Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Notatki z filozofii opisujące postać Ericha Fromma; jego poglądy na człowieczenstwo i miłość.
Typologia: Notatki
1 / 6
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Autor: Magdalena Wielgos Wydział Psychologii Grupa: PD- Nr. Indeksu: 3593
Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania
Praca semestralna z Filozofii
Praca semestralna z filozofii do prof. dr hab. Wojciecha Słomskiego Warszawa, 2005
Erich Fromm (1900-1980) amerykański psycholog , filozof i psychoanalityk pochodzenia niemieckiego. Był jednym z najwybitniejszych i najbardziej wpływowych myślicieli XX wieku. Uczeń Freuda , praktykujący psychiatra i analityk , wykroczył daleko poza teorie mistrza.^1 ,,Humanistyczna psychoanaliza Fromma rozchodzi się zarówno z ortodoksyjnym freudyzmem , jak i z cała naukowa psychologia współczesna. Teoretyk, który w swych poglądach podkreślał szczególne znaczenie czynników kulturowych dla rozwoju i funkcjonowania osobowości człowieka. Pozostając w kręgu psychoanalizy, Fromm stworzył własny system, zwany psychoanalizą humanistyczną. Odrzucił biologizm klasycznej doktryny Z. Freuda i wprowadził do niej problematykę społeczną. W wadliwej organizacji życia społecznego widział on główne źródło deformacji osobowości współczesnego człowieka, w celach i działaniach zastępczych poszukującego sposobów przezwyciężenia poczucia samotności, zaspokojenia swoich najgłębszych potrzeb psychicznych za które uważał on miłość , twórczość i potrzebę przynależności.^2 Krytyk współczesnej cywilizacji przemysłowej, przeciwstawił jej wizję „zdrowego społeczeństwa”, stwarzającego jednostce szansę autentycznego życia i rozwoju.
(^1) Wendland Z., Zarys historii filozofii , Warszawa 1999, s.244. (^2) Tamże, s.245.
pełnego powrotu na łono przyrody, gdzie zanika różnica miedzy ludźmi a zwierzętami. Taki powrót jest jednak niemożliwy ponieważ ludzie bezpowrotnie utracili owa pierwotna harmonie przyrody i nie ma sposobu jej przywrócenia. Zostają im wiec tylko dwie możliwości: mogą stworzyć sobie nowy , czysto ludzki ład, który będzie się opierał na wolności i rozumie , bądź tez mogą wyrzec się własnej ludzkiej natury i ,,uciec,, przed wolnością. Zdaniem Fromma konflikt ten musi sprowadzać się do konfliktu wewnętrznego na gruncie ,,religii”. Historia ludzkości jest historia sporu miedzy postępową a regresywną formą religii, miedzy religią autorytatywna i humanistyczną. Istota religii autorytatywnej jest podporządkowanie człowieka wartościom takim jak : Naród , Bóg , Rynek. Ta forma religii odbiera człowiekowi wolność , dając mu w zamian pozory bezpieczeństwa i spokoju. Jest ona zdaniem Fromma nieustannym zagrożeniem i czynnikiem regresu, jest ,,choroba psychiczna” , ,,neurozą” jednostki i całego społeczeństwa. Natomiast ,,religia humanistyczna,, pozwala na pełna afirmacje wolności i kształtuje prawdziwe więzi międzyludzkie. Jest ,,religia,, twórczej postawy wobec świata i miłości do ludzi, społeczeństwa. Tylko ona niesie ze sobą zdrowie i daje szanse prawdziwego postępu. 4 W książce The Sane Society Fromm wyszczególnił pięć specyficznie ludzkich potrzeb( potrzeba : związania się, transcendencji, zakorzenienia, poczucia tożsamości, układu odniesienia i czci.) ,a także formy ich właściwego zaspokojenia oraz konsekwencje , jakie wynikają z ich nie zaspokojenia. Wśród tych pięciu cech ostatnia , czyli potrzeba układu odniesienia i czci jest zdaniem Fromma najważniejsza. Fromm uważał ,że jednostka pozbawiona możliwości realizacji tej potrzeby(niezaspokojona) postępuje nieracjonalnie , czego wynikiem są m.in. psychozy. W roku 1941 ukazała się książka pt. Ucieczka od wolności w której charakteryzował Fromm człowieka przez jedna wyjątkowo ludzką potrzebę lub właściwość, która była potrzeba związania się ze światem i pragnienie uniknięcia samotności. Fromm przedstawił w niej historyczne ujęcie stadium życia ludzi , które nastąpiło po zerwaniu przez gatunek ludzki pierwotnych więzów z naturą.
(^4) Tamże, s.215-.
Istota tego stadium było podporządkowanie się jednostek ludzkich społeczeństwu jako całości wraz ze swymi ponadindywidualnymi strukturami , charakteryzującymi wczesne ustroje społeczno-polityczne. Zdaniem Fromma od tego momentu postępował proces ,, indywiduacji” , czyli proces zdobywania przez ludzi pozycji i świadomości. Uważał on iż zjawisko ,,więzi pierwotnej,, dotyczy wszystkich ludzi i powtarza się współcześnie w indywidualnej historii każdej jednostki ludzkiej.^5 Analizując historyczny proces dochodzenia ludzi do wolności , Fromm podkreślał dwuznaczność zagadnienia wolności. Wprowadził on pojęcie ,,wolności od,, , która interpretował jako wolność negatywna ,jako wolność od więzów przyrodniczych i społecznych , od form zniewolenia, braków i niedostatków. Wolność została okupiona poczuciem samotności , izolacji i braku bezpieczeństwa, zwątpieniem w sens życia , przekonaniem jednostek o własnej bezsilności i bezwartościowości. Jakie jest znaczenie wolności dla współczesnego człowieka? Głównym przesłaniem książki pt. Ucieczka od wolności jest , ze człowiek współczesny, uwolniony od ,,więzów pierwotnych,, nie zyskał wolności w sensie pozytywnego urzeczywistnienia swego ,,Ja,,.^6 Wolność mimo ,ze przyniosła mu niezależność i władze rozumu , uczyniła go samotnym ,lękliwym i bezsilnym. Współczesne problemy egzystencji jednostek ludzkich objawiają się w postaci patologii, do których nalezą: tendencja sadomasochistyczna , niszczycielska i konformizm automatu. Tendencje te wynikają zdaniem Fromma z poczucia niepewności jednostek odizolowanych(odosobnionych)
. W obu tendencjach najważniejszym elementem jest symbioza ,która polega na tym , ze ani masochiści , ani sadyści nie mogą żyć bez innych. W tendencji niszczycielskiej( destrukcji) niezbędnym elementem jest dążenie do fizycznego unicestwienia jej podmiotu. W mechanizmie trzecim – konformizmie automatu chodzi o pełne podporządkowanie się grupie ,instytucji, panującym zwyczajom czy poglądom. W tej interesującej książce Fromm wskazał także ogólny sposób dwie jego zdaniem najważniejsze części składowe pozytywnej wolności. Są nimi: miłość i twórcza praca.
(^5) Strelau J., Psychologia tom 2 , Gdańsk 2004.s.621-622. (^6) Wendland Z., Zarys historii …, dz.cyt., s.248-249.
