Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
biologia sprawdzian komórka 1 klasa szkoły ponadpodstawowej
Typologia: Egzaminy
Promocja ograniczona w czasie
Załadowany 20.01.2024
5
(1)2 dokumenty
1 / 30
W promocji
Grupa A
Imię i nazwisko .................................................
Klasa ...................................
Liczba punktów .......... / ..........
Zadanie 1 Wybierz poprawne dokończenie zdania. Trawienie składników pokarmowych i zniszczonych organelli odbywa się z udziałem
Zadanie 2
Zaznacz punkt, który najtrafniej charakteryzuje białka budujące błony biologiczne. A. Są luźno związane z dwuwarstwą lipidową. B. Są połączone tylko z jedną warstwą dwuwarstwy lipidowej. C. Są połączone z obiema warstwami dwuwarstwy lipidowej. D. Mogą być połączone z jedną lub dwiema warstwami dwuwarstwy lipidowej.
Zadanie 3
Określ, jaką rolę w komórce pełni płaszcz węglowodanowy występujący w błonie biologicznej. A. Umożliwia zachodzenie transportu wewnątrzkomórkowego. B. Decyduje o prawidłowym przebiegu osmozy. C. Umożliwia rozpoznawanie się komórek; ma znaczenie ochronne dla błon. D. Zwiększa wrażliwość komórki na działanie toksyn.
Zadanie 4
Zaznacz dwie funkcje, których nie pełni cytoszkielet. A. Wspomaga utrzymanie właściwego kształtu komórki. B. Zapewnia komórce wytrzymałość mechaniczną. C. Wchodzi w skład rybosomów. D. Uczestniczy w ruchu pełzakowatym. E. Buduje rzęski i wici. F. Uczestniczy w syntezie tłuszczów. G. Warunkuje przemieszczanie się chromosomów podczas podziałów komórkowych.
A. lizosomów, ponieważ
B. rybosomów, 2. uczestniczą w syntezie białek.
b) Wskaż, który typ siateczki uczestniczy w gromadzeniu jonów wapnia i w neutralizacji toksyn. W odpowiedzi podaj nazwę i symbol literowy.
Zadanie 6
Zadanie 7
Zaznacz nazwę organelli komórkowych, które są odpowiedzialne za usuwanie odpadów, jeżeli komórkę porównamy do sprawnie funkcjonującego miasta. A. Rybosomy. B. Lizosomy. C. Jądra komórkowe. D. Elementy cytoszkieletu.
Zadanie 8
Zaznacz dwa zdarzenia, które nie zachodzą w trakcie interfazy. A. Zwiększanie rozmiarów komórki. B. Podział jądra komórkowego. C. Gromadzenie materiałów zapasowych. D. Podział cytoplazmy. E. Powielanie organelli komórkowych. F. Replikacja DNA.
Zadanie 9
Zaznacz punkt, w którym poprawnie określono fazę powstawania białek niehistonowych koniecznych do procesu podziału komórki. A. Faza G 1 interfazy. B. Faza S interfazy. C. Faza G 0 interfazy. D. Faza G 2 interfazy.
Na ilustracji przedstawiono dwa typy siateczki śródplazmatycznej.
a) Określ, którą literą (A czy B) oznaczono siateczkę śródplazmatyczną szorstką. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.
Na podstawie analizy ilustracji dokończ zdanie.
Przedstawiona struktura to
A. lizosom, (^) a jego fizjologiczną funkcją jest
udział w procesie modyfikacji lipidów i białek.
B. aparat Golgiego, 2. udział w procesie trawienia.
c) Zaznacz punkt, w którym wymieniono strukturę komórkową charakterystyczną dla typu komórki przedstawionej na ilustracji.
d) Podaj oznaczenie cyfrowe tego elementu budowy komórki, który jest odpowiedzialny za modyfikowanie białek i lipidów oraz ich transportowanie.
Zadanie 15
Wstaw w odpowiednią rubrykę tabeli znak „+”, jeśli podany element komórki występuje w danej komórce, lub znak „–”, jeśli w niej nie występuje.
Zadanie 16
Podczas obserwacji mikroskopowej uczeń sporządził następujący opis: Obserwowana komórka ma niewielkie wymiary. Wyposażona jest w wić, a w gęstym cytozolu nie ma jądra komórkowego. Zaznacz nazwę komórki, którą obserwował uczeń.
B. Komórka grzybowa. D. Komórka zwierzęca.
Na ilustracji przedstawiono model budowy pewnej komórki. a) Podaj nazwę struktur komórkowych oznaczonych cyframi 2, 3 i 4.
b) Wybierz poprawne dokończenie zdania. Na ilustracji przedstawiono model budowy komórki
A. roślinnej,
ponieważ
B. zwierzęcej, 2. jest otoczona tylko błoną komórkową.
Element komórki
Komórka bakteryjna
Komórka grzybowa
Komórka roślinna
Komórka zwierzęca
Ściana komórkowa
Cytozol
Rybosomy
Chloroplasty
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F – jeśli fałszywe.
Zadanie 18
Zadanie 19
Podkreśl wyrazy tak, by informacje w zdaniach były prawdziwe. Błona komórkowa komórek zwierzęcych jest zbudowana głównie z lipidów i białek / lipidów i cukrów. W swojej budowie zawiera cząsteczki cholesterolu, które wpływają na zwiększenie / zmniejszenie sztywności i szczelności błony. Elementy tworzące błonę nieustannie przemieszczają się względem siebie, co sprawia, że jest ona półprzepuszczalna / półpłynna.
Zadanie 20
Zaznacz wszystkie funkcje spośród podanych, które pełnią błony biologiczne. A. Biorą udział w procesie replikacji DNA. B. Oddzielają wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego. C. Kontrolują przepływ substancji między wnętrzem komórki a środowiskiem zewnętrznym. D. Tworzą przedziały komórkowe umożliwiające zachodzenie różnych, często przeciwstawnych procesów metabolicznych w tym samym czasie. E. Odbierają sygnały chemiczne, elektryczne i mechaniczne ze środowiska zewnętrznego. F. Kontrolują przebieg większości procesów życiowych komórki.
Ściana komórkowa roślin jest zbudowana głównie z białek i lipidów. P F
Siateczka śródplazmatyczna bierze udział w syntezie węglowodanów i kwasów nukleinowych.
Część etapów oddychania tlenowego zachodzi w mitochondrium. P F
Ilustracja przedstawia budowę błony biologicznej. Podaj, która z przestrzeni (X czy Y) przedstawia środowisko zewnętrzne komórki. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.
Niektóre cząsteczki białkowe, wirusy lub bakterie są zbyt duże, aby mogły być swobodnie transportowane do wnętrza komórki. W takim przypadku ich transport odbywa się z udziałem specjalnych pęcherzyków. Umożliwiają one dotarcie wymienionych struktur do wnętrza komórki na drodze endocytozy lub ich wydostanie się poza jej obszar na drodze egzocytozy.
a) Określ, który schemat (A czy B) przedstawia proces pochłaniania bakterii przez niektóre leukocyty (np. makrofagi). b) Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F – jeśli fałszywe.
Zadanie 25
W celu prowadzenia obserwacji mikroskopowej erytrocytów (krwinek czerwonych) studenci mieli przygotować płyn fizjologiczny, czyli 0,9% roztwór chlorku sodu (NaCl). Popełnili jednak błąd obliczeniowy i przygotowali roztwór 0,09% NaCl. Następnie użyli tego roztworu do przygotowania preparatu mikroskopowego, co polegało na umieszczeniu w tym roztworze na szkiełku podstawowym kropli krwi. Na ilustracjach przedstawiono erytrocyty umieszczone w roztworach o różnym stężeniu: izotonicznym, hipertonicznym i hipotonicznym.
Formowanie się pęcherzyka endocytarnego zachodzi bez udziału ATP. P F Egzocytoza służy do transportu dużych cząstek do wnętrza komórki. P F
Endocytoza jest sposobem pochłaniania większych cząsteczek lub całych komórek, np. bakterii.
a) Określ, czy roztwór przygotowany przez studentów jest hipo-, izo- czy hipertoniczny względem krwi.
b) Zaznacz ilustrację, która przedstawia erytrocyt z kropli krwi, która została umieszczona w roztworze przygotowanym przez studentów.
Uczniowie na zajęciach koła biologicznego przygotowali następujące doświadczenie: dwie skórki z łuski spichrzowej cebuli umieścili w dwóch zlewkach. Zlewka I zawierała wodę destylowaną, a zlewka II – 15% wodny roztwór sacharozy. Po odpowiednim czasie inkubacji przygotowali preparaty mikroskopowe z materiału biologicznego pochodzącego z obu zlewek. a) Zaznacz zdanie, które jest poprawnym opisem próby kontrolnej do przeprowadzonego przez uczniów doświadczenia. A. Próbę kontrolną stanowiła zlewka I, gdyż zawierała wodę destylowaną. B. Próbę kontrolną stanowiła zlewka II, gdyż zawierała 15% wodny roztwór sacharozy. C. Obie zlewki stanowiły próby kontrolne. D. Nie było próby kontrolnej, ponieważ nie przygotowano roztworu o stężeniu identycznym jak ten, który panuje we wnętrzu badanych komórek.
