Budowa i właściwości amin, Streszczenia z Chemia

Pobierz Budowa i właściwości amin i więcej Streszczenia w PDF z Chemia tylko na Docsity! Budowa i właściwości amin Wprowadzenie Przeczytaj Animacja Sprawdź się Dla nauczyciela Wyjeżdżając nad morze, prawdopodobnie jednym z celów wycieczki jest skosztowanie świeżo złowionej ryby. W tym celu udajesz się na targ, by od rybaka kupić, powiedzmy, halibuta. Spacerując i oglądając owoce morza, możesz czasami poczuć bardzo nieprzyjemny zapach. To znak ostrzegawczy, aby takich ryb nie kupować. Jednym ze źródeł tego nieprzyjemnego zapachu są aminy – organiczne związki, które się wytwarzają pod wpływem rozkładu ryby. Jak mogą być zbudowane wspomniane aminy? Te i inne informacje odkryjesz w dalszej części materiału. Twoje cele Wyjaśnisz, czym są aminy oraz przedstawisz ich budowę. Omówisz właściwości fizyczne i chemiczne amin. Przedstawisz klasyfikację amin. Jednym ze źródeł nieprzyjemnego zapachu ryb są aminy. Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.pixabay.com. Budowa i właściwości amin Przykłady amin Źródło: GroMar Sp. z o.o. na podstawie M. Krzeczkowska, J. Loch, A. Mizera, Repetytorium chemia. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2010, licencja: CC BY-SA 3.0. Właściwości fizyczne amin Niższe alifatyczne aminy w temperaturze pokojowej są gazami dobrze rozpuszczalnymi w wodzie. Wiązanie wodorowe pomiędzy aminami Źródło: GroMar Sp. z o.o. na podstawie M. Krzeczkowska, J. Loch, A. Mizera, Repetytorium chemia. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2010, licencja: CC BY-SA 3.0. Wyższe aminy alifatyczne są cieczami lub ciałami stałymi. Cząsteczki amin pierwszo- i drugorzędowych ulegają asocjacji (pomiędzy cząsteczkami tworzą się wiązania wodorowe) i stąd aminy te mają wyższe temperatury wrzenia niż węglowodory nasycone o identycznej liczbie atomów węgla w cząsteczce. Cząsteczki amin pierwszorzędowych mogą tworzyć więcej wiązań wodorowych z cząsteczkami wody niż cząsteczki amin drugo- i trzeciorzędowych, dlatego rozpuszczalność w wodzie amin pierwszorzędowych jest większa od rozpuszczalności amin drugo- i trzeciorzędowych. Aminy pierwszorzędowe tworzą więcej wiązań wodorowych niż aminy trzeciorzędowe. Źródło: GroMar Sp. z o.o. na podstawie M. Krzeczkowska, J. Loch, A. Mizera, Repetytorium chemia. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2010, licencja: CC BY-SA 3.0. Właściwości chemiczne amin Atom azotu i jego wolna para sprawiają, że aminy mają charakter zasadowy. Źródło: GroMar Sp. z o.o. na podstawie M. Krzeczkowska, J. Loch, A. Mizera, Repetytorium chemia. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2010, licencja: CC BY-SA 3.0. O zasadowym charakterze amin, podobnie jak w przypadku amoniaku, decyduje atom azotu, który, mając wolną parę elektronową, jest zdolny do przyłączenia jonów . Wniosek więc jest taki, że aminy mogą reagować z kwasami i wodą. Aminy mają charakterystyczny rybi zapach, a niektóre, np. di- i trimetyloaminę, można znaleźć w zalewie śledziowej. Wodne roztwory amin mają odczyn zasadowy. Aminy mają charakter zasadowy, więc reagują z kwasami, np.: Przykłady reakcji amin z wodą aminy pierwszorzędowe W czasie rozpuszczania aminy w wodzie następuje wzrost stężenia jonów , powstaje zasada amoniowa. aminy drugorzędowe aminy trzeciorzędowe Przykłady reakcji amin z kwasem solnym aminy pierwszorzędowe W reakcji amin z  powstają odpowiednie chlorowodorki, np. H + CH 3 NH 2 +H 2 O⇄ CH 3 NH + 3 +OH − OH − (CH 3 ) 2 NH+H 2 O⇄ (CH 3 ) 2 NH + 3 +OH − (CH 3 ) 3 N+H 2 O ⇄ (CH 3 ) 3 NH + +OH − CH 3 NH 2 +HCl⇄ CH 3 NH 3 Cl HCl Animacja Polecenie 1 Czy wiesz, jak zbudowane są aminy? Dowiesz się tego w poniższej symulacji. Następnie sprawdź, czy wszystko zostało zapamiętane i rozwiąż zadania. Film dostępny na portalu epodreczniki.pl Animacja pt. „Jak zbudowane są aminy?” Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Film nawiązujący do treści materiału Ćwiczenie 1 Wskaż nazwy tylko amin pierwszorzędowych: N-metyloanilina metyloamina anilina dietyloamina etyloamina      Ćwiczenie 2 Ćwiczenie 3 Wskaż odpowiedzi poprawne: Aminy posiadają właściwości zasadowe. Aminy posiadają właściwości kwasowe i zasadowe. Aminy są elektronodonorami. Aminy są elektronoakceptorami. Które z podanych amin są drugorzędowe? dietyloamina, dimetyloamina, N-metyloanilina N,N-dimetyloanilina, trimetyloamina, anilina etyloamina, dietyloamina, trietyloamina        Sprawdź się Pokaż ćwiczenia: 輸醙難 Ćwiczenie 1 Uzupełnij poniższe zdanie odpowiednimi wyrazami. Cząsteczki amin mogą tworzyć więcej wiązań wodorowych z cząsteczkami wody niż cząsteczki amin i , dlatego rozpuszczalność w wodzie amin jest większa od rozpuszczalności amin i . trzeciorzędowych pierwszorzędowych drugorzędowych drugorzędowych trzeciorzędowych pierwszorzędowych Ćwiczenie 2 Wyjaśnij, dlaczego: 1. aminy mają niższe temperatury wrzenia od odpowiednich alkoholi, zawierających taką samą liczbę atomów węgla w cząsteczce? 2. aminy mają wyższe temperatury wrzenia od odpowiednich alkanów, zawierających taką samą liczbę atomów węgla w cząsteczce? Odpowiedź: 輸 輸 Ćwiczenie 6 Metyloamina stanowi pochodną amoniaku. Poniżej podano dwa równania obrazujące jego właściwości. Napisz analogiczne równania dla metyloaminy. lub NH 3 +HCl⇄ NH 4 Cl NH 3 +  H 2 O⇄ NH + 4 +OH − Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację. Ćwiczenie 7 Trzeciorzędowe aminy reagują z halogenkami alkilowymi; powstają wtedy czwartorzędowe sole amoniowe. Przedstaw wzór chlorowodorku tetrametyloaminy i zaznacz jego wiązanie koordynacyjne. Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację. Ćwiczenie 8 醙 難 難 Dla nauczyciela Autor: Gabriela Iwińska Przedmiot: Chemia Temat: Budowa i właściwości amin Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum Podstawa programowa: XVIII. Związki organiczne zawierające azot. Uczeń: 1) opisuje budowę i klasyfikacje amin. Treści nauczania – wymagania szczegółowe XVIII. Związki organiczne zawierające azot. Uczeń: 1) opisuje budowę amin; wskazuje wzory amin pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowych. Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się; kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii. Cele operacyjne Uczeń: wyjaśnia, czym są aminy oraz przedstawia ich budowę; omawia właściwości fizyczne i chemiczne amin; klasyfikuje aminy. Strategie nauczania: strategia asocjacyjna. Metody i techniki nauczania: analiza materiału źródłowego oraz ćwiczenia uczniowskie; dyskusja; technika zdań podsumowujących; burza mózgów; technika gadająca ściana; z użyciem e‐podręcznika. Formy pracy: praca indywidualna; praca w parach; praca w grupach; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda; rzutnik multimedialny. Przebieg lekcji Faza wstępna: 1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytania, zaciekawiając tematem. Przykładowe pytania: Czy będąc kiedykolwiek na targu rybnym czuliście nieprzyjemny zapach? Czy jest to zapach oznaczający świeżość ryb czy wprost przeciwnie? Czy wiecie, co jest jednym ze składników odpowiedzialnych za ten zapach? 2. Przedstawienie tematu: „Budowa i właściwości amin” i celów zajęć oraz wspólne z uczniami ustalenie kryteriów sukcesu. 3. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się omówić budowę amoniaku Faza realizacyjna: 1. Uczniowie samodzielnie analizują treści zawarte w e‐materiale dotyczące podziału, nazewnictwa, budowy oraz przykładów amin. Po wyznaczonym czasie nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej z e‐materiału kolejno: rzędowość amin, hybrydyzację atomu azotu w aminach i podział z przykładami i nazwami. Powrót do fazy wstępnej - omówienie budowy amin przez analogię budowy amoniaku. Chętni uczniowie omawiają na forum klasy poszczególne zagadnienia. Nauczyciel zwraca uwagę na poprawność merytoryczną uczniów podczas wypowiedzi dotyczącą podziału, nazewnictwa i budowy amin, wspiera uczniów i ewentualnie wyjaśnia niezrozumiałe kwestie.