caseBOOK_-_metodologia.pdf, Notatki z Sztuka

Pobierz caseBOOK_-_metodologia.pdf i więcej Notatki w PDF z Sztuka tylko na Docsity!

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

Spis treści

WSTĘP - CO TO JEST CASE STUDY (STUDIUM PRZYPADKU)? .................................... 3

ROZDZIAŁ I: PRZYGOTOWANIE STUDIUM PRZYPADKU............................................. 7

ROZDZIAŁ II: PROWADZENIE ZAJĘĆ Z WYKORZYSTANIEM METODY

STUDIUM PRZYPADKU .................................................................................................. 20

ROZDZIAŁ III: MOCNE I SŁABE STRONY STUDIUM PRZYPADKU JAKO

METODY DYDAKTYCZNEJ ........................................................................................... 35

BIBLIOGRAFIA ...................................................................................................................... 38

ZAŁĄCZNIKI .......................................................................................................................... 39

SPRAWA STATKU „RED CRUSADER” 1961-62............................................................ 39

POZAPARLAMENTARNA ODWAGA ............................................................................. 46

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

stosowana jest głównie w naukach prawniczych i w biznesie, ale również w medycynie i stosunkach międzynarodowych.

Studium przypadku jest swoistą opowieścią: relacją zawierającą w sobie opis szczególnego wydarzenia, wyjątkowej sytuacji lub po prostu interesującego splotu wydarzeń, relacją której głównymi bohaterami mogą być jednostki, organizacje, procesy, instytucje lub po prostu same opisywane w danym studium wydarzenia. Studium przypadku nie koncentruje się jedynie na rezultacie końcowym danego splotu wydarzeń (podsumowanie – w przeciwieństwie np. do artykułu – nie jest wcale najistotniejszym elementem case study) – opisuje ono natomiast szczegółowo jak doszło do danego wydarzenia oraz jaki był jego dokładny przebieg.

Cechy charakterystyczne studium przypadku to:

Jako szczegółowa analiza danego wydarzenia lub całej sekwencji wydarzeń, studium przypadku może być wykorzystane w celu wskazania przyczyn, dla których dane przedsięwzięcie i/lub dana osoba odniosła sukces, lub też wręcz przeciwnie – w celu ukazania trudności, jakie przed danego rodzaju procesami i/lub instytucjami pojawiają się w trakcie podejmowania konkretnych wyzwań związanych z ich działalnością. Innymi słowy – case study pozwala nam uczyć się na cudzych błędach ale również i na cudzych sukcesach. Case study może być również dobrym sposobem na wykazanie cech charakterystycznych danego procesu lub danej instytucji – może być zatem narracją, wokół której snując rozważania możemy – jako dydaktycy – w zdecydowanie bardziej przystępny sposób przekazać naszym

Konkretny – wymieniony z imienia i nazwiska (nie fikcyjny !) – bohater lub też grupa bohaterów

Sekwencja wydarzeń stanowiąca przedmiot analizy w ramach konkretnego case study – podana w formie narracji fabularyzowanej

Szczegółowość stosowana zarówno przy opisie głównych protagonistów jak też i wydarzeń będących przedmiotem analizy danego case study.

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

słuchaczom informacje teoretyczne niezbędne z punktu widzenia treści realizowanych przez nas w ramach naszych kursów.

Cytując jednego z amerykańskich twórców case’ów – Paula R. Lawrence’a – studium przypadku można porównać do „maszyny, za pomocą której fragment rzeczywistości przenoszony jest do sali wykładowej po to, aby stać się podstawą do rozważań dla grupy studentów i prowadzącego. Dobre studium przypadku ogniskuje dyskusję wokół pewnych istotnych faktów, z którymi z pewnością będą mieli do czynienia studenci w ich późniejszym codziennym życiu zawodowym. Case jest swego rodzaju kotwicą dla częstokroć zbyt rozproszonych dociekań akademickich. Jest on zapisem złożonych wydarzeń, które muszą ulec rozebraniu na czynniki pierwsze a następnie zostać poskładane na nowo w całość po to, aby wydarzenia te mogły zostać w pełni zrozumiane. Case ma na celu ukształtowanie ogólnego podejścia studenta do danego typu problemów, ukształtowanie ogólnego sposobu myślenia, który będzie mógł być przez studenta zastosowany przy rozwiązywaniu w życiu codziennym problemów podobnych do tych prezentowanych w studium przypadku.”

