Biblia - powtórzenie wiadomości, Streszczenia z Religia

Pobierz Biblia - powtórzenie wiadomości i więcej Streszczenia w PDF z Religia tylko na Docsity!

Biblia – powtórzenie wiadomości

Wprowadzenie Przeczytaj Grafika interaktywna Sprawdź się Dla nauczyciela

Bibliografia:

Źródło: Witold Orłowski, Cień globalnej recesji, czyli nadjeżdża czwarty jeździec, „Gazeta Wyborcza” 2008. Źródło: Roman Brandstaeer, Krąg biblijny. Źródło: Hi 1, 20–21. Źródło: Pnp 8, 6–7. Źródło: www.z czuba.pl [dostęp 16.09.2008 r.]. Źródło: www.warszawa.geo.pl [dostęp 19.08.2021 r.].

Twoje cele

Powtórzysz wiadomości dotyczące Biblii. Przypomnisz sobie najważniejsze postaci i wydarzenia biblijne. Zinterpretujesz odwołania do Świętej Księgi w tekstach i w malarstwie.

Leonardo Da Vinci, Ostatnia wieczerza 1495– Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Roman Brandstaeer

Krąg biblijny Mój dziadek na kilka dni przed śmiercią pozostawił mi w spadku testament:

• Będziesz Biblię nieustannie czytał – powiedział do mnie. – Będziesz ją kochał więcej niż rodziców... Więcej niż mnie... Nigdy się z nią nie rozstaniesz... A gdy zestarzejesz się, dojdziesz do przekonania, że wszystkie książki, jakie przeczytałeś w życiu, są tylko nieudolnym komentarzem do tej jedynej Księgi... Źródło: Roman Brandstaeer, Krąg biblijny.

Biblia – powtórzenie wiadomości

Przeczytaj

Biblia (l.mn. od gr. biblíon – księga, zwój papirusu) to zbiór ksiąg dzielący się na Stary i Nowy Testament, święta księga religii żydowskiej (Biblia Hebrajska inaczej Stary Testament) i chrześcijańskich.

Hebrajska nazwa ksiąg stanowiących tak zwany Stary Testament to Tanach. Inna nazwa, którą posługują się Żydzi, to Biblia Hebrajska. Nazwa Nowy Testament pochodzi z tłumaczenia na język grecki hebrajskich słów „brit hadasza” - „nowe przymierze”, pochodzących z księgi proroka Jeremiasza. W greckim, a potem łacińskim tłumaczeniu słowa te zostały zastąpione wyrażeniem „nowy testament”.

Stary Testament Nowy Testament Biblia 39 ksiąg (po hebrajsku z fragmentami aramejskimi) Biblia żydowska

27 ksiąg (po grecku)

= 66 ksiąg Biblia protestancka

• 7 ksiąg (po grecku)

= 46 ksiąg 27 ksiąg (po grecku)

= 73 księgi Biblia katolicka

Podział przyjęty w kościele katolickim.

Stary Testament

STORYCZNE (^) KSIĘGI MĄDROŚCIOWE KSIĘGI PRO

wska Tora, czyli cioksiąg Księgi: Rodzaju, Wyjścia, ńska, Liczb, onego Prawa; biasza, Judyty, Estery

dydaktyczne: Hioba, Psalmów, Przysłów, Koheleta, Pieśń nad Pieśniami, Mądrości i Mądrości Syracha

proroków więks Izajasz Jeremiasza, D prorokó mniejszych, m. Jonasz Zacharia

Nowy Testament

EWANGELIE DZIEJE APOSTOLSKIE^ LISTY APOSTOLSKIE APOKALIPSA

eusza, Marka i ukasza ne) oraz św. Jana

m.in. św. Pawła – do Rzymian, do Korynan, do Hebrajczyków; św. Jakuba, Piotra, Jana i Judy

Styl biblijny

Styl wzniosły, wysoki, oddający treści najważniejsze dla człowieka, uniwersalne; cechujący się przewagą zdań krótkich, współrzędnie złożonych, często rozpoczynanych od spójnika („albowiem”, „i”, „a”), dzielonych na wersety, opartych na paralelizmach; słownictwem konkretnym, także dosadnym, czasem archaicznym; charakterystyczne jest używanie przydawki dzierżawczej („mój”, „twój”, „jego”) po wyrazie określanym, np. „odzienie jego”, „ojciec mój”. Język biblijny jest pełen plastycznych obrazów, rozbudowanych porównań, analogii, symboli.

