Pobierz Dokumentowanie i ewidencjonowanie operacji gospodarczych: teoria i zadania i więcej Skrypty w PDF z Contabilità Finanziaria tylko na Docsity! 7Dokumentowanie i ewidencjonowanie operacji gospodarczych Część I RepetytoRium czyli „to trzeba wiedzieć” Dokumentowanie i ewidencjonowanie operacji gospodarczych Wiedza z zakresu pierwszego „Dokumentowanie i ewidencjonowanie operacji gospodar- czych” uwzględnia wyodrębnione szczegółowe umiejętności, które zostaną omówione poniżej. 9 Umiejętność: Uczeń sporządza i kontroluje dowody księgowe oraz kwalifikuje je do księgowania Dowód księgowy jest podstawą zapisów w księgach rachunkowych, stwierdza on dokonanie operacji gospodarczej. Ustawa o rachunkowości w art. 20 następująco klasyfikuje dowody księgowe, zwane także dowodami źródłowymi: – zewnętrzne obce – otrzymane od kontrahentów; – zewnętrzne własne – przekazywane w oryginale kontrahentom; – wewnętrzne – dotyczące operacji wewnątrz jednostki. Podstawą zapisów mogą być również sporządzone przez jednostkę dowody księgowe dzielące się na: – zbiorcze – służące do dokonania łącznych zapisów zbioru dowodów źródłowych, które muszą być w dowodzie zbiorczym wymienione pojedynczo; – korygujące poprzednie zapisy; – zastępcze – wystawione do czasu otrzymania zewnętrznego obcego dowodu źródłowego; – rozliczeniowe – ujmujące już dokonane zapisy według nowych kryteriów klasyfikacyjnych. Dowód księgowy powinien być rzetelny, wolny od wymazań, przeróbek oraz kompletny, czyli powinien zawierać co najmniej: – określenie rodzaju dowodu i jego numeru; – określenie nazwy i adresów stron dokonujących operacji gospodarczych; – opis operacji i jej wartości oraz ujęcia w jednostkach naturalnych; – datę dokonania operacji (sporządzenia dowodu); – podpis wystawcy dowodu; – wskazanie miejsca księgowania dowodu (dekretacja). Należy również pamiętać, że dowód księgowy przed zaksięgowaniem podlega sprawdzeniu pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym. 8 Część I. Repetytorium tabela 2. Klasyfikacja dowodów księgowych Kryterium podział Charakterystyka Liczba operacji pojedyncze dotyczą jednej operacji zbiorowe – zestawienia dotyczą kilku operacji jednego rodzaju Źródło pierwotne – źródłowe podstawą wystawienia jest operacja gospodarcza wtórne podstawą wystawienia jest dokument źródłowy Wystawca obce wystawione przez jednostki zewnętrzne: kontrahentów, banki własne wystawione przez własne komórki odbiorca (dotyczy dokumentów własnych) wewnętrzne użytkownikami są własne komórki zewnętrzne są przekazywane na zewnątrz jednostki Rodzaj operacji kasowe asygnaty kasowe: kp i kw, rk, wnioski o zaliczkę bankowe polecenie przelewu, wb, czeki rozrachunkowe magazynowe pz, pw, rw (wydanie do zużycia), wz, mm (przesunięcie międzymagazynowe), zw (zwrot) ewidencja zmian w środkach trwałych pt (przekazanie środka trwałego), ot (przyjęcie środka trwałego), lt (likwidacja środka trwałego) płacowe lp, karty pracy, karty wynagrodzeń rozrachunkowe faktury