Nawiązując do tak przedstawionej funkcji dydaktycznej studium przypadku należy wyraźnie zaznaczyć, że sam tekst studium przypadku nie zawiera gotowych rozwiązań dla prezentowanego w nim problemu. Dobre studium przypadku stanowi podstawę do zadania odpowiednich, ważkich pytań oraz pozwala studentowi przejść przez cały proces podejmowania decyzji, na końcu którego samodzielnie (aczkolwiek pod czujnym okiem prowadzącego zajęcia) znajdzie on właściwe dla siebie rozwiązanie danego problemu. W ten sposób praca metodą studium przypadku tworzy aktywne środowisko nauczania podobne do tego, znanego studentom np. z gier komputerowych – jest to środowisko, w którym student musi w pełni angażować się w uczestnictwo w zajęciach po to, aby osiągnąć cele edukacyjne stanowiące oś danych zajęć.

Jako metoda edukacyjna, case studies mogą być wykorzystywane przy kształtowaniu u studentów następujących umiejętności niezbędnych w ich późniejszym życiu zawodowym:

• rozpoznawanie kluczowych dla danej sytuacji problemów oraz ich kategoryzowanie,
• rozumienie i interpretowanie danych,
• rozdzielanie faktów od opinii,
• myślenie krytyczne i analityczne,

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

ROZDZIAŁ I

PRZYGOTOWANIE STUDIUM PRZYPADKU

W tej części podręcznika znajdziemy w pierwszej kolejności syntetyczny opis trzech etapów, które powinny zostać przebyte przez twórcę nowego studium przypadku na jego drodze do właściwego sformułowania tekstu case study. Następnie, czytelnik będzie mógł zapoznać się z regułami, które mogą okazać się pomocne przy redagowaniu tekstu – reguły te oprócz opisu teoretycznego zawierającego wskazówki odnośnie do elementów, które powinny znaleźć się w odpowiednim miejscu case’u, są również ilustrowane przykładami zaczerpniętymi z tekstu studium przypadku przygotowanego przez autorów niniejszego podręcznika. Wspomniany case („Sprawa statku <> 1961-1962”) został opracowany jako efekt końcowy warsztatów szkoleniowych „Sztuka nauczania metodą studium przypadku” odbytych przez autorów podręcznika w 2009 r. Pełny tekst case’u stanowi załącznik do niniejszego opracowania.

PRZYGOTOWANIE CASE ST

JAK STWORZYĆ CASE STU

Pierwszym poważnym wyzwaniem dla autora case study. Tematem studium zjawisko, czy wydarzenie. W tematycznych, które mogą posłu wstępnym etapie ich tworzenia:

1. Sytuacje typowe i powtarzalne u odbiorcy tekstu właściwe reakcje i sposoby post sytuacji, z którymi na pewno cz „Problemy z oceną efektów szkole

Przygotowanie si

Autor case’u lub prowadz jak je poprowadzi, a wiący zajęcia, który ma zamiar go wykorzysta

Zbieranie danych i tworzenie materiałów

Okre (tak, aby nie utraciślenie poziomu skomplikowania materiałówć głównego celu case’u).

Okreś

umocowanie go w szerszej koncepcji zaj^ Określenie tego, co ma pokazać^ nasze case study; jeśli nie bę innych prowadzdzie wykorzystywany przez autora, leczących zaj

dr Aleksander Dańda

RZYGOTOWANIE CASE STUDY SKŁADA SIĘ Z TRZECH ETAPÓW:

CASE STUDY (PRZYGOTOWANIE TEKSTU):

nym wyzwaniem dla autora tekstu studium przypadku jest studium przypadku może być dowolne – ale zawsze autentyczne

. W ślad za G.T. Mentor możemy podać ą posłużyć przy ukierunkowaniu aktywności twórców case’ów na pnym etapie ich tworzenia:

Sytuacje typowe i powtarzalne – tego rodzaju case ma w swym założ ściwe reakcje i sposoby postępowania odnośnie do problemów i sytuacji, z którymi na pewno często przyjdzie mu się zetknąć w praktyce zawodowej (np. efektów szkoleń”)

Przygotowanie się do omawiania case’ów

jak je poprowadzi, a wi^ cy zajęcia, który ma zamiar go wykorzystaęc konieczne jest wcześniejsze przygotowanie serii pytać^ musi mieć^ wizję^ cało

Zbieranie danych i tworzenie materiałów

lenie poziomu skomplikowania materiałów głównego celu case’u). pracowały na tym case’ie musz specjalistyczna terminologia, to osoby które b^ Dobór odpowiedniego językaą zapoznać.

Określenie celu case study

umocowanie go w szerszej koncepcji zaj^ ć^ nasze case study;ęć (nawet dzie wykorzystywany przez autora, lecz cych zajęcia). uwzgl^ Zastanawiajędnić odbiorcąc się^ nad celem koniecznie naleę (inny case dla studentów I roku, inny dla V roku).

Dańda, dr Joanna Lubecka

studium przypadku jest wybór tematu ale zawsze autentyczne – emy podać przykłady grup ci twórców case’ów na

tego rodzaju case ma w swym założeniu ukształtować śnie do problemów i w praktyce zawodowej (np.

do omawiania case’ów

niejsze przygotowanie serii pyta^ wizję^ całośńci zaj. ęć^ i tego,

Zbieranie danych i tworzenie materiałów

specjalistyczna terminologia, to osoby które b^ zyka^ – jeśli występujeędą pracowały na tym case’ie muszą się z nią wcześniej

nad celem koniecznie nale (inny case dla studentów Iży roku, inny dla V roku).

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

informacji o tym, co się wydarzyło. Różnią się od kronik tym, że autor sprawozdający wydarzenie znajdował się bliżej wydarzenia.

7. Dokumentacja sądowa (court cases). To przede wszystkim wyroki sądowe oraz dokumentacja wydarzeń, które do nich doprowadziły. Ten rodzaj case’ów odgrywa szczególną rolę w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, a więc krajach, w których obowiązuje prawo oparte na precedensach. Przyjmują się także w Polsce jako metoda kształcenia prawników.
8. Opisy (narratives). Case powinien opierać na autentycznych wydarzeniach. Istnieje jednak gałąź literatury, określana mianem "literatury faktu", w której tylko rdzeń opiera się na faktach. Zarówno postacie, jak szczegóły mogą być zupełnie fikcyjne. Ta kategoria case’ów może być użyteczna i inspirująca. Należy sobie jednak zdawać sprawę z częściowej ich fikcyjności.
9. Winietki (vignettes). Ten rodzaj case’ów prezentuje epizody lub osoby, a prezentacje nie pretendują do tego, aby dać wyczerpujący opis. Dramatyzują rzeczywistość, skupiając się na najważniejszych aspektach opisywanego zjawiska.

Różnorodność case’ów powoduje, iż mogą one przybierać bardzo różne formy – być bardzo krótkimi raportami lub bardzo rozbudowanymi opisami, posiadającymi załączniki, wbudowane materiały video, audio itp.

Kolejnym problemem, który staje przed twórcą studium przypadku po dokonaniu wyboru tematu oraz ostatecznym zdecydowaniu się na formę case’u, jest kwestia poszukiwania źródeł informacji. Przykładowe źródła, z których można czerpać informacje potrzebne do stworzenia case study to:

• nieformalne, towarzyskie kontakty,
• wywiady i rozmowy z ważnymi osobistościami sfery gospodarczej i politycznej,
• wiadomości publikowane w mediach,
• wizyty w miejscowych firmach, centralach handlowych, hurtowniach, lokalnych organach samorządowych,
• dane i sprawozdania finansowe firm,
• własna aktywność zawodowa,
• udział w konsultacjach, ekspertyzach, projektach,

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

• zapoznanie się ze strukturą i sposobem funkcjonowania organizacji lub stowarzyszenia.

