Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Diagnostyka zmian patologicznych: malformacje, urazy, udary, Notatki z Anatomia

wzgórze), korę mózgową (grubość kory mózgowej, układ zakrętów, okolicę ... Gruba kora, gładki wewnętrzny zarys, kilka płytkich bruzd. Polimikrogyria.

Typologia: Notatki

2022/2023

Załadowany 24.02.2023

Filip_B
Filip_B 🇵🇱

4.5

(39)

331 dokumenty

1 / 11

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
CZĘŚĆ I: MÓZGOWIE
ROZDZIAŁ 1
Diagnostyka zmian patologicznych:
malformacje, urazy, udary
Wady wrodzone
Wrodzone malformacje – przegląd 10
Malformacje mózgowia
Chiari 1 14
Chiari 2 15
Dysgenezja spoideł 16
Tłuszczak 17
Spektrum Dandy-Walkera 18
Dysplazja przegrodowo-oczna 19
Heterotopia istoty szarej 20
Drobnozakrętowość 21
Szczelina mózgu 22
Fakomatozy
Zespół von Hippla-Lindaua 23
Nerwiakowłókniakowatość typu 1 24
N erwiakowłókniakowatość typu 2 25
Zespół stwardnienia guzowatego 26
Zespół Sturge’a-Webera 27
Dziedziczna teleangiektazja krwotoczna 28
Choroba Lhermitte’a-Duclos (dysplastyczny zwojak móżdżku) 29
Zespół Li-Fraumeni 30
Urazy
Obrazowanie ośrodkowego układu nerwowego w kontekście
zmian urazowych 31
Zmiany pierwotne w urazach mózgowia
Ostry krwiak podtwardówkowy 37
Podostry krwiak podtwardówkowy 38
Przewlekły krwiak podtwardówkowy 39
Krwiak nadtwardówkowy, obraz klasyczny 40
Krwiak nadtwardówkowy, odmiany 41
Uraz głowy w zespole dziecka maltretowanego 42
Urazowy krwotok podpajęczynówkowy 43
Stłuczenie mózgu 44
Rozlany uraz aksonalny, traumatyczny uraz aksonalny 45
Uszkodzenie podkorowe 46
Zmiany wtórne w urazach mózgowia
Zespoły wgłobienia mózgu 47
Pourazowe niedokrwienie mózgu 48
Śmierć mózgu 49
Zespół drugiego uderzenia 50
Urazowe rozwarstwienie tętnic wewnątrzczaszkowych 51
Urazowa przetoka szyjno-jamista 52
Przewlekła encefalopatia pourazowa 53
Anatomia naczyń i udary
Naczynia wewnątrzczaszkowe
Tętnice wewnątrzczaszkowe – informacje ogólne 54
Unaczynienie żylne – informacje ogólne 60
Udar – informacje ogólne 68
Nieurazowy krwotok wewnątrzczaszkowy
Ewolucja krwotoku wewnątrzczaszkowego 74
Samoistny nieurazowy krwotok wewnątrzczaszkowy 75
Krwotok wewnątrzczaszkowy w przebiegu nadciśnienia
tętniczego 76
Miażdżyca i zwężenie tętnic szyjnych
Miażdżyca drobnych tętnic 77
Miażdżyca naczyń wewnątrzczaszkowych 78
Miażdżyca naczyń zewnątrzczaszkowych 79
Waskulopatie niemiażdżycowe
Choroba moyamoya 80
Pierwotne zapalenie tętnic OUN 81
pf3
pf4
pf5
pf8
pf9
pfa

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Diagnostyka zmian patologicznych: malformacje, urazy, udary i więcej Notatki w PDF z Anatomia tylko na Docsity!

