Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Dydaktyka ogólna i szczegółowa - Notatki - Dydaktyka, Notatki z Socjologia edukacji

Pedagogika: notatki z zakresu dydaktyki przedstawiające dydaktykę ogólną i szczegółową.

Typologia: Notatki

2012/2013

Załadowany 13.05.2013

frankie82
frankie82 🇵🇱

4.5

(82)

286 dokumenty

1 / 10

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
Zagadnienia PWSZ Racibórz
DYD. OGÓLNA - analizuje cele nauczania, treści nauczania, metody
nauczania, śr. i formy organizacyjne w sposób ponad przedmiotowy
formułując na tej podstawie zasady i reguły kszt. oprócz dyd. ogólnej
wyróżniamy dyd. szczegółowe, które dotyczą poszczególnych przedmiotów
np. dyd. J. polskiego, historii, matematyki itp.
DYD. SZCZEGÓŁOWE niekiedy nazywane są metodykami np. metod. WF,
ponadto możemy wyróżnić dyd. odpowiadające poszczególnym poziomom
nauczania np. dyd. szkoły wyższej, średniej itp. Przedmiotem badań dyd.
jest nauczanie innych i uczenie się bez względu na miejsce w którym się
odbywa. Dyd. ogólną będą przede wszystkim nauczanie i uczenie się
systematyczne i zamierzone, organizowane planowo w szkole i poza
szkołą. Przedmiotem badań dyd. ogólnej są: warunki niezbędne do
zaistnienia procesu nauczania, uczenia się.
UCZENIE SIĘ: to zdobywanie przez uczącego się wiadomości, umiejętności
i nawyków. Uczenie się nie jest jednorazowym aktem lecz procesem, to
jest uk. zaplanowanych czynności powiązanych ze sobą i
podporządkowanych wspólnemu celowi. Wyraźna cechą uczenia się jest
aktywność osoby uczącej się, a także ukierunkowanie czyli dążenie osoby
uczącej się do uzyskania zaplanowanego wcześniej wyniku. Należy
podkreślić, że czynnikiem wyzwalającym proces uczenia się jest silna
motywacja uczącego się.
NAUCZANIE: deniowane jest jako świadome organizowanie działań
przeznaczonych do wsparcia wewnętrznych procesów uczenia się. W
procesie nauczania wiodąca role pełni N., który winien być ekspertem i
doradcą wspierającym samodzielność myślenia i działania uczącego się.
Nauczanie uwarunkowane jest celem, treścią, osobowością N., stopniem
zorganizowania i wyposażenia szkoły, sposób umiejętności wyjściowych
uczących się. Nauczanie jest to proces zinstytucjonalizowanego
oddziaływania dydaktyczno wychowawczego na uczących się.
SZTAŁCENIE: jest procesem planowym, systematycznym i zamierzonym,
obejmuje ono nauczanie jak i uczenie się. Kszt. to zmienianie się
człowieka, tworzenie jego osobowości i charakteru, a jego wynikiem jest
oczekiwana zmiana zachowania uczącego się w określonym czasie.
Wyróżniamy kszt. ogólne i zawodowe.
KSZT. OGÓLNE: polega na zaznajomieniu uczących się z dorobkiem kultury
nagromadzonym przez ludzkość z wiedzą o przyrodzie i społeczeństwie.
Prowadzi ono do uzyskania wykształcenia ogólnego.
KSZT. ZAWODOWE: którego podstawę stanowi wykształcenie ogólne,
polega na zaznajomieniu liczących się z określonymi zasobami wiedzy z
żnych specjalności oraz na kształtowaniu umiejętności praktycznych
postaw. Kszt. to prowadzi do uzyskania wykształcenia zawodowego.
WYKSZTAŁCENIE: zarówno ogólne jak i zawodowe oznacza określony stan
końcowy. Jego zakres i jakość wynika z celów, treści, form kszt. oraz
organizacji, instytucji oświatowych i pracy nauczyciela. Jeśli kszt.
podejmowane jest z własnej woli, czyli samorzutnie określane jest jako
SAMOKRZTAŁCENIE: czyli nabywanie wykształcenia w toku własnej
działalności, której cel, treść, warunki i śr. ustala sam kształcący się.
Samokształcenie prowadzące do osiągnięcia założonych celów jest zawsze
pf3
pf4
pf5
pf8
pf9
pfa

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Dydaktyka ogólna i szczegółowa - Notatki - Dydaktyka i więcej Notatki w PDF z Socjologia edukacji tylko na Docsity!