Należy pamiętać, że o ile np. w USA stworzenie studium przypadku na temat jakiejś firmy lub organizacji jest postrzegane z reguły pozytywnie (jako element tworzenia wizerunku firmy, darmowa reklama), o tyle sytuacja w Polsce jest pod tym względem nieco inna. W Polskiej rzeczywistości społeczno-polityczno-gospodarczej dominuje raczej podejście pełne rezerwy wobec ujawniania jakichkolwiek danych na własny temat. Wobec tak zarysowanej sytuacji należy zaznaczyć, że autor tekstu case study jest zobowiązany do uzgadniania, autoryzowania tekstu studium przypadku z osobami, które udzielały mu informacji istotnych dla powstania tekstu. W przypadku, gdy dana osoba/ osoby nie wyrażają zgody na opublikowanie danych można zastosować tzw. metody maskowania informacji umożliwiających identyfikację ludzi czy też organizacji. Metody te, sugerowane przez G.T. Mentor, są następujące:

• zmiana nazwy firmy/ zmiana nazwisk osób występujących w tekście,
• zmiana lokalizacji (przy czym należy zachować w tekście studium przypadku ten sam region geograficzny oraz zbliżoną do oryginału sytuację demograficzną, ekonomiczną, etc.),
• przedstawienie firmy jako firmy konkurencyjnej do opisywanej,
• zmiana danych dotyczących firmy poprzez pomnożenie/ podzielenie przez odpowiednią liczbę danych zawartych w sprawozdaniach finansowych lub też ilość osób zatrudnionych w firmie.

Warto pamiętać, że po dokonaniu jednego lub też kilku spośród tych wymienionych powyżej zabiegów maskujących, należy po raz kolejny zwrócić się do osób, które uprzednio nie wyraziły zgody na publikację tekstu w jego pierwotnej postaci, po to aby ostatecznie dokonały one zatwierdzenia naszego, zmienionego już pod kątem ich zastrzeżeń, case study.

Metodologia tworzenia case studies nie wytworzyła ustalonej, kompletnej listy elementów składowych, spośród których wszystkie muszą znaleźć swoje odzwierciedlenie w treści analizy przypadku jako elementy konieczne dla tego rodzaju opracowania. Studia przypadków mogą zatem różnić się pomiędzy sobą w odniesieniu do zawartości poszczególnych elementów na nie się składających. Osoby tworzące studia przypadków nie

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

oraz informacje ustanawiające tło sytuacji będącej przedmiotem naszego zainteresowania: informacje te określają potencjalne możliwości oraz ograniczenia relewantne wobec głównego problemu.

…terytorium bardziej znane w Polsce pod nazwą Wyspy Owcze, które jest semi-autonomiczną prowincją Królestwa Danii. Co istotne, strefa wyłącznego rybołówstwa została uzgodniona przez Danię z rządem Wielkiej Brytanii w specjalnym porozumieniu podpisanym 27 kwietnia 1959 r. (granica tejże strefy zaznaczona została niebieską linią na mapie dołączonej do tejże umowy jako jej aneks).

B) Opis / analiza przebiegu wypadków.

W tej części tekstu zamieszczamy przebieg wydarzeń składających się na daną sytuację (jest to z reguły najbardziej rozbudowana część tekstu):

O godzinie 21.39 załoga kutra została formalnie i niedwuznacznie oskarżona o dokonywanie nielegalnego połowu w duńskiej strefie rybołówstwa, po czym nakazano jej zatrzymanie się (w tym celu zostały kilkukrotnie użyte zarówno syrena jak i reflektory duńskiej fregaty). Załoga „Red Crusadera” nie reagowała w żaden sposób na tak przedstawione żądania (później już, po całym zajściu, kapitan Wood z „Crusadera” twierdził, że owszem, słyszał i widział sygnały Duńczyków, ale nie był w stanie ich zrozumieć).

Dowódca „Ebbesena” – kapitan E.T. Solling – zmusił w końcu „Crusadera” do zatrzymania się (w tym celu został oddany strzał ostrzegawczy, z wykorzystaniem amunicji ćwiczebnej kalibru 40 mm, skierowany przed dziób szkockiego statku rybackiego). Na kuter został nałożony areszt (…)

Porucznik Bech spędził na pokładzie „Crusadera” ok. 20 minut, po czym powrócił na „Ebbesena” ok. godz. 22.40 (w trakcie tych 20 minut oficer dokonał pomiarów nawigacyjnych na kutrze korzystając z jego sprzętu radarowego – tym samym Duńczycy upewnili się, że cały incydent nie jest spowodowany wadliwym działaniem sprzętu na szkockim trawlerze). Wraz z porucznikiem Bechem, na pokład „Nielsa Ebbesena” popłynął kapitan „Red Crusadera”: Wood.

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

Bezpośrednio po przyjęciu ich na pokład, w kabinie kapitana Sollinga odbyła się narada, która potrwała prawie do godziny 23.20. W trakcie narady kapitan Solling poinformował kapitana Wooda, że na „Red Crusadera” zostaje nałożony areszt. Następnie, również słowami kapitana Sollinga zostało podane formalne uzasadnienie tejże decyzji, oparte na faktach zaobserwowanych i stwierdzonych za pomocą pomiarów technicznych dokonanych przy wykorzystaniu sprzętu radiolokacyjnego obydwu jednostek. Szyper „Crusadera” zdecydowanie zaprzeczył, jakoby on i jego załoga dokonywali połowu za tzw. niebieską linią. Na zakończenie spotkania Wood został wyraźnie poinstruowany o dalszych krokach, jakie jest zobowiązany podjąć w związku z zaistniałą sytuacją: miał on płynąć w ślad za „Nielsem Ebbesenem” do portu na Wyspach Owczych – Thorshavn – gdzie bezpośrednio po przybyciu cały incydent miał zostać rozpatrzony przez lokalny sąd. Szyper w żaden sposób nie sprzeciwił się tak wydanemu rozkazowi kapitana Sollinga. Co więcej, wyraził zgodę na ponowne przyjęcie dwóch członków załogi „Ebbesena” na swój pokład (wymóg obecności przynajmniej dwóch członków załogi statku dokonującego aresztowania na pokładzie statku aresztowanego to standardowa procedura stosowana w podobnych wypadkach przez duńskie jednostki ochrony strefy rybołówstwa). Po zakończonej naradzie kapitan Wood został o godzinie 23.22 odtransportowany łodzią, ponownie w asyście porucznika Becha, na swój statek.

(…)„Niels Ebbesen” ruszył w pościg za uciekającym „Crusaderem”, chcąc zmusić kuter do zatrzymania się i skierowania na powrót w stronę duńskich wód terytorialnych. Początkowo Duńczycy starali się zawrócić Szkotów poprzez odpowiednie manewrowanie, które – w założeniu przynajmniej – miało uniemożliwić „Crusaderowi” dalszą ucieczkę. Po mniej więcej 30 minutach, gdy okazało się, że manewry te nie odnoszą pożądanego skutku, kapitan fregaty duńskiej zdecydował się ostrzelać kuter z ostrej amunicji. Pierwszy strzał, oddany o godz. 3.22 z działa o kalibrze 127 mm, był strzałem ostrzegawczym (został skierowany za rufę uciekającej jednostki). W minutę później został nadany w kierunku „Crusadera” sygnał dźwiękowy (za pomocą gwizdka parowego) wzywający go do zatrzymania się (tzw. sygnał K). O godz. 3.25, drugi strzał – również ostrzegawczy – skierowano przed dziób „Crusadera”, po czym ponownie przekazano mu sygnał K: rozkaz do zatrzymania się. Dystans pomiędzy jednostkami zmniejszał się sukcesywnie: do 0,9 mili o godz. 3.30, a następnie aż do 0,45 mili o godz. 3.38. O godz. 3.40 za rufę „Crusadera” oddano kolejne dwa strzały ostrzegawcze – tym razem z pokładowej broni maszynowej.