CZĘŚĆ I: MÓZGOWIE

ROZDZIAŁ 1

Diagnostyka zmian patologicznych:

malformacje, urazy, udary

Wady wrodzone

Wrodzone malformacje – przegląd 10

Malformacje mózgowia

Chiari 1 14

Chiari 2 15

Dysgenezja spoideł 16

Tłuszczak 17

Spektrum Dandy-Walkera 18

Dysplazja przegrodowo-oczna 19

Heterotopia istoty szarej 20

Drobnozakrętowość 21

Szczelina mózgu 22

Fakomatozy

Zespół von Hippla-Lindaua 23

Nerwiakowłókniakowatość typu 1 24

Nerwiakowłókniakowatość typu 2 25

Zespół stwardnienia guzowatego 26

Zespół Sturge’a-Webera 27

Dziedziczna teleangiektazja krwotoczna 28

Choroba Lhermitte’a-Duclos (dysplastyczny zwojak móżdżku) 29

Zespół Li-Fraumeni 30

Urazy

Obrazowanie ośrodkowego układu nerwowego w kontekście

zmian urazowych 31

Zmiany pierwotne w urazach mózgowia

Ostry krwiak podtwardówkowy 37

Podostry krwiak podtwardówkowy 38

Przewlekły krwiak podtwardówkowy 39

Krwiak nadtwardówkowy, obraz klasyczny 40

Krwiak nadtwardówkowy, odmiany 41

Uraz głowy w zespole dziecka maltretowanego 42 Urazowy krwotok podpajęczynówkowy 43 Stłuczenie mózgu 44 Rozlany uraz aksonalny, traumatyczny uraz aksonalny 45 Uszkodzenie podkorowe 46

Zmiany wtórne w urazach mózgowia

Zespoły wgłobienia mózgu 47 Pourazowe niedokrwienie mózgu 48 Śmierć mózgu 49 Zespół drugiego uderzenia 50 Urazowe rozwarstwienie tętnic wewnątrzczaszkowych 51 Urazowa przetoka szyjno-jamista 52 Przewlekła encefalopatia pourazowa 53

Anatomia naczyń i udary

Naczynia wewnątrzczaszkowe

Tętnice wewnątrzczaszkowe – informacje ogólne 54 Unaczynienie żylne – informacje ogólne 60 Udar – informacje ogólne 68

Nieurazowy krwotok wewnątrzczaszkowy

Ewolucja krwotoku wewnątrzczaszkowego 74 Samoistny nieurazowy krwotok wewnątrzczaszkowy 75 Krwotok wewnątrzczaszkowy w przebiegu nadciśnienia tętniczego 76

Miażdżyca i zwężenie tętnic szyjnych

Miażdżyca drobnych tętnic 77 Miażdżyca naczyń wewnątrzczaszkowych 78 Miażdżyca naczyń zewnątrzczaszkowych 79

Waskulopatie niemiażdżycowe

Choroba moyamoya 80 Pierwotne zapalenie tętnic OUN 81

CADASIL (mózgowa autosomalna dominująca arteriopatia

  • Inne choroby zapalne naczyń
  • Zespół odwracalnego skurczu naczyń mózgowych (PRES)
  • Skurcz naczyniowy
  • Toczeń rumieniowaty układowy
  • Mózgowa angiopatia amyloidowa
    • z podkorowymi zawałami i leukoencefalopatią)
  • Choroba Behçeta
  • Zespół Susaca
  • Dysplazja włóknisto-mięśniowa
  • Zewnątrzczaszkowe rozwarstwienie tętnicy szyjnej wewnętrznej
  • Zewnątrzczaszkowe rozwarstwienie tętnicy kręgowej
  • Uszkodzenie niedotlenieniowo-niedokrwienne u dorosłych Niedokrwienie i udar mózgu
  • Udar hemodynamiczny
  • Dziecięcy udar mózgu
  • Ostry udar niedokrwienny
  • Podostry udar mózgu
  • Przewlekły udar mózgu
  • Mnogie udary mózgu o podłożu zakrzepowo-zatorowym
  • Udar mózgu o podłożu zatoru tłuszczowego
  • Zawał lakunarny
  • Zespół hiperperfuzji mózgowej
  • Zakrzepica zatok opony twardej
  • Zakrzepica zatoki jamistej/zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej
  • Zakrzepica żył korowych mózgu
  • Zakrzepica żył głębokich mózgu - Krwotok podpajęczynówkowy i tętniaki - informacje ogólne Krwotok podpajęczynówkowy i tętniaki - Krwotok podpajęczynówkowy na podłożu pękniętego tętniaka - okołośródmózgowiowy (pnSAH) Nietętniakowy krwotok podpajęczynówkowy - Krwotok podpajęczynówkowy sklepistości mózgu (cSAH) - Tętniak workowaty - Dolichoektazja kręgowo-podstawna - mózgowych Miażdżyca uogólniona i tętniak wrzecionowaty naczyń - Malformacje naczyniowe – informacje ogólne Malformacje naczyniowe - Malformacja tętniczo-żylna - Przetoka tętniczo-żylna opony twardej - Rozwojowa anomalia żylna - Malformacja jamista - Teleangiektazja naczyń włosowatych

