Pobierz Co jeszcze warto wiedzieć o chmurze elektronowej wokół ... i więcej Notatki w PDF z Chemia tylko na Docsity! Co jeszcze warto wiedzieć o chmurze elektronowej wokół atomu? Co jeszcze warto wiedzieć o chmurze elektronowej wokół atomu? Wprowadzenie Film Interaktywne ćwiczenia mul medialne Podsumowanie Słowniczek Dla nauczyciela Wprowadzenie Czy elektrony w atomie mogą poruszać się w dowolnej przestrzeni wokół jądra? Czy natura dopuszcza możliwość zderzenia się elektronów w atomie? Już wiesz Przed zapoznaniem się z e‐materiałem należy wiedzieć: że elementami tworzącymi atom są: elektrony, protony, neutrony; że centralną część atomu (jądro atomowe) tworzą nukleony (protony i neutrony); że elektrony znajdują się w przestrzeni wokół jądra atomowego; że w atomie liczba protonów jest równa liczbie elektronów. Nauczysz się oznaczać powłoki elektronowe w atomie; określać maksymalną liczbę elektronów tworzących poszczególne powłoki elektronowe atomu; opisywać rozmieszczenie elektronów w atomie; wskazywać elektrony walencyjne. Podsumowanie Podsumowanie 1. Elektrony w atomie poruszają się w ściśle określonej przestrzeni wokół jądra (w obszarach zwanych powłokami elektronowymi). 2. Każda powłoka może pomieścić ograniczoną liczbę elektronów (2n², n – numer powłoki). 3. Rozmieszczenie elektronów w atomie nazywa się konfiguracją elektronową. 4. Ostatnia powłoka w atomie nosi nazwę powłoki walencyjnej, a elektrony poruszające się w jej przestrzeni to elektrony walencyjne. Ćwiczenie 1 Źródło: LEARNETIC SA, licencja: CC BY 4.0. Zaznacz, czy podane zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Prawda Fałsz Główna liczba kwantowa, n może przyjmować wartości od 1 do nieskończoności. Kolejność zapełniania orbitali elektronami jest dowolna. Każdy orbital może zostać obsadzony maksymalnie dwoma elektronami. Orbital typu s ma kształt kulisty. Słowniczek cząstki subatomowe proton, neutron i elektron elektrony walencyjne elektrony znajdujące się najdalej od jądra atomowego, decydujące o właściwościach atomu (np. wartościowości) izotopy atomy tego samego pierwiastka różniące się ilością neutronów w jądrze atomowym, a co za tym idzie różniące się masą atomu konfiguracja elektronowa rozmieszczenie elektronów w chmurze elektronowej (na orbitalach i powłokach) liczba atomowa (Z) odczytywana z układu okresowego (mniejsza), mówiąca o tym ile protonów zawiera jadro atomowe i ile elektronów znajduje się w atomie liczba masowa (A) całkowita liczba ciężkich cząstek w jądrze atomowym, czyli protonów i neutronów, zwanych łącznie nukleonami; liczba masowa zwana jest także liczbą nukleonów Źródło: Kompendium terminologii chemicznej, red. Z. Stasicka, O. Achmatowicz, Zamkor 2005 liczby kwantowe liczby opisujące stan elektronu w atomie, energię, kształt, liczbę, wielkość i położenie orbitalu w przestrzeni nukleon składnik jądra atomowego (proton lub neutron) orbital fragment przestrzeni, w której szansa znalezienia elektronu jest duża powłoka elektronowa umowny zapis poziomów energetycznych w atomie powłoka walencyjna powłoka (orbital) zawierająca elektrony walencyjne reguła Hunda wszystkie dostępne na danym poziomie orbitale określonego typu najpierw zapełniają się elektronami o takim samym ułożeniu przestrzennym (spinie) unit jednostka masy atomowej (ok. 1,67 x 10 g) zakaz Pauliego na dowolnym orbitalu nie mogą znaleźć się dwa elektrony o identycznych wszystkich liczbach kwantowych –24 3. Uczniowie losują kartki z zapisanymi w nagłówkach nazwami pierwiastków chemicznych (jeden uczeń losuje jeden pierwiastek), mogą to być np.: wodór, sód, węgiel, krzem, azot, fosfor, tlen, siarka, chlor, potas, magnez, wapń, glin, fluor, neon, argon, hel, beryl, bor. 4. Korzystając z układu okresowego