Pobierz Bezkręgowce: charakterystyka, budowa, funcje, występowanie i więcej Prezentacje w PDF z Biologia tylko na Docsity! MAŁŻE PAJĘCZAKI OWADY SKORUPIAKI GŁOWONOGI PIERŚCIENICE ŚLIMAKI GĄBKI JAMOCHŁONY ROBAKI STAWONOGI MIĘCZAKI żyją na dnie oceanów i mórz osiągają wzrost od 1cm do 2m bywają pięknie ubarwione nie przemieszczają się ich komórki nie tworzą tkanek, nie ma u nich układu nerwowego ani komórek mięśniowych tworzą kolonie mają zdolność do regeneracji przypominają rury i dzbany, Mają szkielet wapienny, krzemionkowy lub rogowy Gąbki Parzydełkowce to najprostsze tkankowe zwierzęta wodne ciało zbudowane z dwóch warstw komórek występują głównie w wodach słonych mają promienistą symetrią ciała posiadają komórki parzydełkowe występują w postaci workowatego osiadłego polipa lub dzwonowatej meduzy pływającej w toni wodnej mają dużą zdolność regeneracji Chełbia modra • Zamieszkuje Morze Bałtyckie • Ciało galaretowate, przejrzyste • Otwór gębowy od spodu parasola • Otwór gębowy otoczony czterema płatami gębowymi • Ramiona zaopatrzone są w komórki parzydełkowe INNE MEDUZY Meduzy rozmnażają się przez przemianę pokoleń
młoda meduza
zapłodnienie
planula
4
O
y
zaawansowana strobilizacja
początek strobilizacji
dorosły polip
młody polip
KORALOWCE • Parzydełkowce skałotwórcze • Postać polipa, kolonijne • Kolonie żyją kilkaset lat • Przytwierdzone do dna morskiego, głównie w strefie ciepłej i gorącej • Wytwarzają szkielet wapienny • Żywią się zooplanktonem, a większe chwytają skorupiaki, mięczaki i ryby • Polują za pomocą ramion i komórek parzydełkowych • Rozmnażają się przez pączkowanie, podział podłużny lub płciowo z zapłodnieniem zewnętrznym KORAL SZLACHETNY Gatunek występujący w zachodniej części Morza Śródziemnego i w Adriatyku na głębokości 10–100 m. Tworzy rozgałęzione krzewiaste kolonie wysokości ok. 0,5 m. Szkielet kolonii okryty żywą tkanką zwykle czerwoną (także białą lub czarną). Wapienny szkielet ceniony jako surowiec w rzemiośle artystycznym od czasów starożytnych . • Ukwiały są zwierzętami osiadłymi. • Wszystkie żyją pojedynczo, najczęściej przytwierdzone podeszwą (tarczą czepną) do podłoża, zazwyczaj mogą się na niej przesuwać. • Ich cylindryczne ciało osiąga zwykle kilka milimetrów, ale w niektórych przypadkach może osiągać do 1,5 m średnicy. Żywe ubarwienie zawdzięczają barwnikom karotenowym. CZYNNOŚCI ŻYCIOWE TASIEMCÓW • Są pasożytami – pobierają pokarm cała powierzchnią ciała • Oddychają beztlenowo (fermentacja) • Rozmnażanie płciowe (obojnactwo) • Cykl życiowy ze zmianą żywiciela (żywiciel pośredni –świnia lub krowa; żywiciel ostateczny człowiek) człowiek
PY (żywicieł ostateczny)
w naczyniach
£
mięśni ZE
67 /' Cykl życiowy tasiemca uzbrojonego
onkosfery
po wylęgnięciu
z jaj w przewodzie
a.