Wady wrodzone - przegląd

Mózg: diagnostyka patologiczna: malformacje, urazy, udary

Należy uważnie przyjrzeć się tylnemu dołowi czaszki; nieprawidłowości pnia mózgu i móżdżku bywają często przeoczane. Trzeba też upewnić się, że komora czwarta i robak móżdżku mają prawidłowe rozmiary. U nowo- rodków robak powinien rozciągać się od wzgórków dolnych do zasuwki, podczas gdy u niemowląt i dzieci starszych robak powinien przebiegać od bruzdy międzywzgórkowej do zasuwki. Należy upewnić się co do prawidło- wości szczelin robaka. Jeśli bruzdowanie robaka wygląda nieprawidłowo , trzeba spojrzeć na przekrój osiowy lub czołowy, by upewnić się że robak jest obecny. Jeśli półkule móżdżku wykazują ciągłość a robak jest niewi- doczny, możemy rozpoznać aplazję robaka z połączeniem półkul móżdżku (rhombencephalosynapsis). Jeśli komora IV ma nieprawidłowy, prostokątny kształt (z poziomym górnym brzegiem) z wąską cieśnią, a robak jest mały, należy wziąć pod uwagę malformacje typu „zęba trzonowego” (molar to- oth malformation). By potwierdzić tę diagnozę, należy poszukać „objawu zęba trzonowego” (molar tooth sign) w dolnym śródmózgowiu: pogrubia- łych i poziomo ustawionych konarów górnych móżdżku, które rozciąga- ją się ku tyłowi w kierunku móżdżku oraz podłużnej szczeliny położonej

w górnej części robaka. Należy upewnić się, że składowe pnia mózgu mają prawidłowe wymiary. U dzieci na przekroju strzałkowym w linii pośrodko- wej wysokość mostu powinna osiągać wymiar dwukrotności wysokości śródmózgowia. Dodatkową wskazówką może być porównanie rozmiarów mostu i robaka móżdżku. Ponieważ znaczna część przedniej części mostu składa się ze skrzyżowania środkowych konarów móżdżku, to niedorozwój móżdżku jest prawie zawsze związany z hipoplazją brzusznej części mostu. Jeśli most jest prawidłowy a móżdżek mały, to bardziej prawdopodobne jest, że móżdżek stracił swoją objętość w końcowych fazach rozwoju lub już po urodzeniu. Należy pamiętać, że mały tylny dół czaszki, zbyt małe lub zbyt duże ciśnienie wewnątrzczaszkowe mogą objawiać się przemieszcze- niem móżdżku poniżej otworu wielkiego. Przed rozpoznaniem malformacji Chiariego 1 należy wykluczyć inne przyczyny małego tylnego dołu (nie- prawidłowości stoku, nieprawidłowości złącza czaszkowo-szyjnego), nadci- śnienie wewnątrzczaszkowe (masa w tej okolicy, wodogłowie) lub istnienie wewnątrzczaszkowego niedociśnienia (duże zatoki żylne, duża przysadka, „zapadnięty” pień mózgu).

Wady rozwojowe mózgowia Wada Objawy Anomalie kory mózgu Agyria/pachygyria Gruba kora, gładki wewnętrzny zarys, kilka płytkich bruzd Polimikrogyria Cienka, falista kora, nieregularny wewnętrzny zarys Kora o wyglądzie kostki brukowej Gruba kora, nieregularny wewnętrzny zarys, nieprawidłowa mielinizacja Ogniskowa dysplazja korowa Zatarte granice istoty szarej i białej, +/– nieprawidłowa mielinizacja Anomalie istoty białej z malformacjami kory Polimikrogyria Poszerzone przestrzenie okołonaczyniowe Kora o wyglądzie kostki brukowej Opóźniona mielinizacja, niejednorodna, plamista hipomielinizacja Wrodzona cytomegalia Hipomielinizacja warstw głębokich/glejoza Ogniskowa dysplazja korowa Ogniskowa, podkorowa hipomielinizacja Malformacje związane z brakiem przegrody przezroczystej Dysplazja przegrodowo-oczna Holoprosencefalia Obustronna schizencefalia Obustronna polimikrogyria Aplazja robaka z połączeniem półkul móżdżku Wady rozwojowe z długotrwałym ciężkim wodogłowiem

Klasyfikacja zaburzeń rozwojowych kory Mechanizm Przykłady Nieprawidłowa proliferacja komórkowa Polimikrogyria; ogniskowa dysplazja korowa Nieprawidłowa migracja neuronalna Lizencefalia typu I; lizencefalia typu II, heterotopia Nieprawidłowa organizacja kory Schizencefalia; dysplazja korowa (komórki balonowate)

Wady wrodzone - przegląd

Mózg: diagnostyka patologiczna: malformacje, urazy, udary

(Po lewej) Przekrój strzałkowy w obra- zie T1-zależnym MR w linii pośrodkowej uwidacznia klasyczne objawy spektrum Dandy’ego-Walkera z dużą torbielą tyl- nego dołu , wysokim położeniem spływu zatok i małym, zrotowanym ku górze, robakiem. Występuje tu ponadto nieprawidłowość w zakresie spoidła – obecne jest jedynie drobne, szczątkowe ciało modzelowate. Dziób i płat są nieobecne. Widoczne jest prawidłowe spoidło przednie. (Po prawej) Obraz T2-zależny u tego samego pacjenta pokazuje, że komora IV jest otwarta od strony grzbietowej i pozostaje w łączności z olbrzymią torbielą tylnego dołu.

(Po lewej) Przekrój strzałkowy w obra- zie T1-zależnym uwidacznia hipopla- styczny dziób i płat spoidła wielkiego oraz mały tłuszczak szczeliny między- półkulowej. (Po prawej) Przekrój strzałkowy w ob- razie T2-zależnym uwidacznia bardzo mały tylny dół czaszki z nisko położo- nym spływem zatok oraz wydłużo- ną komorą IV , bez wykształconego zachyłka wierzchu u pacjenta z malfor- macją Chiariego 2.

(Po lewej) Ocena linii pośrodkowej ob- razu T2-zależngo w przekroju strzałko- wym uwidacznia tylny dół o prawidło- wych wymiarach. Migdałki móżdżku są wydłużone i przemieszczone ok. 1 cm poniżej otworu wielkiego. W tym przypadku malformacji Chiariego 1 na- leży zwrócić uwagę na podwyższony sygnał rdzenia , sugerujący stan zagrażający wytworzeniem jamy syryn- gomielicznej („presyrinx”). (Po prawej) Przekrój osiowy w obrazie T2-zależnym u tego samego pacjenta uwidacznia guzowato pogrubiałą isto- tę szarą przyśrodkowej części prawego płata ciemieniowego i zaburzony wzo- rzec bruzd i zakrętów dysplazji korowej.

Chiari 1

Mózg: diagnostyka patologiczna: malformacje, urazy, udary

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

(Po lewej) Graficzny przekrój strzał- kowy uwidacznia spiczaste migdałki móżdżku schodzące poniżej otwo- ru wielkiego, rozciągające prawidłowo zlokalizowaną komorę IV. Należy zwró- cić uwagę na nisko położoną zasuwkę . (Po prawej) Przekrój strzałkowy w ob- razie T2-zależnym u 23-letniego męż- czyzny z klasycznym Chiari 1 uwidacz- nia nisko położone migdałki , za- suwkę poniżej otworu wielkiego oraz podwyższony sygnał górnej części rdzenia kręgowego sugerujący tworzenie się jamy syringomielicznej („presyrinx”) jądra smukłego.

(Po lewej) Przekrój strzałkowy w ob- razie T1-zależnym uwidacznia prawi- dłowe położenie i kształt komory IV. Zachyłek wierzchu znajduje się w prawidłowej lokalizacji, ułatwiając różnicowanie z malformacją Chiari 2. Występuje tu ektopia migdałków móż- dżku przemieszczonych ku dołowi przez otwór wielki z tyłozgięciem zęba obrotnika i skróceniem stoku. (Po prawej) Przekrój poprzeczny w ob- razie T2-zależnym potwierdza ektopicz- ne przemieszczenie migdałków móżdż- ku ku dołowi do otworu wielkiego, powodujące ciasnotę otworu wielkiego.

