Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Budżet państwa a finansowanie gospodarki - Notatki - Finanse Publiczne - Część 1, Notatki z Bankowość i finanse

Notatki dotyczące koncepcji wykorzystania budżetu państwa w restrukturyzacji gospodarki

Typologia: Notatki

2012/2013

Załadowany 26.02.2013

Abraxas88
Abraxas88 🇵🇱

4.6

(23)

115 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Budżet państwa a finansowanie gospodarki - Notatki - Finanse Publiczne - Część 1 i więcej Notatki w PDF z Bankowość i finanse tylko na Docsity! TEMAT : BUDŻET PAŃSTWA A FINANSOWANIE GOSPODARKI docsity.com docsity.com w oddziaływaniu na gospodarkę występujących po stronie dochodów budżetu państwa. W latach 1992 -1993 nastąpiła radykalna zmiana w systemie podatkowym. Polegała ona przede wszystkim na wprowadzeniu powszechnego podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego. Przedsięwzięcia te z pewnością uchroniły system finansów publicznych przed kompletnym załamaniem w roku 1992, jak też odegrały ważną rolę w zahamowaniu negatywnych tendencji fiskalnych w roku 1993. W strukturze dochodów budżetowych dominują obecnie podatki pośrednie Podatki pośrednie są zorientowane przede wszystkim na realizację celów fiskalnych i jako takie są stosunkowo pewnym i wydajnym źródłem dochodów. Wynika to ze sposobu ich poboru, a zwłaszcza z możliwości ich przerzucania na kolejnych uczestników faz procesu gospodarczego aż do ostatecznego nabywcy towarów i usług. Z tego względu wpływ podatków pośrednich na decyzje ekonomiczne przedsiębiorców jest niewielki. W polskim systemie podatkowym występuje obecnie pięć podatków pośrednich: podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcyzowy, podatek od gier, podatek importowy, podatek od sprzedaży akcji w obrocie publicznym. W budżecie roku 1994 na ogólną kwotę dochodów budżetowych 631 bln zł na podatki pośrednie przypadało 269 bln zł. Struktura dochodów według rodzajów podatków była następująca: - podatek od towarów i usług 140 bln zł, - podatek akcyzowy 101 bln zł, - podatek importowy 26 bln zł, - podatek od gier 2 bln zł. Analizując potencjalne możliwości wpływania wymienionych podatków pośrednich na gospodarkę trzeba wskazać na fakt ich inflacyjnego oddziaływania w przypadku podnoszenia stawek podatkowych oraz ewentualność pojawienia się bariery popytu na skutek podwyższania cen. Wśród wymienionych podatków pośrednich potencjalnym instrumentem oddziałującym w odczuwalny sposób może się okazać podatek importowy. Jego stawka nie była wysoka, wynosiła 6%, a od 1 stycznia 1995 r. wynosi już tylko 5% podstawy; nakładany on jest na towary importowane po ocleniu. Dochody z ceł w roku 1994 wyniosły około 49 bln zł. Poza oczywistym celem fiskalnym podatek docsity.com importowy jest traktowany przez rząd jako jedno z narzędzi przywracania równowagi w bilansie handlowym Polski oraz jako instrument ochrony gospodarki krajowej. Wśród podatków bezpośrednich najważniejszy - z punktu widzenia tworzenia budżetu - jest podatek dochodowy od osób fizycznych. Niemniej jego bezpośredni wpływ na gospodarkę jest ograniczony do zmiany struktury popytu, jako konsekwencji redystrybucji dochodów. Podatek ten jest progresywny. Pewne znaczenie mogą mieć ulgi dla podatników związane głównie z budownictwem mieszkaniowym, które mogą pobudzać popyt w tym sektorze gospodarki. Podstawowym, narzędziem oddziaływania rządu (państwa) na gospodarkę powinien być podatek dochodowy od osób prawnych. Wynika to z jego bezpośredniego charakteru i związku z poziomem rentowności brutto, wpływu na zdolność przedsiębiorstw do inwestowania, rozwoju itd. Stosowane stawki podatkowe mogą w sposób odczuwalny wpływać na decyzje przedsiębiorstw. Istnieją dwie główne płaszczyzny stymulacyjnego wykorzystania tego podatku: 1) skala podatkowa, 2) ulgi, zwolnienia, wakacje podatkowe. Rozpatrując możliwości podatku od osób prawnych z punktu widzenia oddziaływania na polską gospodarkę trzeba stwierdzić, że nie były one należycie wykorzystane w okresie transformacji. Wynikało to poniekąd z przyczyn obiektywnych w tym sensie, że dochody z tytułu tego podatku zaczęły, począwszy od roku 1991 spadać. Wiąże się to z gwałtownym obniżeniem rentowności brutto przedsiębiorstw państwowych oraz niską rentownością przedsiębiorstw prywatnych. W roku 1992 dochody budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych z sektora prywatnego wyniosły zaledwie 3,2 bln zł, a za 11 miesięcy roku 1993 tylko 4,8 bln zł. Jeżeli chodzi o konstrukcję skali podatkowej, to podatek ten nie stwarza możliwości oddziaływania na podmioty gospodarcze ze względu na zmieniającą się sytuację gospodarczą. Dzieje się tak dlatego, że podatek dochodowy od osób prawnych wynosił 40% (stawka liniowa). Ponadto charakter tego podatku pozbawia go możliwości spełniania funkcji automatycznego stabilizatora koniunktury. Drugą płaszczyzną bodźcowego wykorzystania podatku dochodowego od osób prawnych są ulgi, wakacje podatkowe oraz zwolnienia. Oceniając strategię podatkową państwa w okresie transformacji gospodarki najwięcej uwag krytycznych docsity.com można sformułować właśnie pod tym adresem. Na szczęście obserwujemy pozytywną ewolucję od praktycznej rezygnacji z tych ważnych instrumentów w początkowym okresie transformacji do bardziej zdecydowanego sięgania do tych instrumentów w 1994 r. W roku tym stosowane były odliczenia od dochodu przed opodatkowaniem: wydatki inwestycyjne do 25% dochodu oraz do 50%, jeśli określony procent przychodów pochodził z eksportu. Reakcje przedsiębiorstw na podatek od ponadnormatywnego wzrostu wynagrodzeń były wielce zróżnicowane, a sam podatek był przedmiotem ostrych kontrowersji. Fiskalne znaczenie tego podatku malało wraz z upływem lat. Pomimo ostrej progresji w praktyce jego ciężary były ponoszone tylko połowicznie, o czym świadczą znaczne zaległości przedsiębiorstw w jego płaceniu. 4. Pośrednie finansowanie gospodarki z budżetu państwa. Analiza funkcjonowania budżetu państwa wskazuje, że metoda pośredniego finansowania gospodarki może być skutecznym narzędziem kształtowania przemian w gospodarce. Finansowanie pośrednie gospodarki z budżetu państwa może przyjmować formy: 1) finansowania różnic stóp oprocentowania kredytów udzielanych przez banki komercyjne dla preferowanych przez państwo dziedzin gospodarki; ma to znaczenie nie tylko dla beneficjentów budżetu (np. rolników), lecz także dla rozwoju poszczególnych banków; 2) dekapitalizowania banków komercyjnych - jednoosobowych spółek skarbu państwa; 3) udzielania poręczeń i gwarancji kredytowych przez rząd; 4) dofinansowania instytucji publicznych, zwłaszcza agencji i agend rządowych, w formie wnoszenia udziałów oraz dotacji określanych corocznie w ustawie budżetowej. Innym narzędziem pośredniego oddziaływania państwa na gospodarkę są zamówienia publiczne, które sprzyjają stabilnemu rozwojowi określonych dziedzin gospodarki. Oceniając zakres wykorzystania pośrednich form oddziaływania państws na gospodarkę w okresie transformacji polskiej gospodarki należy wyeksponować docsity.com