Zadanie 27
Zaznacz dwie funkcje jądra komórkowego. A. Zachodzi w nim trawienie wewnątrzkomórkowe. B. Wytwarza cząsteczki ATP w wyniku oddychania tlenowego. C. Uczestniczy w przekazywaniu materiału genetycznego do komórek potomnych. D. Przeprowadza proces replikacji DNA. E. Modyfikuje białka.
Zadanie 28
Zadanie 29
Podkreśl wyrazy tak, by informacje w zdaniach były prawdziwe. Jądro komórkowe jest otoczone pojedynczą / podwójną błoną nazywaną otoczką jądrową. W jego wnętrzu znajduje się chromatyna, czyli kompleks utworzony z DNA, RNA i białek / DNA i białek. Jąderko jest obszarem, na którym zachodzi intensywna synteza mRNA / rRNA. Człowiek w jądrze komórkowym komórek swojego ciała zawiera 23 chromosomy / 46 chromosomów.
b) Zaznacz ilustrację, która przedstawia komórkę skórki łuski spichrzowej cebuli inkubowanej w zlewce II.
Ilustracja przedstawia budowę jądra komórkowego.
a) Podaj nazwy elementów oznaczonych na ilustracji literami A–D.
b) Podaj oznaczenie literowe tej części jądra komórkowego, na którego obszarze powstają związki chemiczne budujące rybosomy.
Podkreśl wyrazy tak, by informacje w zdaniach były prawdziwe. Przedziałowość (kompartmentacja) wewnątrz komórki sprawia, że obok siebie mogą / nie mogą zachodzić przeciwstawne reakcje. Niektóre struktury komórkowe np. mitochondria / rybosomy nie są otoczone żadną błoną. W komórkach roślinnych cytoplazmę / wakuolę otacza tonoplast. Substancje takie jak kofeina czy nikotyna są magazynowane w tych komórkach w lizosomach / wakuolach. W komórkach zwierzęcych i grzybowych struktury te są mniejsze / większe niż w komórkach roślinnych.
Zadanie 36
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F, jeśli fałszywe.
Zadanie 37
Pod względem chemicznym rybosomy są zbudowane z białek i rRNA. P F
Rybosomy występujące w mitochondriach i chloroplastach są takie same jak rybosomy w cytozolu.
Rybosomy są zbudowane z trzech podjednostek. P F
Ilustracja przedstawia budowę i działanie rybosomu.
a) Podaj nazwy struktur oznaczonych na ilustracji literami C i D.
b) Określ rodzaj kwasu rybonukleinowego, który został oznaczony na ilustracji literą B.
c) Podkreśl nazwę związku chemicznego oznaczonego na ilustracji literą A. białko, cukier, tłuszcz, kwas nukleinowy
Zadanie 39
b) Zaznacz punkt, w którym podano prawidłową funkcję pełnioną przez mitochondrium. A. Jest odpowiedzialne za różne procesy modyfikacji białek i lipidów. B. Zachodzą w nim główne etapy oddychania tlenowego. C. Przebiegają w nim główne etapy oddychania beztlenowego. D. Bierze udział w syntezie enzymów lizosomalnych.
c) Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F, jeśli fałszywe.
Ilustracja przedstawia mechanizm działania systemu błon wewnątrzkomórkowych.
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F, jeśli fałszywe.
Białka wytworzone na rybosomach są transportowane w pęcherzykach od siateczki śródplazmatycznej gładkiej do aparatu Golgiego.
Enzymy lizosomalne powstają na rybosomach związanych z aparatem Golgiego. P F
Gotowe cząsteczki, np. insulina, są transportowane w pęcherzykach aparatów Golgiego poza komórkę.
Mitochondrium to organellum komórkowe odpowiedzialne za wytwarzanie ATP. Na ilustracji przedstawiono jego budowę.
a) Podaj nazwy elementów budowy mitochondrium, które są oznaczone na ilustracji literami A–C.
Błona zewnętrzna mitochondrium jest pofałdowana i tworzy grzebienie mitochondrialne.
We wnętrzu mitochondrium występują liniowe cząsteczki DNA. P F
W matrix mitochondrium znajdują się rybosomy. P F
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F – jeśli fałszywe.