TERMINOLOGIA

 Malformacja Chiariego 1 (CM1): to zespół cech (nie jest to choroba)  Brak wyraźnej, jednoznacznej definicji CM   (^) Tradycyjnie: wydłużone migdałki móżdżku schodzące poniżej otworu wielkiego (FM) do górnej części odcinka szyjnego kanału kręgowego   (^) Kryterium przemieszczenia migdałków (TP) 5 mm poniżej FM jest nieprawidłowe

  • TP zmienia się z wiekiem
  • TP plus kształt/konfiguracja (wydłużone, spiczaste)
  • TP jest czynnikiem ryzyka wystąpienia syringomielii (syrinx) (im migdałki są niżej położone, tym ryzyko większe)   (^) „Ciasny” tylny dół + zaciśnięte przestrzenie płynowe
  • +/– zasuwka przemieszczona poniżej FM   (^) Należy ocenić podstawę czaszki, górny odcinek kręgosłupa szyjne- go
  • Tylny dół może być mały, płytki (szczególnie u dzieci)
  • Krótki stok, często towarzyszące również anomalie złącza czasz- kowo-szyjnego

DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA

 Wariant normy (prawidłowo ukształtowane migdałki zlokalizowane poniżej FM)  Niedociśnienie wewnątrzczaszkowe   (^) Kluczowe w różnicowaniu z CM  Nabyte wgłobienie migdałka (nie należy używać nazwy: „nabyty Chia- ri 1”)  „Złożona malformacja Chiariego” (w neurochirurgii określana jako Chiari 1.5)   (^) Wgłobienie migdałków powikłane innymi patologiami (np. do- ogonowe przemieszczenie pnia mózgu z nisko położoną zasuwką, nieprawidłowości w układzie kostnym, takie jak „tyłozgięty” ząb obrotnika)

ZAGADNIENIA KLINICZNE

 Do 50% przypadków CM1 jest asymptomatycznych   (^) Ból głowy, ataksja, oczopląs, postępująca spastyczna tetrapareza  Uwaga: przed rozpoznaniem CM1 zawsze należy poszukać objawów podciśnienia wewnątrzczaszkowego

Chiari 2

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Mózg: diagnostyka patologiczna: malformacje, urazy, udary

(Po lewej) Schemat w przekroju strzał- kowym tylnego dołu czaszki i górnej części szyjnego odcinka rdzenia kręgo- wego przedstawia charakterystyczne dla malformacji Chiariego 2 objawy, w tym: dysgenezję spoidła wielkiego , dziobiastą pokrywę śródmózgo- wia , mały tylny dół, ektopię robaka móżdżku , zagięcie rdzenia przedłu- żonego. (Po prawej) Przekrój strzałkowy w ob- razie T1-zależnym MR uwidacznia charakterystyczne cechy malformacji Chiariego 2. Należy zwrócić uwagę na dziobiastą pokrywę śródmózgowia , przemieszczenie robaka przez otwór wielki, duży zrost międzywzgó- rzowy oraz dysplastyczne ciało modzelowate.

(Po lewej) Przekrój strzałkowy w obra- zie T2-zależnym MR potwierdza cha- rakterystyczne cechy malformacji Chiariego 2, w tym: dziobiaste znie- kształcenie pokrywy śródmózgowia , przemieszczenie robaka przez otwór wielki, wieżowaty móżdżek , duży zrost międzywzgórzowy oraz dysplastyczne ciało modzelowate. (Po prawej) Przekrój osiowy w obrazie T2-zależnym MR uwidacznia typową ciasnotę tylnego dołu czaszki na po- ziomie otworu wielkiego, wywołaną zmniejszeniem wymiarów tylnego dołu w połączeniu z ektopią i przemieszcze- niem robaka móżdżku poniżej otworu wielkiego.

