Czym jest poststrukturalizm?
oTrzeci etap rozwoju strukturalizmu
oKryzys teorii/wielkich narracji – opowieści naukowe, które są w stanie objąć wszystko
oNegatywna tradycja dla dekonstrukcjonistów – odbicie od myślenia strukturalistycznego;
zakwestionowanie; paradoksalnie zapoczątkuje poststrukturalizm
oNurt o charakterze meta(samo zwrotność)teoretycznym, przewartościowujący status
poznawczy i ontologiczny (nie jest już tym czym była, bo traci swój uniwersalny charakter i
zmienia się sposób rozumienia przedmiotu badań; poszerzenia pojęcia, rozmycie granic)
teorii literatury, zmieniający jej cele i status jej funkcjonowania
oNurt ten zrozumieć można na tle myśli strukturalistycznej
oRamy czasowe przełomu poststr. – symboliczny początek to rok 1966 (w Polsce znacznie
później) – data wygłoszenia przez Derridę referatu: „Struktura, znak i gra w dyskursie nauk
humanistycznych” – manifest, początek „metodologii” dekonstrukcjonizmu( w Polsce w
1986)
oCo zakwestionowali poststrukturaliści?
Kantowski model apriorycznej i arbitralnej racjonalności -
Istnienie neutralnego niezaangażowania podmiotu
Obecność neutralnego naukowego dyskursu
NIE istnieje coś takiego jak racjonalny podmiot, czynności poznawcze są
uwarunkowane czasem i miejscem, zakwestionowali niezależność podmiotu d
przedmiotu
„Nie ma faktów, są tylko interpretacje”
Trzy pojęcia:
Ponowoczesność - czyli stan cywilizacji; najszersze pojęcie, największy obszar zjawisk, opisuje
wszystko w czym żyjemy; my jako ludzkość tracimy optymistyczną wiarę w moc postępu (wynalazki –
postęp = remedium na wszystko, nie kwestionowane dobro, a w ponow. Zdajemy sobie sprawę o
drugiej stronie tego postępu; Bauman – zauważa zaangażowanie cywilizacyjnych mechanizmów);
„ciemna strona bywa bardzo ciemna”
Postmodernizm - czyli stan estetyki; zjawiska mające miejsce w sztuce; zjawisko analogiczne do
ponow.; poj. modernizm – oznacza modernizm w znaczeniu anglosaskim (sztuka awangardowa –
poszukiwała nowych sposobów wyrazu, odchodziła od paradygmatu realistycznego, poszukiwała
nowych środków wyrazu (eksperymentalnych)); „w literaturze wszystko już się zdarzyło” – świadome
chwytanie po wcześniej używane chwyty
Poststrukturalizm - czyli stan wiedzy humanistycznej, do działalności badawczej ; najwęższe
znaczenie; stan wiedzy humanistycznej po strukturalizmie
Strukturalizm:
Jedyna XX-wieczna orientacja, która okazała się zdolna do efektywnego wpływu na wszelkie główne
dziedziny dyscypliny – Sławiński
Znaczenie strukturalizmu:
