Rozwój Człowieka: Wpływ Czynników Genetycznych i Środowiskowych, Notatki z Biomedycyna

Pobierz Rozwój Człowieka: Wpływ Czynników Genetycznych i Środowiskowych i więcej Notatki w PDF z Biomedycyna tylko na Docsity!

BIOMEDYCZNE PODSTAWY ROZWOJU I WYCHOWANIA

-Możliwa jedna nieobecność na ćwiczeniach.

-Z wykładów test końcowy.

-Z ćwiczeń 2 kolokwia.

Wykład 1.

Pedagogika - kształtowanie zachowań podczas rozwoju

Grzegorz Piramowicz - “Powinności Nauczyciela”

Jan Bogdanowicz - twórca pierwszego podręcznika o rozwoju dla szkół wyższych

HOLIZM PEDAGOGICZNY - patrzenie na ucznia pod kątem umysłu i ciała

Biomedyka - początek lat 70.

Gerontologia - nauka o procesie starzenia się

uczeń

środowisko nauczyciel

UCZEŃ - Dzięki szczepieniom pozbyto się chorób zakaźnych, ale zaczęto cierpieć na nowotwory i choroby układu krążenia. Dzięki medycynie jest możliwości uratowania 90% dzieci chorych na białaczkę. U dzieci rośnie liczba alergików, cukrzyków, osób z chorobami somatycznymi i psychicznymi.

ŚRODOWISKO - ma wielki wpływ na rozwój dziecka. Kobiety są silniejsze genetycznie.

NAUCZYCIEL - Zanim podejmiemy działanie musimy się dowiedzieć co jest i co było. Żeby być dobrym nauczycielem musimy mieć dobre podejście, kwalifikacje i zdrowie.

Sfery rozwoju:

• biologiczna (fizyczna,somatyczna)- morfologiczna, fizjologiczna, motoryczna, płciowa
• społeczna
• psychiczna
• seksualna

CZŁOWIEK - POSTAĆ BIO PSYCHOFIZYCZNA

Wykład 2.

Czynniki rozwoju osobniczego:

• determinanty rozwoju - czynniki endogenne genetyczne (endo = wewnętrzne)
• stymulatory rozwoju - czynniki endogenne paragenetyczne (poza genetyczne, organizm matki ma wpływ na przebieg rozwoju i pewne cechy, dziedziczenie nie genetyczne, cytoplazmatyczne)
• modyfikatory rozwoju - czynniki egzogenne zewnętrzne (egzo = zewnętrzne) dzielimy na modyfikatory: naturalne - pochodzą ze środowiska np. żywność klimat,

modyfikatory kulturowe - miejsce zamieszkania, warunki ekonomiczne, wykształcenie rodziców

• styl życia - łączący predyspozycje genetyczne z warunkami środowiskowymi (żywienie, aktywność fizyczna, badania).

endo - wpływają na szybkość przemian

Każdy człowiek jest w swym rozwoju istotą niepowtarzalną Genotyp - zestaw genów właściwy danej osobie. “Genotyp osobniczy”

Fenotyp - indywidualny zespół cech organizmu - realizacja fenotypu na podłożu konkretnego genotypu. Oddziaływanie między genotypem a środowiskiem - “epigeneza” Genotyp + środowisko = fenotyp

KWASY NUKLEINOWE

DNA RNA

● podstawa dziedziczenia wszystkich

● pełni funkcję wykonawczą

organizmów żywych ● występuje w jądrze komórkowym

● nośnik informacji genetycznej oraz poza nim

● jest trwałe ● przekazuje kod genetyczny z DNA

● występuje w jądrze komórkowym do miejsc syntezy białka

● kod genetyczny A=T , G=C ● łańcuchy są krótsze, a długość

● występuje replikacja, jeden łańcuch

zależy od pełnionej funkcji

od macierzystej, a drugi całkiem ●^ jest nietrwałe nowy

• czarni - krótki tułów, długie kończyny, duży nos,

Typologia

A. atletyczny - dobrze zbudowany

B. pykniczny - grubszy, depresja, psychozy, cukrzyca, miażdżyca

C. asteniczny leptoseniczny suchotniczny - wysoki, chudy, długie kończyny, temperament schizoteniczny, gruźlica płuc

Endogencizny - gruby, rozwija się żołądek

Mezomor - kości

Ectomor - kręgosłup, długi

Typ trawienny - duża twarz, duży brzuch

Typ oddechowy - mała buzia, duża klatka

Czynniki endogenne paragenetyczne - dziecko jest silniej związane z cechami matki niż ojca

AKCELERACJA - przyspieszenie tempa rozwoju biologicznego (trend rozwojowy, trend sekularny) - rodzimy się więksi, wcześniej zaczyna się ząbkowanie itp.

czynniki warunkujące akcelerację - hipotetycznie jako przyczyny akceleracji wymienia się następujące czynniki:

• heterozja - wszelkie skutki doboru krzyżowego
• poprawa warunków socjoekonomicznych
• polepszenia sposobu odżywiania
• zanikanie różnic społeczno-środowiskowych
• profilaktyka medyczna
• dostarczanie organizmowi większej ilości bodźców, wrażeń

Habituacja - przyzwyczajenie do bodźców

Wykład 3.

Płeć -to zespół właściwości odróżniających osobnika żeńskiego od męskiego.

Dymorfizm płciowy -(zróżnicowanie pomiędzy kobietą, a mężczyzną) dwupostaciowość organizmów, która zależnie od płci przejawia się we właściwościach somatycznych, funkcjonalnych i psychicznych. Kiedy? - już w okresie prenatalnym; narasta w okresie dojrzewania i wtedy też zaczyna widać największe różnice; osiąga szczyt w okresie dorosłości; niweluje się w okresie starości.

Kryteria podziału: -genetyczna (chromosomalna) -gonadalna (reprodukcyjna) -hormonalna (metaboliczna) -somatyczna (fizyczna)

-okres około 8 roku życia (mogą zostać zdiagnozowane wady, które wcześniej nie zostały wykryte) -okres dojrzewania płciowego

Najczęstsze przyczyny zaburzeń rozwoju : -choroby uwarunkowane genetycznie -choroby zakaźne matki (różyczka, odra, grypa, ospa wietrzna itd.) -choroby o podłożu endokrynalnym (cukrzyca, choroby tarczycy) -choroby przewlekłe -choroby odzwierzęce (toxoplasma gondii=toxoplasmosa) -choroby weneryczne (kiła) -HIV i AIDS -czynniki chemiczne (leki) -czynniki fizyczne

• fizyczne zanieczyszczenia środowiska -konflikt serologiczny -patologiczny przebieg ciąży -poród i ryzyko z nim powiązane -styl życia ciężarnej

Czynniki będące przyczyną zaburzeń rozwoju nazywamy teratogenami - teratologia

*film: (ofiary talidomidu)

Wykład 4.

FAS - płodowy zespół alkoholowy

FAS/PZA (Fetal Alkohol Syndrom)- według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD- 10 jest to jednostka chorobowa o kodzie Q86.

8 września- Światowy Dzień FAS

Cechy wizualne dzieci z zespołem FAS:

OKRES PRENATALNY: -najbardziej dynamiczne tempo wzrastania i różnicowania -pod względem biologicznym matka i dziecko tworzą jedność -okres organogenezy (1 trymestr) największa wrażliwość na działanie czynników uszkadzających

Tkanki i struktury, umożliwiające utrzymanie i ochronę zarodka: -błony płodowe

• łożysko -pępowina

w pępowinie płynie krew utlenowana ruchy płodu świadczą o dobrostanie środowisko płodowe jest jałowe

Uraz okołoporodowy - nieprawidłowy objaw u noworodka, będący wynikiem porodu lub czynników działających na płód od momentu rozpoczęcia porodu do jego zakończenia (tworzy się krwiak).

Urazy powstałe w wyniku zaburzeń mechanizmu porodowego mogą dotyczyć praktycznie wszystkich narządów i tkanek: -uraz OUN -uraz skóry i tkanki podskórnej -uraz układu kostnego -uraz nerwów obwodowych -uraz narządów jamy brzusznej

NIEZGODNOŚĆ SEROLOGICZNA: KONFLIKT SEROLOGICZNY:

-Rh(-) matka -Rh(+) ojciec -przeciwciała – -dziecko Rh(+)

Matka po porodzie otrzymuje immunoglobulinę (ig) anty D

-Rh(-) matka -Rh(+) ojciec -przeciwciała + -dziecko Rh(+)

poronienie, obumarcie płodu, choroba hemolityczna w postaci żółtaczki hemolitycznej noworodka, ciężkiej niedokrwistości uszkodzenia OUN noworodka

matka po porodzie NIE otrzymuje immunoglobuliny (ig) anty D

OKRES NOWORODKOWY:

-pierwsze 28 dni życia -adaptacja do środowiska pozamacicznego -okres krytyczny dla rozwoju

Motoryka ruchowa: -nieporadność ruchowa -uogólnione reakcje ruchowe -wzmożone napięcie mięśniowe -wrodzone odruchy bezwarunkowe

noworodek nie ma termoregulacji

Odruchy noworodka: -związane z zachowaniem funkcji życiowych •ssanie •połykanie •kichanie •kaszel •odruchy obronne

-wstępne, będące podstawą rozwoju motorycznego •zaciskanie dłoni •chodzenia •stąpania- chód automatyczny

-atawistyczne •moro