


Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Artykuł opublikowany w: WETERYNARIA W PRAKTYCE
Typologia: Publikacje
1 / 4
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
wego, dlatego ważne jest przeprowa- dzenie badania ultrasonograficznego mięśni biodrowo-lędźwiowych u psów z podejrzeniem urazu w celu diagno- styki różnicowej przyczyn zaburzone- go chodu.
Anatomia Mięsień biodrowo-lędźwiowy jest naj- silniejszym z zespołu mięśni wewnątrz- miedniczych, do których należą rów- nież mięśnie lędźwiowy mniejszy i czworoboczny lędźwi (1, 2). Mięsień biodrowo-lędźwiowy składa się z mięśnia lędźwiowego większego i biodrowego, leży brzusznie do mięśnia czworogłowego lędźwi oraz grzbietowo do mięśnia lędźwiowego mniejszego. Mięsień lędźwiowy większy rozpo- czyna się na trzonach i wyrostkach poprzecznych kręgów lędźwiowych, a także na jednym lub dwóch kręgach piersiowych. Mięsień biodrowy skła- da się z dwóch brzuśców – bocznego i przyśrodkowego. Oba brzuśce łączą się w jedno ścięgno, które kończy się ra- zem z mięśniem lędźwiowym większym na krętarzu mniejszym kości udowej.
Ostre i przewlekłe urazy grup mięśni biodrowo-lędźwiowych to temat cieszą- cy się coraz większym zainteresowa- niem wśród lekarzy weterynarii i fizjo- terapeutów. Wynika to z popularyzacji wśród właścicieli czworonogów tzw. dog agility – kontuzyjnego sportu, w któ- rym pies z dużą prędkością pokonuje specjalny tor przeszkód. Wśród psów uprawiających ten rodzaj aktywności, urazy i przeciążenia mięśni biodrowo- -lędźwiowych występują dość często. Liczne kontuzje u psów spowodowa- ły, że w ostatnich latach coraz większą uwagę zwraca się na diagnozę i lecze- nie tej grupy mięśni. Objawy kliniczne ostrego lub prze- wlekłego uszkodzenia mięśnia bio- drowo-lędźwiowego mogą obejmo- wać zaburzenia chodu, kulawizny ze zmniejszonym wydłużeniem stawu biodrowo-udowego, ból przy dotyku i zaniki mięśniowe kończyny, w której doszło do urazu. Kulawizna wynikająca z choroby opisywanego mięśnia może być podobna do kulawizny u psów z uszkodzeniem więzadła krzyżowego przedniego czy dysplazji stawu biodro-
dr n. wet. Anna Kosiec-Tworus Klinika Weterynaryjna Puławska w Warszawie Lecznica Legwet w Legionowie
Ultrasound diagnostics of muscles and tendons of the iliopsoas in dogs
Streszczenie Uszkodzenia grup mięśni biodrowo-lędź- wiowych budzą zainteresowanie ze stro- ny lekarzy weterynarii i fizjoterapeutów. W ostatnich latach coraz więcej psów zmaga się z kontuzjami, które są efektem sportów typu dog agility. Przyczyniają się one do powstawania uszkodzenia mię- śnia biodrowo-lędźwiowego, powodu- jąc m.in. zaburzenia chodu i kulawizny.
Abstract Damage to the ilio-lumbar muscle groups is of interest to veterinarians and physio- therapists. In recent years, more and more dogs are struggling with injuries that are the result of dog agility sports. They con- tribute to the formation of damage to the iliopsoas muscle causing, among others gait and lameness disorders.
Słowa kluczowe mięsień biodrowo-lędźwiowy, ultraso- nografia, pies, aktywność, uraz
Keywords iliopsoas muscle, ultrasound, dog, agi- lity, injury
Mięsień biodrowo-lędźwiowy stabi- lizuje kręgosłup oraz umożliwia ruch do przodu kończyny podczas zginania stawu biodrowego oraz skręcenie stawu kolanowego na zewnątrz. Ten zespół mięśniowy unerwiony jest przez nerw udowy i lędźwiowy.
Badanie ultrasonograficzne
- obraz prawidłowy Przyczep mięśnia lędźwiowego więk- szego do kręgu lędźwiowego L3 naj- lepiej uwidocznić, obrazując najpierw kość krzyżową w przekroju podłuż- nym, a następnie przesuwając sondę doczaszkowo, licząc kręgi od L7 do L3. Po zobrazowaniu trzonu kręgu L3 wi- doczny staje się mięsień lędźwiowy w postaci struktury hypoechogenicz- nej z hiperechoicznymi, liniowymi strukturami położonymi w sposób rów- noległy do osi długiej mięśnia. W przy- padku gdy mięsień lędźwiowy większy przyczepia się do kręgu L2, jego uwi-
docznienie może sprawić trudność z powodu zwiększonej głębokości jamy brzusznej na tym poziomie. Część środkową brzuśca mięśnia można uwi- docznić brzusznie w stosunku do każ-
dego trzonu i wyrostka poprzecznego kręgu (ryc. 1). Przyczep mięśnia biodro- wego jest nie do zobrazowania w bada- niu ultrasonograficznym. Ścięgno mię- śnia biodrowo-lędźwiowego przyczepia
Ostre uszkodzenia mięśnia biodrowo-lędźwiowego Klasyfikacja urazu
I Towarzyszy nieznacznemu naciągnięciu mięśnia, powodując niewielki,
II Towarzyszy średniemu naciągnięciu, powodując zmniejszenie siły mięśnio-
III Towarzyszy silnemu urazowi, powodując rozdarcie powięzi mięśnia
3
1
4
2
Ryc. 1. Ścięgno mięśnia biodrowo-lędźwiowego (strzałka żółta), krętarz mniejszy (strzałka różowa); Ryc. 2. Brzusiec mięśnia biodrowo-lędźwiowego; Ryc. 3. Ostre uszkodzenie brzuśca mięśnia biodrowo-lędźwiowego. Strzałka – obszar hipoechogeniczny odpowiadający miejscu uszkodzenia; Ryc. 4. Płyn w okolicy przyczepu jako konsekwencja naderwania (strzałka)
ryc. archiwum autorki
Ryc. 5. Przewlekła przebudowa mięśnia biodrowo-lędźwiowego
Ryc. 6. Płyn w kaletce biodrowo-lędźwiowej (strzałka)
Neuropatia nerwu udowego
a w zaawansowanej postaci − pojawie- niem się drobnych wyrośli kostnych w postaci tzw. entezofitów (ryc. 5).
Zapalenie kaletki biodrowo-lędźwiowej Kaletka biodrowo-lędźwiowa otacza po- łączenie ścięgnisto-mięśniowe mięśnia biodrowo-lędźwiowego i łączy się z krę- tarzem mniejszym. W warunkach pra- widłowych kaletka biodrowo-lędźwiowa nie jest widoczna w badaniu ultrasono- graficznym, ponieważ zawiera śladową ilość płynu maziowego. W przypad- ku ostrych lub przewlekłych zapa- leń dochodzi do jej poszerzenia i wy- pełnienia płynem maziowym (ryc. 6). W zmianach ostrych płyn najczęściej jest aechogenny, a granice kaletki słabo wyrażone. Zapalenia przewlekłe z kolei powodują zgrubienie błony maziowej, zaś sam płyn często jest mętny, hiper- echogeniczny jako konsekwencja obec- ności osadu (3, 6, 7). q
Piśmiennictwo
dr n. wet. Anna Kosiec-Tworus Klinika Weterynaryjna Puławska Puławska 509, 02-844 Warszawa