Zagadnienia PWSZ Racibórz

DYD. OGÓLNA - analizuje cele nauczania, treści nauczania, metody nauczania, śr. i formy organizacyjne w sposób ponad przedmiotowy formułując na tej podstawie zasady i reguły kszt. oprócz dyd. ogólnej wyróżniamy dyd. szczegółowe, które dotyczą poszczególnych przedmiotów np. dyd. J. polskiego, historii, matematyki itp. DYD. SZCZEGÓŁOWE niekiedy nazywane są metodykami np. metod. WF, ponadto możemy wyróżnić dyd. odpowiadające poszczególnym poziomom nauczania np. dyd. szkoły wyższej, średniej itp. Przedmiotem badań dyd. jest nauczanie innych i uczenie się bez względu na miejsce w którym się odbywa. Dyd. ogólną będą przede wszystkim nauczanie i uczenie się systematyczne i zamierzone, organizowane planowo w szkole i poza szkołą. Przedmiotem badań dyd. ogólnej są: warunki niezbędne do zaistnienia procesu nauczania, uczenia się. UCZENIE SIĘ: to zdobywanie przez uczącego się wiadomości, umiejętności i nawyków. Uczenie się nie jest jednorazowym aktem lecz procesem, to jest uk. zaplanowanych czynności powiązanych ze sobą i podporządkowanych wspólnemu celowi. Wyraźna cechą uczenia się jest aktywność osoby uczącej się, a także ukierunkowanie czyli dążenie osoby uczącej się do uzyskania zaplanowanego wcześniej wyniku. Należy podkreślić, że czynnikiem wyzwalającym proces uczenia się jest silna motywacja uczącego się. NAUCZANIE: definiowane jest jako świadome organizowanie działań przeznaczonych do wsparcia wewnętrznych procesów uczenia się. W procesie nauczania wiodąca role pełni N., który winien być ekspertem i doradcą wspierającym samodzielność myślenia i działania uczącego się. Nauczanie uwarunkowane jest celem, treścią, osobowością N., stopniem zorganizowania i wyposażenia szkoły, sposób umiejętności wyjściowych uczących się. Nauczanie jest to proces zinstytucjonalizowanego oddziaływania dydaktyczno wychowawczego na uczących się. SZTAŁCENIE: jest procesem planowym, systematycznym i zamierzonym, obejmuje ono nauczanie jak i uczenie się. Kszt. to zmienianie się człowieka, tworzenie jego osobowości i charakteru, a jego wynikiem jest oczekiwana zmiana zachowania uczącego się w określonym czasie. Wyróżniamy kszt. ogólne i zawodowe. KSZT. OGÓLNE: polega na zaznajomieniu uczących się z dorobkiem kultury nagromadzonym przez ludzkość z wiedzą o przyrodzie i społeczeństwie. Prowadzi ono do uzyskania wykształcenia ogólnego. KSZT. ZAWODOWE: którego podstawę stanowi wykształcenie ogólne, polega na zaznajomieniu liczących się z określonymi zasobami wiedzy z różnych specjalności oraz na kształtowaniu umiejętności praktycznych postaw. Kszt. to prowadzi do uzyskania wykształcenia zawodowego. WYKSZTAŁCENIE: zarówno ogólne jak i zawodowe oznacza określony stan końcowy. Jego zakres i jakość wynika z celów, treści, form kszt. oraz organizacji, instytucji oświatowych i pracy nauczyciela. Jeśli kszt. podejmowane jest z własnej woli, czyli samorzutnie określane jest jako SAMOKRZTAŁCENIE: czyli nabywanie wykształcenia w toku własnej działalności, której cel, treść, warunki i śr. ustala sam kształcący się. Samokształcenie prowadzące do osiągnięcia założonych celów jest zawsze

