Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania - Notatki - Pedagogika, Notatki z Pedagogika, badania pedagogiczne

Pobierz Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania - Notatki - Pedagogika i więcej Notatki w PDF z Pedagogika, badania pedagogiczne tylko na Docsity! Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania- starzenie się człowieka-gerontologia STARZENIE SIĘ CZLOWIEKA- GERONTOLOGIA - Z punktu widzenia biologii wyróżnia się trzy zjawiska, które łączą się z przemijaniem życia: - długowieczność rozumiana jako czas, który osobnik ma szanse przeżyć w optymalnych warunkach - starzenie się, podczas którego dochodzi do nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu - śmierć, która jest wydarzeniem kończącym życie. Śmierć nie musi wiązać się ze starzeniem, jednak prawdopodobieństwo jej wzrasta wraz z wiekiem osobnika.Starzenie się jest naturalnym procesem zmniejszania się z wiekiem biologicznej aktywności organizmu, a śmierć wieńcząca starzenie się jest nieunikniona. W procesie starzenia procesy kataboliczne przeważają nad anabolicznymi. Organizm nie nadąża z procesami odnowy i regeneracji zniszczonych komórek i tkanek, wykazuje zmiany regresyjne. Starzenie uwarunkowane jest biologicznie przez czynniki genetyczne, oraz procesy fizjologiczne odbywające się na poziomie komórki, tkanki czy narządu. Na proces starzenia się wpływają również czynniki społeczne i psychologiczne, które maja wpływ na osobowość człowieka oraz jego życie emocjonalne i duchowe.Teorie starzenia się: Teoria Opis teorii stochastyczne W trakcie życia następuje kumulowanie się przypadkowo powstających uszkodzeń w DAN, białkach. W wyniku tego następuje osłabienie funkcji życiowych komórek, tkanek, narządów oraz całego organizmu.rozwojowa Starzenie się organizmu jest kolejnym etapem procesach rozwoju i dojrzewania organizmu. Proces ten wiąże się ze zmianami, do jakich dochodzi z wiekiem w układzie odpornościowym i nerwowym oraz hormonalnym.genomowa (teoria programowego starzenia) Zakłada, że w genach są zakodowane informacje odpowiedzialne za stopniowe obniżanie aktywności życiowej komórek, a w konsekwencji ich śmierci. Za teoria przewijają genetyczne uwarunkowanie choroby przebiegające z przyspieszonym starzeniem się: progeria zespół Hutchinsona-Guillforda i zespół Wernera.wolnorodnikowa Wolne rodniki indukują w organizmie zmiany w makrocząsteczkach komórkowych. Wolne rodniki to atomy lub cząsteczki posiadające jeden niesparowany elektron na zewnętrznej powłoce elektronowej. Powoduje to dużą aktywność tych cząsteczek, które pragnąc oddać ten elektron, łączą się z cząsteczkami kwasu DNA, białek, lipidów czy węglowodanów. W wyniku tego dochodzi do zmian w makrocząsteczkach komórkowych, co prowadzi do zaburzeń w funkcjonowaniu komórek i zmian starczych, a w konsekwencji do ich śmierci.Czas życia człowieka zmienia się z pokolenia na pokolenie. Na podstawie dostępnych źródeł uważa się, że człowiek 5 tysięcy lat temu żył około 20 lat. Człowiek XX wieku wydłużył swoje życie o połowę. Na początku 1900 r. średnia długość życia mężczyzn w USA wynosiła 48 lat, a dla kobiet 51 lat. W 1996 r. wynosiła ona odpowiednio 72 lata u mężczyzn i 79 u kobiet. W wielu krajach obserwuje się starzenie populacji. Według ONZ populację uważa się za starą, jeśli ponad 7 % ogółu ludności, ukończyło 65 lat. Zgodnie z przyjętą skalą Europa jest dzisiaj w populacji świata najstarsza. Obecnie ponad 10 % ludności na świecie ma 60 i więcej lat. Prognozy mówią o dalszym wzroście liczby osób takim wieku. Zakłada się, że do 2050 r. taki wiek będzie miała co 5 osoba. Jednocześnie z każdym rokiem obserwuje się wzrost liczby osób, które przekroczyły 90. rok życia. Starzenie się biologiczne organizm nasz zbudowany jest z licznych komórek. Komórki te w trakcie życia stale są wymieniane na nowe. Jednak w miarę upływu lat wymiana ta przebiega dużo wolniej tak, że pula komórek ulega zmniejszeniu. W trakcie życia na komórki działa szereg czynników, niektóre z nich to wolne rodniki, pasożyty, promieniowanie ultrafioletowe, itp., które ją uszkadzają.Wszystkie nasze komórki muszą się zestarzeć i umrzeć. Czas ich przeżycia jest charakterystyczny dla każdego typu komórek i dla każdego gatunku. Długość życia gatunku pozostaje w zależności z limitem Hayflicka . Śmierć komórek następująca w naszym organizmie jest programowana genetycznie. Życie każdej komórki składa się z wielu okresów. Jednak w pewnym momencie komórka ulega apoptozie. Czyli programowej śmierci. Pewne komórki ulegają apoptozie już w okresie płodowym (dzieci rodzą się bez błon pławnych pomiędzy palcami, chociaż występują