Czy socjalizm dziś jest możliwy - Notatki - Filozofia | Notatki Filozofia, poglądy filozofów

Czy socjalizm dziś jest możliwy

Czy socjalizm dziś jest możliwy Socjalizm (łac.societas - wspólnota) w

najprostszym tłumaczeniu jest to wieloznaczne pojęcie, odnoszące się do

prób zmniejszenia nierówności społecznych i upowszechnienia świadczeń

socjalnych, lub poddania gospodarki kontroli społecznej (poprzez instytucje

państwowe, samorządowe, korporacyjne lub spółdzielcze). Częścią

wspólną wszystkich odmian socjalizmu jest (częściowe lub całkowite)

odrzucenie idei kapitalistycznego wolnego rynku, ograniczenie własności

prywatnej oraz promowanie idei sprawiedliwości społecznej.Uściślając, jest

to rodzaj ideologii politycznej, wywodzącej się z utopijnej ﬁlozoﬁi

politycznej rozwijanej w latach 30. i 40. XIX wieku we Francji (np. Henri de

Saint-Simon, Pierre Leroux, Charles Fourier) i Anglii (Robert Owen). Celem

socjalistów było zbudowanie społeczeństwa bez ubóstwa, gdzie siły

rynkowe nie są głównym mechanizmem podziału bogactwa oraz w którym

funkcjonowanie społeczeństwa opiera się na wspólnej własności,

wzajemnej współpracy i altruizmie. Teoretykami socjalizmu połowy XIX w.

byli: Karol Marks, Fryderyk Engels, Pierre Proudhon i Michał Bakunin twórcy

marksizmu, anarchizmu i anarchokolektywizmu. Wkrótce na gruncie

marksistowskiej wersji socjalizmu powstała ideologia komunistyczna oraz

ideologia socjaldemokratyczna. Elementy ideologii socjalistycznej były

także łączone z nacjonalizmem (nazizm), chrześcijaństwem, islamem

etc.Szukając materiałów, na których mogłabym oprzeć swoje przemyślenia

znalazłam takie określenia tego terminu: SOCJALIZM KSIĄŻKOWY: Masz

dwie krowy. Rząd je zabiera i umieszcza w oborze razem z krowami innych.

Ty musisz opiekować się wszystkimi krowami. Rząd wydaje Ci tyle mleka,

ile potrzebujesz. SOCJALIZM PRAWDZIWY: Masz dwie krowy. Rząd zabiera

je i umieszcza w oborze razem z krowami innych. Zajmują się nimi dawni

hodowcy kurczaków. Ty musisz zajmować się kurczakami, które rząd

odebrał ich hodowcom. Rząd daje Ci tyle mleka i jajek, ile zgodnie z

przepisami potrzebujesz. NARODOWY SOCJALIZM (FASZYZM): Masz dwie

krowy. Rząd zabiera obie, wynajmuje Cię, żebyś się nimi opiekował i

sprzedaje Ci mleko z ﬂagą państwową.Czy zatem, w kapitalistycznym

świecie, którym rządzi pieniądz prywatny, należący do jednostek,

przedsiębiorstw i prywatnych inwestorów, broniącym prawa przedsiębiorcy

do wyzyskiwania pracowników, osiągania zysków i uznawania tej wolności

za wskaźnik skuteczności, jest jeszcze możliwe wpojenie idei socjalizmu

Na to pytanie postaram się znaleźć odpowiedź.Powszechnie wiadomo, że

upadły systemy określające siebie jako socjalistyczne. Nigdzie nie

udowodniono, że ideały i wartości socjalistyczne (kontrola pracowników

nad organizacją i celami produkcji, zniesienie wszelkich form ucisku,

demokracja podporządkowująca ekonomię zaspokajaniu potrzeb

społecznych, a nie zyskowi) są zdyskredytowane, ani że są one przyczyną

tych porażek, albo, że w ogóle są utopijne. Można zresztą rozumieć wyraz

utopia w podwójnym znaczeniu. W pierwszym używa się go mówiąc, że

cel jest utopijny , bo nie można go zrealizować, czyli trzeba z niego

zrezygnować (tak twierdzą właśnie przeciwnicy socjalizmu, dowodząc, że

każdy projekt socjalistyczny prowadzi w rzeczywistości do dyktatury partii

i jest po prostu nieskuteczny, ale to ich wyznanie wiary ,

niepotwierdzone). W drugim znaczeniu można mówić, że projekt

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Czy socjalizm dziś jest możliwy - Notatki - Filozofia i więcej Notatki w PDF z Filozofia, poglądy filozofów tylko na Docsity!

