Chemia substancje właściwości atom budowa, Notatki z Chemia

Pobierz Chemia substancje właściwości atom budowa i więcej Notatki w PDF z Chemia tylko na Docsity! Czym zajmuje się chemia Chemia jest nauką zajmującą się budową i właściwościami substancji oraz przemianami, którym ulegają (zwłaszcza jak zachowują się wobec innych substancji). Aby poznać właściwości substancji lub poznać skutki przemian prowadzimy obserwacje. Obserwacji dokonujemy najczęściej przy pomocy zmysłów. Jeśli nasze zmysły nie wystarczają, korzystamy z przyrządów, np. lupy, mikroskopu, lunety. Co możemy zaobserwować przy pomocy zmysłów? Przykłady Zmysł Właściwości i zjawiska wzrok barwa, stan skupienia (ciało tałe, ciecz, gaz), wydzielanie się gazu (bąbelki), połysk słuch syczenie, bulgotanie, trzask dotyk twardość/miękkość, kruchość, plastyczność, temperatura (coś stało się cieplejsze lub zimniejsze), węch zapach: przyjemny, nieprzyjemny, drażniący, ostry, słodki, słabo wyczuwalny, intensywny smak słodki, słony, kwaśny, gorzki, umami (mięsny) UWAGA! W laboratorium i podczas lekcji chemii nie badamy smaku, niczego nie próbujemy i nie spożywamy posiłków! Każdą substancję traktujemy jak truciznę! Substancje i ich właściwości Materia składa się z drobin, które mają masę. Przykłady zjawisk niematerialnych: światło, fale radiowe, pole grawitacyjne, uczucia. Wszystko co nas otacza składa się z atomów. Dużo jednakowych atomów nazywamy pierwiastkiem. Obecnie znanych jest 118 pierwiastków (czyli 118 rodzajów atomów). Ich zestawienie można znaleźć w układzie okresowym pierwiastków na końcu podręcznika. W uproszczaniu możemy o nich myśleć jak o 118 rodzajach klocków, z których wszystko jest zbudowane. Mogą się one łączyć na bardzo wiele sposobów. Budowa atomu Atom ma kształt zbliżony do kuli. Składa się z jądra (w środku) i elektronów, które tworzą wokół niego chmurę. Wiązanie chemiczne to trwałe połączenie atomów przy pomocy elektronów. Atomy łączą się przy pomocy wiązań chemicznych tworząc cząsteczki. Dużo atomów jednego rodzaju to pierwiastek. Dużo cząsteczek zbudowanych z róznych atomów to związek chemiczny. Substancja w chemii to coś, co ma zawsze taki sam skład, zbudowane jest z konkretnego rodzaju cząsteczek lub atomów. Każda substancja ma określone właściwości, czyli charekterystyczne cechy odróżniające ją od innych, za pomocą których możemy ją opisać. Właściwością substancji jest np. barwa, zapach, stan skupienia, rozpuszczlność w wodzie, palność itp. jądro chmura elektronowa Nawet w powiększeniu nie widać pojedynczych elektronów, gdyż poruszają się bardzo szybko. Podobnie nie widać pojedynczych szprych w kołach rozpędzonego roweru. Należy odróżniać substancje od ciał fizycznych. Ciała fizyczne są zbudowane z substancji (przez człowieka lub naturę). Substancja Ciało wykonane z tej substancji miedź drut, klamka lód sopel, kostka lodu woda kropla, kałuża szkło szklanka, szyba tworzywo sztuczne woreczek, pudełko Kształt, masa, wysokość itp. nie są właściwościami substancji lecz ciał fizycznych. Właściwość substancji musi ją opisywać bez względu na to, czy dotyczy całej substancji na świecie czy niewielkiej ilości. Przemiany chemiczne i fizyczne Przemiana fizyczna to taka, w której nie powstaje żadna nowa substancja (choć może zmienić się wygląd i inne cechy substancji). Przemianami fizycznymi są: - zmiany stanu skupienia (parowanie, skraplanie, topnienie, krzepnięcie, sublimacja, resublimacja) np. topnienie lodu (substancja cały czas jest wodą, tylko najpierw w stanie stałym a później w ciekłym) - rozdrabnianie, kruszenie, krojenie, zgniatanie itp. Np. tłuczenie szkła, mielenie siarki (nadal mamy szkło i siarkę, choć w mniejszych kawałkach) - mieszanie, rozpuszczanie – np. soli w wodzie – cały czas mamy sól i wodę, tylko wymieszane, możemy wykrystalizować sól i nadal będzie ona tą samą substancją Przemiana chemiczna (reakcja chemiczna) – przemiana, w której powstaje nowa substancja o innych właściwościach. Podczas tej przemiany atomy łączą się w inny sposób niż dotychczas. Przemianami chemicznymi są między innymi: - utlenianie (reakcja z tlenem) np. rdzewienie żelaza i nne rodzaje korozji - spalanie (gwałtowne utlenianie, któremu towarzyszą “efekty specjalne”: ogień, błyski, trzaski itp) - psucie się żywności, np. jełczenie masła, kwaśnienie wina - gotowanie żywności, np. jajek - procesy, w których coś zmienia zmienia smak i zapach, np. kiszenie ogórków Odróżnianie właściwości fizycznych od chemicznych Właściwości fizyczne wygląd i zachowanie substancji podczas przemian fizycznych Właściwości chemiczne zachowanie wobec innych substancji (czy prowadzi do powstania nowych substancji) - stan skupienia (gaz, ciecz, ciało stałe) - barwa - połysk - rozpuszczalność w wodzie - gęstość - twardość, kruchość, plastyczność itp. - przewodzenie prądu i ciepła - temp. topnienia i wrzenia - zapach - smak - toksyczność - aktywność chemiczna (czy reaguje z innymi substancjami, jak chętnie i co powstaje) - palność (reakcja z tlenem) Właściwości siarki: żółte ciało stałe, kruche, dość twarde, nie rozpuszcza się w wodzie, ma nieprzyjemny zapach Właściwości żelaza: szare ciało stałe, po rozdrobnieniu nie widać metalicznego połysku, nie rozpuszcza się w wodzie, ma właściwości magnetyczne (jest przyciągane przez magnes).