Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Podstawowe składniki chemiczne organizmów: makro- i mikroelementy, sacharydy, lipidy, biał, Notatki z Biologia

Notatka do matury,z pierwszej kłady biologii rozszerzonej

Typologia: Notatki

2023/2024

W sprzedaży od 10.10.2024

aleksandra-daniszewska
aleksandra-daniszewska 🇵🇱

2 dokumenty

1 / 4

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
CEC POT ŻYI
1. Skład chemiczny organizmów
Organizmy składają się z pierwiastków, które dzielimy na makroelementy (np.: węgiel,
wodór, wapń, azot, tlen, siarka) i mikroelementy(np.: żelazo, miedź, jod, fluor)
2. Znaczenie wybranych makro- i mikroelementów
a. Tlen
- składnik związków organicznych
- substrat oddychania tlenowego
b. Węgiel
- składnik związków organicznych
- substrat oddychania tlenowego
c. Wodór
- składnik związków organicznych
- bierze udział w wytwarzaniu ATP w mitochondriach
d. Azot
- składnik kwasów nukleinowych i białek
e. Fosfor
- składnik kwasów nukleinowych i białek
- występuje w ATP
f. Wapń
- buduje kości
- uczestniczy w krzepnięciu krwi
- jest składnikiem pektyn i ściany komórkowej u roślin
g. Sód
- bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych
- ważny składnik płynów ustrojowych
h. Magnez
- jest składnikiem kości
- reguluje działanie enzymów
-niezbędny do funkcjonowania komórek mięśniowych i nerwowych
i. Chlor
- składnik płynów ustrojowych i soku żołądkowego
- uczestniczy w fotolizie wody w fazie jasnej fotosyntezy
j. Miedź
- składnik hemoglobiny
- składnik enzymów, które uczestniczą w uzyskiwaniu energii
- uczestniczy w tworzeniu melanin
k. Fluor
- buduje kości
- składnik szkliwa, które chroni zęby przed uszkodzeniami chemicznymi
pf3
pf4

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Podstawowe składniki chemiczne organizmów: makro- i mikroelementy, sacharydy, lipidy, biał i więcej Notatki w PDF z Biologia tylko na Docsity!

CEC POT ŻYI

1. Skład chemiczny organizmów

Organizmy składają się z pierwiastków, które dzielimy na makroelementy (np.: węgiel, wodór, wapń, azot, tlen, siarka) i mikroelementy(np.: żelazo, miedź, jod, fluor)

2. Znaczenie wybranych makro- i mikroelementów

a. Tlen

  • składnik związków organicznych
  • substrat oddychania tlenowego

b. Węgiel

  • składnik związków organicznych
  • substrat oddychania tlenowego c. Wodór
  • składnik związków organicznych
  • bierze udział w wytwarzaniu ATP w mitochondriach

d. Azot

  • składnik kwasów nukleinowych i białek e. Fosfor
  • składnik kwasów nukleinowych i białek
  • występuje w ATP f. Wapń
  • buduje kości
  • uczestniczy w krzepnięciu krwi
  • jest składnikiem pektyn i ściany komórkowej u roślin g. Sód
  • bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych
  • ważny składnik płynów ustrojowych h. Magnez
  • jest składnikiem kości
  • reguluje działanie enzymów - niezbędny do funkcjonowania komórek mięśniowych i nerwowych i. Chlor
  • składnik płynów ustrojowych i soku żołądkowego
  • uczestniczy w fotolizie wody w fazie jasnej fotosyntezy j. Miedź
  • składnik hemoglobiny
  • składnik enzymów, które uczestniczą w uzyskiwaniu energii
  • uczestniczy w tworzeniu melanin

k. Fluor

  • buduje kości
  • składnik szkliwa, które chroni zęby przed uszkodzeniami chemicznymi

3. Budowa sacharydów

Sacharydy, czyli inaczej cukry/węglowodany to związki organiczne zbudowane z atomów węgla, wodoru i tlenu. Dzielimy je na:

  • Cukry proste
  • Dwucukry
  • Wielocukry

4. Funkcje sacharydów

a. Glukoza - źródło energii dla komórek

b. Fruktoza - dodatkowe źródło energii dla komórek.

Występuje w owocach i miodzie.

c. Galaktoza - składnik laktozy, stanowi źródło energii

dla komórek

d. Ryboza - składnik RNA - związku, który

uczestniczy w powstawaniu białek.

e. Maltoza - produkt rozkładu skrobi.

Służy jako substancja słodząca oraz do produkcji piwa.

f. Laktoza - składnik mleka ssaków.

Stanowi źródło energii dla komórek.

g. Sacharoza - główna forma

transportowa cukrów u roślin. Wykorzystywana jako substancja słodząca.

h. Skrobia - stanowi materiał zapasowy u roślin. Jest źródłem cukrów prostych.

i. Glikogen - materiał zapasowy u zwierząt i grzybów

j. Celuloza - buduje ścianę komórkową roślin

k. Chityna - buduje ściany komórkowe grzybów oraz szkielet zewnętrzny stawonogów

5. Lipidy - budowa i funkcje

Ich cząsteczki zawierają węgiel, wodór i tlen. Dzielimy je na proste (estry alkoholi) i złożone (prócz alkoholu i kwasów tłuszczowych zawierają też inne związki). a. Lipidy proste

- tłuszcze właściwe Tłuszcze właściwe są nietrwałe: pod wpływem światła, wilgoci i temperatury ulegają rozkładowi do wolnych kwasów tłuszczowych, które mogą dalej się rozkładać do aldehydów (jełczenie). Ponieważ są związkami silnie zredukowanymi (zawierają dużo atomów wodoru), stanowią najbardziej wydajny materiał energetyczny. W organizmach gromadzone są jako materiał zapasowy w tkance tłuszczowej (zwierzęta), miękiszu liścieni, bielmie i owocach (rośliny oleiste, np. słonecznik, orzech, soja).

9. Funkcje nukleotydów

  • jednostki budulcowe kwasów nukleinowych
  • nośniki energii chemicznej w komórkach
  • przenośniki elektronów w wielu szlakach metabolicznych

10. Kwasy nukleinowe

Kwasy nukleinowe DNA i RNA są związkami o charakterze polimerów powstałymi w wyniku połączenia monomerów - nukleotydów. Są one nośnikiem informacji genetycznej u organizmów oraz wirusów lub regulują ekspresję genów. Mogą również spełniać funkcję enzymów

11. Właściwości kwasów nukleinowych

  • rozpuszczają się w wodzie w środowisku zasadowym i obojętnym. W środowisku kwasowym wytrącają się z roztworu
  • ulegają denaturacji m.in. pod wpływem wysokiej temperatury, mocnych kwasów i zasad lub rozpuszczalników organicznych