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

(…) Po zakończonym incydencie nastąpiła ożywiona wymiana not dyplomatycznych pomiędzy Wielką Brytanią a Danią. (…) Wobec takiego usztywnienia przeciwstawnych stanowisk, wszystko wskazywało zatem, że strony nie dojdą szybko do porozumienia. W pewnym momencie negocjacji prowadzonych w dalszym ciągu głównie za pomocą wymiany not dyplomatycznych, rządy brytyjski i duński osiągnęły pewien konsensus: zgodziły się co do tego, że nie są w stanie rozwiązać sporu drogą bilateralnych rokowań. Obydwa rządy jednakże wyraziły również, poprzez wymianę not dyplomatycznych 15 listopada 1961 r., chęć zażegnania sporu w możliwie najwcześniejszym jego stadium. W ten to zatem sposób, zarówno strona brytyjska jak i duńska zgodziły się powołać międzynarodową komisję, której celem miało być przeprowadzenie śledztwa odnośnie do przebiegu całego zdarzenia i związanych z nim skutków prawnych. (…) Ze względu na skład osobowy komisji, w którym większość stanowili prawnicy, działalność tej komisji często przyrównywano w latach późniejszych do działań trybunałów arbitrażowych (w których również mamy przecież do czynienia z przemieszaniem żywiołu prawniczego i ekspertów z dziedzin pozaprawnych). Podobnie jak to ma miejsce w postępowaniu arbitrażowym, żadna ze stron sporu nie miała w składzie komisji swojego bezpośredniego reprezentanta. Było to zatem swego rodzaju novum, w porównaniu ze składem osobowym innych komisji międzynarodowych działających wcześniej. Obrady komisji miały odbywać się w Hadze.

Wszelkiego rodzaju ilustracje, wykresy, tabele, specyfikacje techniczne, etc., które uznajemy za relewantne w odniesieniu do głównego problemu case’u, można także umieścić w tej właśnie części studium przypadku. Innym rozwiązaniem kompozycyjnym dla tego typu elementów składowych case’u jest umieszczenie ich poza strukturą właściwego tekstu studium przypadku (pod postacią załączników).

C) Opis działań podjętych przez aktorów w związku z opisaną w studium przypadku sytuacją (opcjonalnie).

Niektóre studia przypadku, oprócz wprowadzenia i opisu / analizy sytuacji, zawierają również element wieńczący tekst: informację o tym, w jaki sposób dany problem został rozwiązany przez danego aktora/ aktorów (tzw. status report). Element ten, jeżeli zdecydujemy się go umieścić w naszym studium przypadku, nie powinien narzucać w żaden sposób rozwiązania problemu studentom – należy wyraźnie wskazać, że stanowi on jedną

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

z możliwości rozwiązania problemu, która sprawdziła się (lub też nie sprawdziła się) w praktyce. Jako tak sformułowany element kompozycyjny studium przypadku, status report może zostać przez prowadzącego wykorzystany do rozpoczęcia dyskusji nad case’em z grupą studentów (dyskusję taką można np. rozpocząć od pytań takich jak: Czy rozwiązanie zastosowane przez osobę/ organizację/ państwo A było rzeczywiście najlepszym wyjściem z opisanej sytuacji?; Dlaczego wysiłki aktorów A, B i C zakończyły się niepowodzeniem?; Jakie czynniki sprawiły, że działania podjęte przez aktora B zakończyły się sukcesem?, itp.).

Przykładowy status report (zaczerpnięty z tekstu „Sprawa statku <>”) to:

Po otrzymaniu pisemnego potwierdzenia woli obydwu stron, w których to dokumentach strony oddały formalnie spór pod obrady komisji, rzeczone gremium rozpoczęło swoją działalność 5 marca 1962 r. Komisja przyjęła jako właściwą dla siebie procedurę prowadzenia dociekań głównie na drodze przesłuchań ustnych (aczkolwiek etap pisemny dochodzenia również miał miejsce). W sumie odbyło się 19 takich sesji przesłuchań (ostatnia z nich odbyła się 16 marca). Co charakterystyczne, a nietypowe w porównaniu z działalnością wcześniejszych komisji międzynarodowych, przesłuchania świadków były prowadzone w obecności członków komisji, lecz nie przez nich a przez same zainteresowane strony. Po raz kolejny zatem mamy w tym przypadku nawiązanie do mechanizmu funkcjonowania procedury klasycznego arbitrażu. Po zakończeniu swych prac, 23 marca 1962 r. komisja opublikowała pokaźnych rozmiarów raport ze swojej działalności. Najistotniejsze postanowienia raportu, to:

• Komisja nie znalazła jednoznacznych dowodów na uprawianie kłusownictwa przez załogę „Red Crusader”. Przyznano jednak, że szkocki kuter został zatrzymany w strefie rybołówstwa Danii z sieciami „nie zwiniętymi” („not stowed”), czyli – w domyśle – gotowymi do połowu.
• Kapitan fregaty duńskiej „Niels Ebbesen” – E.T. Solling – przekroczył swoje kompetencje do zgodnego z prawem międzynarodowym publicznym użycia siły w co najmniej dwóch kwestiach: po pierwsze – rozpoczął ostrzał od razu przy użyciu ostrej amunicji (bez znaczenia był tu fakt, że ten pierwszy strzał był strzałem ostrzegawczym), po drugie – kapitanowi „Ebbesena” zarzucono sprokurowanie sytuacji, w której życie i/ lub zdrowie załogi „Red Crusadera” zostało niepotrzebnie zagrożone (w opinii komisji

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

(a więc niemal rok po opublikowaniu raportu międzynarodowej komisji badań) Wielka Brytania i Dania ostatecznie osiągnęły porozumienie, które zakończyło spór pomiędzy tymi dwoma państwami.

dr Aleksander Dańda, dr Joanna Lubecka

ROZDZIAŁ II

PROWADZENIE ZAJĘĆ Z WYKORZYSTANIEM METODY STUDIUM

PRZYPADKU

W rozdziale tym przedstawione zostaną zasady prowadzenia zajęć z wykorzystaniem metody case study. Wbrew pozorom dobrze przeprowadzone zajęcia wymagają od prowadzącego sporo pracy i podporządkowania się pewnym regułom. Z drugiej jednak strony zapewniają obu stronom: uczącemu i uczącym się, wiele satysfakcji, gdyż sposób analizy studium przypadku najbardziej przypomina średniowieczną Universitas (wspólnotę uczących i uczących się), w której wspólnie dochodzi się do celu. Ponieważ podstawową formą analizy studium przypadku są aktywne formy prowadzenia zajęć, dlatego też w niniejszym rozdziale niektóre z nich zostaną pokrótce omówione. Jednak szczególna uwaga zostanie poświęcona dyskusji, gdyż to ta metoda jest najczęstszą formą prowadzenia zajęć przy użyciu case study. Przedstawione zostaną podstawowe zasady i mechanizmy jej prowadzenia oraz sposoby przygotowania się do dyskusji zarówno prowadzącego, jak i uczestników zajęć. Wszystkie konkretne przykłady dotyczą case study zawartego w załączniku („Pozaparlamentarna odwaga”).

FORMY ANALIZY STUDIUM PRZYPADKU

Metodę omawiania, prowadzenia zajęć przy pomocy studium przypadku dobieramy pod kątem celów, które chcemy osiągnąć, pamiętając, że często nie chodzi tylko i wyłącznie o dojście do określonych wniosków, ale również o naukę bardziej praktycznych umiejętności (m.in. pracy w grupie, kreatywnego myślenia, umiejętności rozwiązywania problemów lub analizy logicznej). Oczywiście w trakcie analizowania case’u możemy łączyć różne metody, pamiętając jednak, iż prowadzący musi wcześniej przemyśleć ich zastosowanie.

PRACA W GRUPACH

Praca w grupie pozwala uczestnikom zajęć na kształcenie praktycznych umiejętności oraz kształtowanie właściwych postaw w pracy z innymi ludźmi. Pozwala również na rozpoznawanie własnych słabych i silnych stron w korelacjach z innymi członkami grupy. Zastosowanie tej metody może być też dobrym rozwiązaniem w sytuacji, gdy tekst case’u jest długi, rozbudowany, a uczestnicy zajęć nie mieli możliwości się z nim zapoznać. W takiej