pierwiastków oraz informacji w filmie, uzupełniają jego opis: Symbol chemiczny: Położenie w układzie okresowym: Numer grupy: Numer okresu: Liczba atomowa Z: Masa atomowa [u]: Liczba protonów w jądrze: Liczba elektronów w atomie obojętnym: Liczba powłok elektronowych: Liczba elektronów walencyjnych: Konfiguracja elektronowa zapisana w sposób graficzny: Konfiguracja elektronowa zapisana w sposób symboliczny: Izotopy: Inne: 5. Uczniowie mogą przewijać film, szukając potrzebnych im informacji. Nauczyciel może wyświetlić scenę, w której pokazano kolejność zapełniania orbitali i pomóc uczniom w odnalezieniu odpowiednich informacji w filmie i układzie okresowym. 6. Na odwrocie kartek uczniowie mogą przygotować swoje własne przedstawienie pierwiastka w sposób, który najlepiej go zilustruje (np. hel może być pokazany jako balon wypełniony helem, ale też jako po prostu symbol chemiczny, jak w układzie okresowym). 7. Na koniec zadania uczniowie przyczepiają kartki na tablicy w kolejności odpowiadającej kolejności w układzie okresowym. 8. Podsumowując tę część zajęć, uczniowie analizują swój układ okresowy pod kątem występujących w nim prawidłowości. Na przykład powinni zwrócić uwagę na to, że każdy kolejny pierwiastek w układzie okresowym ma o jeden elektron więcej od poprzednika, że pierwiastki w układzie okresowym są ułożone wg wzrastającej liczby atomowej itd. Nauczyciel może zadawać dodatkowe pytania, np.: Czym różni się konfiguracja elektronowa atomów pierwiastków bloku s i p? Co łączy pierwiastki znajdujące się w jednym okresie, a co pierwiastki znajdujące się w jednej grupie? Jeżeli uczniowie nie mają wystarczającej wiedzy np. o układzie okresowym, opisy pierwiastków mogą być wypełniane tylko częściowo, a resztę informacji będą mogli uzupełniać na kolejnych zajęciach, w miarę zdobywania nowych partii wiedzy. Faza podsumowująca: Nauczyciel podsumowuje lekcję, wykorzystując do tego ostatnią stronę Podsumowanie. Praca domowa: Znajdź ciekawostkę o swoim pierwiastku, na przykład o jego wyjątkowo ciekawym zastosowaniu, właściwości czy występowaniu. Wylosuj drugi pierwiastek i uzupełnij informacje na jego temat. Metryczka Tytuł Co jeszcze warto wiedzieć o chmurze elektronowej wokół atomu? Temat lekcji z e-podręcznika, do którego e-materiał się odnosi Co jeszcze warto wiedzieć o chmurze elektronowej wokół atomu? Przedmiot Chemia Etap edukacyjny Szkoła podstawowa, klasy 7–8 Podstawa programowa II. Wewnętrzna budowa materii. Uczeń: 2) opisuje skład atomu (jądro: protony i neutrony, elektrony); na podstawie położenia pierwiastka w układzie okresowym określa liczbę powłok elektronowych w atomie oraz liczbę elektronów zewnętrznej powłoki elektronowej dla pierwiastków grup 1 i 2 i 13‐18; 7) wyjaśnia związek między podobieństwem właściwości pierwiastków należących do tej samej grupy układu okresowego oraz stopniową zmianą właściwości pierwiastków leżących w tym samym okresie (metale – niemetale) a budową atomów; Kompetencje kluczowe Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 18.12.2006 w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie r. 1) porozumiewanie się w języku ojczystym; 3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‐techniczne; 4) kompetencje informatyczne; 5) umiejętność uczenia się; Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia Po zapoznaniu się z e‐materiałem uczeń: definiuje pojęcie orbital jako fragment przestrzeni, wymienia liczby kwantowe oraz wartości jakie przyjmują, identyfikuje kształt orbitalu z jego typem, odczytuje i zapisuje w sposób graficzny i symboliczny konfigurację elektronową, na podstawie konfiguracji elektronowej określa liczbę elektronów walencyjnych oraz liczbę powłok elektronowych. Powiązanie z e-podręcznikiem