Pobierz Charakterystyka głównych bohaterów Ramzesa i Horusa i więcej Ćwiczenia w PDF z Konstruktywizm tylko na Docsity! Charakterystyka głównych bohaterów Ramzesa i Horusa Wprowadzenie Przeczytaj Mapa myśli Sprawdź się Dla nauczyciela Bibliografia: Źródło: Bolesław Prus, Faraon, Wrocław 1995, s. 128. Źródło: Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu, [w:] tegoż, Opowiadania i nowele, oprac. T. Żabski, Wrocław 1996, s. 391. Źródło: Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu, [w:] tegoż, Opowiadania i nowele, oprac. T. Żabski, Wrocław 1996, s. 392. Źródło: Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu, [w:] tegoż, Opowiadania i nowele, oprac. T. Żabski, Wrocław 1996, s. 395. Źródło: Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu, [w:] tegoż, Opowiadania i nowele, oprac. T. Żabski, Wrocław 1996, s. 393. Źródło: Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu, [w:] tegoż, Opowiadania i nowele, oprac. T. Żabski, Wrocław 1996, s. 396–397. Trudno o bardziej sprzeczne charaktery. Dziadek i jego wnuk – członkowie tej samej dynastii władającej Egiptem, prezentujący jednak skrajnie różne postawy. I chociaż akcja noweli Z legend dawnego Egiptu dzieje się kilka tysięcy lat temu, motywacje Ramzesa i Horusa, ich postanowienia i działania mogą nam się wydać znajome. Bohaterowie utworu Bolesława Prusa nie są bowiem postaciami historycznymi – to maski, za którymi kryje się odwieczny konflikt trwający w każdej epoce. Twoje cele Umiejscowisz nowelę Z legend dawnego Egiptu w dorobku literackim Bolesława Prusa. Scharakteryzujesz głównych bohaterów noweli Bolesława Prusa Z legend dawnego Egiptu. Na podstawie wybranych cytatów wskażesz wartości ważne dla głównych bohaterów noweli. Świątynia Ramzesa Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. Charakterystyka głównych bohaterów Ramzesa i Horusa świadczą o zasadach i przekonaniach, którymi się kieruje – na ich podstawie można także przewidywać, co bohater uczyni w przyszłości. Horus W nowelach pozytywistycznych bohaterowie byli często zestawiani ze sobą na zasadzie kontrastu. Podkreślano różnice ich statusu społecznego, odmienność temperamentów, wrażliwości, aspiracji. Niektóre postaci ukazywano jako jednostki zupełnie niepasujące do otoczenia – przykładem może być chociażby tytułowy bohater Sienkiewiczowskiej noweli Janko Muzykant. Tak wyraźne sprzeczności charakterów miały zwrócić uwagę czytelnika na poruszany w utworze problem. Nie inaczej dzieje się w noweli Z legend dawnego Egiptu, której główni bohaterowie również mocno różnią się od siebie. Horus ma nie tylko inny charakter niż Ramzes, lecz jest także opisywany w zupełnie odmienny sposób. Postać zostaje skonfrontowana z sytuacją, w której ujawnia się jej usposobienie: Bolesław Prus Z legend dawnego Egiptu Zapłakał Horus (miał on serce pełne litości) nad bliską śmiercią dziada; ale że w sprawowaniu władzy nie mogło być przerwy, więc poszedł do sali faraonów, otoczony liczną zgrają służby. Usiadł na ganku, którego marmurowe schody biegły w dół, aż do rzeki, i pełen nieokreślonych smutków przypatrywał się okolicy. Właśnie księżyc, przy którym tliła się złowroga gwiazda Saturn, złocił spiżowe wody Nilu, na łąkach i ogrodach malował cienie olbrzymich piramid i na kilka mil wokoło oświetlał całą dolinę. Mimo późnej nocy w chatach i gmachach płonęły lampy, a ludność pod otwarte niebo wyszła z domów. Źródło: Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu, [w:] tegoż, Opowiadania i nowele, oprac. T. Żabski, Wrocław 1996, s. 393. “ Horus Źródło: dostępny w internecie: Pixabay. O charakterze Horusa świadczą również wewnętrzne konflikty. Wspominane w noweli wątpliwości bohatera uwidaczniają jego niezdecydowanie, sugerują również hierarchię wartości, którą się kieruje: Podobnie jak w przypadku Ramzesa, usposobienie Horusa znajduje odzwierciedlenie w przygotowywanych przez niego edyktach. Bohater kieruje się zupełnie innymi przekonaniami niż dziadek, co podkreśla kontrast pomiędzy postaciami. Prus nie informuje czytelnika, z czego wynikają postanowienia powzięte przez następcę tronu. Można jedynie Bolesław Prus Z legend dawnego Egiptu - Obejrzyj mi nogę – jęknął Horus i upadł na złote krzesło, którego poręcze wyrzeźbione były w formę głów jastrzębich. Lekarz ukląkł, obejrzał nogę i cofnął się przerażony. - Horusie – szepnął – ciebie ukąsił pająk bardzo jadowity. - Miałżebym umrzeć?... w takiej chwili?... – spytał ledwie dosłyszalnym głosem Horus. A później dodał: - Prędkoż to może się stać?... powiedz prawdę. - Nim księżyc schowa się za tę oto palmę… - Ach, tak!... A Ramzes długo jeszcze żyć będzie?... - Czy ja wiem?... Może już niosą ci jego pierścień. W tej chwili weszli ministrowie z gotowymi edyktami. - Kanclerzu! – zawołał Horus chwytając go za rękę – czy, gdybym zaraz umarł, spełnilibyście moje rozkazy?... - Dożyj, horusie, wieku twego dziada! – odparł kanclerz. – Lecz gdybyś nawet zaraz po nim stanął przed sądem Ozyrysa, każdy twój edykt będzie wykonany, byleś go dotknął świętym pierścieniem faraonów [...]. - Dziękuję wam!... – rzekł Horus. – Żal mi… ach, jak żal… Ale przecież nie wszystek umrę… Zostaną po mnie błogosławieństwa, spokój, szczęście ludu, i… moja Berenika odzyska wolność… Długo jeszcze?... – spytał lekarza. Źródło: Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu, [w:] tegoż, Opowiadania i nowele, oprac. T. Żabski, Wrocław 1996, s. 396–397. “ przypuszczać, jaka historia i jakie emocje poprzedzały decyzje postaci. Pisarz posługuje się tylko sugestią – pozostawia wiele niedopowiedzeń, które musi uzupełnić wyobraźnia czytelnika. Słowniczek alegoria (gr. allegoreo – mówić coś innego) motyw, postać lub opowiadanie mające, poza sensem dosłownym, sens przenośny; w przeciwieństwie do symbolu alegoria jest jednoznaczna i opiera się na ścisłym związku przedstawienia z sugerowaną treścią Hetyci starożytny lud zjednoczony w XVII w. p.n.e., o potężnej sile militarnej, którego państwo rozciągało się na terenach Anatolii, Mezopotamii, Syrii i Palestyny; podbity najprawdopodobniej przez Ludy Morza w XII w. p.n.e. melancholik (gr.) osoba o skłonnościach introwertycznych, cechująca się wysoką wrażliwością i zazwyczaj pesymistycznym nastawieniem do życia racjonalizm (łac. ratio – rozum) światopogląd oraz postawa charakteryzujące się podkreślaniem roli rozumu i nauki w procesie poznania realizm (łac. realis - rzeczywisty) w literaturze nazwa metody twórczej polegającej na wiernym opisywaniu rzeczywistości; również nazwa prądu literackiego zapoczątkowanego we Francji i dominującego w prozie drugiej połowy XIX wieku Ćwiczenie 2 Zaznacz określenia, które można odnieść do Ramzesa i Horusa. sokoły noweli odpowiedniki władców historycznych: Wilhelma I Hohenzollerna i jego syna Fryderyka III Hohenzollerna autentyczne postaci historyczne alegorie dwóch sposobów sprawowania władzy fikcyjni bohaterowie utworu fabularnego Ćwiczenie 3 Źródło: B. Prus, Z legend dawnego Egiptu, [w:] tegoż, Opowiadania i nowele, oprac. T. Żabski, Wrocław 1996, s. 391. Zaznacz na zielono fragmenty opisujące Ramzesa. epitety Stuletni Ramzes, potężny władca Egiptu , dogorywał. Na pierś mocarza, przed którego głosem pół wieku drżały miliony, padła dusząca zmora i wypijała mu krew z serca, siłę z ramienia, a chwilami nawet przytomność z mózgu. Leżał, jak powalony cedr, wielki faraon na skórze indyjskiego tygrysa, okrywszy nogi triumfalnym płaszczem króla E opów. A surowy nawet dla siebie, zawołał najmędrszego lekarza ze świątyni w Karnaku [...]. 輸 輸 Ćwiczenie 4 Przy każdym z bohaterów wpisz – twoim zdaniem – najważniejsze cechy jego charakteru. Uzasadnij swój wybór. Ramzes Horus cecha cecha uzasadnienie uzasadnienie 輸 Praca domowa Ćwiczenie 5 Jak rządy faraona Ramzesa wpłynęły na życie i charakter Horusa? Sformułuj wypowiedź pisemną. Ćwiczenie 6 Podaj i opisz cechy Horusa, które odróżniają go od postaci Ramzesa. Ćwiczenie 7 Odpowiedz na pytanie, w jaki sposób zmieniła się hierarchia wartości Horusa po ukąszeniu przez pająka? Ćwiczenie 8 Jakim władcą był Ramzes? Jakim władcą byłby Horus? Sformułuj wypowiedź pisemną. 醙 醙 難 難 6) tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: wypowiedź o charakterze argumentacyjnym, referat, szkic interpretacyjny, szkic krytyczny, definicja, hasło encyklopedyczne, notatka syntetyzująca; IV. Samokształcenie. 