procesem planowym, systematycznym, wymagającym zdolności, pracowitości, silnej motywacji uczenia się. SYSTEM KSZTAŁCENIA można traktować jako system, którego składnikami są: uczący się z ich motywacjami i oczekiwaniami. N. z ich kompetencjami i zaangażowaniem, ale także dobór i układ treści kszt., wraz ze śr. kszt. i społeczno naturalnymi warunkami. Zagadnieniu temu poświęcona jest obszerna książka Dariesa pt: Konstruowanie systemu kszt.. Schemat systemu kszt. możemy podzielić na trzy relacje:

  • pozioma,
  • pionowa,
  • okrężna. Warunki to określone okoliczności zawarte ograniczenia czy tez dane w jakich działanie ma nastąpić. Kryteria określenie takiego poziomu wykonania który jest oczekiwany od uczącego się. /Przykład celu operacyjnego: U. powinien umieć napisać wzory dziesięciu węglowodorów nie popełniając przy tym żadnego błędu/. Cel operacyjny:
  1. (składnik)czynności ucznia i treść czynności. (Opis składnika) opis zachowania końcowego U. wyrażonego czasownikiem operacyjnym, - przedmiot, temat, materiał którego działanie dotyczy. (przykład) U. potrafi wyróżnić łańcuchy pokarmowe.
  2. (składnik) warunki. (opis składnika) okoliczności w jakich działanie ucznia ma mieć miejsce. (przykład) w stawie który poznał podczas wycieczki.
  3. (składnik) kryterium oceny. (opis składnika) określenie minimalnego akceptowalnego poziomu wykonania którego spełnienie pozwoli uznać czynność za opanowana. (przykład) przynajmniej pięć. Operacjonalizacja celów kształcenia:
  4. Analiza znaczenia celu ogólnego. Niezbędne jest napisanie tego celu, odczytanie go i rozważenie sensu zawartych w nim wyrażeń, wyobrażenie sobie uczniów w pełni osiągających ten cel.
  5. Luźne zapisy wariantów, celów operacyjnych. W toku burzy mózgów należy wynotować wszystkie zachowania jakie cechują U. osiągających cel ogólny.
  6. Selekcja i klasyfikacja luźnych celów. Wybieramy zapisy dotyczące czynności U., a nie jego cech osobowości. Podporządkowujemy te czynności wg dziedzin i kategorii taksonomii celów kszt.
  7. Określenie warunków wykonania czynności związanych też sytuacja odniesienia. Chodzi o sytuacje (szkolną i życiową) w której U. będzie wykonywał dana czynność po jej opanowaniu. Opis tej sytuacji może być zawarty w celu operacyjnym.
  8. Określenie wymagań co do biegłości wykonania czynności zwanej też standardami. Wymagania mogą dotyczyć czasu wykonania, dopuszczających błędów norm jakości. Także one mogą znaleźć się w celu operacyjnym.
  9. EKSPERYMENT DYDAKTYCZNY polega on na wprowadzeniu świadomie nowego czynnika do procesu dyd., którego nazywamy zmienną niezależną. Zmiany wywołane przez ten czynnik noszą nazwę zmiennych zależnych. W eksperymencie dyd. wyróżniamy następujące techniki: - jednej grupy i grup równoległych.

