Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Badanie neuropsychologiczne funkcji poznawczych , Prezentacje z Neurologia

Obszerne opracowanie z zakresu tematu

Typologia: Prezentacje

2019/2020

Załadowany 08.10.2020

Poznan_K
Poznan_K 🇵🇱

4.7

(78)

225 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Badanie neuropsychologiczne funkcji poznawczych i więcej Prezentacje w PDF z Neurologia tylko na Docsity! Badanie funkcji poznawczych w codziennej praktyce – co powinien zrobić lekarz Magdalena Gugała-Iwaniuk Ksenia Sławińska I Klinika Neurologiczna IPiN Cele badania neuropsychologicznego ● Ocena funkcjonowania poznawczego, behawioralnego i emocjonalnego ● Określenie rodzaju i stopnia nasilenia deficytów w funkcjonowaniu ● Próba sklasyfikowania profilu funkcjonowania charakterystycznego/typowego dla określonego zespołu chorobowego ● W kontekście różnicowania zespołów otępiennych – ocena funkcjonowania poznawczego dostarcza informacji o obecności lub braku otępienia, o rodzaju procesu otępiennego i stopniu jego nasilenia ● Umożliwia monitorowanie skuteczności leczenia, określenie dynamiki progresji choroby Przesiewowe metody badania stanu psychicznego ● MMSE (Mini-Mental State Examination) ● Test Rysowania Zegara ● Skala Funkcjonowania Poznawczego Addenbrooke'a (Addenbrooke's Cognitive Examination - ACE-III) ● Skala MoCA (Montreal Cognitive Assessment) ● Zadania kliniczne do oceny tzw. objawów czołowych (FAB, Frontal Assessment Battery at Bedside) ● Geriatryczna Skala Oceny Depresji MMSE (Folstein, Folstein, McHugh, 1975) ● Badanie trwa około 10 minut ● 30 zadań sprawdzających: orientację w czasie, orientację w miejscu, zapamiętywanie, uwagę i liczenie, przypominanie, nazywanie, powtarzanie, rozumienie, czytanie, pisanie oraz rysowanie ● Wstępna, orientacyjna ocena funkcjonowania poznawczego (wynik nie może być podstawą rozpoznania otępienia) ● Kryteria oceny: 30-27 wynik prawidłowy 26-24 zaburzenia poznawcze bez otępienia 23-19 otępienie w stadium łagodnym 18-11 otępienie w stadium umiarkowanym 10-0 otępienie w stadium głębokim MMSE c.d. ● Niższy punkt odcięcia dla osób z podstawowym wykształceniem (22pkt.), wyższy - dla osób z wyższym wykształceniem (24pkt.) ● Korekta wyników ze względu na wiek i wykształcenie (tabele dostępne w „Diagnostyce i leczeniu otępień”) ● Polska normalizacja: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 2010 – wyniki przeliczone wyrażone na skali stenowej ● Wartość we wstępnej diagnozie objawów o łagodnym nasileniu Test Rysowania Zegara c.d. ● 10-6 pkt. - rysunek tarczy zegara jest prawidłowy 10 - wskazówki są we właściwych miejscach 9 – drobne pomyłki w położeniu wskazówki 8 – wyraźne błędy w położeniu obu wskazówek 7 – wskazówki są w niewłaściwym położeniu 6 – brak wskazówek, inne oznaczenie godziny (np. zapis liczbowy bądź zakreślenie godziny) ● 5-1 pkt. - rysunek tarczy i oznaczenie godzin są nieprawidłowe 5 – grupowanie cyfr po jednej stronie tarczy lub ich odwracanie 4 – niewłaściwa sekwencja cyfr bądź pomijanie godzin lub umieszczanie ich poza tarczą 3 – tarcza i cyfry narysowane są obok siebie, nie ma wskazówek 2 – rysunek tarczy wskazuje na zrozumienie instrukcji, ale daleki jest od zegara 1 – osoba badana nie wykonała zadania lub rysunek nie nadaje się do interpretacji Skala Funkcjonowania Poznawczego Addenbrooke'a – ACE-III (Addenbrooke's Cognitive Examination, Hodges, 2014) ● Polskie tłumaczenie (w 3 wersjach) oraz instrukcja przeprowadzania testu dostępna po zalogowaniu na stronie: https://www.neura.edu.au/frontier/download-form?test=aceiii ● Umożliwia ocenę następujących aspektów funkcjonowania: ● Uwaga – orientacja zapamiętywanie 3 słów seryjne odejmowanie siódemek ● Pamięć – przypominanie 3 słów ● Fluencja słowna – fonemiczna (słowa na '”k”) oraz semantyczna (nazwy zwierząt) ● Pamięć - pamięć krótkotrwała – zapamiętanie nazwiska i adresu w 3 próbach ● Pamięć - pamięć semantyczna – pytania o nazwiska premiera, papieża itp. ACE-III c.d. ● Język – rozumienie – polecenia - pisanie 2 zdań - powtarzanie słów i przysłów - nazywanie obiektów - rozumienie – wskazywanie obrazków związanych z różnymi stwierdzeniami - czytanie ● Funkcje wzrokowo-przestrzenne – kopiowanie wstęgi Mobiusa i sześcianu - rysowanie zegara - percepcja – liczenie kropek i rozpoznawanie liter ● Pamięć – przypominanie nazwiska i adresu oraz rozpoznawanie ● Wynik ogólny 100pkt. ● Punkt odcięcia (na podstawie normalizacji w populacji angielskiej): 88pkt. - 94%czułości i 89% trafności dla demencji; 82pkt. - odpowiednio 84% i 100% Zadania kliniczne do oceny tzw. objawów czołowych (Frontal Assessment Battery at Bedside, FAB, Dubois, 2000) ● Zebrane próby eksperymentalno-kliniczne służące do oceny funkcji wykonawczych: ● Myślenie abstrakcyjne - podobieństwa: „w czym są do siebie podobne... ?” ● Elastyczność poznawcza - fluencja słowna literowa ● Programowanie celowych czynności ruchowych - powtarzanie sekwencji ruchów (praksja dynamiczna) ● Podatność na interferencję - instrukcje konfliktowe ● Hamowanie niepożądanych reakcji - zadanie typu „działaj – nie działaj”: ● Niezależność zachowania od warunków zewnętrznych - zachowanie patologicznie uzależnione od otoczenia (zachowanie użytkownika) Geriatryczna Skala Oceny Depresji (Yesavage, 1983) ● Wersja pełna – 30 cech ● Wersja skrócona – 15 cech Szczegółowe badanie neuropsychologiczne – wybrane metody ● Poziom intelektualny: Test Matryc Ravena, Skala Inteligencji Wechslera dla Dorosłych (WAIS-R) ● Procesy uwagi: odejmowanie seryjne 100-7, Test Łączenia Punktów, Kolorowy Test Połączeń, podtest Powtarzanie cyfr z WAIS-R ● Procesy językowe: Bostoński Test do Diagnozy Afazji, Test Nazywania, test fluencji słownej ● Procesy pamięci słuchowo-werbalnej: Kalifornijski Test Uczenia się Językowego (CVLT), Test Słuchowo-Werbalnego Uczenia się Rey'a (AVLT) ● Procesy pamięci wzrokowo-przestrzennej: Test Figury Złożonej Rey'a, Test Pamięci Wzrokowej Bentona ● Funkcje wykonawcze i myślenie: Test Łączenia Punktów, test fluencji słownej, Test Sortowania Kart z Wisconsin, wybrane podtesty z WAIS-R Kiedy skierować na badanie, mimo że badania przesiewowe są w normie ● Gdy są widoczne zaburzenia zachowania w czasie badania ● Gdy wysoki poziom funkcjonowania przedchorobowego ● Gdy niepłynna mowa ● Pogorszenie sprawności w pracy ● Wyniki badań przesiewowych są niespójne z tymi z wywiadu Współpraca z neuropsychologiem – kiedy nie kierować pacjenta na badanie ● Gdy wyniki badania przesiewowego wskazuje na umiarkowany lub bardziej zaawansowany proces otępienny (MMSE mniejszy lub równy 18 pkt.), badanie neuropsychologiczne ma ograniczoną wartość. ● Pacjent ma zaburzenia świadomości ● W złym stanie psychofizycznym, np.: - w okresie żałoby - po nieprzespanej nocy - w sytuacji silnego stresu lub zmęczenia - na czczo - po punkcji lędźwiowej itp. - podczas zmiany leczenia farmakologicznego Co powinien zrobić neurolog przed skierowaniem pacjenta na badanie neuropsychologiczne ● Wyjaśnić cel badania ● Przyjąć świadomą zgodę na badanie ● Uprzedzić