Czy socjalizm dziś jest możliwy

Czy socjalizm dziś jest możliwy Socjalizm (łac.societas - wspólnota) w najprostszym tłumaczeniu jest to wieloznaczne pojęcie, odnoszące się do prób zmniejszenia nierówności społecznych i upowszechnienia świadczeń socjalnych, lub poddania gospodarki kontroli społecznej (poprzez instytucje państwowe, samorządowe, korporacyjne lub spółdzielcze). Częścią wspólną wszystkich odmian socjalizmu jest (częściowe lub całkowite) odrzucenie idei kapitalistycznego wolnego rynku, ograniczenie własności prywatnej oraz promowanie idei sprawiedliwości społecznej.Uściślając, jest to rodzaj ideologii politycznej, wywodzącej się z utopijnej filozofii politycznej rozwijanej w latach 30. i 40. XIX wieku we Francji (np. Henri de Saint-Simon, Pierre Leroux, Charles Fourier) i Anglii (Robert Owen). Celem socjalistów było zbudowanie społeczeństwa bez ubóstwa, gdzie siły rynkowe nie są głównym mechanizmem podziału bogactwa oraz w którym funkcjonowanie społeczeństwa opiera się na wspólnej własności, wzajemnej współpracy i altruizmie. Teoretykami socjalizmu połowy XIX w. byli: Karol Marks, Fryderyk Engels, Pierre Proudhon i Michał Bakunin twórcy marksizmu, anarchizmu i anarchokolektywizmu. Wkrótce na gruncie marksistowskiej wersji socjalizmu powstała ideologia komunistyczna oraz ideologia socjaldemokratyczna. Elementy ideologii socjalistycznej były także łączone z nacjonalizmem (nazizm), chrześcijaństwem, islamem etc.Szukając materiałów, na których mogłabym oprzeć swoje przemyślenia znalazłam takie określenia tego terminu: SOCJALIZM KSIĄŻKOWY: Masz dwie krowy. Rząd je zabiera i umieszcza w oborze razem z krowami innych. Ty musisz opiekować się wszystkimi krowami. Rząd wydaje Ci tyle mleka, ile potrzebujesz. SOCJALIZM PRAWDZIWY: Masz dwie krowy. Rząd zabiera je i umieszcza w oborze razem z krowami innych. Zajmują się nimi dawni hodowcy kurczaków. Ty musisz zajmować się kurczakami, które rząd odebrał ich hodowcom. Rząd daje Ci tyle mleka i jajek, ile zgodnie z przepisami potrzebujesz. NARODOWY SOCJALIZM (FASZYZM): Masz dwie krowy. Rząd zabiera obie, wynajmuje Cię, żebyś się nimi opiekował i sprzedaje Ci mleko z flagą państwową.Czy zatem, w kapitalistycznym świecie, którym rządzi pieniądz prywatny, należący do jednostek, przedsiębiorstw i prywatnych inwestorów, broniącym prawa przedsiębiorcy do wyzyskiwania pracowników, osiągania zysków i uznawania tej wolności za wskaźnik skuteczności, jest jeszcze możliwe wpojenie idei socjalizmu Na to pytanie postaram się znaleźć odpowiedź.Powszechnie wiadomo, że upadły systemy określające siebie jako socjalistyczne. Nigdzie nie udowodniono, że ideały i wartości socjalistyczne (kontrola pracowników nad organizacją i celami produkcji, zniesienie wszelkich form ucisku, demokracja podporządkowująca ekonomię zaspokajaniu potrzeb społecznych, a nie zyskowi) są zdyskredytowane, ani że są one przyczyną tych porażek, albo, że w ogóle są utopijne. Można zresztą rozumieć wyraz utopia w podwójnym znaczeniu. W pierwszym używa się go mówiąc, że cel jest utopijny , bo nie można go zrealizować, czyli trzeba z niego zrezygnować (tak twierdzą właśnie przeciwnicy socjalizmu, dowodząc, że każdy projekt socjalistyczny prowadzi w rzeczywistości do dyktatury partii i jest po prostu nieskuteczny, ale to ich wyznanie wiary , niepotwierdzone). W drugim znaczeniu można mówić, że projekt