Zadanie 45
Poniżej przedstawiono w przypadkowej kolejności zmiany ilości DNA w różnych etapach cyklu komórkowego.
a) Podaj poprawną kolejność zmian ilości informacji genetycznej, które zachodzą podczas cyklu komórkowego.
b) Podaj nazwy przedstawionych na schematach (A–D) etapów cyklu komórkowego.
Zadanie 46
Uzupełnij zdanie. W komórkach somatycznych pewnego organizmu liczba chromosomów wynosi 20 par. Oznacza to, że po replikacji w tych komórkach będzie znajdować się ....... chromosomów.
Zadanie 47
Komórki nowotworowe mają zaburzony cykl komórkowy, w wyniku czego dzielą się w sposób kontrolowany.
Przyczyną powstawania komórek nowotworowych są mutacje niektórych genów.
Ludzkie komórki diploidalne mają 46 chromosomów. P F
Na schematach przedstawiono podziały komórkowe.
a) Określ, który schemat (1 czy 2) przedstawia podział mejotyczny. Odpowiedź uzasadnij dwoma argumentami.
b) Podaj, który podział (1 czy 2) jest związany z rozmnażaniem płciowym organizmów.
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F – jeśli fałszywe.
Zadanie 49
Zaznacz poprawne dokończenie zdania. W wyniku mejozy powstają
Zadanie 50
Skreśl błędne informacje w zdaniach. Komórki haploidalne / diploidalne zawierają podwójny zestaw chromosomów. Komórki somatyczne są przykładem komórek diploidalnych / haploidalnych. Zwiększenie różnorodności cech u organizmów potomnych warunkuje mitoza / mejoza. Wymiana odcinków DNA między chromosomami homologicznymi jest możliwa w trakcie przebiegu mitozy / mejozy.
Zadanie 51
Zaznacz dwa punkty, w których błędnie podano znaczenie mitozy. A. Umożliwia rozmnażanie bezpłciowe. B. Dzięki niej powstają haploidalne gamety. C. Pozwala na regenerację komórek i tkanek. D. Umożliwia wzrost i rozwój organizmu. E. Dzięki niej zastępowane są pokłady usuwanych z organizmów komórek. F. Umożliwia przetrwanie gatunków nawet przy zmieniających się warunkach środowiska.
W wyniku mitozy powstają dwie komórki potomne o identycznej liczbie chromosomów jak komórka macierzysta.
Mejozie mogą ulegać zarówno komórki haploidalne, jak i diploidalne. P F
Wzrost organizmów wielokomórkowych jest możliwy dzięki mejozie. P F
A. dwie komórki potomne, z których każda ma
o połowę zredukowaną ilość DNA w stosunku do komórki macierzystej.
B. cztery komórki potomne, 2.
identyczną ilość DNA w stosunku do komórki macierzystej.
Grupa B | strona 1 z 15
Grupa B
Imię i nazwisko .................................................
Klasa ...................................
Liczba punktów .......... / ..........
Zadanie 1 Wybierz poprawne dokończenie zdania. Trawienie składników pokarmowych i zniszczonych organelli odbywa się z udziałem
Zadanie 2
Zaznacz punkt, który najtrafniej charakteryzuje białka budujące błony biologiczne. A. Są luźno związane z dwuwarstwą lipidową. B. Są połączone tylko z jedną warstwą dwuwarstwy lipidowej. C. Mogą być połączone z jedną lub dwiema warstwami dwuwarstwy lipidowej. D. Są połączone z obiema warstwami dwuwarstwy lipidowej.
Zadanie 3
Określ, jaką rolę w komórce pełni płaszcz węglowodanowy występujący w błonie biologicznej. A. Umożliwia zachodzenie transportu wewnątrzkomórkowego. B. Umożliwia rozpoznawanie się komórek; ma znaczenie ochronne dla błon. C. Decyduje o prawidłowym przebiegu osmozy. D. Zwiększa wrażliwość komórki na działanie toksyn.
Zadanie 4
Zaznacz dwie funkcje, których nie pełni cytoszkielet. A. Wspomaga utrzymanie właściwego kształtu komórki. B. Wchodzi w skład rybosomów. C. Zapewnia komórce wytrzymałość mechaniczną D. Uczestniczy w ruchu pełzakowatym. E. Uczestniczy w syntezie tłuszczów. F. Buduje rzęski i wici. G. Warunkuje przemieszczanie się chromosomów podczas podziałów komórkowych.
A. rybosomów, ponieważ
1. zawierają enzymy.
B. lizosomów, 2. uczestniczą w syntezie białek.
Grupa B | strona 2 z 15
b) Wskaż, który typ siateczki uczestniczy w gromadzeniu jonów wapnia i w neutralizacji toksyn. W odpowiedzi podaj nazwę i symbol literowy.
