie zgodne z lewą granicą stłumienia sercowego • u osób zdrowych z prawidłową budową kl.p. - w V lewym międzyżebrzu, 1,5-2 cm przyśrodkowo od linii środkowo-obojczykowej lewej • przeważnie jest widoczne i/lub wyczuwalne • pokrywa się opuszką palca i jest zgodne z czynnością serca • ruchome – przy zmianach pozycji ciała Uderzenie koniuszkowe Osłuchiwanie serca Osłuchiwanie serca Osłuchiwanie serca Chorego należy osłuchiwać w kilku pozycjach ciała • w pozycji leżącej na wznak • w pozycji leżącej na lewym boku • w pozycji siedzącej, w pochyleniu do przodu Miejsce osłuchiwania Patologia Środek mostka na poz. III żeber Niedomykalność zastawki aorty Przyczep IV lewego żebra do mostka Niedomykalność zastawki aorty Środek rękojeści mostka Miażdżyca aorty – szmer skurczowy Podstawa serca u lewego brzegu mostka na poz. III i IV żebra Tarcie osierdzia Dodatkowe miejsca osłuchiwania serca (mmHg)
Atrium
Ni
o
|
s
o
=
s
1)
=
U
Yentricle
IV ton F Ą Ill ton
lton llton
z
5
R
Tony serca Pierwszy ton serca 1. Od początku skurczu izowolumetrycznego do okresu wczesnego wyrzutu krwi z lewej komory 2. Powstaje w następstwie drgań struktur serca wywołanych przyspieszeniem i zwolnieniem przepływu krwi (składowe mięśniowa, naczyniowa, zastawkowa) Drugi ton 1. Powstaje w wyniku ruchu płatków zastawek aorty i pnia płucnego w kierunku do komór, co powoduje zmiany ciśnienia i drganie zastawek i aparatu podzastawkowego (składowa A2 z aorty i P2 z pnia płucnego) 2. Ćwiczenia fizyczne zwiększają głośność obu składowych II tonu, głęboki wdech zwiększa głośność P2. Rozdwojenie II tonu fizjologiczne na wdechu (III lewe międzyżebrze) 2. na wydechu: • ubytek przegrody międzyprzedsionkowej • zwężenie zastawki pnia płucnego • blok prawej odnogi pęczka Hisa • nadciśnienie płucne Wydech Wdech Wydech Wdech Trzeci ton • We wczesnym rozkurczu • Fizjologiczny III ton u większości dzieci i młodzieży i niektórych młodych dorosłych, rzadko po 30 r.ż. • Najlepiej słyszalny na koniuszku, w poz. leżącej lewobocznej. • Fizjologiczny III ton znika w pozycji stojącej. • W średnim i starszym wieku = cwał komorowy, -objaw patologiczny np. niewyd. serca. Rytm cwałowy Cwał przedsionkowy: ton dodatkowy w fazie późnego rozkurczu (dodatkowo ton IV) • skurczowe przeciążenie lewej komory (np. w nadciśnieniu) • zwężenie i niedomykalność aortalna • kardiomiopatia przerostowa Rytm cwałowy Rytm poczwórny: słyszalne dodatkowo • ton III • ton IV Tony skurczowe Ton wyrzutu • wczesnoskurczowy • wyrzut krwi z komory lewej do aorty lub z prawej do pnia płucnego • zwykle przy obecności zmian na płatkach zastawek Klik skurczowy • niewyrzutowe śród- i późnoskurczowe tony dodatkowe • wypadanie płatka zastawki mitralnej lub trójdzielnej Szmery sercowe Szmer Charakter Patologia narastający (crescendo) o stopniowo narastającej głośności przetrwały przewód tętniczy Botalla malejący (decrescendo) o stopniowo zmniejszającej się głośności • niedomykalność z. aortalnej • niedomykalność z. pnia płucnego crescendo-decrescendo (diament) głośność wzrasta, a następnie maleje szmery wyrzutu (np. w stenozie zastawek) holosystoliczny płaski, stały • niedomykalność mitralna • niedomykalność trójdzielna SZMERY
skurczowy typu
crescendo-decrescendo
(„diamentowy”)
holosystoliczny
| | | | późnorozkurczowy
al | (przedskurczowy)
SZMERY
| | | IM śród-rozkurczowy
2
| | | | | | | | In wczesno-rozkurczowy
2
późno-skurczowy
holodi JI
| mm...) z SA RPRCACAA
52 są
Przetrwały przewód tętniczy Botalla
MI:1.6
EŻEJ
13 APR_ GB
18:55:26
FROC E"a-E-F1
HOSP. $. FRANCISCO
LITRE
LAZM
© 2; 40:58
EEE z
LOUJKCJA
LASU
SJH2*
POS-OP
AD
NOSNNIWLE
Przetrwały przewód
tętniczy Botalla
—— Mitral Valve
| | 136
CZNA
|
Pulmonary Valve!
