Ćwiczenia z fizyki szkoła podstawowa, Ćwiczenia z Fizyka

Pobierz Ćwiczenia z fizyki szkoła podstawowa i więcej Ćwiczenia w PDF z Fizyka tylko na Docsity!

DO FIZYKI

DLA KLASY SIÓDMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Zeszyt

ćwiczeń

• Zadania o różnorodnej formie i różnym, oznaczonym stopniu trudności umożliwiają pogłębienie wiedzy i umiejętności z zakresu fizyki.
• Przykładowo rozwiązane zadania, często dwoma sposobami, pomagają w pełniejszym zrozumieniu zagadnień.
• Wprowadzenia teoretyczne zawierające najważniejsze treści z danego działu są doskonałym powtórzeniem wiadomości.
• Odpowiedzi do wszystkich zadań ułatwiają pracę ze zbiorem.

Zbiór zadań z fizyki

dla szkoły podstawowej

Propozycje doświadczeń i projektów – na lekcje

i do samodzielnej pracy.

• Wykonywanie eksperymentów opisanych w zbiorze i ich analiza przygotowują do rozwiązywania zadań doświadczalnych.
• Praktyczne wskazówki dotyczące realizacji doświadczeń ułatwiają ich sprawne przeprowadzenie.
• Propozycje projektów umożliwiają pogłębienie wiedzy na dany temat.

Doskonała pomoc przez cały okres nauki w szkole

podstawowej.

Zeszyt ćwiczeń jest skorelowany z podręcznikiem Spotkania z fizyką dla klasy 7 szkoły podstawowej dopuszczonym do użytku szkolnego i wpisanym do wykazu podręczników przeznaczonych do kształcenia ogólnego do nauczania fizyki w klasie siódmej szkoły podstawowej. Numer ewidencyjny podręcznika w wykazie MEN: 885/1/

Nabyta przez Ciebie publikacja jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy o przestrzeganie praw, jakie im przysługują. Zawartość publikacji możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie umieszczaj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, to nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. Możesz skopiować część publikacji jedynie na własny użytek. Szanujmy cudzą własność i prawo. Więcej na www.legalnakultura.pl

© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. 2017 ISBN 978-83-267-3192- Warszawa 2018 Wydanie drugie Redakcja merytoryczna: Dorota Brzozowiec-Dek, Agnieszka Grzelińska. Współpraca redakcyjna: Miłosz Budzyński, Dorota Okulewicz. Redakcja językowa: Kinga Tarnowska, Agnieszka Sieczak, Marta Zuchowicz. Nadzór artystyczny: Kaia Juszczak. Opieka graficzna: Małgorzata Gregorczyk. Projekt okładki: Aleksandra Szpunar. Projekt graficzny: Ewa Kaletyn, Maciej Galiński, Monika Brózda, Aleksandra Szpunar. Ilustracje: Ewelina Baran, Zuzanna Dudzic, Andrzej Dukata, Maciej Galiński, Agata Knajdek, Joanna Ptak. Realizacja projektu graficznego: Adam Poczciwek. Fotoedycja: Ewa Szymańska, Bogdan Wańkowicz.

Nowa Era Sp. z o.o. Aleje Jerozolimskie 146 D, 02-305 Warszawa www.nowaera.pl, e-mail: [email protected], tel. 801 88 10 10 Druk i oprawa: DRUK-SERWIS Sp. z o.o. Ciechanów

SPIS TREŚCI

Korzystaj z dodatkowych materiałów ukrytych pod kodami QR zamieszczonymi w publikacji.

Pierwsze spotkanie z fizyką

1. Czym zajmuje się fizyka  5 2. Wielkości fizyczne, jednostki i pomiary  7 3. Jak przeprowadzać doświadczenia  9 4. Rodzaje oddziaływań i ich wzajemność  11 5. Siła i jej cechy  14 6. Siły wypadkowa i równoważąca  16 Dziennik laboratoryjny  18 Test powtórzeniowy  20

Właściwości i budowa materii

7. Atomy i cząsteczki  21 8. Oddziaływania międzycząsteczkowe  23 9. Badanie napięcia powierzchniowego  25 10. Stany skupienia. Właściwości ciał stałych, cieczy i gazów  27 11. Masa a siła ciężkości  29 12. Gęstość substancji  33 13. Wyznaczanie gęstości  36 Dziennik laboratoryjny  38 Test powtórzeniowy  40

