Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Diagnostyka ultrasonograficzna mięśni i ścięgien biodrowo - lędźwiowych u psów, Publikacje z Weterynaria

Artykuł opublikowany w: WETERYNARIA W PRAKTYCE

Typologia: Publikacje

2019/2020

Załadowany 03.08.2020

Grzegorz_Br
Grzegorz_Br 🇵🇱

4.5

(15)

98 dokumenty

1 / 4

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
DIAGNOSTYKA/USG
WETERYNARIA W PRAKTYCE
81
www.weterynaria.elamed.pl
MAJ • 5/2019
wego, dlatego ważne jest przeprowa-
dzenie badania ultrasonograficznego
mięśni biodrowo-lędźwiowych u psów
z podejrzeniem urazu w celu diagno-
styki różnicowej przyczyn zaburzone-
go chodu.
Anatomia
Mięsień biodrowo-lędźwiowy jest naj-
silniejszym z zespołu mięśni wewnątrz-
miedniczych, do których należą rów-
nież mięśnie lędźwiowy mniejszy
i czworoboczny lędźwi (1, 2).
Mięsień biodrowo-lędźwiowy składa
się z mięśnia lędźwiowego większego
i biodrowego, leży brzusznie do mięśnia
czworogłowego lędźwi oraz grzbietowo
do mięśnia lędźwiowego mniejszego.
Mięsień lędźwiowy większy rozpo-
czyna się na trzonach i wyrostkach
poprzecznych kręgów lędźwiowych,
a także na jednym lub dwóch kręgach
piersiowych. Mięsień biodrowy skła-
da się z dwóch brzuśców bocznego
i przyśrodkowego. Oba brzuśce łączą
się w jedno ścięgno, które kończy się ra-
zem z mięśniem lędźwiowym większym
na krętarzu mniejszym kości udowej.
Ostre i przewlekłe urazy grup mięśni
biodrowo-lędźwiowych to temat cieszą-
cy się coraz większym zainteresowa-
niem wśród lekarzy weterynarii i fizjo-
terapeutów. Wynika to z popularyzacji
wśród właścicieli czworonogów tzw. dog
agility kontuzyjnego sportu, w któ-
rym pies z dużą prędkością pokonuje
specjalny tor przeszkód. Wśród psów
uprawiających ten rodzaj aktywności,
urazy i przeciążenia mięśni biodrowo-
-lędźwiowych występują dość często.
Liczne kontuzje u psów spowodowa-
ły, że w ostatnich latach coraz większą
uwagę zwraca się na diagnozę i lecze-
nie tej grupy mięśni.
Objawy kliniczne ostrego lub prze-
wlekłego uszkodzenia mięśnia bio-
drowo-lędźwiowego mogą obejmo-
wać zaburzenia chodu, kulawizny
ze zmniejszonym wydłużeniem stawu
biodrowo-udowego, ból przy dotyku
i zaniki mięśniowe kończyny, w której
doszło do urazu. Kulawizna wynikająca
z choroby opisywanego mięśnia może
być podobna do kulawizny u psów
z uszkodzeniem więzadła krzyżowego
przedniego czy dysplazji stawu biodro-
dr n. wet. Anna Kosiec-Tworus
Klinika Weterynaryjna Puławska w Warszawie
Lecznica Legwet w Legionowie
Ultrasound diagnostics of muscles and tendons of the iliopsoas in dogs
Diagnostyka
ultrasonograficzna
mięśni i ścięgien
biodrowo-lędźwiowych
u psów
Streszczenie
Uszkodzenia grup mięśni biodrowo-lędź-
wiowych budzą zainteresowanie ze stro-
ny lekarzy weterynarii i fizjoterapeutów.
W ostatnich latach coraz więcej psów
zmaga się z kontuzjami, które są efektem
sportów typu dog agility. Przyczyniają się
one do powstawania uszkodzenia mię-
śnia biodrowo-lędźwiowego, powodu-
jąc m.in. zaburzenia chodu i kulawizny.
Abstract
Damage to the ilio-lumbar muscle groups
is of interest to veterinarians and physio-
therapists. In recent years, more and more
dogs are struggling with injuries that are
the result of dog agility sports. They con-
tribute to the formation of damage to the
iliopsoas muscle causing, among others
gait and lameness disorders.
Słowa kluczowe
mięsień biodrowo-lędźwiowy, ultraso-
nografia, pies, aktywność, uraz
Keywords
iliopsoas muscle, ultrasound, dog, agi-
lity, injury
pf3
pf4

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Diagnostyka ultrasonograficzna mięśni i ścięgien biodrowo - lędźwiowych u psów i więcej Publikacje w PDF z Weterynaria tylko na Docsity!

WETERYNARIA W PRAKTYCE DIAGNOSTYKA/USG

wego, dlatego ważne jest przeprowa- dzenie badania ultrasonograficznego mięśni biodrowo-lędźwiowych u psów z podejrzeniem urazu w celu diagno- styki różnicowej przyczyn zaburzone- go chodu.

Anatomia Mięsień biodrowo-lędźwiowy jest naj- silniejszym z zespołu mięśni wewnątrz- miedniczych, do których należą rów- nież mięśnie lędźwiowy mniejszy i czworoboczny lędźwi (1, 2). Mięsień biodrowo-lędźwiowy składa się z mięśnia lędźwiowego większego i biodrowego, leży brzusznie do mięśnia czworogłowego lędźwi oraz grzbietowo do mięśnia lędźwiowego mniejszego. Mięsień lędźwiowy większy rozpo- czyna się na trzonach i wyrostkach poprzecznych kręgów lędźwiowych, a także na jednym lub dwóch kręgach piersiowych. Mięsień biodrowy skła- da się z dwóch brzuśców – bocznego i przyśrodkowego. Oba brzuśce łączą się w jedno ścięgno, które kończy się ra- zem z mięśniem lędźwiowym większym na krętarzu mniejszym kości udowej.

Ostre i przewlekłe urazy grup mięśni biodrowo-lędźwiowych to temat cieszą- cy się coraz większym zainteresowa- niem wśród lekarzy weterynarii i fizjo- terapeutów. Wynika to z popularyzacji wśród właścicieli czworonogów tzw. dog agility – kontuzyjnego sportu, w któ- rym pies z dużą prędkością pokonuje specjalny tor przeszkód. Wśród psów uprawiających ten rodzaj aktywności, urazy i przeciążenia mięśni biodrowo- -lędźwiowych występują dość często. Liczne kontuzje u psów spowodowa- ły, że w ostatnich latach coraz większą uwagę zwraca się na diagnozę i lecze- nie tej grupy mięśni. Objawy kliniczne ostrego lub prze- wlekłego uszkodzenia mięśnia bio- drowo-lędźwiowego mogą obejmo- wać zaburzenia chodu, kulawizny ze zmniejszonym wydłużeniem stawu biodrowo-udowego, ból przy dotyku i zaniki mięśniowe kończyny, w której doszło do urazu. Kulawizna wynikająca z choroby opisywanego mięśnia może być podobna do kulawizny u psów z uszkodzeniem więzadła krzyżowego przedniego czy dysplazji stawu biodro-

dr n. wet. Anna Kosiec-Tworus Klinika Weterynaryjna Puławska w Warszawie Lecznica Legwet w Legionowie

Ultrasound diagnostics of muscles and tendons of the iliopsoas in dogs

Diagnostyka

ultrasonograficzna

mięśni i ścięgien

biodrowo-lędźwiowych

u psów

Streszczenie Uszkodzenia grup mięśni biodrowo-lędź- wiowych budzą zainteresowanie ze stro- ny lekarzy weterynarii i fizjoterapeutów. W ostatnich latach coraz więcej psów zmaga się z kontuzjami, które są efektem sportów typu dog agility. Przyczyniają się one do powstawania uszkodzenia mię- śnia biodrowo-lędźwiowego, powodu- jąc m.in. zaburzenia chodu i kulawizny.