Stylizacja biblijna występuje w dziele literackim, którego autor celowo kształtuje język swego tekstu na wzór stylu biblijnego (oczywiście jest to styl przekładu na język, którym posługuje się autor; w przypadku języka polskiego jest to przede wszystkim styl Biblii Jakuba Wujka). Stylizacja może występować na poziomie rytmu zdań, słownictwa, frazeologii, składni, a także całych form wypowiedzi (np. tekst zostaje ukształtowany jak biblijna przypowieść). Celem stylizacji biblijnej jest uwznioślenie wypowiedzi, nadanie jej charakteru uniwersalnego i ponadczasowego oraz zaznaczenie jej wagi i autorytetu nadawcy.

Księga Hioba

Księga Hioba otwiera zbiór siedmiu ksiąg dydaktycznych (mądrościowych). Przewija się w nich motyw mądrości jako daru Boga i drogi do Niego, zaczynającej się od bojaźni Bożej i całkowitego poddania się Jego woli. Szczególny charakter zawdzięczają te księgi sentencjom, aforyzmom i przysłowiom. Operują ostrymi kontrastami, paralelizmami, paradoksem. W Księdze Hioba autor posłużył się formą udramatyzowanego poematu ze wstępem i zakończeniem. Słychać tu echa przemów sądowych, kiedy Hiob dyskutuje z przyjaciółmi lub gdy przemawia sam Bóg. Znajdziemy tu również gatunek zwany lamentacją (częsty w psalmach). Podstawową wymową tej księgi jest przekonanie, że człowiek nie jest w stanie przeniknąć Bożej mądrości, że Jego wyroki zawsze pozostaną tajemnicą. Zakwestionowane zostają proste wyjaśnienia przyczyn cierpienia jako kary za grzechy. Hiob w tradycji chrześcijańskiej uważany jest za prefigurację cierpiącego niewinnie Chrystusa. Księga przedstawia głównego bohatera jako człowieka „sprawiedliwego, prawego, bogobojnego i unikającego zła”, bardzo bogatego, obdarzonego liczną rodziną (siedmiu synów i trzy córki). Pewnego razu przed Bogiem zjawia się szatan, któremu Bóg ukazuje Hioba jako wzór pobożności; szatan jednak wątpi, czy Hiob jest w istocie pobożny, pyta, czy nie jest tak dlatego, że Bóg w wyjątkowy sposób mu błogosławi. W odpowiedzi Bóg oddaje w ręce szatana cały majątek Hioba. Kolejni posłańcy przynoszą Hiobowi wieści o utracie majątku, sług i dzieci. Hiob wstał, rozdarł swe szaty, ogolił głowę, upadł na ziemię, oddał pokłon i rzekł:

W kolejnej rozmowie z szatanem Bóg wydaje na jego pastwę samego Hioba, nakazując go jedynie zachować przy życiu. Hiob zapada na trąd; jego żona namawia go, aby złorzeczył Bogu „i umierał”, na co Hiob odpowiada, że skoro przyjmował z ręki Boga dobrodziejstwa, powinien przyjąć również zło. Do Hioba przybywa trzech przyjaciół z pocieszeniem i współczuciem. Mówią o konieczności zaufania Bogu („Szczęśliwy, kogo Bóg karci,/ więc nie odrzucaj nagan Wszechmocnego./ On zrani, On także uleczy...” Hi 5. 17–18a), o Bożej sprawiedliwości, o konieczności nawrócenia. Na koniec odzywa się sam Bóg, doprowadzając Hioba stawianymi przez siebie pytaniami do przyznania: „Ja nie rozumiem. (...) kajam się w prochu i w popiele”. Bóg gani ludzką „mądrość” przyjaciół Hioba, którzy „nie mówili prawdy” o Nim, samego zaś Hioba przywraca do łask, oddając mu „całą majętność w dwójnasób”.

Gaspare Traversi, Hiob, XVIII w. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Psalmy

Hi 1, 20– Nagi wyszedłem z łona matki i nagi tam wrócę. Dał Pan i zabrał Pan. Niech będzie imię Pańskie błogosławione! Źródło: Hi 1, 20–21.

Autorstwo pieśni przypisywane było Salomonowi i wiązane z jego miłością do królowej Saby. Współcześnie uważa się, że księga powstawała do połowy IV w. p.n.e. i nie łączy się jej już z postacią króla‐mędrca.

Księga składa się z sześciu pieśni: w pierwszej Oblubienica wzywa swego Oblubieńca (króla), wyznając mu miłość, na co odpowiada jej chór i sam ukochany, nazywając ją przyjaciółką i wysławiając jej urodę; następuje pełen żaru dialog między kochankami („O jak piękna jesteś, przyjaciółko moja, jak piękna;/ oczy twe jak gołębice!/ Zaiste piękny jesteś, miły mój,/ o jakże uroczy!”; Pnp 1, 15–16a). W drugiej pieśni głos ma przede wszystkim Oblubienica, wyrażająca swoją tęsknotę i wspominająca miłosne zaklęcia Oblubieńca. Trzecia pieśń, wprowadzona partią chóru, należy głównie do Niego („Cała piękna jesteś, przyjaciółko moja,/ i nie ma w tobie skazy.”; Pnp 4, 7 – ten, i kilka innych wersetów, odnoszony jest w Kościele do Maryi, matki Jezusa). W pieśni czwartej Oblubienica opowiada dramatyczną historię – kiedy ociągała się z otwarciem drzwi miłemu, o co ją prosił, ten odszedł; złapana i zbita przez strażników, błaga o pomoc w odnalezieniu Oblubieńca („chora jestem z miłości.”; Pnp 5, 8b) i opisuje jego wygląd; na koniec Oblubieniec pojawia się, śpiewając miłosną pieśń. Pieśń piąta jest kolejnym miłosnym dialogiem kochanków, przeplatanym partiami chóru; a w szóstej do dotychczasowych bohaterów dołączają bracia Oblubienicy, żądając od Oblubieńca zapłaty za nią; mężczyzna godzi się bez targów na niezwykle wygórowaną sumę, potwierdzając tym samym wartość swej miłości. W ostatniej pieśni padają najczęściej cytowane i parafrazowane słowa Pieśni nad pieśniami:

Apokalipsa św. Jana

To ostatnia księga Nowego Testamentu i – jak się powszechnie uważa – najbardziej tajemnicza. Została napisana najprawdopodobniej przez św. Jana Ewangelistę pod koniec I w., w czasie gdy przebywał na zesłaniu na wyspie Patmos. Jest zapisem wizji dotyczących

Pnp 8, 6– Połóż mnie jak pieczęć na twoim sercu, jak pieczęć na twoim ramieniu, bo jak śmierć potężna jest miłość, a zazdrość jej nieprzejednana jak Szeol. (...) Wody wielkie nie zdołają ugasić miłości, nie zatopią jej rzeki. Jeśliby kto oddał za miłość całe bogactwo swego domu, pogardzą nim tylko. Źródło: Pnp 8, 6–7.