Hydrostatyka i aerostatyka

14. Siła nacisku na podłoże. Parcie i ciśnienie  41 15. Ciśnienie hydrostatyczne, ciśnienie atmosferyczne  43 16. Prawo Pascala  47 17. Prawo Archimedesa  50 18. Prawo Archimedesa a pływanie ciał  52 Dziennik laboratoryjny  54 Test powtórzeniowy  56

Kinematyka

19. Ruch i jego względność  57 20. Ruch jednostajny prostoliniowy  59 21. Ruch prostoliniowy zmienny  63 22. Badanie ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego  66 23. Analiza wykresów ruchów prostoliniowych: jednostajnego i jednostajnie zmiennego  68 Dziennik laboratoryjny  70 Test powtórzeniowy  72

Dynamika

24. Pierwsza zasada dynamiki Newtona – bezwładność  73 25. Druga zasada dynamiki Newtona  75 26. Swobodne spadanie ciał  77 27. Trzecia zasada dynamiki Newtona. Zjawisko odrzutu  80 28. Opory ruchu  82 Dziennik laboratoryjny  84 Test powtórzeniowy  86

Praca, moc, energia

29. Energia i praca  87 30. Moc i jej jednostki  92 31. Energia potencjalna grawitacji i potencjalna sprężystości  95 32. Energia kinetyczna, zasada zachowania energii mechanicznej  98 Dziennik laboratoryjny  102 Test powtórzeniowy  104

Termodynamika

33. Energia wewnętrzna i temperatura  105 34. Zmiana energii wewnętrznej w wyniku pracy i przepływu ciepła  109 35. Sposoby przekazywania ciepła  111 36. Ciepło właściwe  113 37. Zmiany stanu skupienia ciał  116 38. Topnienie i krzepnięcie  117 39. Parowanie i skraplanie  119 Dziennik laboratoryjny  120 Test powtórzeniowy  122

Dodatki matematyczne z przykładami  123 Odpowiedzi do wybranych zadań obliczeniowych  128

Karta wzorów

I

II

III

IV

V

VI

VII

Karta wzorów docwiczenia.pl Kod: F76MHD

VII. Termodynamika

33 Energia wewnętrzna

i temperatura

Na dobry początek

a) Uszereguj naczynia od tego, w którym herbata ma najmniejszą energię wewnętrzną, do tego, w którym energia wewnętrzna herbaty jest największa. Wpisz w okienka litery ozna czające poszczególne naczynia we właściwej kolejności.

< < <

b) Uzasadnij swój wybór, zaznaczając przy poniższych zdaniach P – prawda, lub F – fałsz.

1. Energia wewnętrzna ciała nie zależy od jego masy, a jedynie od jego temperatury. P F 2. Im wyższa temperatura, tym intensywniejsze drgania cząsteczek – wzrasta ichenergia kinetyczna, a co za tym idzie także i energia wewnętrzna ciała. P F

Przelicz temperaturę wyrażoną w stopniach Celsjusza na kelwiny i odwrotnie. Skorzystaj z przykładów podanych w punktach a) i e).

a) –17°C = (–17 + 273) K = 256 K e) 297 K = (297 – 273)°C = 24°C b) 120°C = K f) 4 K = °C c) –185°C = K g) 600 K = °C d) 127°C = K h) –253 K = °C

Rozwiąż dodatkowe zadania docwiczenia.pl Kod: F7S

40°C 60°C 40°C 60°C

A B C D

Energia wewnętrzna ciała o określonej temperaturze jest tym większa, z im większej liczby cząsteczek się ono składa.

7

0 –273 –253 –233 –213 –193 –173 –153 –133 –113 –93 –73 –53 –33 –13 27 47 67 87 107 127 147 167 187 °C

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240 260 273

28 0300 320340 360 380 400 420 440 460

K

Porównanie skali Kelvina i Celsjusza

0 K = –273°C 0°C = 273 K

Pomiar temperatury i rodzaje termometrów

Pomiar temperatury odgrywa istotną rolę zarówno w życiu codziennym, w badaniach laboratoryjnych, jak i w procesach technologicznych w przemyśle. W zależności od sytuacji stosujemy termometry wykorzystujące różne zjawiska fizyczne i mierzące temperaturę z różną dokładnością.