Bazar wejkk
74
,/ dojrzała
„ postać tasiemca
Pa w a
świnia =
(żywiciel pośredni) KOR |
dojrzały
jajo zjadane wydalony z kałem
przez świnię żywiciela
NICIENIE • Wydłużony, obły kształt ciała • Żyją w glebie, wodzie słodkiej i słonej • Pasożyty wewnętrzne roślin, zwierząt i człowieka • Samice są większe od samca • Długość ciała od 0,2 mm do 1m • Przedstawiciele: glista ludzka, włosień kręty, owsik ludzki ROBAKI PŁASKIE OBŁE •tasiemce •włosień •glista •owsik •mątwik ZARAŻENIE PRZEZ JEDZENIE MIĘSA Z ROBAKAMI ZARAŻENIE PRZEZ BRAK HIGIENY śluz mięśnie szczecinki zwężony przód ułatwiają dżdżownicy drążenie gleby gęba z przyssawką nożyk w gębie hirudyna zapobiegająca krzepnięciu krwi ułatwiają pijawce wypijanie krwi • Pierścienice są pokarmem dla zwierząt • Dżdżownica poprawia żyzność gleby poprzez jej spulchnianie, mieszanie i napowietrzanie. • Pijawki produkują hirudynę (substancję zapobiegającą krzepnięciu krwi), która jest wykorzystywana w medycynie • Są bioindykatorami (wskaźnikami) czystości wód PIERŚCIENICE MAJĄ UKŁAD KRĄŻENIA ZAMKNIĘTY I JASNORÓŻOWĄ KREW poczwarka rozwój złożony z przeobrażeniem niezupełnym pasikonika rozwój złożony z przeobrażeniem zupełnym motyla ZYGOTA ZARODEK LARWA DOROSŁY ZYGOTA ZARODEK LARWA POCZWARKA DOROSŁY APARATY GĘBOWE OWADÓW
czułek
|>*
głaszczek
j czułki „=
zuwaczki
głaszczek
IZ |
4 l
(7 rynienka || |
pęk a
sztylecików
A B c D
klująco-ssący ssący liżący gryząco-liżący
(komar) (motyl) (mucha) (pszczoła)
33 języczek
głaszczek
Jedwabnik jest gatunkiem nocnego motyla. Jego ciało jest duże, owłosione, koloru białego. Rozpiętość skrzydeł, pokrytych żyłkami, sięga 6cm. Zjada liście morwy. Samice jedwabnika wydzielają tak silny hormon płciowy, że samce są w stanie je odnaleźć nawet z odległości 10 km. Jedna samica może złożyć nawet 500 jaj, o średnicy 1,5 mm. Z jajeczek wylęgają się larwy, koloru brunatnego, na końcu ciała posiadające róg. Larwy jedzą tylko liście morwy. Larwa przechodzi 4 linienia i zaczyna tworzyć kokon, gdzie się przepoczwarza. Kolor kokonu zależy od odmiany jedwabnika, może być żółty, seledynowy, biały. Po 2-3 tygodniach dorosły osobnik opuszcza kokon. Jedwabnik bez pomocy człowieka nie byłby w stanie przetrwać. Nie wykształcił barw ochronnych - jest biały, więc też bardzo widoczny. Dorosłe osobniki nie potrafią latać, nie mają też żadnych odruchów obronnych. Z kokonów tego motyla pozyskiwany jest jedwab. Jedwabnik kokon buduje z nici długich nawet na 3 km. Dorosły już motyl, aby wydostać się na zewnątrz, przerywa nić, którą utkał. Aby otrzymać nić przydatną do wytworzenia jedwabiu, trzeba, niestety, zdjąć kokon jeszcze z motylem w środku i zanurzyć go w gorącej wodzie, aby go zabić. Pszczoła miodna (Apis mellifera) to pożyteczny owad społeczny Królowa ma wydłużony odwłok, trutnie mają większe oczy. Robotnice mają nogi wyposażone koszyczki na pyłek W rodzinie pszczół w ulu jest nawet 80 tys sztuk. Jest tam jedna królowa, a reszta to robotnice. Robotnice, które znalazły obfitość nektaru powiadamiają o tym inne robotnice za pomocą tańca. Królowej cały czas dogląda zespół pszczół, zwany dworem królowej. Pszczoły potrafią utrzymać w ulu stałą temperaturę 35°C w sezonie. Robią