TERMINOLOGIA

 Złożona wada tyłomózgowia  Niemal w 100% współistnieje z defektem zamknięcia cewy nerwo- wej, zwykle z przepukliną oponowo-rdzeniową odcinka lędźwiowego (MMC)

OBRAZOWANIE

 Ciasnota tylnego dołu, poszerzone wcięcie namiotu móżdżku, dzio- biasty kształt pokrywy śródmózgowia, przemieszczenie ku dołowi robaka móżdżku  Zmiany obejmujące móżdżek/pień mózgu   (^) Piramida/czopek/grudka/ robaka móżdżku – tworzą ściśnięty kołek   (^) Zagięcie rdzenia przedłużonego i szyjnego (kinking) w 70%   (^) Wieżowaty móżdżek → uciskający śródmózgowie, towarzyszy dzio-

biasta pokrywa śródmózgowia   (^) Wydłużenie komory IV z niewidocznym zachyłkiem wierzchu

 Czaszka listwowa (craniolacunia), odcinkowe ścieńczenie kości skle- pienia czaszki

DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA

 Malformacja Chiariego 1  Malformacja Chiariego 2  Niedociśnienie wewnątrzczaszkowe  Ciężkie, przewlekłe wrodzone wodogłowie z zastawką

PATOLOGIA

 Wtórnie do przecieku CSF przez otwartą, dysraficzną cewę nerwową podczas rozwoju płodowego (ok. 4. tygodnia życia płodowego)  Mutacje genu reduktazy metylenotetrahydrofolianowej (MTHFR) → nieprawidłowy metabolizm kwasu foliowego  Często towarzyszą anomalie kręgosłupowo-czaszkowe i mózgowo- -czaszkowe (przepuklina oponowo-rdzeniowa ~100%)

ZAGADNIENIA KLINICZNE

 Postępujące wodogłowie   (^) Najczęstsza przyczyna zgonów wśród pacjentów z przepukliną oponowo-rdzeniową

Tłuszczak

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Mózg: diagnostyka patologiczna: malformacje, urazy, udary

(Po lewej) Graficzny przekrój czołowy przedstawia agenezję ciała modze- lowatego z rozległym tłuszczakiem międzypółkulowym , otaczającym tętnice i szerzącym się do komór bocznych. (Po prawej) Przekrój strzałkowy w ob- razie T1-zależnym MR uwidacznia dość cienki, krzywolinijny tłuszczak w szcze- linie międzypółkulowej u 9-miesięczne- go dziecka. Należy zauważyć, że hiper- intensywny tłuszczak jest grubszy w części tylnej. Zawija się wokół tylnej części ciała modzelowatego , się- gając aż do błony wstawionej (velum interpositum).

(Po lewej) Przekrój strzałkowy w obra- zie T1-zależnym MR u noworodka z du- żym tłuszczakiem międzypółkulowym , położonym grzbietowo względem szczątkowego ciała modzelowatego (brak trzonu, płata). (Po prawej) Przekrój osiowy w obrazie T2-zależnym z saturacją tkanki tłuszczo- wej u tego samego pacjenta uwidacz- nia tłuszczak o hipointensywnym sygnale, usytuowany między półkulami mózgu. Tłuszczak szerzy się przez szcze- liny naczyniówkowe do komór bocz- nych , gdzie osadza się w zrębie splotów naczyniówkowych.

TERMINOLOGIA

 Tłuszczak wewnątrzczaszkowy (ICL)  Masa dojrzałej tkanki tłuszczowej (wrodzona malformacja, nie jest to prawdziwy nowotwór)

OBRAZOWANIE

 Dobrze odgraniczona, zewnątrzmózgowa masa o budowie płaciko- wej, o gęstości/intensywności sygnału tłuszczu   (^) TK: –50 do –100 HU (gęstość tłuszczu); brak lub nasilone Ca++   (^) MR: hiperintensywna w obrazach T1-zależnych (hipointensywna

w obrazach z saturacją tłuszczu); może otaczać naczynia i nerwy czaszkowe, często towarzyszy dysgenezji ciała modzelowatego  80% nadnamiotowo   (^) 40–50% w szczelinie międzypółkulowej (nad ciałem modzelowa-

tym; może szerzyć się do komór bocznych, splotów naczyniówko- wych)   (^) 15–20% nadsiodłowo (związana z lejkiem i podwzgórzem)   (^) 10–15% w okolicach pokrywy śródmózgowia (zwykle wzgórek dol-

ny/górna część robaka)