Ubytek w przegrodzie
międzykomorowej
DLA
Niedomykalność aortalna
Aortic Insufficiency
o
=
z
a
4
KU
=
_
Left
atrium
Left
ventricle
ECG
LV LA Niedomykalność mitralna CZĘŚĆ II A. Czynnościowy szmer wyrzutowy B. Łagodna stenoza aortalna C. Ciężka stenoza aortalna D. Kardiomiopatia przerostowa z zawężaniem drogi odpływu LK E. Ciężka stenoza zastawki płucnej F. ASD G. Niedomykalność mitralna H. Prolaps mitralny J. Niedomykalność trójdzielna J. VSD A. Czynnościowy szmer wyrzutowy Szmer skurczowy crescendo-decrescendo F. ASD Rozdwojenie II tonu szmer: wzdłuż lewego brzegu mostka G. Niedomykalność mitralna Szmer holosystoliczny obejmujący I ton • na koniuszku promieniuje do pachy H. Prolaps mitralny 1. Klik śródskurczowy 2. Szmer crescendo przedskurczowy w punkcie Erba (III m-ż. lewe) Zmiany w obrębie głowy i szyi u chorego z patologią układu sercowo-naczyniowego • Sinica obwodowa: wargi, policzki, płatki uszne (też: łożyska paznokci). • Sinica ośrodkowa: spojówki, podniebienie, błony śluzowe, język, wargi i wewnętrzna strona policzków (też: palce pałeczkowate) • Bladość twarzy: reumatyczne zapalenie serca, izw, nadciśnienie tętnicze złośliwe, (też: obrzęk śluzowaty) • Rytmiczne skłony głowy (sylwetka Buddy): spowodowane przez tętnienie tt. szyjnych w dużej niedomykalności aortalnej lub trójdzielnej • Poszerzenie żył szyjnych: nadciśnienie żylne • Refluks wątrobowo-szyjny: zaawansowana niewydolność prawokomorowa tętniak aorty, guz śródpiersia Zmiany w obrębie głowy i szyi u chorego z patologią układu sercowo-naczyniowego Hiperteloryzm • anomalia wrodzona twarzoczaszki • szeroko rozstawione oczy • często współistnieje z wrodzonym zwężeniem pnia płucnego Kępki żółtakowe (xantelasma) • złogi tłuszczów • częste w hipercholesterolemii Zmiany w narządzie wzroku u chorego z patologią układu sercowo-naczyniowego Ocena wydolności krążenia płucnego: • obecność zastoju w krążeniu małym • rzężenia w przypodstawnych partiach płuc • obrzęk płuc • osłuchowe cechy rozedmy, innych chorób płuc mogących mieć wpływ na układ krążenia Badanie płuc u chorego z patologią układu sercowo-naczyniowego Wodobrzusze: • zwiększony obwód brzucha • napięta skóra • „wynicowany” pępek • objaw chełbotania zaciskające zapalenie osierdzia zaawansowana prawokomorowa niewydolność serca (patologie wątroby) Obrzęki brzucha i podbrzusza (+kończyn dolnych) zaawansowana prawokomorowa niewydolność serca Tętnienie w nadbrzuszu z aorty (fizjologia) Badanie brzucha u chorego z patologią układu sercowo-naczyniowego A. Obrzęki: • niewydolność serca B. Zmiany skórne • dystalne części kończyn • przebarwienia • brak owłosienia