zakupu i sprzedaży, rachunki, noty księgowe Dowód księgowy stwierdzający dokonanie operacji gospodarczej, będący podstawą zapisów w księgach rachunkowych powinien zawierać m.in.: – stwierdzenie sprawdzenia dowodu; – stwierdzenie zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych. Po sprawdzeniu dowód powinien zostać zakwalifikowany – zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości – do ujęcia w księgach rachunkowych przez uprawnioną do tego oso- bę. Stwierdzenie tego typu zakwalifikowania polega na wskazaniu miesiąca oraz sposobu ujęcia w księgach rachunkowych (dekretacji). Zakwalifikowanie powinno wskazywać: – datę, pod którą dokument ma być księgowany, konta i strony tych kont (Wn i Ma), na których nastąpi zapis operacji gospodarczej; – kwotę operacji gospodarczej; – ewidencję analityczną – jeżeli jest prowadzona. Osoba kwalifikująca dowód do ujęcia w księgach rachunkowych – na znak potwierdzenia wskazania okresu księgowania i sposobu ujęcia dowodu w księgach – powinna się podpisać. Ustawa o rachunkowości nie wskazuje formy sprawdzania dowodu i jego dekretacji. Może to być zatem dowolna forma przyjęta przez jednostkę i określona w dokumentacji opisującej zasady (politykę) rachunkowości, wymagane art. 10 ustawy o rachunkowości. Dla ułatwienia przy sprawdzaniu dowodów oraz ich kwalifikowaniu do ujęcia w księgach moż- na stosować pieczątki, które mają przewidziane pola do wpisania wymienionych wyżej wskazań. Poniżej zamieszczono przykład sprawdzonego i zakwalifikowanego do ujęcia w księgach dokumentu ze wskazaniem dekretacji. 45Dokumentowanie i ewidencjonowanie operacji gospodarczych Część II ZaDaNia teStoWe Dokumentowanie i ewidencjonowanie operacji gospodarczych Zadanie 1 Samochody w przedsiębiorstwie transportowym wykazywane będą w bilansie jako a. towary. B. wyroby gotowe. C. środki trwałe. D. inwestycje długoterminowe. Zadanie 1 a B C D Zadanie 2 Suma bilansowa w spółce obliczona na podstawie poniższych danych wynosi Kapitał zakładowy: 50 000 zł towary: 1 500 zł Kredyt bankowy: 2 000 zł Obligacje skarbowe dwuletnie: 3 200 zł Środki pieniężne w banku: 2 500 zł Kapitał zapasowy: 10 000 zł Samochód dostawczy: 60 000 zł Niezapłacone f-ry za zakupione towary: 14 000 zł Wynik finansowy (strata): 8 800 zł a. 142 000 zł. B. 71 000 zł. C. 67 200 zł. D. 93 800 zł. Zadanie 2 a B C D Zadanie 3 Która operacja gospodarcza wywoła jednocześnie zmiany w aktywach i pasywach? a. Zakup materiałów za gotówkę B. Spłata przelewem kredytu bankowego C. Spłata zobowiązania wobec dostawcy z kredytu bankowego D. Wypłata zaliczki na podróż służbową Zadanie 3 a B C D 46 Część II. Zadania testowe Zadanie 4 Do jakiego zespołu kont w planie kont należy konto „Wynik finansowy”? a. Zespołu 1 B. Zespołu 4 C. Zespołu 5 D. Zespołu 8 Zadanie 4 a B C D Zadanie 5 Jeżeli obroty na koncie „Rozliczenie zakupu towarów” wynosiły: Dt: 15 600 zł, Ct: 13 000 zł, a wartość materiałów w drodze na koniec okresu 6000 zł, to wartość dostaw niefakturowanych będzie równa a. 8600 zł. B. 5600 zł. C. 3400 zł. D. 3700 zł. Zadanie 5 a B C D Zadanie 6 Operacja „wypłacono z kasy zaliczkę na zakup materiałów biurowych” to operacja a. aktywna. B. pasywna. C. aktywno-pasywna zmniejszająca sumę bilansową. D. aktywno-pasywna zwiększająca sumę bilansową. Zadanie 6 a B C D Zadanie 7 Sumę zapisów na danej stronie konta nazywa się a. saldem początkowym. B. obrotem konta. C. saldem końcowym D. stornem. Zadanie 7 a B C D Zadanie 8 Jeżeli konto „R-k bankowy” wykazuje saldo Ct (Ma), oznacza to, że jest to konto a. wynikowe. B. korygujące. C. aktywno-pasywne. D. pozabilansowe. Zadanie 8 a B C D 67Dokumentowanie i ewidencjonowanie operacji gospodarczych Część III ZaDaNia pRaKtyCZNe Dokumentowanie i ewidencjonowanie operacji gospodarczych 9 Klasyfikacja składników bilansu Zadanie 71 W skład majątku Przedsiębiorstwa Usługowego „alicja” wchodzą m.in. wymienione składniki bilansowe. Zakwalifikuj je odpowiednio do aktywów (a) i pasywów (P). Składniki bilansu a/p 1. wartość firmy 2. udziały w firmie kooperującej 3. Środki pieniężne na r-ku bankowym 4. kredyt bankowy 5. należności z tyt. świadczonych usług 6. budynek 7. kapitał podstawowy 8. Środki pieniężne w kasie 9. Czeki obce 10. Samochód ciężarowy 11. zobowiązania wekslowe 12. licencje 13. zysk 14. zobowiązania z tyt. wynagrodzeń 73Dokumentowanie i ewidencjonowanie operacji gospodarczych Zadanie 79 Na podstawie poniższych danych sporządź bilans sp. z o.o. „alicja. Budynek: 45 000 zł Kapitał zakładowy: 50 000 zł Wartość firmy: 60 000 zł Oprogramowanie komputerów: 3 000 zł akcje w jednostce powiązanej (długoterminowe): 5 000 zł Materiały: 5 000 zł Zaliczka otrzymana na dostawy: 2 000 zł Środki pieniężne w kasie: 2 000 zł Wynik finansowy netto: ....................... zł Należności dochodzone na drodze sądowej: 2 000 zł Zobowiązania z tyt. dostaw i usług: 5 000 zł towary: 11 000 zł Środki pieniężne na r-ku bankowym: 2 000 zł Fundusz specjalny: 8 000 zł Czeki obce: 1 500 zł Kapitał zapasowy: 10 000 zł Kredyt bankowy: 20 000 zł Samochód: 15 000 zł Zobowiązania z tyt. wynagrodzeń: 13 000 zł Należności z tyt. dostaw i usług: 8 000 zł Zobowiązania z tyt. ubezpieczeń społecznych: 2 000 zł Kapitał z aktualizacji wyceny: 2 000 zł Należności z tyt. podatków: 500 zł Bilans sp. z o.o. „alicja” aKtyWa Kwota (w zł) paSyWa Kwota (w zł) Suma bilansowa Suma bilansowa 76 Część III. Zadania praktyczne Zadanie 82 W przedsiębiorstwie X w bieżącym okresie sprawozdawczym salda początkowe kont wynosiły: Stany początkowe: Należności od odbiorców: 35 000 zł Kapitał udziałowy: 220 000 zł Materiały: 50 000 zł Wyroby gotowe: 70 000 zł Środki trwałe: 50 000 zł Kredyt bankowy: 30 000 zł Kasa: 30 000 zł Zobowiązania wobec dostawców: 25 000 zł R-k bieżący: 20 000 zł Wartości niematerialne i prawne: 20 000 zł Dokonano następujących operacji księgowych: operacje księgowe Kwota (w zł) typ operacji 1. otrzymano materiały od dostawcy – zapłata nastąpi w terminie