socjalistyczny jest utopią , ponieważ uosabia aspiracje, cele, które dotąd nie były nigdy zrealizowane. Jednak te cele są nie tylko uzasadnione, ale nawet można udowodnić dzięki licznym przykładom z przeszłości, że za każdym razem, kiedy zbliżano się do tych celów, powodowało to wielką mobilizację energii społecznej, wiedzy, solidarności (np. podczas rewolucji Solidarności 1980 1981).Ideały socjalistyczne nie tylko są potencjalnym źródłem wielkiej skuteczności, ale widać teraz, że ponieważ nie były one wdrożone w życie w krajach nazywanych socjalistycznymi , te ostatnie upadły. Skoro podstawą socjalizmu jest klasa robotnicza trzeba ustalić pewne fakty. Nigdy nie istniała jednorodna klasa robotnicza, bez podziału na płeć, bez podziałów narodowych, bez różnic w kwalifikacji. To partie, które utrzymywały, że rządzą w imię klasy robotniczej na jej plecach narzuciły ten dogmat. Należy zrezygnować z idei, że jedna partia może uosabiać historyczne interesy proletariatu. Poza tym walka o socjalizm nie jest tylko ruchem robotników na szczęście dla nich. Mogą ją prowadzić także ci, którzy żyją ze swojej pracy nikogo nie wykorzystując pracownicy w szerokim tego słowa znaczeniu, drobni rolnicy, intelektualiści, oraz wszyscy ci, którzy odczuwają skutki społeczne, kulturalne, ekologiczne kapitalizmu. Ruch oporu wobec światowego kapitalizmu nie odniesie sukcesów, jeżeli ruch robotniczy , pracownicy nie włączą się do niego, jeżeli nie dojdzie do połączenia tych, którzy pierwsi się zmobilizowali i tych, którym problemy codziennego życia i warunki pracy przeszkadzają w stawianiu oporu.Wielką zmianą wprowadzoną przez kapitalizm jest upowszechnienie stosunków towarowych widać to bardzo dobrze po efektach obecnej globalizacji, która jest kapitalistyczna, ponieważ chce wszystko przekształcić w towar od służb publicznych po ciało i genom ludzki. Trzeba by było odrzucić rynek kapitałowy (giełda, na której wzrost bezrobocia powoduje wzrost wartości akcji). Trzeba by było sprzyjać przejrzystym formom finansowania funduszom inwestycyjnym i bankom podporządkowanym kontroli publicznej.Trzeba by było także podważyć istnienie rynku pracy , czyli mechanizmu przekształcania pracownika w dodatek do maszyny. Nie oznacza to zniesienia dochodu pieniężnego (płacy), której kryteria muszą być jednak uzgodnione, ani konieczności istnienia pewnego rynku miejsc pracy : instytucji informujących o możliwościach zatrudnienia, ułatwiających przekwalifikowanie. Musielibyśmy w końcu generalnie podważyć dyktaturę rynku, czyli swobodę i dominację mechanizmów towarowych. Jednak czy nie jest to w tej chwili zdecydowanie niemożliwe Czy tak silnie zmieniająca się polityka, gospodarka i rynek nie dałyby się teraz zawrócić na inny tor Trzeba socjalistyczny projekt postawić na nogi, czyli wyjść od praw obywatelskich i jego celów ekonomia podporządkowana zaspokajaniu potrzeb, by rozważać nie mając gotowej jednej recepty kwestię własności, tak żeby była skuteczna, czyli kontrolowana przez społeczeństwo na bazie kryteriów, które samo wysunęło i które może zmienić. Prawo zarządzania przez pracowników/konsumentów musi być rozważane na różnych poziomach, gdzie zarządzanie może być skuteczne: od poziomu zakładu do całego terytorium, przechodząc przez poziom gmin i branż produkcyjnych. Musimy bardziej zastanawiać się nad uspołecznieniem własności niż nad jedną jej formą prawną własnością państwową. Kilka przykładów: rolnicy, drobni właściciele swojej ziemi, mogą być zrzeszeni w spółdzielniach, a te

Czy socjalizm dziś jest możliwy - Notatki - Filozofia, Notatki z Filozofia, poglądy filozofów

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Czy socjalizm dziś jest możliwy - Notatki - Filozofia i więcej Notatki w PDF z Filozofia, poglądy filozofów tylko na Docsity!