Abstract Damage to the ilio-lumbar muscle groups is of interest to veterinarians and physio- therapists. In recent years, more and more dogs are struggling with injuries that are the result of dog agility sports. They con- tribute to the formation of damage to the iliopsoas muscle causing, among others gait and lameness disorders.

Słowa kluczowe mięsień biodrowo-lędźwiowy, ultraso- nografia, pies, aktywność, uraz

Keywords iliopsoas muscle, ultrasound, dog, agi- lity, injury

DIAGNOSTYKA/USG WETERYNARIA W PRAKTYCE

Mięsień biodrowo-lędźwiowy stabi- lizuje kręgosłup oraz umożliwia ruch do przodu kończyny podczas zginania stawu biodrowego oraz skręcenie stawu kolanowego na zewnątrz. Ten zespół mięśniowy unerwiony jest przez nerw udowy i lędźwiowy.

Badanie ultrasonograficzne

- obraz prawidłowy Przyczep mięśnia lędźwiowego więk- szego do kręgu lędźwiowego L3 naj- lepiej uwidocznić, obrazując najpierw kość krzyżową w przekroju podłuż- nym, a następnie przesuwając sondę doczaszkowo, licząc kręgi od L7 do L3. Po zobrazowaniu trzonu kręgu L3 wi- doczny staje się mięsień lędźwiowy w postaci struktury hypoechogenicz- nej z hiperechoicznymi, liniowymi strukturami położonymi w sposób rów- noległy do osi długiej mięśnia. W przy- padku gdy mięsień lędźwiowy większy przyczepia się do kręgu L2, jego uwi-

docznienie może sprawić trudność z powodu zwiększonej głębokości jamy brzusznej na tym poziomie. Część środkową brzuśca mięśnia można uwi- docznić brzusznie w stosunku do każ-

dego trzonu i wyrostka poprzecznego kręgu (ryc. 1). Przyczep mięśnia biodro- wego jest nie do zobrazowania w bada- niu ultrasonograficznym. Ścięgno mię- śnia biodrowo-lędźwiowego przyczepia

Ostre uszkodzenia mięśnia biodrowo-lędźwiowego Klasyfikacja urazu

Wyróżnia się 3 stopnie urazu mięśnia biodrowo-lędźwiowego:

I Towarzyszy nieznacznemu naciągnięciu mięśnia, powodując niewielki,

lokalny obrzęk na obszarze nie większym niż 5% jego powierzchni, bez

uszkodzenia wewnętrznej struktury. Funkcja mięśnia pozostaje prawi-

dłowa. Objawy wycofują się po około tygodniu.

II Towarzyszy średniemu naciągnięciu, powodując zmniejszenie siły mięśnio-

wo-ścięgnistej. Powierzchnia uszkodzenia jest większa niż 5%, powodując

zatarcie struktury włóknistej mięśnia wtórnie do obrzęku i krwawienia.

III Towarzyszy silnemu urazowi, powodując rozdarcie powięzi mięśnia

z dużym obrzękiem i krwiakami, powodując zatarcie struktury na dużym

obszarze.

