bezpieczeństwo narodowe, Notatki z Bezpieczeństwo narodowe państwa

Pobierz bezpieczeństwo narodowe i więcej Notatki w PDF z Bezpieczeństwo narodowe państwa tylko na Docsity!

„Bezpieczeństwo narodowe RP – podstawowe kategorie uwarunkowania

systemu” – Waldemar Kitler

1.5. Dziedziny (rodzaje) bezpieczeństwa narodowego 1.5.1. dziedziny bezpieczeństwa a bezpieczeństwo narodowe  Pojęcie bezpieczeństwo narodowe – to pojęcie „worka bez dna” (każdy problem czy zagrożenie może stać się podmiotem działalności w zakresie bezpieczeństwa narodowego)  Problematyka bezpieczeństwa narodowego zalicza:  te treści które przesądzają o niezakłóconym bycie i rozwoju narodowym, a w konsekwencji te wartości, które poszczególni ludzie i grupy ludzi uznają za wspólne i razem zabiegają o ich realizację.  treści które mają istotne znaczenie dla państwa jako instytucji politycznej, nawet te w sprzeczności z interesami indywidualnymi.  bezpieczeństwo ewoluuje wraz z państwem tzn. swym zakresem obejmuje coraz więcej wartości, obcych do niedawna klasycznemu ujęciu bezpieczeństwa państwa (tzn. bezpieczeństwo, które obejmowało utrzymanie władzy oraz ładu wewnętrznego i przeciwdziałanie zagrożeniom zewnętrznym ze strony innych uczestników ładu międzynarodowego – głownie zagrożenia militarne)  Bezpieczeństwo narodowe to, to samo co bezpieczeństwo państwa (demokratycznego!)  Bezpieczeństwo narodowe dzielimy na:  kulturowe  społeczne  ekologiczne  ekonomiczne  powszechne  publiczne  ideologiczne

 militarne  polityczne  Wymienione wyżej podziały bezpieczeństwa narodowego to rodzaje bezpieczeństwa, których zakres jest ograniczony według kryterium podmiotowego do dziedziny bezpieczeństwa narodowego. Ich zakresy są ograniczone zasięgiem: wartości, potrzeb, celów, interesów.; Po drugie, są to zbiory odrębne, między którymi występują silne związki, dla celów poznawczych są rozpatrywane oddzielnie, a jak rozpatrujemy swoistą całość bezpieczeństwa to dochodzi do swoistego „zjawiska naczyń połączonych”.  Bezpieczeństwo narodowe jest więc całością złożoną z różnych zjawisk, sytuacji, stanów rzeczy, wzajemnie się uzależniających. (Zagrożenie w jednej dziedzinie może wywołać skutki w innych rodzajach bezpieczeństwa lub na nie oddziaływać)  Każde państwo określa cele i potrzeby a także główne cele i potrzeby bezpieczeństwa narodowego.  Tradycyjne równoważniki bezpieczeństwa narodowego:  suwerenność polityczna  integralność terytorialna  nienaruszalność granic  porządek konstytucyjny  Inne wartości, potrzeby, cele, interesy mają charakter historyczny, czasowy, sytuacyjny, przedmiotowo i podmiotowo zmienny.  Jakakolwiek przyczyna zakłócenia funkcjonowania państwa, bytu i rozwoju narodowego oddziałuję bezpośrednio lub pośrednio na wszelkie lub niemal wszelkie dziedziny/rodzaje bezpieczeństwa narodowego i wymaga zaangażowania wszelkich atutów siły narodowej.

 Bezpieczeństwo polityczne – obejmuje różnorodne działania (środki) w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego, których celem jest zapełnienie suwerenności (niezależności politycznej) państwa i warunków, które nie zakłócają funkcjonowania podmiotów jego systemu politycznego, a jednocześnie organizacje i instytucje uczestniczące w życiu politycznym mogą realizować swoje funkcje w sposób niezagrożony. Do zagrożeń zalicza się takie zjawiska jak: niepodporządkowanie się rezolucjom ONZ, łamanie umów i prawa międzynarodowego, bark chęci do współpracy w rozwiazywaniu sporów i konfliktów, konflikty miedzy wielkimi mocarstwami, agresywne ideologie dążące do zmiany granic, agresja zbrojna i okupacyjna, korupcja.  Bezpieczeństwo militarne – jego celem jest przeciwdziałanie zagrożeniom zewnętrznym i wewnętrznym, mogącym doprowadzić do groźby użycia siły militarnej w celu opanowania terytorium i ograniczeniu suwerenności państwa i doprowadzenie do panowania pokoju. Przyczyny wojen:  Strukturalne – uzależnione od poziomu rozwoju cywilizacyjnego, ekonomicznego, techniki, sytuacji demograficznej, uwarunkowań historycznych i geograficznych  Koniunkturalne, zwłaszcza polityczne – alianse, koalicje, zmiany i zachowania opinii publicznej pod wpływem propagandy, indoktrynacji i ideologii  Okazjonalne, niejako ad hoc – nieprzewidziane incydenty, prowokacje o charakterze silnie emocjonalnym  Bezpieczeństwo ekonomiczne – jego celem jest zapewnienie warunków gospodarczych koniecznych do przetrwania, dobrobytu oraz zrównoważonego rozwoju społeczeństwa, jak i sprawnego działania państwa i jego instytucji, a także stanem uzyskanym w wyniku skutecznego przeciwstawieni się zewnętrznym i wewnętrznym czynnikom destrukcyjnym, mogących doprowadzić do zaburzeń rozwojowych.

 Bezpieczeństwo społeczne – jego celem jest przetrwanie, dobrobyt oraz zrównoważony rozwój społeczeństwa poprzez zapewnienie wysokiej jakości życia obywateli, rodziny, osób wymagających szczególnej troski, ich warunków bytowych, pracy, wypoczynku i dostępu do dóbr powszechnego użytku ( edukacja, świadczenia socjalne, dostęp do Internetu, ośrodków kultury, i rekreacji), a także działanie przeciw bezrobociu, rozwarstwieniu społecznemu i konfliktom społecznych.  Bezpieczeństwo ekologiczne – jego celem jest chowanie środowiska naturalnego w stanie niezakłóconym. Jest to niezbędne dla sprawnego funkcjonowania człowieka, jego życia, zdrowia i mienia. Należy dążyć do tego przez spójne i łączne zarządzanie dostępem do zasobów środowiska oraz likwidacje i zapobieganie powstaniu negatywnych skutków dla środowiska wywołanych przez działalność człowieka.  Bezpieczeństwo kulturowe – jego celem jest utrwalenie i pielęgnowanie wartości decydujących o tożsamości narodowej oraz czerpanie z doświadczeń i osiągnieć innych narodów, a jednocześnie przeciwdziałanie obcym wpływom, osłabiającym spójność wewnętrzną.  Bezpieczeństwo ideologiczne – jego celem jest utrwalenie i kształtowanie wspólnoty światopoglądów w dążeniu do realizacji interesów narodowych, a także przeciwdziałanie ideologiom skrajnym (faszyzm, nacjonalizm, konserwatyzm, komunizm, liberalizm) oraz ochrona przed koncepcjami uzasadniającymi działania negatywne dla interesu narodowego.  Bezpieczeństwo powszechne – jego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa ludności cywilnej, a zarazem stanem uzyskanym w wyniku zorganizowanej ochrony życia i zdrowia ludzi, a także dóbr materialnych i kulturalnych oraz środowiska naturalnego – w zakresie niezbędnym do przetrwania. Dotyczy tez ochrony przed skutkami działań człowieka przeciwko człowiekowi lub sil natury, które wywołują bezpośredni wpływ na

spowodować zakłócenie jego wewnętrznej stabilności i harmonijnego rozwoju w różnych przejawach jego aktywności, włącznie z osłabieniem pozycji lub nawet utratą możliwości przetrwania w środowisku jego funkcjonowania.  Zagrożenie zewnętrzne – oznacza stan rzeczy, zbiór różnego rodzaju okoliczności, przejawiających się w otoczeniu danego podmiotu, które powodują lub mogą spowodować podobne lub takie same skutki.  Definiując zagrożenia wewnętrzne i zewnętrzne nie stosowano wyrażenia rodzaj , ponieważ nie są one rodzajami zagrożeń. Rodzaj to nazwa gatunkowa, niezbędna do jednoznacznego określenia tożsamości zagrożenia, odróżnienia go ze względu na formę i przedmiot, którego dotyczy. Rodzaj zagrożenia odnosi się więc do zagrożeń m.in. ekonomicznych, politycznych, militarnych itp., a wszystkie te rodzaje mogą występować w podziale na bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne.  W odniesieniu do danego podmiotu:  Bezpieczeństwo wewnętrzne danego podmiotu – oznacza stan rzeczy, zespół okoliczności wewnętrznych, zapewniających mu stabilność i harmonijność rozwoju pozwalających mu czuć się wolnym od wszelkich zakłóceń jego funkcjonowania  Bezpieczeństwo zewnętrzne danego podmiotu – oznacza stan rzeczy i okoliczności zewnętrznych, charakteryzujących się brakiem negatywnych oddziaływań innych podmiotów, pozwalających mu czuć się wolnym od wszelkich zakłóceń jego funkcjonowania.  W odniesieniu do państwa:  Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa – to jeden z dwóch typów bezpieczeństwa państwa (narodowego) oznaczający stan rzeczy, zbiór różnego rodzaju okoliczności, zachodzących we wszelkich dziedzinach aktywności wewnętrznej, charakteryzujących się stabilnością i harmonijnością jego rozwoju- innymi słowy tan i proces

zabezpieczenia wartości i interesów państwa przed negatywnymi czynnikami wewnątrzpaństwowymi.  Bezpieczeństwo zewnętrzne państwa – to jeden z dwóch aspektów bezpieczeństwa państwa oznaczający stan rzeczy, zbiór różnego rodzaju okoliczności, zachodzących w jego otoczeniu (w środowisku międzynarodowym), charakteryzujących się brakiem negatywnych oddziaływań innych podmiotów, pozwalających na stabilny i harmonijny jego rozwój (funkcjonowanie) innymi słowy to stan i proces zabezpieczenia wartości i interesów państwa przed negatywnymi czynnikami zewnętrznymi.  Porządek konstytucyjny – to stan ładu i funkcjonowania państwa zgodnie z normami określonymi w ustawie zasadniczej, prawo konstytucyjne obejmuje o wiele regulacji natury ustawowej, niż ustawa zasadnicza, bez wątpienia jednak konstytucja jest aktem podstawowym.  Najważniejsze aspekty:  Bezpieczeństwo zewnętrzne oraz wewnętrzne państwa to dwa aspekty bezpieczeństwa państwa/narodowego, które mimo odrębności coraz częściej są ze sobą ściśle powiązane  różnice między bezpieczeństwem zewnętrznym, a wewnętrznym wynikają nie z chronionych wartości i interesów, bo te często mogą być tożsame, lecz z podmiotowego charakteru czynników sprawczych, a także tego, że różnice w rozumieniu tych pojęć stanowią efekt odpowiedniego ujęcia bezpieczeństwa narodowego w kontekście zewnętrznym i wewnętrznym  bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne to także proces i efekt relacji zachodzących między państwem a podmiotem zewnętrznym np. innym państwem  bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne to przejaw funkcji państwa (czyt. Władzy publicznej) mający charakter zewnętrzny i wewnętrzny, związanych z otoczeniem troską (ochroną i obroną) terytorium, ludzi, dóbr, suwerenności, kultury, jakości życia,