9. wykorzystuje mul medialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny; Lektura obowiązkowa 23) Bolesław Prus, Lalka, Z legend dawnego Egiptu; Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; kompetencje w zakresie wielojęzyczności; kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się; kompetencje obywatelskie; kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej. Cele operacyjne. Uczeń: charakteryzuje głównych bohaterów noweli B. Prusa Z legend dawnego Egiptu; ocenia postawy bohaterów; przedstawia swoje rozumienie sensu utworu; rozpoznaje typy rządów reprezentowanych przez bohaterów. Strategie nauczania: konstruktywizm; konstruktywizm. Metody i techniki nauczania: ćwiczeń przedmiotowych; z użyciem komputera; podająca; drama; drama‐rzeźba. Formy pracy: praca indywidualna; praca w parach; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda; fragment tekstu Filipa Mazurkiewicza. Przebieg lekcji 1. Co najmniej tydzień przed zajęciami nauczyciel wybiera dwóch chętnych uczniów, którzy przebiorą się za postaci z noweli i przygotują rozmowę, w której przedstawią swoich bohaterów. Wypowiedzi uczniów powinny dotyczyć preferowanych przez Ramzesa i Horusa sposobów rządzenia, podobieństw i różnic bohaterów, cech charakteru. 1. Nauczyciel wraz z uczniami określa cele lekcji i kryteria sukcesu. 2. Osoby przebrane za Horusa i Ramzesa prowadzą ze sobą rozmowę, po jej zakończeniu uczniowie zadają im pytania. Należy zwrócić uwagę klasy, aby były to pytania dotyczące wartości i sposobu sprawowania rządów. Faza realizacyjna: 1. Drama – technika rzeźby. Uczniowie w parach rzeźbią postać Ramzesa i Horusa (jeden z uczniów jest rzeźbą Horusa, drugi Ramzesa). Uczniowie‐rzeźby odpowiadają na pytania, np.: - Kim jesteś? - Co teraz robisz? - Co czujesz? - Co jest dla Ciebie ważne? 2. Po zakończonej pracy w parach wybrani uczestnicy zajęć dzielą się na forum klasy przemyśleniami dotyczącymi postaw postaci. Odpowiadają na pytanie, w którego z bohaterów łatwiej było się wcielić i dlaczego. 3. Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Mapa myśli”. Wykonują polecenia 1 i 2. Istotne jest, aby nauczyciel naprowadził uczniów, współpracował z nimi podczas wpisywania cech i wartości na mapę. 4. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia interaktywne od 1 do 4 w sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela. 5. Ćwiczenia od 5 do 8 uczniowie wykonują w parach. Po zakończonych działaniach wyniki zostają omówione wspólnie w klasie. 6. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej fragment wypowiedzi Filipa Mazurkiewicza dotyczącej Horusa: „W metaforycznym sensie — a jakże zmetaforyzowany to tekst — pająk stawia tylko kropkę na końcu ostatniego zdania o Horusie, a właściwie wielokropek, znak zawieszenia głosu, niedopowiedzenia czegoś, co pewnie ostatecznie dopowiedziane być nie może. — Nie odpowiadasz Horusie?... — Czyliż nie widzisz, że umarł?... Ale może też być ów wielokropek wyrazem niepewności: czy to jad pajęczy zabił Horusa? Może nie żył już wcześniej?”. (F. Mazurkiewicz, Opowieści nowoczesne, Katowice 2015, s. 146). Pyta uczniów, jak rozumieją ostatnie z pytań zadane przez badacza. Czym była sygnalizowana przez Mazurkiewicza „śmierć za życia”? Faza podsumowująca: 1. Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące: Jakie typy rządów reprezentują bohaterowie noweli? 2. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie wiedzy na temat bohaterów noweli. Ustala również, czy zostały spełnione kryteria sukcesu Praca domowa: 1. Napisz tekst rozmowy dotyczącej powstania i interpretacji analizowanego podczas lekcji utworu prozatorskiego, jaka mogłaby się odbyć między tobą a autorem tekstu. 2. Napisz rozprawkę, w której odpowiesz na pytanie: Czy – twoim zdaniem – reformy Horusa okazałyby się korzystne dla Egiptu, gdyby mógł je wprowadzić w życie? Materiały pomocnicze: I. Opacki, Gra symetrii („Z legend dawnego Egiptu” Bolesława Prusa), [w:] Nowela, opowiadanie, gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych, red. K. Bartoszyński, M. Jasińska‐Wojtkowska, S. Sawicki, Warszawa 1979, s. 132–155. Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium: Nauczyciel może wykorzystać mulimedium bazowe jako podsumowanie zajęć.