dziejów Kościoła, zakończonych powtórnym przyjściem Chrystusa przy końcu świata. Sytuacja chrześcijan w Azji Mniejszej (do których Jan kierował księgę) była wówczas bardzo trudna: z jednej strony byli zwalczani przez Synagogę, z drugiej przez cesarstwo rzymskie (prześladowania rozpoczęte za Nerona). Stąd zawarte w Apokalipsie (gr. apokalipsis - objawienie) słowa pocieszenia i napomnienia: warto trwać przy nauce Jezusa, bo to On będzie ostatecznym zwycięzcą. Księga poprzedzona jest prologiem, w którym Jan przedstawia siebie jako proroka, objawiającego słowo Boga, kończy się zaś epilogiem: „Ja, Jezus, posłałem mojego anioła,/ by wam zaświadczyć o tym, co dotyczy Kościołów. (...) A Duch i Oblubienica mówią:/ «Przyjdź!»/ A kto słyszy, niech powie:/ «Przyjdź!» (...) Mówi Ten, który o tym zaświadcza:/ «Zaiste, przyjdę niebawem!»./ Amen. Przyjdź, Panie Jezu!” (Ap 22, 16a, 17a, 20).

Całość składa się z dwóch części: listów do siedmiu Kościołów w Azji oraz z wizji proroczych. W listach Jan przedstawia swoje widzenie, w którym ujrzał Jezusa w chwale i majestacie, nakazującego mu spisanie księgi, oraz wezwania do poszczególnych Kościołów, podyktowane przez Syna Człowieczego. W każdym wezwaniu jest uznanie trudnej sytuacji, cierpienia i biedy, ale też napomnienie do wytrwania w wierze, świadectwa i gorliwości („Ty masz wytrwałość,/ i zniosłeś cierpienie dla imienia mego – niezmordowany./ Ale mam przeciw tobie to, że odstąpiłeś od twej pierwotnej miłości./ Pamiętaj więc, skąd spadłeś,/ i nawróć się,/ i poprzednie czyny podejmij!”; Ap 2, 3–5a). W wizjach pojawiają się symbole Apokalipsy: Baranek, czyli Jezus; siedem pieczęci oznaczających tajemnicę; czterej jeźdźcy (nieszczęścia wojny: Zabór, Mord, Głód i Śmierć); Bestia o liczbie 666, czyli wcielenie zła; siedmiogłowy Smok – szatan; Babilon – zło tego świata, a wreszcie Nowe Jeruzalem – obietnica Królestwa Bożego. Baranek otrzymuje od Boga księgę przeznaczeń, opieczętowaną siedmioma pieczęciami, które kolejno otwiera, ukazując konie z jeźdźcami (biały koń i jeździec z łukiem; koń „barwy ognia” i jeździec z mieczem; czarny koń i jeździec z wagą; „koń trupio blady” i Śmierć z Otchłanią), męczenników za wiarę w białych szatach, wreszcie koniec świata: wielkie trzęsienie ziemi, czarne słońce, czerwony księżyc, spadające gwiazdy. Otwarcie siódmej pieczęci wywołuje wizję siedmiu aniołów z trąbami. Każde zadęcie w trąbę obwieszcza inny, coraz potężniejszy kataklizm. Przed dźwiękiem ostatniej trąby pojawia się anioł z książką, którą każe pochłonąć Janowi („Weź i połknij ją,/ a napełni wnętrzności twe goryczą,/ lecz w ustach twych będzie słodka jak miód”; Ap 10, 9b – podobny nakaz otrzymał w Starym Testamencie prorok Ezechiel). Dalej następują m.in. wizje: Niewiasty, rodzącej Syna oraz Smoka, który chciał pożreć Dziecko (wypełnienie tej wizji Kościół widzi w narodzeniu Jezusa z Maryi), Bestii, orszaku Baranka, siedmiu plag, Babilonu, wreszcie zwycięstwa Boga i Nowego Jeruzalem (z 12 warstwami fundamentów z kamieni szlachetnych i 12 bramami).

Kontynuacje i nawiązania

Literatura

(gr. psalterion – nazwa instrumentu, psállein– śpiewać, szarpać struny) lit. gatunek liryczny o treści pochwalnej, błagalnej, dziękczynnej; rel. biblijny utwór poetycki przeznaczony do śpiewania o modlitewno - hymnicznym charakterze, którego adresatem jest Bóg, rzadziej człowiek; typ pieśni religijnej, pochwalnej wywodzącej się z tradycji hebrajskiej

Grafika interaktywna

Polecenie 1

Zapoznaj się z ilustracją interaktywną, przedstawiającą jedne z najważniejszych postaci oraz wydarzeń biblijnych. Następnie uzupełnij notatki o te, które nie są opisane na ilustracji.

Polecenie 2

Wynotuj najważniejsze wydarzenia z Nowego Testamentu.

Wydarzenia i postacie biblijne

Hugo van der Goes, Tryptyk Pornarich, 1476– Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Stworzenie świata i człowieka (Adam i Ewa)

Wygnanie z raju

Przejście Izraelitów przez Morze Czerwone (wyjście z Egiptu)

Ćwiczenie 2

Wybierz właściwego bohatera spośród podanych.

Młody pasterz, zwycięzca Goliata, król Izraela to:

Abraham

Dawid

Salomon

Jedyny sprawiedliwy, ocalony przez Boga przed potopem, to:

Noe

Jakub

Abel

Prawodawca Izraela, który wyprowadził naród wybrany z niewoli egipskiej, to:

Mojżesz

Izaak

Józef

輸

Ćwiczenie 3

Uzupełnij mapę myśli, wpisując cztery podstawowe księgi Nowego Testamentu.

Księgi Nowego Testamentu

Ćwiczenie 4

Wymień czterech jeźdźców Apokalipsy.

Ćwiczenie 5

Wyjaśnij, na czym polegała ofiara Abrahama.

輸

輸

輸

Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z cytatami, wyjaśnij znaczenie podkreślonego frazeologizmu, przypomnij, do jakiej historii biblijnej nawiązuje, i oceń, które użycie jest – twoim zdaniem – poprawne. Uzasadnij swoją odpowiedź.

Najpierw obowiązki, później hiobowe wieści

Zawodnicy Cobden, australijskiego klubu futbolowego, zataili przed swoim kluczowym graczem, że właśnie spłonął jego dom, by ten w spokoju mógł dograć ważny mecz ligowy. (...) Gdy mecz się zaczął, w szeregach Cobden rozeszła się wieść, że dom Morrisa właśnie doszczętnie spłonął. Drużyna postanowiła wstrzymać się z hiobową wieścią do czasu, aż mecz się skończy.

Źródło: www.z czuba.pl [dostęp 16.09.2008 r.].

Nadchodziły z zagranicy coraz bardziej hiobowe wieści , w które nikt nie chciał uwierzyć. Nikt nie był w stanie zrozumieć, co się stało. Łudzono się, że w każdej chwili sytuacja się odmieni, że Niemcom nie może się udać, że świat nie może się pogrążyć w mroczną głębię.

Źródło: www.warszawa.geo.pl [dostęp 19.08.2021 r.].

輸

Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z poniższym tekstem i odpowiedz na pytanie: w jakim celu dziennikarz odwołuje się w swoim tekście do Biblii? Jakie to odwołanie ma znaczenie?

Witold Orłowski

Cień globalnej recesji, czyli nadjeżdża czwarty

jeździec

Media niemal co dzień donoszą o straszliwych plagach, które niczym biblijni jeźdźcy Apokalipsy gnębią dziś świat, zmieniając amerykański kryzys finansowy w gigantyczne globalne zawirowanie. Są to: rozprzestrzenianie się zarazy na światowych rynkach finansowych, załamanie stabilności kursów walutowych oraz niestabilność rynków surowcowych (częściowo wynikająca z fali spekulacji). Obecnie jednak nadciąga ostatni, najgroźniejszy z czterech jeźdźców: groźba światowej recesji.

Źródło: Witold Orłowski, Cień globalnej recesji, czyli nadjeżdża czwarty jeździec, „Gazeta Wyborcza” 2008.

輸