one u każdego dziecka w okresie wewnątrzmacicznym). Do apoptozy dochodzi także w komórkach zaatakowanych przez wirusy, niepełnowartościowych, wadliwych i jest to zjawisko bardzo korzystne dla naszego organizmu. Brak tego mechanizmu doprowadza do niekontrolowanych podziałów jak to ma miejsce w komórkach nowotworowych. Cechy charakterystyczne starzenia się: - utratę sił i wytrzymałości fizycznej - pogorszenie wzroku soczewka staje się grubsza i cięższa powoduje to upośledzenie widzenia bliskich przedmiotów. Pierwszymi objawami zmian mogą być, np. kłopoty z czytaniem gazet (drukowanych liter). Prawie u osób pomiędzy 65. a 70. rokiem życia występuje dalekowzroczność. U połowy osób powyżej 60. roku życia rozwija się katarakta. - pogorszenie pamięci krótkotrwałej - nadmierne owłosienie przewodów nosowych i słuchowych - upośledzenie słuchu u 1/3 ludzi powyżej 65. roku życia początek tego procesu i tempo narastania wykazują różnice indywidualne. Często przyczyną niedosłuchu jest u osób starszych zablokowanie kanału słuchowego przez woskowinę- Z wiekiem maleje zdolność - zaburzenie systemu pamięci krótkotrwałej i większa podatność na bodźce rozpraszające oraz spowolnienie czasu reakcji powodują, że człowieka w tym wieku gorzej przyswaja sobie nowe treści - zmniejszona zdolność przystosowania się do zmian zachodzących w bliższym lub dalszym otoczeniu - pogorszenie funkcjonowania intelektualnego (po 60. roku życia) Starzenie społeczne wpływa postawa jaką człowiek przyjmuje w stosunku do tego okresu życia w jakim się znajduje. Dwie podstawowe postawy psychiczne starzenia się: - pierwszy sposób realizują ludzie, którzy cały czas tkwią w przeszłości i krytykują wszystko i wszystkich. Ich charakter odpycha młodych pozostają smutni i samotni. - drudzy świadomi swoich ograniczeń próbują w tym okresie odnaleźć nową młodość. Czynniki biologiczne, które spowalniają proces starzenia się; - zwiększona aktywność ruchowa , tj. spacer, marsz, wyprawy turystyczne piesze, rowerowe, itp. W wieku starszym spowolnieniu ulega przemiana materii i prowadzi to do otyłości oraz chorób tj. cukrzyca, miażdżyca, choroby układu krążenia, zwyrodnienia w układzie ruchowym. - właściwe odżywianie u osób starszych widać niedobory witamin, soli mineralnych, białek niewłaściwe odżywianie lub zaburzenie wchłaniania spowodowane chorobami przewodu pokarmowego, czy tez przyjmowaniem pewnych leków. Do częstych błędów żywieniowych należą: spożywanie nadmiernej ilości tłuszczy zwierzęcych i słodyczy, przy małej ilości warzyw i owoców.- niestosownie używek, np. leki, palenie tytoniu, picie alkoholu zwiększa ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych, niewydolność płuc, zwiększa się ciśnienie krwi, zwężają się naczynia krwionośne, zaburzenia w funkcjonowaniu nerek, serca, stany depresyjne, itp.. Śmierć (łac. mors) - stan charakteryzujący się brakiem oznak życia, spowodowany nieodwracalnym zachwianiem równowagi funkcjonalnej i załamania wewnętrznej organizacji ustroju. Śmierć człowieka stwierdza się w momencie całkowitego i nieodwracalnego uszkodzenia pnia mózgu. W medycynie określana jako podwójna linia ciągła elektroencefalografu. Stan śmierci klinicznej daje możliwość przywrócenia życia za pomocą reanimacji. Poza śmiercią całego organizmu można także wyróżnić śmierć: - poszczególnych organów (np. śmierć kory mózgu, serca, nerek, wątroby) - tkanek - komórek Można wyróżnić dwa rodzaje śmierci, ze względu na czynniki, które ją spowodowały: - śmierć fizjologiczna - następuje wskutek procesów starzenia się, - śmierć naturalna z inwolucji starczej - śmierć ekologiczna - na skutek działania niekorzystnych warunków środowiska, m.in. chorób, ataków drapieżników, głodu, katastrof naturalnych, zmian klimatu itp. - śmierć powolna z przyczyn chorobowych - zgon następuje w toku choroby i poprzedzony jest wyraźną agonią - śmierć nagła w następstwie urazu Znamiona śmierci (łac. stigmata mortis) dzielmy na: 1. znamiona niepewne: - brak oddechu - brak tętna - bladość skóry - oziębienie skóry 2. znamiona pewne: - plamy opadowe (livores mortis) - stężenie pośmiertne (rigor mortis) - gnicie (putrefactio) W Polsce najczęstszą przyczyną zgonów są choroby serca, następną przyczyną są choroby nowotworowe. Stany Zjednoczone - w 2002 roku główną przyczyną zgonów w USA były choroby serca Psychologia o śmierci Fazy psychicznego procesu umierania (wg Elisabeth Kbler-Ross, 1969) - zaprzeczenie (w przypadku chorych - negacja diagnozy, szok, niedowierzanie) - gniew - pertraktacje (negocjacje z Bogiem o przedłużenie życia, składanie obietnic) - depresja (poczucie utraty sił) - akceptacja śmierci (uspokojenie)