6
Zdaniem Fromma w dzisiejszych czasach pożądanie fizyczne często mylone jest
z miłością. Dzieje się tak dlatego ,że miłość budzi naturalne pragnienia seksualne,
a stosunek fizyczny je zaspakaja, nie wyraża on jednak jedynie własnych potrzeb,
a przede wszystkim realizuje czułość jaką mamy do zaoferowania drugiej osobie.
Bez miłości ludzie nadal są po akcie seksualnym tak daleko od siebie jak byli.8
Człowiek żyje w samotności, ale odnajduje wiele form i sposobów aby z niej uciec.
Są te szkodliwe jak narkotyki, alkoholizm, w który popada coraz więcej ludzi.
Jednak uświadamiają oni sobie, że po upływie działania tych środków osamotnienie
wydaje się im jeszcze większe. Inni próbują żyć według reguł i zasad, które im inni
narzucili, w ten sposób sami się zniewalają.
Sposobem ucieczki jest także działanie twórcze, ale jedynie w obrębie własnej
jednostki. Twórca (artysta, uczony, budowniczy itp. zespala się ze swoim
tworzywem, odnajdując w ten sposób wewnętrzny spokój i satysfakcję). Zdaniem
Fromma, proces ten dokonuje się jednak często tylko w sferze osobistych przeżyć
i doznań, nie umożliwia więc pełnej realizacji zakorzenionego w nas poczucia
zespolenia z ludźmi.
Te sposoby nigdy nie są idealne i w pełni nie rozwiązują problemu samotności.
Fromm znajduje jednak taką formę ucieczki, która jego zdaniem daje pełną
satysfakcję, poczucie zespolenia z innym człowiekiem, osiągnięcia tego
najpotężniejszego z pragnień, jakim jest zjednoczenie się z innym człowiekiem
w miłości. Fromm opisuje miłość matczyną (jako najbardziej doskonałą,
altruistyczną, pozbawianą egoizmu formę), erotyczną (jako wynik pożądania
seksualnego), miłość Boga (który oferuje nam ją zawsze, jest też jakby „lekarstwem
na samotność”). Fromm udowadnia, że wartości tj.: miłość braterska, macierzyńska
i erotyczna są zjawiskami stosunkowo rzadkimi i dążą do rozbicia. . Miłość to
działanie, a kochać to znaczy dawać, nie tylko brać i każdy może kochać, jest to
jedynie kwestia zdolności, których można się nauczyć. Proces nauki dzieli on na dwa
etapy: teoretyczny i praktyczny.
Uczenie się miłości wymaga jednak dużego skupienia i zaangażowania się w naukę.
Miłość nie jest bynajmniej łatwym uczuciem, które może stać się udziałem każdego,
niezależnie od stopnia osiągniętej dojrzałości.
8Tamże , s.72-89.