DYDAKTYKA traktuje się jako naukę o nauczaniu i uczeniu się, a więc jako system poprawnie uzasadnionych twierdzeń dotyczących procesów kszt. w zależności i prawidłowości kszt. oraz sposobu kszt. tego procesu przez człowieka. D. Obejmuje swoimi badaniami wszystkie przedmioty nauczania i szczeble pracy szkolnej dlatego nazywamy ją dy. ogólną. Relację poziomą: uczący się (U.) dysponują zasobami edukacyjnymi korzystając ze stosowanych metodyk edukacyjnych, celem podniesienia efektywności uczenia się. Relacja pionowa: N. i U. działają w określonym środowisku szkolnym rodząc więzi interpersonalne w celu jak najefektywniejszej realizacji procesu nauczania, uczenia się. Relacja okrężna: N. działają na podstawie metodyk w określonym środowisku szkolnym stosują odpowiednie zasoby edukacyjne. W procesie edukacyjnym celem podniesienia efektywności tego procesu. Badania naukowe w dyd.: ponieważ dyd. jest nauką o nauczaniu i uczeniu się winna ona wyjaśniać zjawiska dyd. w sposób przyjęty w nauce. O wyborze problemów badawczych w dyd. decydują następujące czynniki:

  • osobiste zainteresowania badacza,
  • potrzeby społeczne,
  • aspekty naukowo meteologiczne. PROBLEM BADAWCZY powinien być sformułowany w sposób ścisły za pomocą jednoznacznych terminów naukowych. PRZEDMIOTEM BADAŃ są wszelki fakty bezpośrednio i pośrednio związane z procesem kszt. Dyd. spełnia funkcję poznawczą oraz praktyczną użyteczna dla społeczeństwa. METODA BADANIA DYD. - to system powiązanych ze soba czynności i narzędzi, które umożliwiają odkrywanie zależności między poszczególnymi elementami procesu dyd. jako całości oraz ogólnych prawidłowości kszt. 1.OBSERWACJA polega na systematycznym i planowym rejestrowaniu, analizie i interpretacji oddziaływań na uczącego się w toku kszt. oraz jego zachowania po wpływem tych działań. Obserwacja powinna być celowa, planowa, selektywna, dokładna i obiektywna. Wyróżnia się obserwację uczestniczącą i bierną (nieuczestniczącą).6. Zredagowanie celów operacyjnych. Ważne jest by były sformułowane zwięźle i jasno, co można sprawdzić przez próbę zakomunikowania ich U. bądź N. TAKSONOMIA ABC wg Niemierko. A zapamiętanie wiadomości, B zrozumienie wiadomości, C zastosowanie wiadomości w sytuacjach typowych, D zastosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych. Hierarchiczność celów kształcenia: A wiedzieć - nazwać, zdefiniować i wyliczyć. B zrozumieć streścić, wyjaśnić, zilustrować, rozróżnić. C kształtować rozwiązać, skonstruować, zastosować, narysować, porównać, określić i wykreślić. D kształtować dowieść przewidzieć, zanalizować, wykryć, ocenić zaproponować. TREŚĆI KSZT. jest naczelnym pojęciem teorii oceniania szkolnego. Odpowiada na pytanie czego ktoś naucza Treść nauczania wiąże cele nauczania, materiał nauczania i wymagania programowe. Cele nauczania opisują zamierzone właściwości uczenia. Określają aspekt uczniowski, ponieważ wiążą każdą opanowaną czynność z pewną ogólną zmianą w uczeniu. MATERIAŁ NAUCZANIA to uporządkowana informacja rzeczowa, określa ona aspekt informacyjny. Wymagania programowe to wykaz niezbędnych

osiągnięć U. Stanowią one aspekt N., elementu nauczania. Treść nauczania zwana treścią kszt. jest przetwarzana w procesie dyd. w postaci planowej (projektowanie programowego nauczania, budowanie programu, pisanie podręczników szkolnych, przygotowanie N. do lekcji, zaznajomienie U. z celami nauczania), przez postać poznawczą (na tym etapie, koniecznie cała treść jest należycie poznawana przez wszystkich U.) ma postać opanowaną przez U. Należy podkreślić, że treści nauczania są utożsamiana z materiałem nauczania. WYMAGANIA PROGRAMOWE są to natomiast oczekiwane osiągnięcia U. Budujemy je wiążąc cele kszt. z materiałem nauczania. Niektóre kryteria doboru kszt.: przystępność, wartość kształcąca, niezawodność, niezbędność wewnątrz przedmiotowa i między przedmiotowa, użyteczność w działalności pozaszkolnej. Trójwymiarowy model treści kszt. (dynamiczne ujęcie treści kszt.) obejmuje 3 elementy: cele nauczania, materiał nauczania, wymagania programowe. Zasady doboru treści kszt. wg Kędzierskiej:

  1. Zasada eksponowania w treściach kszt. wartości wychowawczych, które mają wpływ na kształtowanie poglądów, przekonań i postaw uczących się z punktu widzenia celów szkoły.
  2. Zasada nowoczesności treści kszt.
  3. Jednolitość i zróżnicowanie treści kszt., polega na doborze treści podstawowych wskazanych przez program nauczania oraz rozszerzających dla uczących się szczególnie uzdolnionych czy zainteresowanych, a także treści uzupełniających dla tych U., którzy nie osiągają pozytywnych wyników.
  4. Zasada operatywności wiedzy polega na sprawnym posługiwaniu się przez U. wiadomości i umiejętności w sytuacjach nowych.
  5. Zasad kompleksowego ujmowania treści kszt. Oznaczająca, że są one nierozerwalnie związane z całym program nauczania zarówno w pionowym jak i poziomym. Z tego wynika pewność zastosowania korelacji wewnątrz i miedzy przedmiotowych. Uk. treści przekazywanych uczącym się musi ułatwiać jej zrozumienie, ujęcie ich w powiązaniu z innymi już znanymi informacjami. Uchwycenie istniejących między nimi zależności, określenie stopnia ogólności i ważności poszczególnych elementów.
  6. Zasada strukturalnego uk. treści. Polega na tym aby treści każdego przedmiotu podzielić na elementy podstawowe o trwałej wartości kształcącej oraz na elementy wtórne, nie koniecznie potrzebne wszystkim uczącym się.
  7. Zasada uwzględnienia prawidłowości psychologicznych procesu uczenia się. Polegająca na dostosowaniu doboru i uk. treści kszt. do możliwości poznawczych U. Zasady doboru treści kszt. wg Niemierko: 1. Przystępność
  8. Wartość kszt. treści
  9. Niezawodność treści
  10. Niezbędność wewnątrz i miedzy przedmiotowa
  11. Użyteczność. Uk. treści kszt.:
  12. Uk. liniowy np. dodawanie liczb (raz się tego uczy i więcej się do tego nie powraca).
  13. Uk. spiralny treści są na coraz to wyższym poziomie i powracamy do treści np. nauka chemii (gimnazjum, szkoła średnia, studia).

planowaniu i podejmowaniu decyzji (coś od niego zależy), - odczuwa satysfakcje z tego co robi (lubi to robić), - ma poczucie własnej wartości, - dostrzega się jego wkład pracy, a nie tylko efekt (N. i grupa dostrzegają jego wysiłek i doceniają go), - kiedy ma możliwości zrealizowania własnych pomysłów. ŚRODKI KSZTAŁCENIA (śr. dyd., pomoce naukowe). Zasady stosowania śr. kszt.: 1. Należy korzystać z nich wyłącznie wtedy gdy są one potrzebne na lekcji do spełnienia określonych funkcji dyd. 2. Treści kszt. przekazywane za pomącą śr. powinny wiązać się bezpośrednio z lekcją i jej celami. 3. Ze śr. dyd. należy korzystać w sposób kompleksowy, multimedialny jednakże nie należy przeładowywać lekcji ich liczbą.Charakterystyka wybranych zasad dyd.: 1. Zasad poglądowości za twórcę tej zasady uznaje się Jana Amosa Komeńskiego. Jej stosowanie w procesie kszt. miały doprowadzić do usunięcia z tego procesu słownego przekazu wiadomości. Zgodnie z ta zasadą w procesie należy stosować odpowiedni środek dyd. np. omawiając budowę silnika N. powinien zaprezentować jego model bądź przedstawić jego model. 2. Zasad świadomej aktywności. Zgodnie z tą zasadą uczący się powinien być aktywny, a aktywność ta wina być ukierunkowana przez N. 3. Zasad wiązania teorii z praktyką. Za jej twórcę uważa się Konstantego Lecha który wykazał, że racjonalne rozwiązanie teorii z praktyką podnosi walory kształcące na U. To wiązanie teorii z praktyką może występować w czterech postaciach: - łączenie myślenia i poznawczych treści o charakterze praktycznym z myśleniem treściami o charakterze teoretycznym, - łączenie zdobywanych treści, struktury i posługiwanie się nimi w praktyce, - łączenie nauki z techniką czyli przechodzenie od praw nauki do zasad techniki, - łączenie poznania z działaniem. 4. Zasad systematyczności dotyczy zarówno N. jak i U. N. winien systematycznie przygotowywać się do lekcja jak i U. Ta zasada wchodzi w skład systemowości. 5. Zasada przystępności (stopniowanie trudności). Zgodnie z nią w nauczaniu należy przechodzić od tego co dla U. bliskie do tego co daleki, od tego co łatwiejsze do tego co trudniejsze. Należy uwzględnić różnicę w tempie pracy i stopniu zaawansowania w nauce poszczególnych U. METODY NAUCZANIA są sposobem postępowania N. i U. zmierzającym do określonego celu dającym się powtórzyć i zweryfikować. Wg Okonia metoda nauczania to systematycznie stosowany uk. czynności realizowanych świadomie w celu spowodowania założonych zmian w osobowości U. Metody podające:

  1. Słowne: - źródło informacji; U. (-opis, - opowiadanie, - wykład, - audycja radiowa, - praca z podręcznikiem)
  2. Ilustracyjne N.; U.; środki nauczania (- opis z pokazem, - opowiadanie z pokazem, - wykład ilustrowany, - wykład ilustrowany pokazami z ćwiczeniami uczniowskimi, informa. telewiz.) Metody poszukujące:
  3. Naprowadzające źródło informacji; U.; środki nauczania (- słowna metoda naprowadzająca, dyskusja, - metoda naprowadzająca z pokazem, - metoda laboratoryjna oraz nauczanie programowe)
  4. Problemowe N.; U.; środki nauczania (- słowna metoda problemowa, - metoda problemowa oparta na pokazie, - metoda laboratoryjna problemowa).

Klasyfikacja metod kształcenia wg. Okonia:

  1. Metody asymilacji wiedzy metody: pogadanka, dyskusja, praca z książka oraz programowe uczenie się jego wersji liniowej w rozgałęzionej lub mieszanej.
  2. Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy klasyczna metoda problemowa oraz jej odmiany: metoda przypadków, metoda sytuacyjna, burza mózgów, mikro nauczanie, sprawdziany dydaktyczne.
  3. Metody waloryzacyjne (eksponujące) metody impresywne i ekspresywne.
  4. Metody praktyczne metody ćwiczebne, metody realizacji zadań wytwórczych. Charakterystyka metod nauczania:
  5. Metoda podająca uczenie się przez przyswajanie. N. podawanie lub udostępnienie gotowej wiedzy. U. przyswajanie gotowej wiedzy.
  6. Metoda poszukująca uczenie się przez odkrywanie. N. kierowanie procesem rozwoju zagrożeń. U. rozwiązywanie zagadnień, dokonywanie odkryć, zdobywanie wiedzy.
  7. Metoda zajęć praktycznych uczenie się przez działanie. N. organizacja działalności praktycznych. U. działanie przeobrażające rzeczywistość.
  8. Metoda oglądowa uczenie się przez przeżywanie. N. eksponowanie wartości moralnych, estetycznych i innych. U. poznawanie wartości i ich przeżywanie.4. N. winien znać budowę i zasady obsługi środków z których korzysta, a także metodykę posługiwania się nimi na lekcji.
  9. Stosowane śr. wina być konkretne nieuszkodzone, a aparatura stosowana powinna dawać poprawne wyniki i powtarzalne.
  10. Wszystkie śr. dyd. winny być przez N. sprawdzone i przygotowane przed lekcją.
  11. Warunki obserwacji prowadzonych z U. śr. kszt. powinny być tak dobrane aby zapewnić widzialność obrazu i słyszalność dźwięku wszystkim U.
  12. N. winien dbać o to aby U. mógł samodzielnie wykonywać proste śr. dyd.
  13. Konieczne jest przygotowanie U. do właściwego korzystania ze śr. kszt. zgodnie z funkcją im przeznaczonym. Ogólna klasyfikacja śr. kszt.: 1. Materiały graficzne (podręcznik, zeszyt przedmiotowy, literatura popularno naukowa, materiały do gier dyd., tablice graficzne.
  14. Sprzęt i materiały laboratoryjne
  15. Modele i materiały do modelowania (modele mikro struktury materii, materiały do modelowania zależności fizyko chemicznej, modele dynamiczne urządzeń technicznych, materiały obiektów przemysłowych.
  16. Optyczne nośniki informacji (foliogram, fazogram),
  17. Magnetyczne nośniki informacji (obraz w zapisie magnetowidowym, kaseta video) Klasyfikacja śr. dyd.:
  18. Pomoce dyd. płaszczyznowe (-graficzne; mapy, wykresy, - obrazowe; ilustracje, fotografie, - książkowe; podręczniki, zeszyty do ćw.), - przestrzenne (- statyczne; modele i gabloty, - ruchowe; eksponaty, rzeczywiste modele)
  19. Materiały dyd. wzrokowe (foliogramy, fonogramy, przeźrocza), - słuchowe (płyty CD, taśmy magnetofonowe), - wzrokowo słuchowe (taśmy VHS lub prog. telewizyjne)
  1. temat lekcji wyraża on ogólny cel lekcji.
  2. Cele operacyjne lekcji wyrażają one program czynności U. tj. precyzyjnie określają co U. powinien umieć, wykonać po danej jednostce lekcyjnej.
  3. Zadania lekcji zawierają one program czynności N. tj. określają co N. winien jest zrobić aby U. osiągnęli założone przez niego cele operacyjne lekcji. Zadania: kształcące, wychowawcze, w zakresie rozwoju myślenia uczących się intelektualnie.
  4. Metody kszt.
  5. Śr. kszt.
  6. Tok lekcji (przebieg lekcji) w którym wyróżniamy:
  • rozpoczęcie lekcji,
  • sprawdzenie zad. domowego,
  • określenie aktualnego stanu wiedzy i sposobów działania,
  • uświadomienie celu lekcji i sformułowanie tematu,
  • kształtowanie nowej wiedzy (sposobu działania),
  • zastosowanie zdobytej wiedzy w sytuacji typowej i problemowej,
  • podanie i wyjaśnienie zadania domowego,
  • zakończenie lekcji. Metody sprawdzania wiedzy U.:
  • sprawdzian ustny,
  • spr. laboratoryjny,
  • obserwacji U.,
  • spr. pisemny:
  • kartkówka,
  • klasówka,
  • testy:
  • ze względu na cel pomiaru:
  • testy sprawdzające, sprawdzające wielostopniowe oraz testy różnicujące; ze względu na zasięg stosowania:
  • testy szerokiego użytku,
  • testy nauczycielskie nieformalne. Test operacyjny w którym N. sprawdza tę wiedzę którą objęty jest prog. nauczania. Testy różnicujące na U. zróżnicowanych (który U. jest najlepszy np. stosowany na egzaminach) treści te wykraczają poza program nauczania, jest rozszerzony.