to za pomocą wachlowania skrzydeł, ogrzewania larw własnym ciałem, wprowadzania do gniazda wody. Zimą pszczoły chronią królową własnym ciałem, utrzymując temperaturę 25°C. Z niezapłodnionych jaj rozwijają się samce - trutnie. A z zapłodnionych jaj powstają robotnice i królowe. Aby królowa mogła się ukształtować musi być jako larwa karmiona mleczkiem pszczelim przez cały czas. Miód pszczeli powstaje z nektaru zebranego przez robotnice. Nektar jest zagęszczany i wzbogacany o inne składniki. Nadmiar wody usuwają dodając do nektaru enzymy i wachlując skrzydłami. Aby wyprodukować 1 kg miodu jedna pszczoła potrzebuje 3 kg nektaru. Aby zebrać taką ilość musi odbyć 60 000 lotów. Pszczoły porozumiewają się ze sobą za pomocą tańca. Sposób w jaki tańczą wskazuje im gdzie znajduje się obfitość pokarmu. Pszczoły produkują miód, wosk i kit pszczeli i są ważnymi zapylaczami. Komar widliszek to występujący niemal na całym świecie (zarówno w klimacie tropikalnym, jak i umiarkowanym) gatunek owada. Komar widliszek zasłynął jako tropikalny komar przenoszący malarię, ale niewiele osób wie, że to jeden z najbardziej rozpowszechnionych komarów w Polsce. Samce komara widliszka żywią się sokami roślin, a samice - krwią, dlatego tropikalne komary przenoszące malarię to w istocie komarzyce komara widliszka. Krew jest im potrzebna do rozmnażania się. Samice atakują zwykle po zmroku, a swoje ofiary namierzają poprzez wydalany przez nie dwutlenek węgla oraz pot. Wyczuwają także ciepło. Komar widliszek to komar malaryczny, który stanowi największe zagrożenie epidemiologiczne dla ludzi spośród wszystkich komarów. Według statystyk na malarię co roku chorują ponad 2 mln ludzi, z czego ponad pół miliona umiera. Malaria występuje w ponad 100 krajach, szczególnie w krajach afrykańskich położonych na południe od Sahary, ale także w Ameryce Środkowej, Ameryce Południowej oraz w Azji Południowo-Wschodniej. W Polsce na szczęście komary widliszki nie stanowią zagrożenia, gdyż chłodny klimat sprawia, że wywołujące malarię zarodźce nie są w stanie przejść pełnego cyklu rozwojowego. Rozwojowi pasożytów natomiast sprzyja klimat tropikalny. Naukowcom udało się stworzyć zmodyfikowaną odmianę widliszka, która nie przenosi pasożytów wywołujących malarię. roztocze pająk ptasznik kleszcz skorpion pająk topik • Pajęczaki żyją głównie na lądzie • Są drapieżnikami lub pasożytami • Ciało składa się z głowotułowia i odwłoka • Mają jedną lub kilka par prostych oczu • 4 pary odnóży krocznych niszczy różne uprawy szarańcza przenosi śpiączkę afrykańską mucha tse - tse niszczy ziarno zbóż w magazynie wołek zbożowy rozkłada martwe szczątki mrówka poluje na mszyce biedronka wypija krew ofiary kleszcz wskazuje czysty zbiornik wodny rak wypija sok z roślin mszyca zapyla kwiaty trzmiel żądli groźnie szerszeń daje bakteriobójczy kit pszczoła daje wosk pszczoła daje delikatną i mocną nić na ubiór jedwabnik jest smaczny dla ludzi homar łapie owady szkodniki pająk krzyżak niszczy krzaki ziemniaka na polu stonka niszczy drzewa kornik niszczy ubrania naturalne mól niszczy kapustę na polu bielinek kapustnik przenosi malarię komar widliszek niszczy różne uprawy szarańcza przenosi śpiączkę afrykańską mucha tse - tse niszczy ziarno zbóż w magazynie wołek zbożowy rozkłada martwe szczątki mrówka poluje na mszyce biedronka wypija krew ofiary kleszcz wskazuje czysty zbiornik wodny rak wypija sok z roślin mszyca zapyla kwiaty trzmiel żądli groźnie szerszeń daje bakteriobójczy kit pszczoła daje wosk pszczoła daje delikatną i mocną nić na ubiór jedwabnik jest smaczny dla ludzi homar łapie owady szkodniki pająk krzyżak niszczy krzaki ziemniaka na polu stonka niszczy drzewa kornik niszczy ubrania naturalne mól niszczy kapustę na polu bielinek kapustnik przenosi malarię komar widliszek • Ciało pokryte śluzem • Dzielimy je na: ślimaki, małże, głowonogi • Mogą mieć głowę, nogę i worek trzewiowy okryty płaszczem • W worku trzewiowym znajdują się narządy • Większość gatunków wytwarza wapienną muszlę • Dobrze rozwinięty układ krwionośny i nerwowy • Żyją w wodach morskich, słodkich i na lądzie Należą do nich: ośmiornice, mątwy oraz kałamarnice Drapieżne, sprawnie pływające zwierzęta morskie Duże oczy i silne rogowe szczęki do chwytania i rozszarpywania Noga przekształcona w długie, silne ramiona z przyssawkami. Macki są rozmieszczone dookoła otworu gębowego Muszla wielokomorowa zewnętrzna (łodzik) lub zredukowana wewnętrzna (kałamarnice) Zdolność zmiany barwy ciała Gruczoł czernidłowy – wydziela ciemną substancję przedsionek serca Komora serca S skrzela CZYNNOŚĆ ŻYCIOWA ŚLIMAKI winniczek, błotniarka, wstężyk, pomrów MAŁŻE przydacznia, perłopław, ostrygi, szczeżuja, groszkówka GŁOWONOGI mątwy, kalmary, ośmiornice. kałamarnice Środowisko życia ląd, wody słodkie i słone wody słodkie i słone wody słone Odżywianie się roślinożerne, drapieżne, padlinożerne filtratory drapieżne Oddychanie płuca lub skrzela skrzela skrzela PORÓWNANIE CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH MIĘCZAKÓW RYBY skrzela blaszkowate PŁAZY płuca workowate a u kijanki skrzela WODNE LĄDOWE GADY płuca gąbczaste PTAKI płuca z workami powietrznymi SSAKI płuca pęcherzykowate STAŁOCIEPLNE RYBY zmiennocieplne wodne bezowodniowce Rozwój prosty większość - jajorodne BRAK KLOAKI Ciało pokryte łuskami- wytwór skóry właściwej, gruczoły śluzowe. Brak kończyn, a głowa niewyróżniona. RYBY Czaszka połączona z kręgosłupem nieruchomo. Obręcz barkowa i miednicowa nie mają połączenia z kręgosłupem. Narządem oddechowym są SKRZELA BLASZKOWATE. Wymiana gazowa zachodzi również przez skórę. Serce 2 - częściowe. 1 obieg krwi. Żołądek słabo rozwinięty, brak kosmków jelitowych. Obecne są: wątroba i trzustka. Uchyłek przewodu tworzy pęcherz pławny- narząd hydrostatyczny. Składają ikrę w wodzie, Zapłodnienie zewnętrzne z wyjątkiem spodoustych. Okres godowy to tarło. Większość ryb nie opiekuje się potomstwem. Płazy to zwierzęta ziemno-lądowe. Czyli część życia spędzają w wodzie, a część na lądzie. Są zmiennocieplne, drapieżne, 4 - nożne. żaba zielona aksolotl salamandra Płazy ogoniaste przypominają jaszczurki. Zalicza się do nich aksolotla, salamandrę i traszkę. traszka salamandra 1. Skrzek-jaja- znajdują się w galaretowatych osłonkach. Rozwój zapłodnionych żab odbywa się w wodzie. 2. Kijanka w początkowym stadium rozwoju- oddycha skrzelami wewnętrznymi 3. Kijanka w stadium w z tylnymi odnóżami i skrzelami wewnętrznymi. 4. Kijanka ma zarówno odnóża tylne, jak i przednie. Zaczynają funkcjonować płuca, początkowo wspólnie ze skrzelami. 5. Pod koniec metamorfozy żaba przybiera postać dojrzałą. 1 2 3 4 5 PŁAZY zmiennocieplne lądowo- wodne bezowodniowce Rozwój złożony jajorodne KLOAKA - wspólne ujście układu pokarmowego, wydalniczego i rozrodczego Cienki naskórek, słabo zrogowaciały, w skórze właściwej gruczoły jadowe i śluzowe. Kończyny nie podpierają ciała. U ogoniastych - kończyny jednakowe. PŁAZY Czaszka lekka, ażurowa, połączona z kręgosłupem ruchomo za pomocą 2 kłykci potylicznych -rusza się potakująco. Brak klatki piersiowej. Obręcze połączone z kręgosłupem. PŁUCA WORKOWATE, a pompą tłoczącą powietrze jest dno jamy gębowej. Oddychanie zachodzi głównie przez skórę. Serce 3 - częściowe. Naprzemienny skurcz przedsionków, aby krew natleniona z lewego przedsionka nie mieszała się z krwią odtlenioną. Dwa obiegi krwi- mały (płucny) i duży. W jamie gębowej język. Żołądek rozwinięty. Obecna jest wątroba, trzustka i dwunastnica. Składają skrzek w wodzie. Zapłodnienie zewnętrzne. Larwa- kijanka żyjąca w wodzie, ma skrzela i płetwę ogonową. Brak opieki nad potomstwem. • zwierzęta typowo lądowe • są zmiennocieplnymi owodniowcami, wytwarzają błony płodowe umożliwiające rozmnażanie się oraz rozwój zarodka na lądzie • niektóre mają zdolność do zmiany barwy skóry w zależności od otoczenia. • największym gadem jest krokodyl różańcowy, który występuje w Azji i Australii. • najmniejszym gadem jest mierzący 3,5 cm gekon występujący w Indiach. GADY Dochodzi do zapłodnienia wewnętrznego. Gady są jajorodne lub jajożyworodne (rozwój jaj odbywa się w ciele samicy). W rozwoju brak stadium larwy (rozwój prosty). Tylko nieliczne gatunki opiekują się potomstwem. Kobra królewska buduję rodzaj gniazda z liści a po złożeniu jaj układa się na powstałym kopczyku. Krokodyle budują gniazda ze szczątków roślin i mułu. Gniazda są poprawiane w razie potrzeby i chronione przez samicę po złożeniu w nich jaj. osłony jajowe kosmówka owodnia zarodek omocznia kula żółtka • Błony płodowe umożliwiają owodniowcom rozwój w środowisku lądowym. • Owodnia otacza zarodek tworząc komorę wypełnioną płynem i chroni go przed urazami. • Kosmówka pośredniczy w wymianie gazowej. • Omocznia zbiera produkty przemiany materii oraz uczestniczy w transporcie gazów. • Krokodyle to największe z żyjących obecnie gadów. • Wyróżnia się krokodyle właściwe, aligatory (czyli kajmany i aligatory) oraz gawiale. Są to drapieżniki. • Żyją w pobliżu wody, w której spędzają wiele czasu (głównie w nocy). • Mają ciało pokryte dużymi kostnymi i rogowymi łuskami. • W ich silnych zębach znajdują się stożkowate zęby. • Jaszczurki są pokryte łuskami. • Posiadają mocne szczęki. • Zazwyczaj mają 4 odnóża, ale zdarzają się gatunki pozbawione ich. • Występują na wszystkich kontynentach poza Antarktydą oraz na wielu wyspach oceanicznych. • Mają zdolność do samorzutnego pozbywania się ogona i jego regeneracji • Ich oczy mają powieki. IGUANA PODZIAŁ PTAKÓW PRZEDSTAWICIELE bezgrzebieniowe (brak grzebienia na mostku) struś nandu, struś emu, struś afrykański, kazuar hełmisty, kiwi brunatny grzebieniowe (posiadają grzebień na mostku) pozostałe (w tym pingwiny) PRZYSTOSOWANIE PTAKÓW DO LOTU • aerodynamiczny kształt • kończyny przednie przekształcone w skrzydła • pneumatyczne kości (wypełnione powietrzem) • usztywniony kręgosłup, • grzebień na mostku służący za przyczep dla mięśni poruszających skrzydłami • brak zębów, rogowy dziób • mechanizm podwójnego oddychania (worki powietrzne) • szybkie tempo metabolizmu • brak pęcherza moczowego (wydalają kałomocz) • dobrze rozwinięty móżdżek (koordynacja ruchów podczas lotu) Układ pokarmowy kaczki krzyżówki- jest ona wszystkożerna 1 - przełyk, 2 - wole, 3 - żołądek gruczołowy, 4 - żołądek mięśniowy, 5 - jelito cienkie, 6 - jelito grube, 7 - kloaka kloaka = stek - końcowy odcinek jelita, do którego uchodzą układ moczowy i płciowy. Występuje u niektórych ryb, płazów, gadów, ptaków i stekowców z gromady ssaków. przełyk – tędy pokarm wędruje do żołądka wole – rozszerzenie lub uchyłek przełyku służące do gromadzenia pokarmu. żołądek gruczołowy – W tej części żołądka znajdują się gruczoły wydzielające kwas solny i pepsynę, czyli tzw. sok żołądkowy. żołądek mięśniowy – silnie umięśniona część żołądka w nim dochodzi do mechanicznego rozdrobnienia pokarmu. GNIAZDOWNIKI np. sowy, kawki, sroki, orły, szpaki • pisklęta po wykluciu są niedołężne i wymagają opieki rodziców • dłuższy czas spędzają w gnieździe • wykluwają się nagie (bez upierzenia) i ślepe lub są pokryte rzadkim puchem • nie potrafią same zdobywać pokarmu • są całkowicie uzależnione od pomocy dorosłych ptaków, które je ogrzewają i karmią ZAGNIAZDOWNIKI np. kury, kaczki, gęsi • pisklęta bardzo szybko po wykluciu z jaja są zdolne do samodzielnego życia • są one pokryte gęstym puchem • sprawnie • potrafią utrzymać stałą temperaturę ciała • opuszczają gniazdo w trakcie pierwszego dnia od wyklucia • samodzielnie zbierają pokarm (wskazywany przez rodziców) • samice przez pewien czas prowadzą je, chronią przed napastnikami i ogrzewają pod skrzydłami • np. kaczka, łabędź • błona pławna między palcami kończyny tylnej • dzioby z rogowymi blaszkami na brzegu do odcedzania pokarmu • duża ilość tkanki tłuszczowej chroniąca przed utratą ciepła • gruczoł kuprowy produkujący bardzo dużo wydzieliny, której zadaniem jest ochrona piór przed zamakaniem PTAKI TERENÓW PODMOKŁYCH • np. czapla, bocian • długie szczudłowate nogi • długie i cienkie palce u nóg • długa szyja • długi, sztyletowaty dziób PTAKI WODNE PTAKI ŻYJĄCE NA MORZU • np. albatrosy, petrele • rurkowate nozdrza zewnętrzne wydalające nadmiar soli • długie wąskie skrzydła • hakowaty dziób Ssaki to zwierzęta, które przystosowały się do życia w różnorodnych środowiskach: na ziemi, pod ziemią, w wodzie słodkiej oraz słonej. Są zwierzętami stałocieplnymi o wysokim stopniu rozwoju układu nerwowego i narządów zmysłów. Młode po urodzeniu są karmione mlekiem matki. Charakterystyczne cechy ssaków lądowych • Ciało pokryte włosami • Występowanie rogów, kopyt, pazurów jako wytworów naskórka • Liczne gruczoły w skórze • Małżowiny uszne • 7 kręgów szyjnych • 3 kostki słuchowe • Żyworodność (z wyjątkiem jajorodnych stekowców) Stekowce są prassakami. Należą do nich takie gatunki jak dziobaki i kolczatka australijska. • Nie mają zębów, a ich szczęki są chronione rogowym dziobem. • Budują gniazda, w których składają jaja. • Nie mają sutków. • Młode zlizują (a nie ssą) mleko matki. • Mają słabą termoregulację. • To gatunki endemiczne żyją tylko na jednym, ograniczonym obszarze. Torbacze, takie jak kangur, dydelf czy koala, są żyworodne. • Ciąża u tych organizmów trwa krótko (12-36 dni) • Dalszy rozwój noworodka przebiega w torbie (kieszeń skórna) • Młode ssą mleko matki (występują sutki) • Liczne zęby (40-50) zachowują charakter zębów mlecznych i nie ulegają zmianie. Ssaki ziemno-wodne mają - krótkie, silne nogi - palce nóg spięte błoną pławną - opływowy kształt ciała - długie wąsy czuciowe (wibrysy) pozwalające na orientację pod wodą. - nozdrza zamykane podczas nurkowania. - nieprzemakalne futro Ssaki wodne płetwonogie mają - opływowy kształt ciała - zrośnięte tylnie nogi (tworzą płetwy) - szerokie i płetwowate kończyny przednie - nozdrza zamykane podczas nurkowania - gruba warstwa tłuszczu jako termoizolacja - echolokacja (u waleni) Ssaki podziemne mają: - wałeczkowate ciało - krótkie, przednie łapy - palce zakończone mocnymi pazurami - zredukowany ogon, małżowina uszna i oczy Ssaki nadrzewne mają: - palce zakończone ostrymi, mocnymi pazurami - chwytne kończyny i ogon - u niektórych gatunków fałd skórny umożliwia szybowanie (polatucha) Uzębienie ssaków Rodzaje zębów u ssaków siekacze , kły , przedtrzonowe , trzonowe Uzębienie ssaków - drapieżne – zredukowane siekacze, duże kły do podtrzymywania zdobyczy, ostatni górny przedtrzonowiec i pierwszy dolny trzonowiec, tak zwane łamacze, tworzą ostrą i tnącą strukturę, pozostałe trzonowce rozcierają pokarm - Przeżuwacze – ostre siekacze do odcinania, u większości brak kłów, przedtrzonowce i trzonowce rozcierają pokarm LP PP K LP PP K SKÓRCZ PRZEDSIONKÓW jest NIERÓWNOCZESNY , aby ograniczyć mieszanie się krwi natlenionej i odtlenionej LP PP LK PK SKÓRCZ PRZEDSIONKÓW jest RÓWNOCZESNY , ponieważ całkowita przegroda między komorami uniemożliwia mieszanie się krwi natlenionej i odtlenionej Ciało pokryte łuskami- wytwór skóry właściwej, gruczoły śluzowe. U drapieżnych zęby – jak szpilki. Cienki naskórek, słabo zrogowaciały, w skórze właściwej gruczoły jadowe i śluzowe. Gruby, zrogowaciały naskórek, brak gruczołów w skórze. Ciało pokryte jest wytworami naskórka: tarczkami bądź łuskami. Zęby stożkowe. Skóra jest delikatna, pokryta wielowarstwowym, zrogowaciałym naskórkiem, brak gruczołów z wyjątkiem kuprowego. Całe ciało pokryte jest piórami, które dzielimy na puchowe i konturowe. Brak zębów Wyróżnia się skórę właściwą, nad nią leży wielowarstwowy naskórek, pod nią warstwa tkanki tłuszczowej. Ciało pokryte jest przez wytwór naskórka- włosy. Wyróżnia się gruczoły: łojowe, potowe, mleczne. Zęby zróżnicowane. PŁAZY Brak kończyn, a głowa niewyróżniona. Czaszka połączona z kręgosłupem nieruchomo. Obręcz barkowa i miednicowa nie mają połączenia z kręgosłupem. Kończyny nie podpierają ciała. U ogoniastych - kończyny jednakowe. Czaszka lekka, ażurowa, połączona z kręgosłupem ruchomo za pomocą 2 kłykci potylicznych -rusza się potakująco. Brak klatki piersiowej. Obręcze połączone z kręgosłupem. Ciało zawieszone na kończynach, a głowa rusza się we wszystkich kierunkach. Czaszka połączona za pomocą jednego kłykcia potylicznego z kręgosłupem. Obecna jest klatka piersiowa. Ciało podparte na 2 kończynach. Czaszka połączona z kręgosłupem za pomocą jednego kłykcia potylicznego. Szkielet bardzo lekki, kości pneumatyczne. Grzebień na mostku, kończyny przednie przekształcone w skrzydła. U lądowych ciało podparte na 4 kończynach. Czaszka połączona dwoma kłykciami potylicznymi z kręgosłupem. 7 kręgów szyjnych.. PŁAZY RYBY zmiennocieplne wodne bezowodniowce Rozwój prosty większość - jajorodne BRAK KLOAKI Ciało pokryte łuskami- wytwór skóry właściwej, gruczoły śluzowe. Brak kończyn, a głowa niewyróżniona. RYBY Czaszka połączona z kręgosłupem nieruchomo. Obręcz barkowa i miednicowa nie mają połączenia z kręgosłupem. Narządem oddechowym są SKRZELA BLASZKOWATE. Wymiana gazowa zachodzi również przez skórę. Serce 2 - częściowe. 1 obieg krwi. Żołądek słabo rozwinięty, brak kosmków jelitowych. Obecne są: wątroba i trzustka. Uchyłek przewodu tworzy pęcherz pławny- narząd hydrostatyczny. Składają ikrę w wodzie, Zapłodnienie zewnętrzne z wyjątkiem spodoustych. Okres godowy to tarło. Większość ryb nie opiekuje się potomstwem. PTAKI stałocieplne lądowe owodniowce Rozwój prosty jajorodne KLOAKA - wspólne ujście układu pokarmowego, wydalniczego i rozrodczego Skóra jest delikatna, pokryta wielowarstwowym, zrogowaciałym naskórkiem, brak gruczołów z wyjątkiem kuprowego. Całe ciało pokryte jest piórami, które dzielimy na puchowe i konturowe. Ciało podparte na 2 kończynach. PTAKI Czaszka połączona z kręgosłupem za pomocą jednego kłykcia potylicznego. Szkielet bardzo lekki, kości pneumatyczne. Grzebień na mostku, kończyny przednie przekształcone w skrzydła. PŁUCA są małe i nieruchome. Odchodzi od nich 9 worków powietrznych umożliwiających podwójne oddychanie. Serce 4 - częściowe. Równoczesny skurcz przedsionków. Dwa obiegi krwi- mały (płucny) i duży. Szczęki pokryte dziobem, brak zębów, uchyłek przełyku - wole, żołądek podzielony na dwie części: gruczołową i mięśniową (żołądek trący) Zapłodnienie wewnętrzne. Składają jaja w wapiennych skorupkach. Wyróżnia się zagniazdowniki i gniazdowniki (nieporadne i nagie po wykluciu). Rozwinięta opieka nad potomstwem i bogate rytuały godowe. SSAKI stałocieplne lądowe owodniowce Rozwój prosty większość – żyworodne Stekowce - jajorodne BRAK KLOAKI Wyróżnia się skórę właściwą, nad nią leży wielowarstwowy naskórek, pod nią warstwa tkanki tłuszczowej. Ciało pokryte jest przez wytwór naskórka- włosy. Wyróżnia się gruczoły: łojowe, potowe, mleczne. U lądowych ciało podparte na 4 kończynach SSAKI Czaszka połączona dwoma kłykciami potylicznymi z kręgosłupem. 7 kręgów szyjnych.. PŁUCA PĘCHERZYKOWATE Tłoczenie powietrza odbywa się dzięki ruchom klatki piersiowej, mięśniom międzyżebrowym i przeponie. Serce 4 - częściowe. Równoczesny skurcz przedsionków. Dwa obiegi krwi- mały (płucny) i duży. Zęby zróżnicowane na: siekacze, kły, przedtrzonowe i trzonowe, gruczoły ślinowe w jamie gębowej. Zapłodnienie wewnętrzne. Rozwinięta opieka nad potomstwem i bogate rytuały godowe.