miażdżyca zarostowa tętnic kk. dolnych C. Żylaki kk. dolnych D. Zespół pozakrzepowy • przebarwienia • owrzodzenia A B C D Oglądanie kończyn dolnych Główne parametry tętna: • Częstość • Amplituda • Miarowość A/ częstość tętna M: 60-80/min K: 60-85/min Stale utrzymująca się czynność serca >100 jest nieprawidłowa (tachykardia) Przyczyny tachykardii • gorączka • nadczynność tarczycy • hipowolemia • niedokrwistość • działanie leków (katecholaminy, atropina, metyloksantyny) • guz chromochłonny • niewydolność serca • zator płucny • zawał serca (zespół małego rzutu, wstrząs) • zaburzenia elektrolitowe • nerwica B/ (Nie-)miarowość tętna Niemiarowość miarowa (np. bi-, trigeminia komorowa) Niemiarowość niemiarowa (np. migotanie przedsionków) Charakterystyczne rodzaje tętna Dwubitne: dwa bliskie siebie uderzenia – fala uderzeniowa i odpływowa • niedomykalność aortalna • złożona wada aortalna • kardiomiopatia przerostowa Bliźniacze: • pobudzenia przedwczesne • blok II stopnia 3:1 Charakterystyczne rodzaje tętna: Tętno paradoksalne zależność od fazy oddychania zmienne wypełnienie lub zanika na wdechu narasta w wydechu płyn w osierdziu zaciskające zapalenie osierdzia Asymetria tętna na szyi i kończynach górnych • rozwarstwienie aorty (u ok. 20% chorych) • miażdżyca (rzadziej) Chromanie przestankowe • zespół objawów u chorych z miażdżycą zarostową tt. kk. dolnych • ból kończyn i słabość w czasie chodu, „oglądacze wystaw” • ból i słabość znikają po odpoczynku. • dystans chromania (zależny od zaawansowania choroby) 1. Manometr rtęciowy • niezawodny • jednoznaczny wynik pomiaru • ale nie-ekologiczny !!! 2. Manometr sprężynowy (zegarowy) • konieczność kalibracji co 3 miesiące 3. Manometry automatyczne z tradycyjnym mankietem • nie każdy zapewnia dokładność pomiaru u chorego z niemiarową czynnością serca 4. Manometr nadgarstkowy – fatalny!!! Ciśnienie tętnicze krwi Pomiar ciśnienia tętniczego krwi • mankiet założony ok. 3 cm powyżej miejsca osłuchiwania tętnicy • ramię na poziomie serca • ramię obnażone z uciskającej garderoby • odpowiednie tempo zmniejszania ciśnienia w mankiecie (2-3 mm Hg / sek.) Prawidłowy pomiar ciśnienia tętniczego krwi Napompowanie mankietu: tylko do ciśnienia przekraczającego o ok. 30 mmHg wartość ustaloną poprzez stwierdzany palpacyjnie zanik tętna odpowiadający ciśnieniu skurczowemu za wysokie ciśnienie w mankiecie wywołuje ból i reakcję presyjną = zawyżony pomiar) Prawidłowy pomiar ciśnienia tętniczego krwi • szerokość mankietu dobrana do szerokości ramienia • pomiar po kilkuminutowym odpoczynku, w warunkach bez stresu Prawidłowy pomiar ciśnienia tętniczego krwi