3

1

4

2

Ryc. 1. Ścięgno mięśnia biodrowo-lędźwiowego (strzałka żółta), krętarz mniejszy (strzałka różowa); Ryc. 2. Brzusiec mięśnia biodrowo-lędźwiowego; Ryc. 3. Ostre uszkodzenie brzuśca mięśnia biodrowo-lędźwiowego. Strzałka – obszar hipoechogeniczny odpowiadający miejscu uszkodzenia; Ryc. 4. Płyn w okolicy przyczepu jako konsekwencja naderwania (strzałka)

ryc. archiwum autorki

DIAGNOSTYKA/USG WETERYNARIA W PRAKTYCE

Ryc. 5. Przewlekła przebudowa mięśnia biodrowo-lędźwiowego

Ryc. 6. Płyn w kaletce biodrowo-lędźwiowej (strzałka)

Neuropatia nerwu udowego

Neuropatia nerwu udowego jest konsekwencją bliskiego położenia

mięśnia względem nerwu. W wyniku ucisku obrzękniętego mięśnia

wtórnie do zmian ostrych lub przewlekłych dochodzi do usidlenia

nerwu, wywołując takie objawy kliniczne, jak: ból, zanik i osłabienie

mięśnia czworogłowego, zniesienie odruchu kolanowego i upośle-

dzenie czucia na przednio-przyśrodkowej części uda. W badaniu ul-

trasonograficznym widoczny jest wówczas wrzecionowato pogrubiały

nerw udowy (3, 5).

a w zaawansowanej postaci − pojawie- niem się drobnych wyrośli kostnych w postaci tzw. entezofitów (ryc. 5).

Zapalenie kaletki biodrowo-lędźwiowej Kaletka biodrowo-lędźwiowa otacza po- łączenie ścięgnisto-mięśniowe mięśnia biodrowo-lędźwiowego i łączy się z krę- tarzem mniejszym. W warunkach pra- widłowych kaletka biodrowo-lędźwiowa nie jest widoczna w badaniu ultrasono- graficznym, ponieważ zawiera śladową ilość płynu maziowego. W przypad- ku ostrych lub przewlekłych zapa- leń dochodzi do jej poszerzenia i wy- pełnienia płynem maziowym (ryc. 6). W zmianach ostrych płyn najczęściej jest aechogenny, a granice kaletki słabo wyrażone. Zapalenia przewlekłe z kolei powodują zgrubienie błony maziowej, zaś sam płyn często jest mętny, hiper- echogeniczny jako konsekwencja obec- ności osadu (3, 6, 7). q

Piśmiennictwo

  1. Cannon M.S., Puchalski S.M.: Ultra- sonografic evaluation of normal canine iliopsoas muscle. „Veterinary Radiology & Ultrasound”, 2008, 49, 4, 378-382.
  2. Krysiak K., Kobryń H., Kobryńczuk F.: Anatomia Zwierząt. Wydawnictwo Na- ukowe PWN, Warszawa 2012, 412-413.
  3. Cullen R.E., Canapp D.A., Carr B.J., Dy- cus D.L., Ibrahim V., Canapp S.O.: Evalu- ation of Iliopsoas Strain with Findings from Diagnostic Musculoskeletal Ultrasound in Agility Performance Canines – 73 Cases. „Veterinary Evidance”, 2017, 2, 2.
  4. Da Silva C.G.: Fibrotic myopathy of the iliopsoas muscle in a dog. „Veterinary and Comparative Orthopaedics and Trauma- tology”, 2009, 22, 238-242.
  5. Stepnik M.W., Olby N., Thompson R.R., Marcellin-Little D.J.: Femoral neuropathy in a dog with iliopsoas muscle injury. „Ve- terinary Surgery”, 2006, 35, 2, 186-190.
  6. Nielsen C., Pluhar G.: Diagnosis and treatment of hind limb muscle strain injuries in 22 dogs. „Vet Comp Orthop Trauma- tol”, 2005, 4, 25, 247-253.
  7. Breur G.J., Blevins W.E.: Traumatic in- jury of the iliopsoas muscle in three dogs. „J Am Vet Med Assoc”, 1997, 210, 1631-
  8. Nyland T.G., Mattoon J.S.: Musculo- skeletal system. Small animal diagnostic ultrasound. Philadelphia: W.B. Saunders, 2002, 267-284.

dr n. wet. Anna Kosiec-Tworus Klinika Weterynaryjna Puławska Puławska 509, 02-844 Warszawa