Korzystam z informacji

W pirometrach wykorzystuje się fakt, że ciała wysyłają promieniowa- nie podczerwone (termiczne), którego ilość zależy od ich temperatury. W zależności od zastosowań termometry takie mogą mierzyć tempera- turę od minus kilkudziesięciu do ponad 1000°C. Pirometrów używamy m.in. do pomiarów w trudno dostępnych miej- scach i pomiarów temperatury ciała.

Termometr alkoholowy wykorzystuje zjawisko rozszerzania się cie- czy pod wpływem wzrostu temperatury. Dolną i górną granicę wyzna- czają temperatura krzepnięcia oraz temperatura wrzenia cieczy. W przypadku termometru zaokiennego zawierającego etanol to odpo- wiednio –114°C oraz 78°C.

W termometrach bimetalicznych wyko- rzystuje się zjawisko rozszerzania się metali pod wpływem wzrostu temperatury. Dwa złączone ze sobą paski metali przy wzroście temperatury o tę samą wartość wydłużają się o różne długo- ści, co powoduje skręcenie ukształtowanej w spiralę taśmy bimetalicznej i ruch wskazówki. Termometry tego typu nie są zbyt dokładne, ale wystarczą na przykład do zmierzenia tem- peratury w piekarniku.

zwinięta w ślimak taśma bimetaliczna połączona ze wskazówką

zwinięty drut (np. z platyny)

przewody doprowadzające prąd elektryczny

W termometrach oporowych wykorzystu- je się zjawisko zmiany oporu elektrycznego me- tali pod wpływem zmiany temperatury. Termo- metry takie muszą mieć zewnętrzne zasilanie. Składają się one z czujnika (umieszcza się go tam, gdzie chcemy zmierzyć temperaturę) oraz przyrządu pomiarowego, który podaje tempe- raturę na podstawie zmian płynącego prądu. Proste termometry oporowe mają dokładność pomiaru 1°C, a najdokładniejsze – rzędu 0,01°C.

Termodynamika

Uzupełnij luki w tekście, a następnie podkreśl poprawne uzupełnienie wniosku z obliczeń. Temperatura wody w czajniku podczas gotowania wzrosła od temperatury T 1 = 21°C do tem peratury T 2 = 100°C. Zmiana temperatury wyrażona w °C wynosi: ∆T = T 2 – T 1 = – = °C Jeśli początkową temperaturę wody wyrazimy w kelwinach, to otrzymamy: T 1 = K. Temperatura końcowa tejże wody wyrażona w kelwinach wynosiłaby T 2 = K. Zmiana temperatury wody wyrażona w kelwinach: ∆T = – = K Wniosek: Zmiana temperatury wyrażona w stopniach Celsjusza jest/ nie jest liczbowo równa zmianie tej temperatury wyrażonej w kelwinach.

Dla dociekliwych

W poniższej tabeli przedstawiono średnią prędkość cząsteczek amoniaku (NH 3 ) w zależno ści od temperatury.

Temperatura T [°C] 0 50 100 150 200 250 300 Prędkość cząsteczek v 6 @ms 633 688 740 788 833 876 917

a) Wykaż , że energia wewnętrzna gazu rośnie wraz z temperaturą.

b) Oblicz , ile razy średnia energia kinetyczna cząsteczki amoniaku jest większa w tempera turze 300°C niż w temperaturze 0°C. Co można powiedzieć o energii wewnętrznej tej samej ilości amoniaku w tych temperaturach?

• Energia wewnętrzna ciała to suma energii kinetycznej cząsteczek, z których jest ono zbudo- wane, i energii potencjalnej wzajemnego oddziaływania tych cząsteczek.
• Podstawową jednostką temperatury w układzie SI jest kelwin (1 K). 0 K = –273°C, natomiast 0°C = 273 K.
• W skali Kelvina za 0 K przyjęto najniższą możliwą temperaturę – temperaturę zera bezwzględnego.

Zapamiętaj!

34 Zmiana energii wewnętrznej

w wyniku pracy i przepływu

ciepła

Na dobry początek

Pod zdjęciami ilustrującymi sytuacje, w których energia wewnętrzna ciała wzrasta w wyniku wykonania pracy mechanicznej, wpisz : wzrasta Ew.

