charakterystyka Organizacji Narodów Zjednoczonych | Notatki Historia i społeczeństwo

Piotr Borkowski

Klasa I d

Organizacja Narodów Zjednoczonych jest unikalną organizacją zrzeszającą niepodległe

państwa, które dobrowolnie połączyły się w celu zapewnienia pokoju i rozwoju społecznego na

świecie.

Organizacja powstała 24 października 1945 roku i liczyła wtedy 51 państw. Obecnie

Organizacja zrzesza 193 suwerennych państw, tj. prawie wszystkie kraje świata.

Siedziba główna tej organizacji znajduje się w,Nowym Jorku, a,jej ważne instytucje rozlokowane

są w,Genewie (Szwajcaria), Wiedniu (Austria) i,Nairobi (Kenia).

GENEZA POWSTANIA

Idea powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych narodziła się po tragicznej w skutkach

II Wojnie Światowej (1939-1945). Światowi przywódcy, którzy połączyli siły, by zakończyć wojnę,

dostrzegli silną potrzebę stworzenia mechanizmu, który zapewniłby pokój i zapobiegał wojnom w

przyszłości. Wiedzieli, że można to osiągnąć tylko dzięki współpracy wszystkich narodów na forum

międzynarodowej organizacji. Taką organizacją stała się Organizacja Narodów Zjednoczonych.

W czerwcu 1945 roku przedstawiciele 50 krajów spotkali się podczas Konferencji Narodów

Zjednoczonych w sprawie Organizacji Międzynarodowej i opracowali Kartę Narodów

Zjednoczonych. Karta została podpisana 26 czerwca 1945 roku przez przedstawicieli 50 państw.

Polska, która nie mogła uczestniczyć w Konferencji, gdyż była w trakcie tworzenia nowego rządu,

podpisała Kartę później i należy do 51 członków założycieli ONZ.

Karta Narodów Zjednoczonych

Karta Narodów Zjednoczonych (Karta NZ) to umowa międzynarodowa, która reguluje kwestie

związane z,działaniem organizacji. Określa cele i,zasady, strukturę organizacji oraz tryb

przyjmowania nowych członków. Uważana jest za konstytucję społeczności międzynarodowej.

W,Karcie NZ wymienione zostały cele działania organizacji:

1. Utrzymanie międzynarodowego pokoju i,bezpieczeństwa.

2. Rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami.

3. Rozwiązywanie problemów międzynarodowych o,charakterze społecznym, gospodarczym,

kulturowym, humanitarnym oraz w,kwestii praw człowieka.

4. Stanowienie ośrodka współpracy do osiągania wymienionych celów.

Karta zwiera także postanowienia dotyczące struktury ONZ, pokojowych środków rozstrzygania

sporów oraz działań podejmowanych w,wypadku naruszenia międzynarodowego pokoju

i,bezpieczeństwa.

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz charakterystyka Organizacji Narodów Zjednoczonych i więcej Notatki w PDF z Historia i społeczeństwo tylko na Docsity!

Piotr Borkowski Klasa I d Organizacja Narodów Zjednoczonych jest unikalną organizacją zrzeszającą niepodległe państwa, które dobrowolnie połączyły się w celu zapewnienia pokoju i rozwoju społecznego na świecie. Organizacja powstała 24 października 1945 roku i liczyła wtedy 51 państw. Obecnie Organizacja zrzesza 193 suwerennych państw, tj. prawie wszystkie kraje świata. Siedziba główna tej organizacji znajduje się w Nowym Jorku, a jej ważne instytucje rozlokowane są w Genewie (Szwajcaria), Wiedniu (Austria) i Nairobi (Kenia). GENEZA POWSTANIA Idea powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych narodziła się po tragicznej w skutkach II Wojnie Światowej (1939-1945). Światowi przywódcy, którzy połączyli siły, by zakończyć wojnę, dostrzegli silną potrzebę stworzenia mechanizmu, który zapewniłby pokój i zapobiegał wojnom w przyszłości. Wiedzieli, że można to osiągnąć tylko dzięki współpracy wszystkich narodów na forum międzynarodowej organizacji. Taką organizacją stała się Organizacja Narodów Zjednoczonych. W czerwcu 1945 roku przedstawiciele 50 krajów spotkali się podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Organizacji Międzynarodowej i opracowali Kartę Narodów Zjednoczonych. Karta została podpisana 26 czerwca 1945 roku przez przedstawicieli 50 państw. Polska, która nie mogła uczestniczyć w Konferencji, gdyż była w trakcie tworzenia nowego rządu, podpisała Kartę później i należy do 51 członków założycieli ONZ. Karta Narodów Zjednoczonych Karta Narodów Zjednoczonych (Karta NZ) to umowa międzynarodowa, która reguluje kwestie związane z działaniem organizacji. Określa cele i zasady, strukturę organizacji oraz tryb przyjmowania nowych członków. Uważana jest za konstytucję społeczności międzynarodowej. W Karcie NZ wymienione zostały cele działania organizacji:

Utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.
Rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami.
Rozwiązywanie problemów międzynarodowych o charakterze społecznym, gospodarczym, kulturowym, humanitarnym oraz w kwestii praw człowieka.
Stanowienie ośrodka współpracy do osiągania wymienionych celów. Karta zwiera także postanowienia dotyczące struktury ONZ, pokojowych środków rozstrzygania sporów oraz działań podejmowanych w wypadku naruszenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.

CZŁONKOSTWO W ONZ

Karta wyróżnia dwa rodzaje członkostwa w ONZ: pierwotne i wtórne. Członkami pierwotnymi ONZ są państwa, które uczestniczyły w konferencji w San Francisco lub podpisały Deklarację Narodów Zjednoczonych z 1942 r. oraz podpisały i ratyfikowały Kartę Narodów Zjednoczonych. Warto wspomnieć o tym, że druga możliwość, czyli podpisanie Deklaracji a następnie ratyfikowanie Karty, została stworzona specjalnie z myślą o Polsce, której delegacja ze względu na sytuację wewnętrzną, nie pojawiła się na konferencji. Członkiem wtórnym ONZ może zostać każde państwo miłujące pokój, które przyjmie na siebie wynikające z Karty zobowiązania i które organizacja uzna za zdolne do ich wykonania. Karta przewiduje również możliwość zawieszenia państwa członkowskiego w prawach członka, a nawet wykluczenia go z organizacji – jest to sankcja przewidziana za uporczywe łamanie zasad Karty. Członkowie ONZ według daty przyjęcia do organizacji Zasady członkostwa:  suwerenna równość wszystkich członków  wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych  rozwiązywanie sporów środkami pokojowymi  powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia jej w sposób nieuzgodniony z celami ONZ  okazywanie wszelkiej pomocy ONZ w każdej akcji podjętej zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, jako środka zapobiegawczego lub przymusu  nieingerowanie ONZ w sprawy, które należą do kompetencji wewnętrznych państwa  wpływanie na państwa, które nie są członkami ONZ, aby postępowały zgodnie z jej zasadami w stopniu koniecznym do utrzymania bezpieczeństwa i pokoju

Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości składa się z 15 niezawisłych sędziów, wybieranych spośród osób zgłoszonych przez państwa członkowskie przez Zgromadzenie Ogólne i Radę Bezpieczeństwa. Stronami postępowania przed Trybunałem mogą być tylko państwa (a nie np. osoby fizyczne czy prawne), zarówno członkowie ONZ jak i państwa spoza organizacji, które uznały jurysdykcję Trybunału. Szczegółowo kompetencje Trybunału określa jego statut, który jest załącznikiem Karty Narodów Zjednoczonych. Rada Powiernicza była organem odpowiedzialnym za nadzór nad państwami wykonującymi zarząd terytoriami powierniczymi (kolonialnymi). Jednak w związku z procesem dekolonizacji kolejne terytoria powiernicze stopniowo uzyskiwały niepodległość. W 1994 roku Rada z uwagi na zakończenie powiernictwa nad wyspami Palau, ostatnim terytorium powierniczym, zakończyła swoją działalność i obecnie już nie funkcjonuje. DZIAŁALNOŚĆ ONZ Organizacja Narodów Zjednoczonych działa niemal we wszystkich istotnych dla społeczności międzynarodowej obszarach. Najważniejszą kwestią pozostaje dla niej utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Podstawowe funkcje w tym zakresie pełni Rada Bezpieczeństwa. W wypadku stwierdzenia zagrożenia dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa lub wobec aktu agresji może ona podjąć decyzję o zastosowaniu sankcji. Sankcje mogą być militarne (z użyciem siły), ekonomiczne lub dyplomatyczne. Jednym ze środków stosowanych przez ONZ w celu zapewnienia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa są operacje pokojowe. Operacje pokojowe (między innymi):  przeciwdziałają rozszerzaniu się konfliktu;  przyczyniają się do utrzymania porządku publicznego;  nadzorują przeprowadzanie wyborów. Operacje pokojowe zasadniczo różnią się od sankcji. Są ustanawiane za zgodą stron konfliktu, a żołnierze, którzy biorą w nich udział, mogą używać broni tylko w celach samoobrony. Obecnie ONZ realizuje kilkanaście operacji pokojowych.

INNE OBSZARY DZIAŁALNOŚCI

Organizacja Narodów Zjednoczonych bardzo aktywnie działa w sferze gospodarczo-społecznej. Głównym organem, aktywnym w tej dziedzinie, jest Rada Gospodarczo-Społeczna. Zajmuje się ona m.in.: zagadnieniem dysproporcji rozwojowych, problemami demograficznymi, walką z AIDS, narkotykami, problemami transportu i komunikacji, dyskryminacji i równouprawnienia kobiet. Najwięcej działań ONZ podejmuje w celu likwidacji zacofania gospodarczego i społecznego w krajach rozwijających się. Kolejną dziedziną, w której ma duże osiągnięcia, są prawa człowieka. Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Powszechną deklarację praw człowieka 10 grudnia 1948 r. Dokument ten gwarantuje podstawowe prawa i wolności wszystkim ludziom. Deklaracja stanowi do dziś konstytucję praw człowieka, a dzień 10 grudnia corocznie obchodzimy jako Światowy Dzień Praw Człowieka. Ponadto w ramach ONZ przyjęto wiele innych dokumentów dotyczących praw człowieka, które odnoszą się do uchodźców, praw kobiet, zakazu dyskryminacji, pracowników migrujących, praw dzieci, zakazu tortur. ORGANIZACJE WYSPECJALIZOWANE ONZ Organizacje wyspecjalizowane wraz z ONZ tworzą tzw. system ONZ. Jest to sieć wielu współpracujących ze sobą organizacji, agend i programów. Należą do nich między innymi Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (ang. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, UNESCO) i Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (ang. The United Nations Children's Fund, UNICEF). UNESCO- Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury Działalność UNESCO obejmuje rozwój współpracy międzynarodowej w dziedzinie nauki, kultury i sztuki oraz udzielanie państwom pomocy przy organizowaniu systemów edukacyjnych. Angażuje się też na rzecz ochrony światowego dziedzictwa kultury i przyrody. Rozwija międzynarodową współpracę naukową, walczy o wolność prasy oraz przekazu. UNICEF -Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci Podstawowym celem UNICEF-u jest niesienie pomocy dzieciom w kwestiach: wyżywienia, ochrony zdrowia, edukacji, zwalczania przemocy i różnych form ich wykorzystywania. W 1965 r. UNICEF otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. PODSUMOWANIE Organizacja Narodów Zjednoczonych, mimo wielu głosów krytyki, pozostaje do dziś jedną z najważniejszych organizacji międzynarodowych. Działa niemal we wszystkich obszarach ważnych dla społeczności międzynarodowej. W najważniejszej – utrzymaniu międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa – nie zawsze wykazuje się dużą skutecznością. Nie możemy jednak zapominać, że organizacje międzynarodowe mogą zrobić tyle, ile będą chciały zdziałać państwa wchodzące w ich skład. Tak samo jest w Organizacji Narodów Zjednoczonych. ŹRÓDŁA: www.zpe.gov.pl, www.wos.net.pl, www.pl.wikipedia.pl, www.unic.un.org.pl, www.eszkola.pl

charakterystyka Organizacji Narodów Zjednoczonych, Notatki z Historia i społeczeństwo

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz charakterystyka Organizacji Narodów Zjednoczonych i więcej Notatki w PDF z Historia i społeczeństwo tylko na Docsity!

CZŁONKOSTWO W ONZ

INNE OBSZARY DZIAŁALNOŚCI