Zadanie 6
Zadanie 7
Zaznacz nazwę organelli komórkowych, które są odpowiedzialne za usuwanie odpadów, jeżeli komórkę porównamy do sprawnie funkcjonującego miasta. A. Lizosomy. B. Rybosomy. C. Jądra komórkowe. D. Elementy cytoszkieletu.
Zadanie 8
Zaznacz dwa zdarzenia, które nie zachodzą w trakcie interfazy. A. Zwiększanie rozmiarów komórki. B. Gromadzenie materiałów zapasowych. C. Podział jądra komórkowego. D. Replikacja DNA. E. Powielanie organelli komórkowych. F. Podział cytoplazmy.
Zadanie 9
Zaznacz punkt, w którym poprawnie określono fazę powstawania białek niehistonowych koniecznych do procesu podziału komórki. A. Faza G 1 interfazy. B. Faza S interfazy. C. Faza G 2 interfazy. D. Faza G 0 interfazy.
Na ilustracji przedstawiono dwa typy siateczki śródplazmatycznej.
a) Określ, którą literą (A czy B) oznaczono siateczkę śródplazmatyczną szorstką. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.
Na podstawie analizy ilustracji dokończ zdanie.
Przedstawiona struktura to
A. lizosom, a jego fizjologiczną funkcją jest
1. udział w procesie trawienia.
B. aparat Golgiego, 2. udział w procesie modyfikacji lipidów i białek.
Grupa B | strona 4 z 15
c) Zaznacz punkt, w którym wymieniono strukturę komórkową charakterystyczną dla typu komórki przedstawionej na ilustracji.
d) Podaj oznaczenie cyfrowe tego elementu budowy komórki, który jest odpowiedzialny za modyfikowanie białek i lipidów oraz ich transportowanie.
Zadanie 15
Wstaw w odpowiednią rubrykę tabeli znak „+”, jeśli podany element komórki występuje w danej komórce, lub znak „–”, jeśli w niej nie występuje.
Zadanie 16
Podczas obserwacji mikroskopowej uczeń sporządził następujący opis: Obserwowana komórka ma niewielkie wymiary. Wyposażona jest w wić, a w gęstym cytozolu nie ma jądra komórkowego. Zaznacz nazwę komórki, którą obserwował uczeń.
B. Komórka grzybowa. D. Komórka zwierzęca.
Na ilustracji przedstawiono model budowy pewnej komórki. a) Podaj nazwę struktur komórkowych oznaczonych cyframi 1, 2 i 4.
b) Wybierz poprawne dokończenie zdania. Na ilustracji przedstawiono model budowy komórki
A. roślinnej,
ponieważ
1. jest otoczona tylko błoną komórkową.
B. zwierzęcej, 2. jest wypełniona cytozolem.
Element komórki
Ściana komórkowa
Cytozol
Rybosomy
Chloroplasty
Grupa B | strona 5 z 15
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F – jeśli fałszywe.
Zadanie 18
Zadanie 19
Podkreśl wyrazy tak, by informacje w zdaniach były prawdziwe. Błona komórkowa komórek zwierzęcych jest zbudowana głównie z lipidów i cukrów / lipidów i białek. W swojej budowie zawiera cząsteczki cholesterolu, które wpływają na zmniejszenie / zwiększenie sztywności i szczelności błony. Elementy tworzące błonę nieustannie przemieszczają się względem siebie, co sprawia, że jest ona półpłynna / półprzepuszczalna.
Zadanie 20
Zaznacz wszystkie funkcje spośród podanych, które pełnią błony biologiczne. A. Oddzielają wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego. B. Biorą udział w procesie replikacji DNA. C. Kontrolują przepływ substancji między wnętrzem komórki a środowiskiem zewnętrznym. D. Kontrolują przebieg większości procesów życiowych komórki. E. Tworzą przedziały komórkowe umożliwiające zachodzenie różnych, często przeciwstawnych procesów metabolicznych w tym samym czasie. F. Odbierają sygnały chemiczne, elektryczne i mechaniczne ze środowiska zewnętrznego.
Część etapów oddychania tlenowego zachodzi w mitochondrium. P F
Ściana komórkowa roślin jest zbudowana głównie z białek i lipidów. P F
Siateczka śródplazmatyczna bierze udział w syntezie węglowodanów i kwasów nukleinowych.
Ilustracja przedstawia budowę błony biologicznej. Podaj, która z przestrzeni (X czy Y) przedstawia środowisko zewnętrzne komórki. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.