późniejszym 20 000 2. otrzymano na r-k kredyt bankowy na regulacje przewidywanych zobowiązań 24 000 3. Spłacono część należności przez odbiorców na r-k bieżący 20 000 4. Spłacono część zobowiązań wobec dostawców przelewem z r-ku bieżącego 15 000 5. podjęto z r-ku do kasy środki pieniężne (na podstawie czeku) 10 000 Na podstawie podanych informacji określ typ operacji, otwórz konta saldami, zaksięguj podane operacje, zamknij konta oraz sporządź bilans początkowy i końcowy. 121Zadanie praktyczne nr 1 Część Iv pRZyKłaDoWe egZamiNaCyjNe ZaDaNia pRaKtyCZNe ZaDaNie pRaKtyCZNe NR 1 Zaksięguj operacje gospodarcze w programie finansowo-księgowym na podstawie dowodów źródłowych zgromadzonych w dziale księgowości Przedsiębiorstwa Produkcyjnego „Fix” spół- ka z o.o. w Katowicach w teczce zatytułowanej Dowody księgowe ze stycznia 20… r. oraz oblicz miesięczny odpis amortyzacji. Przed księgowaniem operacji gospodarczych: 1. Zapoznaj się z informacjami o Przedsiębiorstwie Produkcyjnym „Fix” zawartymi w załącz- niku nr 1. 2. Wprowadź do programu finansowo-księgowego dane identyfikacyjne Przedsiębiorstwa Pro- dukcyjnego „Fix” i dane kontrahentów na podstawie danych z dokumentów źródłowych zawartych w załączniku nr 2 – teczka: Dowody księgowe ze stycznia 20… r. 3. Wprowadź do programu finansowo-księgowego konta syntetyczne i analityczne oraz ich stany początkowe z załącznika nr 3. 4. Wydrukuj plan kont. 5. Oblicz amortyzację środka trwałego zgodnie z informacjami zawartymi w załączniku nr 4. Obliczenia zapisz w pliku programu Microsoft Word pod nazwą z numerem PeSel i wy- drukuj je. 6. Sporządź dowód PK – Polecenie księgowania nr 1/01 w programie finansowo-księgowym dotyczący amortyzacji środka trwałego w miesiącu styczniu 20… r. Wydrukuj go i dołącz do teczki Dowody księgowe ze stycznia 20… r. 7. Sprawdź pod względem formalno-rachunkowym dowody księgowe z teczki Dowody księgowe ze stycznia 20… r. oraz ułóż je chronologicznie. Po zaksięgowaniu operacji: 1. Sporządź w programie finansowo-księgowym Dziennik księgowań za styczeń 20… r. i wy- drukuj go. 2. Sporządź w programie finansowo-księgowym zestawienie obrotów i sald kont syntetycznych na dzień 31.01.20… r. i wydrukuj je. Zadanie wykonaj na stanowisku pracy, na którym znajduje się podłączony do drukarki komputer z programem finansowo-księgowym oraz edytorem tekstu Microsoft Word. Czas na wykonanie zadania wynosi 180 minut. Ocenie będzie podlegać pięć rezultatów: – wydrukowany plan kont; – wydrukowane obliczenie amortyzacji – dokument programu Microsoft Word pod nazwą z numerem PeSel; – wydrukowany dowód PK 1/01/ 20.. r.; – wydrukowany Dziennik księgowań za styczeń 20.. r.; – wydrukowane zestawienie obrotów i sald kont syntetycznych na dzień 31.01.20… r. 122 Część IV. Przykładowe egzaminacyjne zadania praktyczne Załącznik nr 1 Informacje o Przedsiębiorstwie Produkcyjnym „FIX” – Przedsiębiorstwo Produkcyjne „Fix” spółka z o.o. w Katowicach prowadzi działalność go- spodarczą od