o konieczności posiadania okularów, aparatu słuchowego (jeśli używa). Wnioski i interpretacja badania neuropsychologicznego – znaczenie w diagnozie różnicowej ● Rola informacji uzyskanych z wywiadu na temat czasu trwania, narastania i dynamiki objawów ● W szczegółowym badaniu – charakterystyczne profile funkcjonowania w różnych jednostkach chorobowych Wnioski i interpretacja badania neuropsychologicznego – znaczenie w diagnozie różnicowej ● Otępienie korowe (w chorobie Alzheimera) vs otępienie podkorowe (w zespołach pozapiramidowych, móżdżkowych) ● Otępienie korowe: charakterystyczne nasilone zaburzenia pamięci epizodycznej oraz „ogniskowe” objawy behawioralne: agnozja wzrokowa, afazja, apraksja; zaburzenia uwagi, myślenia i funkcji wykonawczych; towarzyszą objawy psychiatryczne ● Otępienie podkorowe: charakterystyczne spowolnienie psychoruchowe, apatia, zaburzenia uwagi, funkcji wzrokowo-przestrzennych i wykonawczych (np. fluencji słownej); względnie mniej nasilone zaburzenia pamięci epizodycznej; często towarzyszą zaburzenia nastroju ● Otępienie naczyniowe: wyraźna męczliwość i wyczerpywalność podczas badania, zaburzenia uwagi i funkcji wykonawczych, zaburzenia pamięci Wnioski i interpretacja badania neuropsychologicznego – znaczenie w diagnozie różnicowej ● Otępienie czołowo-skroniowe (fronto-temporal dementia, FTD, choroba Picka): 1. postać z dominującymi zaburzeniami zachowania (behavioral variant FTD, bvFTD) – wczesne zmiany zachowania i osobowości, zaburzenia funkcji wykonawczych i myślenia, względnie zachowane funkcje pamięciowe 2. afazja pierwotna postępująca (primary progressive aphasia, PPA): - wariant semantyczny (otępienie semantyczne- semantic dementia, SD; wariant skroniowy FTD, svPPA): wczesne zaburzenia rozumienia znaczenia komunikatów językowych oraz rozpoznawania wzrokowego (może być obecna agnozja wzrokowa, prozopagnozja) - wariant z zaburzoną płynnością mowy (non-fluent variant PPA, nfvPPA): agramatyzm i apraksja mowy, mowa niepłynna, wysiłkowa Diagnoza neuropsychologiczna ● Badają klinicyści, nie testy. ● „no batteries can substitute knowledge” (Lezak) ● Badanie psychologiczne wywiera wpływ na osobę badaną. „Diagnoza jest ingerencją, mogącą spowodować zmiany w sposobie istnienia drugiego człowieka” (Stemplewska-Żakowicz, 2005) Bibliografia  Diagnostyka i leczenie otępień. Rekomendacje zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Alzheimerowskiego. Medisfera,Otwock, 2012.  Dubois, et al. A Frontal Assessment Battery at Bedside – The FAB. Dubois et al. Neurology 2000: 551621-1626.  Kotapka-Minc S. Znaczenie badania neuropsychologicznego w diagnostyce otępienia. Polski Przegląd Neurologiczny 2007, tom 3,2, 61-68.  Sitek E., Barczak A., Narożańska E., Harciarek M., Brokhius B., Dubaniewicz-Wybieralska M., Sławek J. Afazja pierwotna postępująca – zastosowanie nowych kryteriów diagnotystycznych w praktyce klinicznej. Polski Przegląd Neurologiczny 2014; 10 (1): 23-33.  Sławek J. Otępienie w zespołach pozapiramidowych. Polski Przegląd Neurologiczny 2008, tom 4,3, 129-139.  Stańczak J. MMSE. Polska normalizacja. Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 2010.  Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz K. (red.) Wywiad Psychologiczny. Wywiad jako spotkanie z człowiekiem. Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych PTP, 2005  Yesavage J.A. Geriatric Depression Scale, Psychopharmacol. Bull. 1988, 24, 709-710. ● www.mocatest.org ● Www.neura.edu.au/frontier/download-form?test=aceiii