Rozwiąż dodatkowe zadania docwiczenia.pl Kod: F71AUS

A B C

D E F

Zaznacz strzałką kierunek przepływu ciepła przez ścianę w sytuacjach pokazanych na rysunkach. Napisz , w którym przypadku w takim samym czasie przez ścianę przepłynie więcej ciepła.

(^2) Jeśli dwa ciała mają taką samą temperaturę, przepływ ciepła nie zachodzi – mówimy w takiej sytuacji o równowadze termicznej.

na zewnątrz domu

wewnątrz domu

na zewnątrz domu

wewnątrz domu

20

30

10

0

° C

20

30

10

0

° C

20

30

10

0

° C

20

30

10

0

A. B. ° C

35 Sposoby przekazywania ciepła

Na dobry początek

Uzupełnij tabelę, wpisując we właściwe pola nazwy poniższych materiałów.

powietrze • styropian • szkło • miedź

• srebro • żelazo • cegła

Bardzo dobry przewodnik ciepła Słaby przewodnik ciepła^

Bardzo słaby przewodnik ciepła (bardzo dobry izolator ciepła)

Zaznacz znakiem X wszystkie możliwe sposoby przekazywania ciepła w wymienionych ośrodkach.

ciałach stałych cieczach gazach próżni Przewodnictwo Konwekcja może zachodzić w Promieniowanie

Obok przedstawiono obraz budynku zarejestrowany w podczerwieni za pomocą kamery termowizyjnej. Dany kolor na zdjęciu oznacza określoną temperatu rę (patrz skala temperatury po prawej stronie zdjęcia). a) Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań. Energia cieplna została przesłana z budynku do ka mery termowizyjnej poprzez przewodnictwo/ promie- niowanie. Miejsca, w których budynek jest najsłabiej izolowany, są na zdjęciu oznaczone kolorem czerwo- nym/ zielonym. b) Napisz , jak można zapobiegać utracie ciepła z budynku przedstawionego na zdjęciu, z ob szarów gdzie ciepło ,,ucieka” najbardziej.

Rozwiąż dodatkowe zadania docwiczenia.pl Kod: F76TQ

3 4,4°C

–8,8°C

Termodynamika

Zaznacz w tekście fragmenty dotyczące przepływu ciepła, a następnie przepisz je do tabeli i zapisz nazwę sposobu przepływu ciepła, z którym mamy do czynienia w opisanej sytuacji. Popołudnie było bardzo upalne. Już z daleka dało się zauważyć, jak powietrze faluje, unosząc się nad rozgrzaną jezdnią. – Uff, jak gorąco! – powiedział Tomek. Może wody sodowej z lodem?

• zapytała jego siostra Kasia. – Nie, dziękuję, niezdrowo jest pić w takie upały takie zimne napoje – odpowiedział Tomek. Kasia mimo to otworzyła lodówkę i wyjęła z niej butelkę z wodą. Kiedy chwyciła ją w dłoń, poczuła przyjemny chłód. W tym samym czasie Tomek spojrzał w okno. Na ulicy dostrzegł Piotrka, który jechał ulicą na rowerze. Otworzył okno, żeby go zawołać. Wychylił się i położył dłonie na parapecie. – Auuu, ale gorące! – krzyknął, szybko cofając ręce. Piotrek, który już wcześniej go zauważył, spojrzał w stronę kolegi i krzyknął do niego. – Zapomniałeś, że słońce mocno nagrzewa takie metalowe rzeczy? To musiało boleć. W tej chwili weszła do kuchni mama Kasi i Tomka. Otworzyła piekarnik, żeby wyjąć pieczeń. Z otwartego piecyka buchnęło gorące powietrze, unosząc się. Mama zbliżyła dłonie do bryt- fanny, ale gdy jej dotknęła, stwierdziła, że jednak jest zbyt gorąca, żeby wziąć ją w ręce i za- częła szukać rękawicy kuchennej.

Fragment tekstu Sposób przepływu ciepła powietrze faluje, unosząc się nad rozgrzaną jezdnią konwekcja

Czy na rysunku poprawnie narysowano obieg powietrza w pokoju z tradycyjnym grzejnikiem zawieszonym na ścia nie? Uzasadnij odpowiedź.