roku. Zajmuje się produkcją portfeli skórzanych i prowadzi księgi rachunkowe przy użyciu komputera. – Jej okres sprawozdawczy trwa miesiąc. – Księgowość jest prowadzona w rejestrze księgowym RK. – ewidencję materiałów w magazynie prowadzi się według cen rzeczywistych, a wyrobów go- towych według rzeczywistych kosztów wytworzenia. – Dowody numerowane są według schematu nr/miesiąc/rok. – Osobą upoważnioną do sporządzania dokumentów i do ich dekretacji jest Jadwiga Król. – Przedsiębiorstwo Produkcyjne „Fix” jest podatnikiem podatku vat – stawka podstawowa. – Pozostałe informacje zawarte są w dokumentach księgowych. Załącznik nr 2 Teczka: Dowody księgowe ze stycznia 20… r. FAkturA vAt nr 7/01 katowice, 12.01.20… r. oryginał/kopia Data sprzedaży, wykonania usługi: 12.01.20… r. Środek transportu: własny Sprzedawca: Hurtownia „Ewelinea” sp. z o.o. 42-600 katowice, ul. Fabryczna 8 nIp 123-45-67-891 nr r-ku: 56 7896 8907 4532 7654 3497 1234 Nabywca: przedsiębiorstwo produkcyjne „Fix” sp. z o.o. 41-800 katowice, ul. piotrowicka 12 nIp 645-17-76-800 lp. nazwa towaru lub usługi J.m. Ilość Cena bez podatku vAt wartość bez podatku vAt podatek vAt wartość z podatkiem vAt zł gr zł gr % zł gr zł gr 1 Skóra czarna m2 50 10 00 500 00 23 115 00 615 00 2 Skóra czerwona m2 20 12 00 240 00 23 55 20 295 20 Sposób zapłaty: przelew 7 dni Razem 740 00 x 170 20 910 20 w ty m : zw 740 00 23 170 20 910 20 8 Słownie złotych: dziewięćset dziesięć 20/100 5 0 Imię i nazwisko osoby upoważnionej do otrzymania f-ry: Jadwiga Król Imię i nazwisko osoby upoważnionej do wystawienia f-ry: Jan Nowak 123Zadanie praktyczne nr 1 przedsiębiorstwo produkcyjne „Fix” sp. z o.o. 41-800 katowice ul. piotrowicka 12 nIp 645-17-76-800 Dostawca pZ przyjęcie materiałów z zewnątrz nr bieżący pz Egz. Hurtownia „Ewelinea” sp. z o.o. 42-600 katowice ul. Fabryczna 8 nIp 123-45-67-891 01/01/20… 1 nr magazynu Data przeznaczenie 01/01/20… r 12.01.20… r. nr zamówienia Środek transportu produkcja Data otrzymania nr i data f-ry 12.01.20… r 07/01 z dn.12.01.20… r nr indeksu mater. nazwa materiału Ilość Cena wartość konto syntet.- mater. zapas, ilośćotrzymana jedn. przyjęta zł gr zł gr Skóra czarna 50 m 2 50 10 00 500 00 Skóra czerwona 20 m 2 20 12 00 240 00 Razem 740 00 uwagi kontroli przyjęcia przyjął Data Ewidencja ilość, wartość wystawił zatwierdził wynik pozytywny Jadwiga Król 12.01. 20… r Jadwiga Król Jadwiga Król bank Śląski oI/katowice ul. Łagiewnicka 8 Wyciąg nr 1 13 1234 4321 5436 8976 9876 0000 z dnia 17.01.20… r. Saldo początkowe z dnia 01.01.20… r.: 5600,00 lp. Data operacji opis operacji kwota operacji (w zł) Saldo (w zł) 1 17.01.20… r. Spłata zobowiązania wobec hurtowni „Ewelinea” dotyczy f-ry 7/01 910,20 4689,80 2 17.01.20… r. Spłata zobowiązania wobec At sprzedaż sp. z o.o. dotycząca f-ry 67/01 678,96 4010,84 3 17.01.20… r. wpływ należności od Hurtowni Galanterii Skórzanej s.c. dotycząca f-ry 01/01/20… r. 3173,40 7184,24 Saldo końcowe na dzień 17.01.20… r.: 7184,24