 20% podnamiotowo   (^) Kąt mostowo-móżdżkowy (może szerzyć się do przewodu słucho- wego wewnętrznego, przedsionka)

DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA

 Potworniak: lokalizacje podobne do tłuszczaka; zbudowany z tkanek wszystkich 3 listków zarodkowych

ZAGADNIENIA KLINICZNE

 Większość asymptomatyczna, czasem drgawki lub bóle głowy głów- nie w przypadkach tłuszczaków szczeliny międzypółkulowej

WSKAZÓWKI DIAGNOSTYCZNE

 W przypadkach wątpliwych – sekwencje z saturacją tłuszczu  Wysoki sygnał zmiany w obrazach T1-zależnych może być spowo- dowany innymi substancjami wykazującymi skrócenie czasu T1 (np. podostry krwotok)  Uwaga: w TK, na obrazach bez kontrastu tłuszczak może przypominać odmę śródczaszkową (należy zastosować okno kostne)

Spektrum Dandy’ego–Walkera

Mózg: diagnostyka patologiczna: malformacje, urazy, udary

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

(Po lewej) Strzałkowy schemat klasycz- nej malformacji Dandy’ego-Walkera uwidacznia powiększony tylny dół, uniesiony ku górze spływ zatok opony twardej , zrotowany ku górze hipo- plastyczny robak , rozdętą komorę IV z cienką ścianą oraz poszerzone komory (wodogłowie). (Po prawej) Przekrój strzałkowy w ob- razie T2-zależnym pacjenta z DWS uwi- dacznia hipoplastyczny, zrotowany robak , brak bruzdy wierzchu, nie- kompletną budowę płatową robaka tylnego za szczeliną pierwotną. Ściany torbieli są słabo widoczne.

(Po lewej) Strzałkowy obraz weno-MR pokazuje odwrócenie położenia spływu zatok i punktu lambda czaszki (torcular- -lambdoid inversion). Zatoki poprzecz- ne biegną ku górze w kierunku spływu zatok , ponieważ torbiel uniemożliwiła prawidłowe ich zstąpie- nie ku dołowi. Przetrwała płodowa za- toka potyliczna. (Po prawej) Przekrój czołowy w obrazie T2-zależnym uwidacznia duży, wypeł- niony płynem, tylny dół. Zatoki po- przeczne skierowane są ku górze, łącząc się z wysoko ustawionym spły- wem zatok.

TERMINOLOGIA

 Spektrum Dandy’ego-Walkera (DWS) określa szeroki wachlarz malfor- macji torbielowatych tylnej jamy czaszki (PF)   (^) DWS/kompleks   (^) ”Klasyczna” malformacja DW (DWM)   (^) Hipoplastyczny robak z rotacją (HVR)   (^) Przetrwała torbiel Blake’a (BPC)   (^) Powiększenie zbiornika wielkiego (MCM) (mega cisterna magna)

OBRAZOWANIE

 „Klasyczny” DWM   (^) Torbielowate poszerzenie komory IV → powiększona PF   (^) Hipoplastyczny robak, zrotowany ku górze  HVR   (^) Różnego stopnia hipoplazja robaka   (^) PF/pień mózgu prawidłowych rozmiarów   (^) Brak lub niewielka torbiel, komora IV o wyglądzie „dziurki od klucza”  BPC   (^) Otwarta komora IV komunikująca się z torbielą   (^) Zachyłek wierzchu, pierwotna szczelina móżdżku, PF/pień mózgu

  • prawidłowe

 MCM

  (^) Powiększone zbiorniki okołomóżdżkowe komunikujące się z prze- strzenią podpajęczynówkową podstawy  Kość potyliczna może być ścieńczała/modelowana we wszystkich typach DWS (włączając MCM)  Rutynowo badanie MR (kluczowe są cienkie przekroje strzałkowe)

PATOLOGIA

 Od najcięższych do najłagodniejszych zaburzeń: DWM z przepukliną komory IV (ventriculocoele) → klasyczne DWM → HVR → BPC → MCM  Liczne zespoły powiązane z DWS

ZAGADNIENIA KLINICZNE

 Zróżnicowane objawy kliniczne i zaburzenia genetyczne  80% przypadków DWM jest diagnozowanych w 1. roku życia