• Przewodnictwo cieplne zachodzi przy bezpośrednim kontakcie ciał o różnych temperaturach.
• Konwekcja polega na przemieszczaniu się ogrzanej cieczy (lub gazu) do góry, podczas gdy chłodniejsza ciecz (gaz) zajmuje miejsce ogrzanej.
• Promieniowanie to sposób przekazywania ciepła na odległość np. ze Słońca na Ziemię.

Zapamiętaj!

Termodynamika

Krok 3 Z przekształcenia wzoru na gęstość d = mV obliczamy masę powietrza: m = d ∙ V = (^) mkg 3 ∙ m 3 = kg Krok 4 (^) Brakuje nam jeszcze zmiany temperatury: ∆T = °C - °C = °C.

Po podstawieniu obliczonych wielkości do wzoru z kroku 2. otrzymujemy ilość dostarczone go ciepła: Q = c ∙ m ∙ ∆T = (^) kg J $ °C∙ kg ∙ °C = J Krok 5 Zapisujemy odpowiedź:

Do kulki ołowianej o masie 0,02 kg, której temperatura początkowa wynosiła 18°C, dostarczono 65 J ciepła. Oblicz temperaturę końcową tej kulki. Ciepło właściwe ołowiu wynosi 130 (^) kg J $ °C. Sposób I Wiemy, ile ciepła dostarczono kulce, znamy jej ciepło właściwe i masę, do obliczenia tempe ratury kulki możemy więc wykorzystać wzór Q = c ∙ m ∙ ∆T. Jeżeli przekształcimy go do postaci: DT = (^) c mQ $ , to obliczymy zmianę temperatury kulki:

,

T

kg

J

°C

kg C

J ° $

D = =

$ Znamy jej początkową temperaturę, więc końcowa temperatura kulki będzie równa: T = 18°C + 25°C = 43°C Sposób II Z definicji ciepła właściwego wynika, że aby ogrzać 1 kg ołowiu o 1°C należy dostarczyć 130 J ciepła. Do ogrzania o 1°C kulki ołowianej o masie 0,02 kg wystarczy więc: 0,02 ∙ 130 J = 2,6 J ciepła. Z treści zadania wiemy, że kulce dostarczono 65 J energii, czyli 65 : 2,6 = 25 razy więcej energii. Oznacza to, że dostarczonej energii wystarczy do ogrzania 0,02 kg ołowiu o 25°C. Znamy temperaturę początkową kulki, więc jej temperatura końcowa wyniesie: T = 18°C + 25°C = 43°C Odpowiedź: Po dostarczeniu kulce 65 J ciepła jej temperatura wyniesie 43°C.

Przykład

Korzystając z „Przykładu”, oblicz końcową temperaturę 4 kg wody o temperaturze począt kowej 15°C po dostarczeniu 252 kJ ciepła. Ciepło właściwe wody to 4200 (^) kg J $ °C.

Ciepło właściwe

Do 0,2 kg pewnej substancji o temperaturze początkowej 10°C dostarczano stale ciepło w tempie 100 J w ciągu każdej sekundy. a) Uzupełnij poniższą tabelę. Przyjmij, że podczas ogrzewania substancja nie zmieniła swo jego stanu skupienia.

Czas ogrzewania t [s] 20 40 60 80 100 Ilość dostarczonej energii Q [J] 2000 4000 Zmiana temperatury ΔT [°C] 25 50 Temperatura końcowa T [°C] 35 60

b) Wykorzystując dane z tabeli, dokończ spo rządzanie wykresu zależności temperatury od czasu ogrzewania. c) Zapisz temperaturę końcową, jaką osiągnę łaby ta substancja, gdybyśmy ogrzewali ją przez 200 s. d) Oblicz ciepło właściwe ogrzewanej substan cji, korzystając ze wzoru: c = (^) m Q $ DT.

Jeśli substancja jest ogrzewana ze stałą mocą, to zmiana jej temperatury jest proporcjonalna do czasu ogrzewania, pod warunkiem, że nie zmieni stanu skupienia.

Wykonaj doświadczenie docwiczenia.pl Kod: F75GTK

Wykonaj doświadczenie ukryte pod kodem QR.

20 40 60 80 100 t [s]

20

40

60

80

100

120

T [°C]

0

• Ilość pobranego przez ciało ciepła potrzebnego do uzyskania danego przyrostu temperatu- ry jest wprost proporcjonalna do masy tego ciała i zależy od rodzaju substancji, z której jest zbudowane.
• Ciepło właściwe określa, ile energii trzeba dostarczyć, aby zwiększyć temperaturę 1 kg danej substancji o 1 K (o 1°C).
• Ciepło właściwe to iloraz ciepła Q dostarczonego ciału i iloczynu jego masy m i przyrostu temperatury ΔT, obliczamy je ze wzoru: c = (^) m Q $ DT.

Zapamiętaj!

38 Topnienie i krzepnięcie

Na dobry początek

Na wykresach przedstawiono zależność temperatury od czasu ogrzewania – szkła oraz oło wiu. Podpisz wykresy nazwami odpowiednich substancji. Uzasadnij odpowiedź.

Przeanalizuj temperatury topnienia i wrzenia wybranych substancji, podane w tabeli 1. W tabeli 2. zaznacz znakiem X pierwiastki, które spełniają opisany w danym wierszu warunek. Tabela 1. Substancja ołów żelazo cynk glin miedź Temperatura topnienia [°C] 328 1536 420 660 1085 Temperatura wrzenia [°C] 1740 2750 907 2467 2570

Tabela 2. Pierwiastki, które: ołów żelazo cynk glin miedź podczas wzrostu temperatury od 200°C do 600°C zmienią stan skupienia X^ X w temperaturze 800°C będą w stanie ciekłym skrzepną, kiedy temperatura obniży się z 2000°C do 1000°C w temperaturze 1200°C będą w stanie gazowym podczas wzrostu temperatury od 2400°C do 2600°C przejdą ze stanu ciekłego w stan gazowy

Na wykresie na stronie 118 przedstawiono zależność temperatury T od ilości ciepła Q dostar czonego jednostajnie 0,2 kg lodu o początkowej temperaturze –10°C. Dostarczanie ciepła odbywało się ze stałą mocą. a) Nazwij procesy fizyczne odpowiadające zaznaczonym kolorami fragmentom wykresu. Wybierz właściwe określenia spośród podanych w ramce i uzupełnij legendę obok wykresu.

Rozwiąż dodatkowe zadania docwiczenia.pl Kod: F75F8T

czas ogrzewania czas ogrzewania

temperatura temperatura czas ogrzewania czas ogrzewania

temperatura temperatura

A. B.

Termodynamika

wrzenie • ogrzewanie ciała stałego • topnienie • ogrzewanie gazu • ogrzewanie cieczy

b) Wybierz poprawne dokończenie zdania. Z wykresu można odczytać, że do stopienia 0,2 kg lodu potrzebne jest A. 4,2 kJ ciepła. B. 67 kJ ciepła. C. 71,2 kJ ciepła. D. 79,6 kJ ciepła. c) Korzystając z informacji przedstawionych w podpunktach a) i b), oblicz ciepło topnienia lodu.

d) Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.

1. Topnienie lodu trwało ponad 10 razy dłużej niż podgrzewanie lodu odtemperatury –10°C do temperatury topnienia. P F 2. Ogrzewanie wody powstałej z lodu do temperatury 10°C trwało 2 razy krócejniż podgrzewanie lodu od temperatury –10°C do temperatury topnienia. P F 3. Ilość ciepła pobranego w procesie topnienia lodu zależy od jego masy: jeślijest ona większa, to potrzeba więcej ciepła do stopienia lodu. P F 4. Wykres ilustruje przemiany fazowe substancji o budowie bezpostaciowej,gdyż można z niego odczytać temperaturę topnienia. P F

10 20 30 40 50 60 70 80 Q [kJ]

4

0

8

T [°C]

4,2 71,

Legenda:

79,

Ciepło topnienia to ilość ciepła, jaką należy dostarczyć, aby w temperaturze topnienia zmienić 1 kg substancji z ciała stałego w ciecz.

• Ciała stałe o budowie krystalicznej mają stałą, ściśle określoną temperaturę topnienia i krzepnięcia. Dla takich ciał temperatury te są równe.
• Ciepło topnienia oblicza się jako iloraz ciepła Q potrzebnego do stopienia ciała (w tempera- turze topnienia) i jego masy m: ct = (^) mQ.
• Jednostką ciepła topnienia (krzepnięcia) jest 1 (^) kgJ^.

Zapamiętaj!