






Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Pedagogika: notatki z zakresu dydaktyki przedstawiające dydaktykę ogólną i szczegółową.
Typologia: Notatki
1 / 10
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Zagadnienia PWSZ Racibórz
DYD. OGÓLNA - analizuje cele nauczania, treści nauczania, metody nauczania, śr. i formy organizacyjne w sposób ponad przedmiotowy formułując na tej podstawie zasady i reguły kszt. oprócz dyd. ogólnej wyróżniamy dyd. szczegółowe, które dotyczą poszczególnych przedmiotów np. dyd. J. polskiego, historii, matematyki itp. DYD. SZCZEGÓŁOWE niekiedy nazywane są metodykami np. metod. WF, ponadto możemy wyróżnić dyd. odpowiadające poszczególnym poziomom nauczania np. dyd. szkoły wyższej, średniej itp. Przedmiotem badań dyd. jest nauczanie innych i uczenie się bez względu na miejsce w którym się odbywa. Dyd. ogólną będą przede wszystkim nauczanie i uczenie się systematyczne i zamierzone, organizowane planowo w szkole i poza szkołą. Przedmiotem badań dyd. ogólnej są: warunki niezbędne do zaistnienia procesu nauczania, uczenia się. UCZENIE SIĘ: to zdobywanie przez uczącego się wiadomości, umiejętności i nawyków. Uczenie się nie jest jednorazowym aktem lecz procesem, to jest uk. zaplanowanych czynności powiązanych ze sobą i podporządkowanych wspólnemu celowi. Wyraźna cechą uczenia się jest aktywność osoby uczącej się, a także ukierunkowanie czyli dążenie osoby uczącej się do uzyskania zaplanowanego wcześniej wyniku. Należy podkreślić, że czynnikiem wyzwalającym proces uczenia się jest silna motywacja uczącego się. NAUCZANIE: definiowane jest jako świadome organizowanie działań przeznaczonych do wsparcia wewnętrznych procesów uczenia się. W procesie nauczania wiodąca role pełni N., który winien być ekspertem i doradcą wspierającym samodzielność myślenia i działania uczącego się. Nauczanie uwarunkowane jest celem, treścią, osobowością N., stopniem zorganizowania i wyposażenia szkoły, sposób umiejętności wyjściowych uczących się. Nauczanie jest to proces zinstytucjonalizowanego oddziaływania dydaktyczno wychowawczego na uczących się. SZTAŁCENIE: jest procesem planowym, systematycznym i zamierzonym, obejmuje ono nauczanie jak i uczenie się. Kszt. to zmienianie się człowieka, tworzenie jego osobowości i charakteru, a jego wynikiem jest oczekiwana zmiana zachowania uczącego się w określonym czasie. Wyróżniamy kszt. ogólne i zawodowe. KSZT. OGÓLNE: polega na zaznajomieniu uczących się z dorobkiem kultury nagromadzonym przez ludzkość z wiedzą o przyrodzie i społeczeństwie. Prowadzi ono do uzyskania wykształcenia ogólnego. KSZT. ZAWODOWE: którego podstawę stanowi wykształcenie ogólne, polega na zaznajomieniu liczących się z określonymi zasobami wiedzy z różnych specjalności oraz na kształtowaniu umiejętności praktycznych postaw. Kszt. to prowadzi do uzyskania wykształcenia zawodowego. WYKSZTAŁCENIE: zarówno ogólne jak i zawodowe oznacza określony stan końcowy. Jego zakres i jakość wynika z celów, treści, form kszt. oraz organizacji, instytucji oświatowych i pracy nauczyciela. Jeśli kszt. podejmowane jest z własnej woli, czyli samorzutnie określane jest jako SAMOKRZTAŁCENIE: czyli nabywanie wykształcenia w toku własnej działalności, której cel, treść, warunki i śr. ustala sam kształcący się. Samokształcenie prowadzące do osiągnięcia założonych celów jest zawsze
procesem planowym, systematycznym, wymagającym zdolności, pracowitości, silnej motywacji uczenia się. SYSTEM KSZTAŁCENIA można traktować jako system, którego składnikami są: uczący się z ich motywacjami i oczekiwaniami. N. z ich kompetencjami i zaangażowaniem, ale także dobór i układ treści kszt., wraz ze śr. kszt. i społeczno naturalnymi warunkami. Zagadnieniu temu poświęcona jest obszerna książka Dariesa pt: Konstruowanie systemu kszt.. Schemat systemu kszt. możemy podzielić na trzy relacje:
DYDAKTYKA traktuje się jako naukę o nauczaniu i uczeniu się, a więc jako system poprawnie uzasadnionych twierdzeń dotyczących procesów kszt. w zależności i prawidłowości kszt. oraz sposobu kszt. tego procesu przez człowieka. D. Obejmuje swoimi badaniami wszystkie przedmioty nauczania i szczeble pracy szkolnej dlatego nazywamy ją dy. ogólną. Relację poziomą: uczący się (U.) dysponują zasobami edukacyjnymi korzystając ze stosowanych metodyk edukacyjnych, celem podniesienia efektywności uczenia się. Relacja pionowa: N. i U. działają w określonym środowisku szkolnym rodząc więzi interpersonalne w celu jak najefektywniejszej realizacji procesu nauczania, uczenia się. Relacja okrężna: N. działają na podstawie metodyk w określonym środowisku szkolnym stosują odpowiednie zasoby edukacyjne. W procesie edukacyjnym celem podniesienia efektywności tego procesu. Badania naukowe w dyd.: ponieważ dyd. jest nauką o nauczaniu i uczeniu się winna ona wyjaśniać zjawiska dyd. w sposób przyjęty w nauce. O wyborze problemów badawczych w dyd. decydują następujące czynniki:
osiągnięć U. Stanowią one aspekt N., elementu nauczania. Treść nauczania zwana treścią kszt. jest przetwarzana w procesie dyd. w postaci planowej (projektowanie programowego nauczania, budowanie programu, pisanie podręczników szkolnych, przygotowanie N. do lekcji, zaznajomienie U. z celami nauczania), przez postać poznawczą (na tym etapie, koniecznie cała treść jest należycie poznawana przez wszystkich U.) ma postać opanowaną przez U. Należy podkreślić, że treści nauczania są utożsamiana z materiałem nauczania. WYMAGANIA PROGRAMOWE są to natomiast oczekiwane osiągnięcia U. Budujemy je wiążąc cele kszt. z materiałem nauczania. Niektóre kryteria doboru kszt.: przystępność, wartość kształcąca, niezawodność, niezbędność wewnątrz przedmiotowa i między przedmiotowa, użyteczność w działalności pozaszkolnej. Trójwymiarowy model treści kszt. (dynamiczne ujęcie treści kszt.) obejmuje 3 elementy: cele nauczania, materiał nauczania, wymagania programowe. Zasady doboru treści kszt. wg Kędzierskiej:
planowaniu i podejmowaniu decyzji (coś od niego zależy), - odczuwa satysfakcje z tego co robi (lubi to robić), - ma poczucie własnej wartości, - dostrzega się jego wkład pracy, a nie tylko efekt (N. i grupa dostrzegają jego wysiłek i doceniają go), - kiedy ma możliwości zrealizowania własnych pomysłów. ŚRODKI KSZTAŁCENIA (śr. dyd., pomoce naukowe). Zasady stosowania śr. kszt.: 1. Należy korzystać z nich wyłącznie wtedy gdy są one potrzebne na lekcji do spełnienia określonych funkcji dyd. 2. Treści kszt. przekazywane za pomącą śr. powinny wiązać się bezpośrednio z lekcją i jej celami. 3. Ze śr. dyd. należy korzystać w sposób kompleksowy, multimedialny jednakże nie należy przeładowywać lekcji ich liczbą.Charakterystyka wybranych zasad dyd.: 1. Zasad poglądowości za twórcę tej zasady uznaje się Jana Amosa Komeńskiego. Jej stosowanie w procesie kszt. miały doprowadzić do usunięcia z tego procesu słownego przekazu wiadomości. Zgodnie z ta zasadą w procesie należy stosować odpowiedni środek dyd. np. omawiając budowę silnika N. powinien zaprezentować jego model bądź przedstawić jego model. 2. Zasad świadomej aktywności. Zgodnie z tą zasadą uczący się powinien być aktywny, a aktywność ta wina być ukierunkowana przez N. 3. Zasad wiązania teorii z praktyką. Za jej twórcę uważa się Konstantego Lecha który wykazał, że racjonalne rozwiązanie teorii z praktyką podnosi walory kształcące na U. To wiązanie teorii z praktyką może występować w czterech postaciach: - łączenie myślenia i poznawczych treści o charakterze praktycznym z myśleniem treściami o charakterze teoretycznym, - łączenie zdobywanych treści, struktury i posługiwanie się nimi w praktyce, - łączenie nauki z techniką czyli przechodzenie od praw nauki do zasad techniki, - łączenie poznania z działaniem. 4. Zasad systematyczności dotyczy zarówno N. jak i U. N. winien systematycznie przygotowywać się do lekcja jak i U. Ta zasada wchodzi w skład systemowości. 5. Zasada przystępności (stopniowanie trudności). Zgodnie z nią w nauczaniu należy przechodzić od tego co dla U. bliskie do tego co daleki, od tego co łatwiejsze do tego co trudniejsze. Należy uwzględnić różnicę w tempie pracy i stopniu zaawansowania w nauce poszczególnych U. METODY NAUCZANIA są sposobem postępowania N. i U. zmierzającym do określonego celu dającym się powtórzyć i zweryfikować. Wg Okonia metoda nauczania to systematycznie stosowany uk. czynności realizowanych świadomie w celu spowodowania założonych zmian w osobowości U. Metody podające:
Klasyfikacja metod kształcenia wg. Okonia: